بخشی از مقاله
چکیده
شهرمحیطی است با گوناگونی بسیار، فضای شهری بیشترین ارتباط رابا مردم ومحیط زندگی برقرار می سازد، منظر شهری می تواند به عنوان ابزار موثر در وسعت بخشیدن به تجربیات زیباشناسانه شهروندان، خصوصأ در ارتقای تصویر ذهنی جامعه از خویش نقش بسزایی داشته باشد. بدیهی است آنچه به شهر هویت می بخشد وبرای ساکنان شهر آسایش رابه همراه می آورد، انبوه ساختمان ها وترافیک در فضای شهری نمی باشد، بلکه زیبایی منظر شهری می باشد. در زمینه زیبا سازی شهری می توان گفت سیستم های نوین نقش مهمی درالگوی رفتاری انسان شهرنشین داشته وعنصر اجتماعی وتوانمندی است که افزون بر رسالت ووظیفه پیام رسانی وانتقال مفاهیم و جذابیت بصری شهر رانیز به دنبال دارد.
علی رغم اهمیت شایان سیستم های نوین اصولأ این مقوله وتأثیرات فضایی آن برساکنان شهرکمتر مورد توجه قرار گرفته است، با برنامه ریزی اصولی وعملی در ساختار شهر می توان در ایجاد تمرکز ذهنی وافزایش حس آرامش در محیط یا به عبارتی آرام سازی بصری موثر عمل نمود. پژوهش حاضربه منظور بررسی وارزیابی میزان تأثیر سازه های نوین برزیبا سازی فضای شهری می باشد وهدف اصلی آن بررسی ارتقاء سازه های نوین برزیبا سازی محورهای شاخص شهری وایجاد خاطره ذهنی مناسب در جهت افزایش درک فضایی شهروندان از حضور در فضا ودر نتیجه ارتقاء حس آرامش در فضای شهری است.
واژگان کلیدی: فناوری نوین ساختمانی، صنعتی سازی ساختمان، سیما و منظر شهری، زیباسازی
-1 مقدمه
واژه فناوری اغلب به نوآوری ها و نوابزارهایی اشاره دارد که از اصول و فرآیندهای تازه یافته ی دانش بهره می گیرند. فناوری را می توان کلیه دانش ها، فرآیندها، ابزارها، روش ها و سیستم های به کار رفته در ساخت محصولات و ارائه ی خدمات تعریف کرد. فناوری باعث تسهیل ارتباطات و پیشرفت های گسترده شده است. ویژگی های فناوری های نوین: تعاملی بودن، فردی شدن، کنترل از سوی مخاطبان، تکثر و فراوانی، نفوذ، تحرک، تمرکز زدایی، جهان گرایی، تبدیل پذیری و اتصال پذیری. زیبایی یکی از مهم ترین نیازهای بشری است وازمهم ترین مولفه های کیفی تشکیل دهنده فضای شهری، حقیقتی قابل ادراک اما تعریف ناپذیر است وگستره آن عالم طبیعت وامور محسوس تا ماورای آن وامور معنوی را فرا می گیرد.
امروزه بارشد وگسترش شهرها وتوسعه روز افزون آن ها، شاهدایجاد کلان شهرهایی هستیم که برخی ازاین شهرها توانسته اندآنچنان رابطه ای باشهروندان خودایجاد کنندکه تصویری گویا درذهن آن ها ازشهر ومحلات آن شکل گیرد. حال آنکه دربرخی دیگرازشهرها ویامحلات شاهد نواحی گنگ وناآشنا برای شهروندان هستیم به صورتی که نمیتوانیم شاهدبرقراری ارتباط مناسبی بافضاباشیم. سازه های نوین ، ازویژگی هایی است که درنحوه ی ادراک فرد ازفضای شهرتأثیر گذارمی باشد وآنچه درباب طراحی مطرح است که می توان با تاثیر پذیری ازطبیعت دربه کارگیری سازه ها به فضای شهری رنگ وبوی خاص بخشید وکاربران ومراجعان این فضاها راجهت بهره مندی بیشتر ترغیب نمود وفضایی مطلوب را که برگرفته ازطبیعت درونی ایشان ودر عین حال مطابق با معیارها وضوابط علمی وبرپایه مطالعات روانشناختی وجامعه شناختی است طراحی نمود.
اهمیت این امر به اندازه ای است که در فرهنگ وجهان بینی های مختلف برای آن تعاریف واصول خاصی رابیان کرده اند. اما امروزه شاهدان هستیم که شهرها بدون توجه به ارزش ها وفرهنگ ها وتنها براساس اصول جهانی شدن،کارایی وبازدهی شکل می گیرنداین امرتلاش درجهت شناسایی اصول زیبایی شناسایی رامتناسب با فرهنگ وجهان بینی هرمنطقه، به منظور دستیابی به شهری زیبا ضروری می نماید. دراین میان نقش شهرسازان درشناسایی این اصول وبه کارگیری آن ها انکارناپذیر است.که یکی ازمهمترین اصول ارتقای کیفیت فضاهای شهری ویکی ازمهم ترین دل مشغولی طراحان شاخص های زیبایی شناسایی فضاهای شهری است.
ادموند بیکن بر این اعتقاد است که ساختن شهر یکی از بزرگترین دستاوردهای بشری است که شکل آن همواره شاخص شناخت بی رحم درجه تمدن بشر بوده و خواهد بود. او مجموعه تصمیمات مردم ساکن آن شهر را تعیین کننده شکل آن می داند و به نظر او در شرایط خاص، حاصل تاثیر این تصمیمات در یکدیگر قدرتی است چنان روشن و شکیل که به زاده شدن شهری اصیل می انجامد. بیکن در بخشی از کتاب »طراحی شهرها« به عنوان »شهر حاصل عملی ارادی« بر این تصور که شهرها یک جور حادثه عظیمندا که خارج از اختیار و اراده انسان رخ داده و صرفاً از قانونی تغییر ناپذیر تبعیت می کنند، خط بطلال کشید.
به همین قیاس می توان گفت که منظر شهری نیز بعنوان یک شاخص و نماد درجه و کیفیت تمدن و روحیات جمعی هر ملت و قومی حاصل تصمیمات و تصورات مردم آن شهر است و منظر شهری حاصل عمل ارادی و نه محصول اتفاقی یا خارج از حیطه قوانین و قواعد انسان فهم است. با وجود اینکه امروزه دیگر بر تصور »خارج از اراده انسانی بودن شهر« پافشاری نمی شود و تقریباً همگان با نظر بیکن هم عقیده اند اما هنوز تصور دیگری با قوت و قدرت پابرجاست و آن تحلیل و تفسیر شهر و منظر شهری بدون توجه به انسان هم به عنوان سازنده آن و هم بعنوان ادراک کننده آن است .[1]
-2 اهداف تحقیق
- 1تعیین راهکارهای مناسب جهت استفاده بهینه ازسازه های نوین درساخت وساز شهری.
- 2 رززیابی سیستمهای نوین ازبعد منظر و زیبا سازی شهری.
-3 بیان مسئله
به طور کلی فضاهای عمومی شهری علاوه بر آنکه بیشترین ارتباط را با شهروندان و محیط زندگیشان دارند، نقش بسزایی نیز در ایجاد درشهرها ایفا می کنند. این دسته از فضاها با در برگرفتن سه بعد »کالبد … ، »عملکرد « و »معنا « درصدد افزایش سطح کیفیت زندگی شهری و تشویق شهروندان جهت برقراری هرچه بیشترتعاملات اجتماعی محیط های شهری می باشند. در این راستا»منظر« شهری به عنوان یکی ازعناصر شکل دهنده و بخشی از ادراک کالبدی فضاهای عمومی شهری به طور مستقیم برمطلوبیت یا عدم مطلوبیت این فضاها و در نهایت بر شهروندان، فعالیت ها و رفتارهایشان، به عنوان کاربران اصلی محیط تأثیر خواهد داشت . بنابراین فضاهای عمومی شهری با موضوعی به نام انسان مواجه است که هم می تواند بر وی تأثیر گذارد و هم اینکه تأثیر پذیرد. لذاتوجه و تلاش به منظور پاسخگویی به نیازهای اساسی انسان در محیط اهمیت می یابد.
-4 سوالات تحقیق
- 1 آیا با استفاده از سیستم های نوین می توان مانع آشفتگی بصری درفضای شهری شد؟
- 2 آیا سیستم های نوین می تواند برحضور پذیری والقاء حس آرامش به شهروندان تأثیر گذارباشد؟ - 3 آیا سیستم های نوین می تواند سیما ومنظر شهری تأثیر گذارباشد؟
- 4 آیا رابطه ای میان سیما ومنظر شهرها وسازه های نوین درفضای شهری وجوددارد؟
-5 فرضیه
- 1 استفاده مناسب ازسیستم های نوین می توان مانع آشفتگی بصری درفضای شهری شد.
- 2 سیماومنظر شهری می تواند برحضورپذیری والقاء حس آرامش به شهروندان تأثیر گذارباشد. - 3 محورهای شاخص منظرشهری می تواند درسرزندگی وپویایی فضای شهری تأثیرگذارباشد.
-6 پیشینه تحقیق
آثاری با عنوان معماری منظر، اما با رویکردهای متفاوت در گوشه و کنار دنیا شکل می گیرند. چنین نگرشهای متفاوت، علاوه بر جنبه های حرفه هایی به ایجاد سنتهای متفاوت آموزشی درمعماری منظر نیز منجر شده است. به عنوان مثال پس از انتشاردر سال "طراحی با طبیعت "با عنوان× "یان×مک×هارگ ×"کتاب ×1969، بسیاری از گروه های معماری منظر در اروپا و آمریکا که تا پیش از آن در دانشکده های معماری به فعالیت می پرداختند،با×شعار×نیاز×به×یادگیری×بیشتر×علوم×طبیعی،×به× دانشکده×های منابع طبیعی و کشاورزی نقل مکان×کردند؛ فرآیندی×که×باوجود مدافعان فراوان به اعتقاد برخی چندان مفید نبوده است.[2]
-7 روش تحقیق
در این تحقیق ازلحاظ هدف ازنوع کاربردی - توسعه ای بوده و مطالعات کتابخانه ای و با رجوع به اسناد و مدارک موجود تلاش شده است. لذا می توان گفت در مرحله مبانی نظری و ادبیات تحقیق از روش "توصیفی و تحلیلی" با ابزار گردآوری داده: مطالعات کتابخانه ای و اسنادی استفاده شده است.
-8 مبانی نظری
-1-8تعریف فضای شهری
اگر بخواهیم مفهوم فضای شهری رابدون تحمیل معیارهای زیبایی شناختی روشن کنیم ناگزیریم کلیه نمودهای فضای بین ساختمان ها را درشهرها وسایر مکان ها، فضای شهری تلقی کنیم. این فضاها از لحاظ هندسی با نمادهای گوناگون محصور می
