بخشی از مقاله
به طور یقین همانطور که حوادث و پدیدههاي طبیعی، اموري واقعی و قابل بررسی و تحقیق هستند، پدیدههاي اجتماعی، روانی و رفتارانسانی نیزامور واقعی و قابل تحقیق و بررسیاند. تنها ابزاروروشهاي تحقیق در علومانسانی متفاوت از علوم تجربی است.تحقیقاتبه مربوط بهعلومانسانی چون طورمستقیم با انسان و ابعاد روانی واجتماعی اوسروکاردارد،پیچیدهترومشکلتراست.ازاین جهت پیچیده دقیقترین وترین موضوعات را به خود اختصاص میدهند مستقیماًو به انسان وبهزندگی اومیپردازند. بنابراین،به هماناندازهکهتحقیقدردرعلومتجربی دانشگاهها اهمیت دارد، تحقیقات انسانی همداراياهمیت و نقش ویژهاي به عنوان ابزار هدایت کنندهدربالابردن شناخت ابعاد گوناگون روانی اجتماعی انسان هستند. این نوعاقتصادي،تحقیقات در برنامهریزيهاي اجتماعی و فرهنگی وتوسعه آنها نقش بسزایی دارند.
با توجه بهاینکهرسالت دانشگاههاعمدتاًرواج تفکر علمی وتحقیق است،ولی بررسیهاي متفاوت و نظرهاومشاهدات گوناگون ارائه شده، تنگناهاي احتمالی رادربارهتحقیقات علوم انسانی در دانشگاهها نشان میدهد.جدا ازایرادهايمورداساسی که ممکن است درمعیارهاي تولید علم ومقالات علمی- پژوهشی معمول در میان غربیان داشته باشیم- که داریم-واقعیت این است که حتیمطابق همان معیارها نیز، مابه سه مشکل اساسی مواجه هستیم:اول آنکه،جایگاه قابل ملاحظهاي در انتشار مقالات علمی- پژوهشی نداریم؛ دوم آنکه وضعانتشار مقالات علومانسانی ایرانی در مجلات ISI در پایینترین سطح است؛ و سوم آنکه بهخصوص مقالات علومانسانی ماهمدچار فقر کمی و هم گرفتار ضعفهاي اساسی کیفی و نظرياست. بر این اساس هدف این مقاله پرداختن به نارسائیهاي تحقیقات در حوزه علومانسانی بوده است.
واژگان کلیدي: علومانسانی،جهانسوم،انتشاراتعلمی،چالشها.
مقدمه
تولید علمدرچشمانداز 20 ساله جمهورياسلامیایران اولویتویژهاي داردوایران را از جمله کشورهاي توسعه یافتهباجایگاهاول علمی در سطح منطقه، مبتنی بر دانایی، توانادرتولید علم،همراه باسازماندهی و بسیج امکانات و ظرفیتهاي کشور در جهت کسب پژوهش و علم و افزایش سهم کشور در تولیدات علمی جهان ترسیم میکند. تأکیداین چشماندازاز همان آغاز،برتوسعه یافتگی کشور با گذار از موقعیت درحال توسعه کنونی متناسب با مقتضیات فرهنگی و تاریخی ارزش متکی براصولاخلاقی و هاياسلامی وملیاست.همچنین،دربخش مربوط بهامور فرهنگی وعلمی وفناوري،دراین سند ملی بر اعتلاءوعمق بخشیدن به معرفت و بصیرت دینی بر اساس قرآن و مکتب اهل بیت - ع - وتحکیمفکري و عملی ارزشهاي اسلامی و تقویت فضائل اخلاقی و روحیه فضائل اخلاقی ومی روحیه ایمان تأکید شود.اماواقعیت ایناست که وضع موجود کشوردر تولید علم فاصله زیادي باچشمانداز مذکور دارد؛در صورتیاین فاصله راباخلق آثار و نوآوريهاي علمی میتوان پیمود.
از طرف دیگر،دروضیعتی که تهاجم وسیع جهانی سازي و معیارهاوارزشها و سبک زندگی غربی در همه جاي جهان گسترش بی سابقهاي مییابد،مااگر نتوانیم، مخصوصاً، در حوزه علوم انسانی حرف اول رادر جهان بزنیم امیدي بهرشد و پیشرفت و حتی به بقاي فرهنگ ملی خود نمیتوانیم داشته باشیم. مسئلهاساسی این است که تولید علم در حوزه علوم انسانی در کشور ما دچار فقر کیفیت است.نظریهپردازي و مطالعات بنیادي در علومانسانی، بسیار ضعیف و اندك است.تحقیقات کیفی در این حوزهها نه به درستی شناخته شده است و نه رواج و رونقی دارد. بر اکثر مقالات علومانسانی و اجتماعی یک نگرش پوزیتیویستی نا آگاهانه - و گاه آگاهانه - حاکم است و شاهد هستیم که همین نگرش نیز در بسیاري از مقالات علمی- پژوهشی ما حتی ناشیانه تر از روش و محتواي مقالات
