بخشی از مقاله
چکیده
با تکامل م ستمر و مداوم فناوری و و ضعیت بحرانی زی ست محیطی جهان امروز، همه ک سب و کارهای خ صو صی و عمومی فناوری اطلاعات در حال حرکت به سمت پایداری هستند. فناوری اطلاعات سبز به زبان ساده به معنی ا ستفاده از فناوری اثربخش می با شد، در عین حال باید سه جنبه مهم یعنی " ابعاد اقت صادی، م سئولیت اجتماعی و اثرات زی ست محیطی" را نیز در نظر دا شت. در حال حا ضر تمرکز فعالیت ها و اقدامات تحقیقاتی بی شماری بر روی فناوری اطلاعات سبز و سبز شدن به کمک فناوری اطلاعات ا ست.
در همین را ستا چارچوب هایی طراحی و ایجاد شده اند تا پیشرفت پایداری سازمانی را دنبال کنند. متاسفانه، به دلیل هزینه های بالای مشاوره مربوط به این چارچوب ها، سازمان ها و شرکت ها به راحتی به آنها دسترسی ندارند. در این مقاله، سعی شده است تا بر اساس یک چارچوب م شخص، پایداری سازمانی از منظر فناوری اطلاعات سبز برر سی و ارزیابی گردد و البته ویژگی هایی مانند ساده بودن، اثربخش بودن و در دسترس بودن را نیز داشته باشد.
بر همین اساس چارچوبی برای ارزیابی سطح بلوغ فناوری اطلاعات پایدار در سازمان ها ایجاد شد و بر اساس فهرست و جدول استخراج شده برای هر جنبه از پایداری سازمان از منظر فناوری اطلاعات سبز مورد ارزیابی قرار گرفت. چارچوب در یک مو س سه آموزش عالی آزاد در شهر تهران مورد سنجش قرار گرفت و نتایج نهایی و خروجی به مدیران ار شد سازمان برای ت صمیم گیری های بعدی در حوزه مدیریت پایداری سازمانی و ذخیره و کاهش بهینه انرژی ارائه شد.
1 مقدمه
این حقیقت که فناوری اطلاعات دو درصد در انتشار گازهای گلخانه ایٌ جهان نقش دارد، امروزه تقریبا برای محققین و متخصصین حوزه فناوری اطلاعات به منزله یک کلیشه تکراری به شمار می آید، اما به طور یقین باعث شگفتی تعداد زیادی از افراد جوامع و کشورهای مختلف دنیا خواهد شد .[1] انتظار می رود فناوری اطلاعات بتواند این قابلیت و توانمندی را داشته باشد که با ارائه راه حل های بهینه کسب و کاری باعث کاهش اثرات گازهای مخرب جهانی به میزان حدود 15 درصد تا سال 2020 میلادی شود .
[2] شاید به همین دلیل بحث ا صلی در این حوزه همواره بر روی این مو ضوع بوده ا ست که آیا باید تمرکز بر روی راهکار های پایدار که می توانند توسط فناوری اطلاعات در برابر سبز شدن سازمانی به ارمغان آورده شوند، صورت گیرد یا نه. توافق مهم این بوده است که هم فناوری اطلاعات سبز و هم سبز شدن از طریق فناوری اطلاعات، مهم به شمار می روند. با این وجود، در بیشتر مواقع مشاهده می شود که طرح ها و برنامه هایی که در تعارض با راهبردهای فناوری اطلاعات سبز هستند از خود واحد فناوری اطلاعات سازمان ها ناشی می شوند و بهتر است قبل از ارائه یک راه حل برای سبز سازی بخش های دیگر سازمان، در ابتدا به سبز سازی خود واحد فناوری اطلاعات بپردازیم .[3]
-2 بیان مسئله
امروزه راهکارها و ابزار های مختلفی برای برر سی و ارزیابی پایداری یک سازمان در رابطه با فناوری اطلاعات سبز پی شنهاد می شود .[7] [6] [5] [4] اگرچه دسترس پذیری و سهولت استفاده از این راهکارها متغیر است، اما آنها در نهایت یک ارزیابی کلی از تاثیر فناوری اطلاعات بر روی کسب و کار از منظر زیست محیطی را فراهم می کنند. تحقیقات قابل توجهی در سال های اخیر در این حوزه انجام شده ا ست و البته هنوز تحقیقات زیادی نیز در زمینه طرح های سبز در دست انجام هستند که می توانند تاثیرات مخری فناوری اطلاعات سازمان بر روی محیط زیست را کاهش دهند [2] .[11] [10] [9] [8] معمولا م سیر فناوری اطلاعات پایدار در بی شتر مواقع منتهی به یک زور آزمایی جهانی بین ک شورهای در حال تو سعه و تو سعه یافته می شود.
با این وجود، ذکر این نکته که حتی در ک شورهای در حال تو سعه نیز پژوهش های گ سترده ای در زمینه فناوری اطلاعات سبز در حال انجام ا ست، دلگرم کننده می با شد .[15] [14] [13] [12] علیرغم فرصت ها و پیشرفت هایی که می توانند توسط تمام این برنامه ها و طرح ها برای سازمان ها به ارمغان آورده شوند، نیاز به یک رویکرد جامع احساس می شود تا بتواند تلاش پایدار سازمان در جهت فناوری اطلاعات سبز را همسو نماید. در صورت عدم وجود یک راهبرد منسجم و هدفمند، برنامه ها و اقدامات اولیه به راحتی با توجه به اولویت های سازمان های امروزی کنار گذاشته می شوند.
چارچوب های ارزیابی بخ شی از پا سخ به این م سئله را ارائه می کنند. یکی از شناخته شده ترین آنها، چارچوب ارزیابی بلوغ موسسه مهندسی نرم افزار دانشگاه کارنگی ملون می باشد که برگرفته از استاندارد 15504 بوده و امروزه تحت عنوان CMMIٌ استفاده می شود .[16] به شکل کلی، این چارچوب ها سطوح مختلفی از بلوغ را ارائه می کنند که می تواند پیشرفت سازمان از لحاظ شایستگی در یک حوزه خاص را بررسی کرده و به اثبات برسانند. این چارچوب ها همچنین شامل فرایندها، شیوه ها و رفتار مورد نیاز برای حرکت در طول مسیر بلوغ و تکامل هستند. در نتیجه، این چارچوب ها این توانمندی و قابلیت را دارند که به سازمان کمک کنند تا عملکرد فعلی خود را مورد ارزیابی قرار دهند، به تعریف و تدوین اهداف خود بپردازند و یک نقشه راه مناسب برای رسیدن به وضعیت مطلوب برنامه ریزی کنند.
-3 ضرورت تحقیق
در سال های اخیرتعدادی چارچوب ارزیابی بلوغ برای فناوری اطلاعات سبز تعریف و تدوین شده است .[18] [17] تعدادی از متخ ص صین نیز چارچوب ارزیابی فناوری اطلاعات با ابعاد گ سترده تری را پی شنهاد کرده اند که شامل پایداری و راهبردهای کسب و کار همسو با آن است .[19] با این حال، استفاده از این چارچوب ها هنوز هم به مشاوران متخصص و آموزش دیده از سازمان های تو سعه دهنده این مدل ها مرتبط ا ست و شاید به همین دلیل ا ست که بی شتر اوقات این سازمان ها تنها به شرکت های کوچک و متوسط محدود می شود که خواهان حرکت به سمت طرح های فناوری اطلاعات سبز هستند. بنابراین نیاز به یک چارچوب ارزیابی کننده ساده برای میزان بلوغ فناوری اطلاعات سبز به شدت احساس می شود. اگر چه این چارچوب ها به منزله جایگزینی برای مدل های ارزیابی حرفه ای نیستند، اما می توانند نقطه شروع مناسبی محسوب شوند و به مرور و در آینده، اتخاذ و پذیرش چارچوب های ارزیابی کننده فناوری اطلاعات سبز را افزایش دهند.
