بخشی از مقاله
چکیده
هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی عملکرد معلمان مقطع ابتدایی در فرایند حل مسئلهی ریاضی پس از برگزاری 5 جلسه ی آموزشی حل مسئله مبتنی بر راهبرد رسم شکل می باشد. بنابراین، دو ابزار اصلی پیش آزمون و پس آزمون، برای بررسی این موضوع، مورد استفاده قرار گرفتند. پیش آزمون و پس آزمون به صورت آزمون کتبی برگزار گردید و برگه های معلمان توسط محقق بررسی شد. هم پیش آزمون و هم پسآزمون، شامل 2سوال از سوالات کتاب آموزش ریاضیات دبیرستانسنگاپور، 1سوال از مقاله ی روش مدل از ژورنال رفتار ریاضیاتی و 2سوال از سوالات مسابقات ریاضی کانگورو بودند. روایی محتوایی آزمون، توسط تعدادی از اساتید متخصص امر و معلمان ریاضی مورد بررسی، اصلاح و تأیید قرار گرفت. در این مطالعه 19 نفر از معلمان ابتدایی استان تهران به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. حال این سوال مطرح است که تا چه اندازه و چگونه شکل های ترسیمی معلمان برای حل مسائل ریاضی، پس از برگزاری جلسات آموزشی مذکور،
بهبود یافت؟
واژههای کلیدی: راهبرد رسم شکل، معلمان ابتدایی، مسئلهی ریاضی، شکلهای ترسیمی
-1 مقدمه
حل مسئله یکی از مهمترین رویکردهای یادگیری در ریاضی است. به علاوه حل مسئله از استانداردهای فرایندی ارائه شده توسط شورای ملی معلمان ریاضی - 2000 - 4 میباشد. مسئله بر طبق نظر پولیا - 1968 - 5 عبارتست از جستجوی آگاهانهی وسیله ی مناسبی برای رسیدن به هدفی که در بدو امر غیر قابل دسترس به نظر میرسد و حل مسئله به معنای پیدا کردن این وسیله است. - پولیا، 1968، ترجمه ی شهریاری، 1379، ص. - 206 تاکنون برای حل مسئله راهبردهای متنوعی ارائه شده است. تعدادی از این راهبردها که در کتاب ریاضی هفتم نیز ارائه شده است، شامل: راهبرد رسم شکل، جدول نظام دار، الگویابی،حدس و آزمایش، حل وارونه و تشکیل معادله میباشد.
از آنجا که نظام آموزشی کشور سنگاپور در تدریس درس ریاضی وحل مسئله با تاکید بر راهبرد رسم شکل موفق بوده است، به نظر می رسد که راهبرد رسم شکل می تواند، یکی از بهترین راهبردهای حل مسئله باشد. در این مطالعه سعی بر آن بوده است که عملکرد معلمان مقطع ابتدایی در فرایند حل مسئلهی ریاضی پس از برگزاری 5 جلسه ی آموزشی حل مسئله مبتنی بر راهبرد رسم شکل، تحلیل شود. در این تحلیل به این موضوع پرداخته می شود که تا چه اندازه و چگونه شکل های ترسیمی معلمان برای حل مسائل ریاضی، پس از برگزاری جلسات آموزشی مذکور، بهبود پیدا میکند.
-2 ادبیات تحقیق
روش رسم مدل در دهه ی 1980 به وسیله ی پروژه ی ریاضیات ابتدایی برای بهبود توانایی دانش آموزان در حل مسئله در وزارت آموزش سنگاپور معرفی شد - . - kho,1987 این روش که یک راهبرد حل مسئلهی بصری است و معمولاً در کلاس های سنگاپور استفاده می شود، شامل ساختن مدل هایی تصویری مانند مدل جز-کل و مدل مقایسه می شود که به دانش آموزان کمک می کند، روابط ریاضی انتزاعی و ساختارهای متنوع مسئله را در بازنمایی های تصویری تجسم کنند - . - kho,1987 از آنجا که تاکید ویژه ی مطالعه ی حاضر بر راهبرد رسم شکل برای حل مسائل کلامی ریاضی است، باید توجه کرد که خود رسم شکل نیز نیاز به آموزش های خاصی دارد. بنابراین در این پژوهش محقق قصد دارد آموزشهایی به معلمان ابتدایی با تاکید بر راهبرد رسم شکل برای حل مسائل کلامی ریاضی انجام دهد و بررسی نماید که این آموزشها چقدر بر عملکرد حل مسئلهی معلمان ابتدایی موثر بوده است.
-3 یافتهها
در ادامه، سعی بر آن است که با توجه به پاسخ های معلمان به سؤالات پیشآزمون و پسآزمون - این سوالات در پیوست ارائه شده است - ، به این سؤال در پژوهش حاضر پاسخ داده شود، که تا چه اندازه و چگونه شکل های ترسیمی این معلمان برای حل مسائل ریاضی، پس از برگزاری جلسات آموزشی مذکور، بهبود یافت؟برای پاسخ گویی به این سؤال، راه حل های معلمان ابتدایی مورد تحلیل قرار گرفت و میزان استفاده ی آنان از راهبرد رسم شکل، قبل و بعد از جلسات آموزشی - پیشآزمون و پسآزمون - بررسی گردیده که در جدول1 ارائه شده است.انطور که در جدول1 مشاهده میشود، درصد استفادهی معلمان از راهبرد رسم شکل در پیشآزمون %15/7 بدست آمده و در پس آزمون %136/7 بوده است. بنابراین راه حل های مبتنی بر رسم شکل مورد استفاده ی معلمان در حل مسائل پسآزمون نسبت به پیش آزمون افزایش قابل توجهی - - %121 داشته است. در ادامه به نمونههایی از راهحلهای معلمان در حل مسئلهی2 در پیشآزمون و پسآزمون - این مسئله در پیشآزمون و پسآزمون یکسان بود - ، اشاره میگردد.
