بخشی از مقاله
چکیده : هدف از انجام پژوهش حاضر، شناسایی راهکارهایی است که برنامه هاي بر تر حفاظت وب در مواجهه با چالش هاي مدیریتی حفاظت وب شامل مدیریت حقوقی، مدیریت دسترسی، مدیریت سازمانی و مدیریت مالی به کار میگیرند. گردآوري دادهها به روش متنپژوهی انجام شد. بدین ترتیب که مستندات و متون به دست آمده درباره برنامه ها و وب سایت هاي برنامهها مطالعه شد و همچنین براي تکمیل اطلاعات، با مسئولان برنامهها تماس گرفته شد . برنامهها راهکارهاي مختلفی را براي مواجهه با چالش هاي مدیریت حقوقی، مدیریت دسترسی، مدیریت سازمانی و مدیریت مالی در پیش گرفته اند. با این حال، هنوز چالشهاي بسیاري وجود دارند که مانع از اجراي آرمانی حفاظت وب میشود.
مقدمه
بخشی از نقش کتابدارها و آرشیویست هاي سنتی، حفاظت از اسناد در قالب آنالوگ بودهاست و امروزه همین نقش براي آنها حفظ شده است البته به شکل حفاظت از قالبهاي دیجیتالی - . - Parekh, Parekh 2009 بنابراین کتابدارها و آرشیویستها - بخصوص در کتابخانه هاي ملی - براي حفظ میراث ملی و دسترسی دائم به اطلاعات، در پی آنند تا اطلاعات دیجیتالی را حفاظت نموده و دسترسی به اطلاعات را براي نسل هاي آینده امکانپذیر نمایند. اما حفاظت دیجیتالی، بسیار پیچیده، گوناگون و گسترده است به نحوي که اجراي طرحهاي حفاظت دیجیتالی با چالشهاي بسیاري به لحاظ فنی، مجموعهسازي، اقتصادي، سازماندهی، حقوقی و جز آن روبه رو است که فایق آمدن بر این چالشها نیاز به راهکارهایی مناسب دارد - . - Reich 2009
طرح هاي حفاظت دیجیتالی در سراسر دنیا راه اندازي شده است و هر کتابخانهاي بر حسب خطمشی و اهداف خود طرحهاي متفاوتی را پیاده کرده است . طرحهاي آرشیوگري وب چه به صورت گزینشگري1 و چه در مقیاس بزرگ تر و با دامنهي جامع ملی در برخی نقاط جهان هنوز به صورت برنامه ي آزمایشی یا در مراحل ابتدایی است. در حالی که در د یگر نقاط جهان درحال رسیدن به مرحله ي بهرهبرداري است .
با آن که چالشهاي پیش روي هر برنامه و راهکارهایی که براي آن در نظر گرفته می شود متأثر از مسائل مختلف و پیچیده اي است که باعث میشود هر برنامه با برنامهاي دیگر تفاوت بسیار داشته باشد، با این حال، با الهام از برنامههاي موفق میتوان به شناسایی چالشهاي عمده و راهکارهاي پرکاربرد پرداخت. در این مقاله، که بخش سوم از پژوهش رشیدي - 1390 - را گزارش می کند، به بررسی راهکارهایی می پردازیم که برنامه-هاي برتر حفاظت وب در مواجهه با چالش هاي مدیریتی به کار گرفته اند. چالش هاي مدیریتی در چهار دسته مدیریت حقوقی، مدیریت دسترسی، مدیریت سازمانی و مدیریت مالی مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
اهداف پژوهش
1. شناسایی راهکارهاي برنامههاي حفاظت وب در مواجهه با چالش حقوقی.
2. شناسایی راهکارهاي برنامههاي حفاظت وب در مواجهه با چالش دسترسی.
3. شناسایی راهکارهاي برنامههاي حفاظت وب در مواجهه با چالش سازمانی.
4. شناسایی راهکارهاي برنامههاي حفاظت وب در مواجهه با چالش مالی.
پرسشهاي اساسی پژوهش
1. برنامههاي برتر حفاظت وب براي چالش حقوقی چه راهکاري را در پیش گرفته اند؟
2. برنامههاي برتر حفاظت وب براي چالش دسترسی چه راهکاري را در پیش گرفته اند؟
3. برنامههاي برتر حفاظت وب براي چالش سازمانی چه راهکاري را در پیش گرفته اند؟
4. برنامههاي برتر حفاظت وب براي چالش مالی چه راهکاري را در پیش گرفته اند؟
جامعه آماري و روش پژوهش
برنامه هاي حفاظت وب برتر د نیا جامعه این پژوهش را تشکیل دادند. منظور از برنامههاي برتر دنیا برنامههایی است که در فهرست نتایج گوگل در صدر واقع شده اند یا در مستندات، مقالات و راهنماهاي معتبر به عنوان برنامه اي مهم معرفی شدهاند. نمونهگیري این پژوهش از نوع هدفمند بهشمار میآید. روش شناسایی برنامه هاي برتر حفاظت وب در مقاله " ویژگی هاي برنامههاي برتر حفاظت وب جهان و زمینه فعالیت آنها " به تفصیل آمده است . تنها اسامی این برنامه ها در جدول 1 آمده است و در مواردي که نیاز به ذکر نمونه است به جهت رعایت اختصار از بیان نام آنها خودداري میشود و به ذکر شماره ردیف آنهادر جدول 1 بسنده خواهد شد.
بعد از شناسایی برنامه هاي برتر حفاظت وب، لازم بود راهکارهایی که براي چالشهاي مدیریت حقوقی، مدیریت دسترسی، مدیریت سازمانی و مدیریت مالی شناسایی شوند . بدین منظور، گستره وسیعی از مستندات و متون به دست آ مده، درباره برنامه ها مطالعه شد . لازم به ذکر است که بخش عمده اي از آثار که تنها به ذکر نامی از برنامه بسنده کرده یا آن را به طور گذرا و سطحی معرفی کرده بودند حذف گردید .
پس از حذف موارد نامربوط، تکراري، غیرفعال یا فیلتر شده، 500 پیشینه براي بررسی دوباره انتخاب شد . به منظور تکمیل اطلاعات کوشش شد در جایی که امکان داشت خود برنامه نیز بررسی شود. در بسیاري از موارد اطلاعات به طور کامل حاصل نشد . از این رو براي تکمیل اطلاعات، طی تماسی با مسئولان برنامهها از آنها درخواست شد که سیاهه وارسی محقق ساخته1 را کامل کنند. 25 برنامه، این سیاهه وارسی را تکمیل کردند.
