بخشی از مقاله
چکیده
شهر کازابلانکا در کشور مراکش - مغرب - یکی از بهترین نمونه های مشهور شدن شهر به واسطه رخدادی می باشد که نام خود را از این شهر اقتباس کرده است. این رخداد که همان فیلم معروف کازابلانکا می باشد. باعث شهرت جهانی این شهر شده و یک تصور بسیار متفاوت نسبت به واقعیت موجود این شهر برای جهانیان ایجاد کرده است. این شهر یک شهر بندری می باشد که دارای هویت بسیار غنی بومی می باشد. ولی این نام اقتباشی باعث جذب توریست از سرتاسر جهان شده است و هویتی متفاوت برای این شهر ایجاد کرده است.
این تغییر هویت در یک شهر می تواند با هدایت برنامه ریزی شده سبب پیشرفت فرهنگی و اقتصادی شهر شود و معضلاتی را که مسئولان شهری با صرف هزینه های گزاف درصدد برطرف کردن هستند را بهبود بخشد. در نتیجه می توان با ایجاد رخاد های جهانی که صرفاً نام خود را از شهری خاص یا مکانی خاص اقتباس کرده اند، سبب برطرف کردن معضلات آنها به واسطه جذب توریست و مخاطبین آن رخداد شد. با برنامه ریزی دقیق و محدود کردن مخاطبان این رخداد ها می توان افرادی را جذب کرد که دارای سطح فرهنگی خاص و یا استعداد های مورد نیاز باشند.
-1 مقدمه
معظلات مختلف شهری از قبیل ف ساد، فح شا، جرم، جنایت و ... در شهرهای مختلف جهان به چ شم می خورد. راهکار های محدوی برای مسئولین شهری در این باره وجود دارند از قبیل تخریب کامل این محلات و نوسازی آنها و یا ساختن اماکن فرهنگی در مرکز آنها و جذب افراد فرهیخته به این محل ها تا با معا شرتی که با مردم بومی صورت می گیرد، فرهنگ محله ر شد کند. حال این معا شرت را می توان در سطح جهان گسترده کرد.
به این صورت که با جذب توریست، که معمولا توریست ها افراد فرهیخته جوامع جهانی هستند، فرهنگ یک شهر را ارتقا داد. در کنار این موضوع توریست باعث رونق اقتصاد شهر می شود و این ایجاد شغل خود به طور مستقیم در کاهش جرم و جنایت موثر می با شد. شهر کازابلانکا شهر ت جهانی خود را بابت فیلمی ک سب کرد که حتی موقعیت فیلم برداری آن در این شهر نبود و در آمریکا فیلمبرداری شد. تنها چیزی که از این شهر گرفته شد نام آن بود، که این نام اقتبا سی برای فیلم باعث شهرت جهانی شهر شد.
امروزه کازابلانکا برای تمام جهان یادآور فیلم عاشقانه ای می باشد، که در دوران گذشته مشاهده کرده اند و دوست دارند با مسافرت به این شهر از نزدیک آن خاطرات را مرور کنند. در حالی که واقعیت این شهر متفاوت است با فیلم، کازابلانکا شهری بندری می باشد که بسیار دارای هویت بومی و به نسبت توسعه نیافته می باشد. حال این مشاهده می شود که با ورود توریست ها طی این چند دهه بسیار این شهر را از عقب ماندگی به سوی توسعه حرکت داده است. در این نوشتار با بررسی این تغییر به راهکاری برای توسعه شهر های آینده از طریق اقتباس اسمی برای رخداد های جهانی خواهیم پرداخت.
-2 پیشینه تحقیق
"هویت" به عنوان یکی از مهمترین عوامل ادراک شهر، نقش بسزایی را در شناخت شهروندان از شهر بر عهده دارد. اتصال تاریخی به گذشته در قالب استفاده از فرم های آشنا، ساده ترین راه حلی است که در بدو طرح مسأله، کاربردی میشود. ضمن در نظر داشتن جنبه های مثبت این رویکرد بایستی توجه داشت که صرفاً استفاده از فرم های تاریخی نمیتواند بازگوکننده جنبه های مختلف هویتی در شهر باشد، بلکه اقدامات شکلی، بخشی از راهکارهای تداوم هویت در شهر است - آتشین بار، . - 1388آنچه اثری را در نگاه عموم با - یا بی- هویت جلوه میدهد، تعلق یا عدم تعلق آن به هویتی جمعی و پایدار است .
در این نگاه اثر باهویت اثری است که هویت آن در راستای هویت جمعی باشد؛ چون یک بنای تاریخی در یک بافت تاریخی، و اثر بیهویت اثری است که هویت آن در تعارض با هویت جمعی باشد؛ مانند یک بنای مدرن در یک بافت تاریخی - حجت، . - 57:1384 انسان هرگونه آگاهی از آنچه تجربه میکند و در محیط اتفاق می افتد را در پی برجسته کردن لایههای مختلف معانی در محیط به دست میآورد و این در حالی است که سایر اتفاقات محیط را نیز در نظر دارد. این قبیل معانی با یک بار تجربه، به صورتی پایدار در تمام عمر باقی میمانند. بنابراین میتوان چارچوبهای فرهنگی پنهانی را روشن ساخت که تعیینکننده جهان تصوری مردم از منظر شهر باشند. هویت منظر شهری، ادراکی از شهر است که ترکیبی از معانی، نمادها و کیفیتها را در خود حمل میکند - آتشین بار، . - 1388
میتوان هویت را معادل "معنی" دانست و در شهر آن را معادل تشخیص یک مکان و تمایز آن با مکان دیگر قلمداد نمود.
توجه به این نکته ضروری است که هویت شهر زمانی برای مردم معنا دارد که شهروندان احساس کنند شهر و محل سکونتشان متعلق به آنها است. عوامل هویت بخش به مکان و انسان را اینگونه میتوان توصیف نمود: مکان، زمانی معنا پیدا میکند که درک حسی از آن صورت گرفته و تصویری ذهنی از خود بر جای گذاشته باشد. در تصاویر ذهنی، مواردی همچون بو، صدا، بنا، احساس غم و شادی و ... وجود دارد و انسان با یادآوری آنها بخشی از وجود خود را به یاد میآورد . مکان توسط ساختار و فعالیتهایی که در آن صورت میپذیرد، شناخته میشود. در مجموع، مکان - کالبد + فعالیت - و تصویری ذهنی که از آن باقی میماند در شکل دادن به هویت محل زندگی و انسان از مؤثرترین عوامل هستند - حبیبی، . - 47:1387
سا ساً هویت شهری تو سط فرهنگ شهری و خرده فرهنگهای متعلق به آن در ب ستر تاریخ و در دل ساختار اجتماعی و سیعتری که جامعه را دربرمیگیرد، در روند تحولات اقت صادی و سیا سی آن شکل میگیرد و دگرگون می شود. بدین دلیل نگاه ای ستا به مقولههای هویت و از جمله هویت شهری قادر به درک آن نیست - پیران، . - 8:1384 به عقیده الکساندر، هویت در محیط هنگامی تجلی میکند که ارتباط طبیعی و منطقی بین فرد و محیط وی حا صل شده با شد.
وی معتقد ا ست که بین فرد و محیط زندگیاش ارتباط و اح ساس تعلق خاطر به وجود نخواهد آمد مگر آنکه قادر به شناخت عمیق محیط و تشخیص آن بوده و توان درک تمایز آن نسبت به محیطهای دیگر را نیز دا شته با شد و بداند در چه زمانی و به چه صورتی پا سخ منا سبی به کن شهای انجام یافته در آن محیط بدهد. تنها به این ترتیب است که نظم خاصی که نتیجه بروز و ظهور هویت در محیط کالبدی است به وجود خواهد آمد - دانشپور، . - 65:1883
باتوجه به تعابیر ذکر شده، در تعیین محدوده "هویت منظر شهری" همه پدیدهها و اتفاقات خرد و کلان که معرف ویژگیهای عینی - ذهنی شهر با شند را هم میتوان در نظر گرفت و هم آن را از طریق شناختن نمادها و سمبلهای فرهنگی شهر محدود کرد. شهر هر زمان لازم باشد باید پوست بیندازد و پوسته نو باید در خود محتوای متحول شده اجتماعی در زمان و مکان مناسب آن باشد - مامفورد، . - 18:1385 فعالیت های ان سانی در عر صه اجتماعی، فرهنگی و سیا سی، ضامن بقای زندگی جمعی و حس شهروندی ا ست که به واسطه فضاهای شهری گسترش و تجلی مییابد؛ به عبارت دیگر، شهر مکانی است که مناسبات چهره به چهره و تعاملات اجتماعی در آن برگزار میشود و به واسطه حضور همین فعالیت ها میتواند مفاهیمی چون حیات مدنی را در برگیرد.
حیات مدنی یا مدنیت نیز چیزی جدای از مردم، مشارکت آنان و روابط انسانی اجتماعی آنها نیست که نماد سازنده آن فضای شهری است. از طرفی همانگونه که ابعاد کمی یک فضای معماری میتواند در نحوه نگرش به آن فضا تأثیر بگذارد، منظر شهری نیز بر مخاطبین خود که اساس شکل دهی به یک شهر ه ستند، تاثیرگذار ا ست. هر میزان به ابعاد مختلف منظر شهر ر سیدگی کنیم، چنانچه نتوانیم حیات مدنی شهروندان که هدف غایی زندگی در شهر ا ست را برآورده نماییم در سیا ستهای خود شک ست خورده ایم. از مهمترین عوامل تداوم حیات مدنی در شهرها، توجه داشتن به جاری بودن زندگی در بستر زمان است. لذا دستیابی به حیات مدنی در شهر با در نظر گرفتن بستر پویای زمان تحقق پذیر است و این خود از عوامل تداوم هویت در منظر شهر به حساب می آید - آتشین بار، . - 1388
-3 یافته ها
فیلم کازابلانکا
بنابر گفته منتقد معروف سینما راجر ایبرت: - در تاریخ سینمای کلاسیک فیلمهای معروف بسیاری وجود دارد، فیلمهایی پر محتوا، فیلمهایی با جلوه های هنری یا اصالت هنری و با اهمیت سیاسی بیشتر. فیلمهای دیگری هم هستند که احتمالا ما در رده بندی بهترین فیلمهای تاریخ سینما بالاتر از کازابلانکا قرار می دهیم. ولی وقتی قرار است دست روی فیلمهایی بگذاریم که شخصا دوستشان داریم و راحت تر بگویم وقتی پیش یک دوست صمیمی اعتراف می کنیم دیر یا زود حرفمان به این چند کلمه آشنا می رسد: من واقعا دیوونه کازابلانکا هستم. منم همینطور ! - . این فیلم دارای شهرتی جهانی می باشد که قطعا تا سالیان طولانی باقی خواهد ماند.
شهر کازابلانکا
کازابلانکا - به عربی : الدار البیضاء - بزرگترین شهر کشور مراکش است. این شهر مهمترین بندر مراکش بر کنار اقیانوس اطلس است. جمعیت دارالبیضاء یا همان کازابلانکا در سال 2012 تقرباًی 000،150،4 است. این شهر یکی از شهر های مهم مراکش و قاره آفریقا هم از لحاظ جمعیت و هم از لحاظ اقتصاد میباشد. بندر کازابلانکا یکی از بزرگترین بنادر مصنوعی در جهان است و دومین بندر بزرگ آفریقای شمالی میباشد.همچنین کازابلانکا پایگاه اصلی دریایی برای نیروی دریایی مراکش را نیز در اختیار دارد.
