بخشی از مقاله
چکیده
در حال حاضر با توجه به افزایش نیروی انسانی جوان و با در نظر گرفتن بقیه ی اقشار کشور و نیاز آنان به سلامتی و تفریح و همچنین لزوم کسب مدال در رقابت های ورزشی قاره ای، جهانی و المپیک، لزوم توجه به ابعاد مختلف برنامه های مرتبط با فعالیت های ورزشی از جمله ایجاد تاسیسات ورزشی مناسب و استاندارد را دوچندان می سازد. مسابقات و تورهای بین المللی آبی، علاوه بر کسب افتخار برای میزبان، سودهای فراوانی را از طریق جذب توریست و ایجاد اشتغال و ... به نفع دولت ها و سرمایه گذارها سرازیر می کند و سالانه میلیون ها و بلکه میلیاردها دلار سود عاید سرمایه گذاری در این زمینه می شود .
در این میان با توجه به رابطه تنگاتنگی که بین صنعت توریسم و ورزش در عصر حاضر به وجود آمده، می توان با برنامه ریزی و طراحی معماری صحیح اماکن ورزشی و تفریحی باعث جذب گردشگر به بندر بوشهر گردید که در نتیجه آن استفاده های سرشاری را به نفع سرمایه گذاران به طور مستقیم در بردارد. در مطالعات مرتبط با طرح از روش تحقیق توصیفی جهت مرور پژوهش های پیشین، استفاده شده است، و در انتها توصیه هایی جهت کیفیت بخشی به طراحی معماری مجموعه های ورزشی تفریحی در این منطقه پیشنهاد می گردد.
- 1 مقدمه
محیط های شهری از دو نقطه نظر در صنعت توریسم اهمیت دارند. کانون های شهری به لحاظ تمرکز جمعیت در آن ها و فشارها و خستگی های ناشی از کار و تلاش و فعالیت می توانند به عنوان مبدا مسافرت های توریستی محسوب گردند؛ از سوی دیگر، به علت وجود امکانات معیشتی و رفاهی، فعالیت های اقتصادی، بازرگانی، صنعتی، فرهنگی، سیاسی، بهداشتی، ارتباطی، فراغتی و داشتن جاذبه های تاریخی و توریستی به عنوان مقصد مسافرت های توریستی نیز به شمار می آیند.
شهرها به هر اندازه ای که باشند از نظر گذراندن اوقات فراغت، جمعیت را از خود می رانند؛ به استثنای تعداد معدودی از شهرها که بر حسب مکان جغرافیایی با دریا، جنگل و مناظر طبیعی دیگر پیوند خورده اند و می توانند به عنوان مقصد جهانگردی به شمار آید. از جمله تحولاتی که در دهه های اخیر در صنعت توریسم به وجود آمده، تنوع فصلی آن است که در این جا بحث مورد نظر ما توریسم زمستانی می باشد. در حقیقت با توجه به مدت زمان اقامت توریسم، فصل سال نیز می تواند 2 نوع جهانگردی را که شامل توریسم زمستانی - از آبان تا فروردین - و توریسم تابستانی - از اردیبهشت تا مهرماه - است شامل شود. عواملی که مسافران را در فصل زمستان به مناطق توریستی جلب می کند به شرح زیر است:
· درجه حرارت مناسب
· مدت آفتابی بودن روزها
· درجه حرارت آب
· رطوبت نسبی مناسب و پوشش گیاهی خاص منطقه .[1]
این نکته بدیهی است که جهانگردی به طور ناگهانی یا تصادفی در یک منطقه پا نمی گیرد بلکه این امر نیازمند برنامه ریزی است. توسعه گردشگری داخلی سرآغاز و زیربنای توسعه در گردشگری خارجی است. نکته مهم در برنامه ریزی بر اساس حدود تغیرات قابل قبول آن است که برنامه ریزان باید منافع ذی نفعان گردشگری را در منطقه در نظر بگیرند و به گونه ای تغییرات را انجام دهند که حتی المقدور، رضایت نسبی همگان جلب شود .
[2] لازم است افراد محلی در فرایند برنامه ریزی و توسعه گردشگری شرکت کنند، در تصمیم گیری ها حضور یابند و احساس کنند نقش مهمی در توسعه گردشگری دارند. با استفاده از راهبرد بازاریابی انتخابی باید بازاری مناسب که به آداب و رسوم اجتماعی و سنت ها ی فرهنگی احترام می گذارد انتخاب شود. سبک های معماری منحصر به فرد محل باید حفظ و توسعه یابد و سعی گردد تا برای احداث تسهیلات گردشگری جدید از نمادهای معماری محل استفاده شود. به ویژگی های فرهنگی جامعه - دین، پوشش، هنر، صنایع دستی و موسیقی - بایستی توجه شود .[3] مهم ترین آثار مثبت گردشگری از نظر فرهنگی- اجتماعی عبارتند از: .[4]
· بهبود سطح زندگی مردم
· افزایش پویایی اجتماعی
· یکپارچکی و همگرایی اجتماعی- فرهنگی در سطح کشور
· مبادلات فرهنگی گردشگران و جامعه میزبان
· حفظ میراث فرهنگی منطقه
· توسعه و نگهداری تسهیلات فرهنگی جامعه
· حس مباهات به فرهنگ خود توسط جامعه میزبان زیفر نیز معتقد است که گردشگری می تواند از طریق ارائه نیروی کار و امکانات مالی، به حفاظت از محیط و رفاه سکنه جامعه میزبان کمک نماید .[5] در مقابل مهم ترین آثار منفی گردشگری از نظر فرهنگی- اجتماعی شامل موارد زیر است :[4]
· برانگیختن حس خشم و دشمنی مردم نسبت به گردشگران، به دلیل اینکه نه تنها از مزایای اقتصادی منتفع نمی گردد بلکه حضورشان سبب گرانی کالاها و محرومیت از بهره برداری از خدمات محلی می شود.
· تخریب آثار فرهنگی به علت استفاده بیش از حد یا نادرست.
· استحاله الگوهای فرهنگ محلی در تماس با گردشگران.
· تهاجم فرهنگی و برخورد بیش از حد تجارت مآبانه با جلوه های فرهنگی.
· ناهنجاری فرهنگی و بروز سوتفاهم و برخورد بین جامعه میزبان و گردشگر.
· بروز مفاسد و ناهنجاری های اجتماعی.
یکی از نکات اقتصادی منفی توسعه صنعت گردشگری در شهرهای کوچک این است که به دلیل ضعف توان مالی سرمایه گذاران محلی، افراد غیر بومی وارد صحنه شده و بیشترین درآمد از بخش گردشگری را نصیب خود می کنند.[6] تجربه بسیاری از مناطق گردشگری در دنیا در دراز مدت نشان داده است که روش برنامه ریزی شده برای توسعه گردشگری می تواند بدون ایجاد مشکلاتی مهم فوایدی به همراه آورد و بازارهای گردشگری رضایت بخشی را حفظ کند. مکان هایی که در آن ها، گردشگری بدون برنامه ریزی توسعه می یابد، اغلب دچار مشکلات اجتماعی و محیطی می شوند .[7]
در زمینه گردشگری و توریسم، تاکنون مطالعات زیادی در داخل و خارج از کشور انجام شده است. جان لی در کتاب »گردشگری و توسعه در جهان سوم«، گردشگری را امید بخش ترین و پیچیده ترین صنعتی می داند که جهان سوم با آن روبه روست و معتقد است گردشگری بیشترین قابلیت را برای جانشینی دیگر صنایع درآمدزا دارد .[8] اما در دیدگاه کلی، به عقیده هرناندز و همکارانش، گردشگری در اذهان عمومی از وجهه خوبی برخوردار نیست و تنها کارایی اقتصادی این توسعه و هزینه ها و مزایایش برای جامعه محلی تا آن جا که منافعش به خطر نیفتد، موجب انعطاف جامعه میزبان می شود .[9] هم چنین به عقیده کوک دیدگاه ساکنان در مورد توسعه گردشگری زمانی مطلوب است که احساس آن ها بر آن باشد که می توانند بر تصمیمات و پیامدهای مربوط به توسعه گردشگری تاثیرگذار باشند .[10] صاحب نظران انواع مختلفی را برای گردشگری ذکر کرده اند، که در جدول شماره 1 ملاحظه می گردد.
