بخشی از مقاله

آموزش مجازي در مدارس


آموزش مجازي
در اين مقاله در قالب چهار بخش به بررسي آموزش مجازي مي پردازيم كه اين چهار بخش به ترتيب عبارتند از:
 كتابخانه ديجيتالي
 مدارس هوشمند
 مدارس مجازي

* كتابخانه ديجيتالي
به طور سنتي كتابخانه محلي است كه در آن كتابها، نسخه هاي خطي، CDهاي سمعي و بصري، نوار ويدئو براي استفاده و نه براي فروش نگهداري مي‌شود. در حاليكه يك كتابخانه ديجيتالي بر پايه سيستم كامپيوتري مي‌باشد، كه به گردآوري، ذخيره سازي، سازماندهي، جستجو و توزيع مواد ديجيتالي براي دسترسي كاربر مي پردازد. كتابخانه ديجيتالي فقط مجموعه‌اي از مواد الكترونيكي نمي باشد، بلكه شامل يك واسطه مرورگر و احتمالاً فضا و جامعه مجازي نيز مي‌باشد. كتابخانه ديجيتالي به فضاي كمي نياز دارد و داده ها با جستجوي آسان از طريق شبكه هاي ارتباطي در دسترس هر كسي در هر كجاي دنيا قرار مي گيرند.
با وجود كتابخانه هاي ديجيتالي كه بر روي اينترنت هستند، ماهنوز نتوانسته ايم سيستم قابل اعتمادي براي جلوگيري از ضرر و زيان ويروس هاي كامپيوتري پيدا كنيم. بنابراين نگه داشتن كتابخانه هاي سنتي با وجود كتابهاي ديجيتالي كاري عاقلانه مي‌باشد. بخاطر اين كه فعاليتهاي كتابخانه ها بدون وقفه و مداوم انجام شود و امكانات بيشتري براي سيستم كتابخانه به وجود آيد، لازم است از هر دو سيستم (كتابخانه هاي سنتي و كتابخانه هاي ديجيتالي) استفاده كنيم.
با ظهور كتابخانه هاي ديجيتالي، تخصص و حرفه كتابداري در حال تحول مي‌باشد. كتابداران كتابخانه ها بايستي خود را براي انتقال از دوران مديريت دانش به حوزه مديريت سيستمها آماده كنند. براي تغيير سيستم ها از شكل سنتي به صورت كامپيوتري لازم است تدابيري اتخاذ شود.
بعضي از نكات كه بايستي مورد توجه قرار گيرند عبارتند از:
* پيش بيني ترافيك در شبكه ها
* تنظيم روشهايي (به منظور ادامه كار) چنانچه بخشي يا تمام شبكه از كار بيفتد.
البته بايد توجه داشت كه غلبه بر مشكلات ناشي از تغيير شكل كتابخانه آسانتر از غلبه بر موانع روانشناختي است. ترس كاركنان از حذف خود از خدمات كتابخانه است. حل اين مشكل از طريق آموزشهاي داخل كتابخانه‌اي امكان پذير است. دستور العمل تمامي مناسب و تعيين نقش هاي مشخص براي هر فرد نه تنها به ايجاد اعتماد به نفس در كتابداران كمك خواهد كرد، بلكه بر روي ايجاد نفش توسط كتابداران در كل فرايند توسعه و پيشرفت كتابخانه نيز تاثير مثبت خواهد گذاشت.
نگهداري از كتابخانه ديجيتالي مشكلتر است:
آكرمن و فيلدينگ عقيده داشتند كه كتابخانه‌هاي ديجيتالي حاوي مواد غير رسمي و پويايي هستند. از جمله ساختارهاي نرم افزاري و بنابراين بامشكلات نگهداري بيشتري (نسبت به كتابخانه هاي سنتي) مواجهه هستند كه اين مشكلات حتي ممكن است كارايي دراز مدت آنها را مورد تهديد قرار دهد. در كتباخانه هاي سنتي- كتابخانه اي كه بر مبناي كاغذ استوار است- روشهايي براي نگهداري مواد كتابخانه وجود دارد اما تاكنون ما روشهايي براي نگهداري مواد كتابخانه ديجيتالي- كه شامل مواد غير رسمي و پويا مي‌باشد- نداشته ايم. نگهداري مواد پويا و غير رسمي در كتباخانه هاي ديجيتالي فقط از طريق راه حل هاي فني جديد امكان پذير مي‌باشد.
در كتابخانه هاي سنتي قلمرو محدود است و مجموعه‌ها حد و مرز مشخصي دارند و كنترل مجموعه آسان است.در كتابخانه ديجيتالي قلمرو وسيع است و كاربر به مواد و منابع متنوعي دسترسي دارد. بنابراين كنترل و نگهداري منابع در دراز مدت مشكل مي‌باشد. كتابخانه ديجيتالي نه تنها يك مجموعه فن آوري بلكه يك نهاد اجتماعي با نيازهاي دراز مدت است و احتياج به نگهداري و حفاظت دارد.
دسترسي به دانش جهاني
هدف اصلي تكنولوژي اطلاعات دسترسي به دانش جهاني است كه كتابخانه ها ديجيتالي براي رسيدن به هدف نقش اصلي را ايفا مي‌كنند.
محدوديت هاي زباني
لودوينگ استين مي نويسد: محدوديت زبان من به معناي محدوديت دنياي من است. در حدود شش هزار زبان در دنيا وجود دارد و نزديك به 90% آنها در حال از بين رفتن مي‌باشد. برآورد مي‌شود كه بيش از نيمي از جمعيت جهان به يكي از پنج زبان زير صحبت مي‌كنند. چيني، انگليسي، هندي، روسي، اسپانيايي
مشاركت خصوصي
در گذشته كتابخانه ها تحت فرمان شاهان بودند و توسط اشراف حمايت مي شدند. با تغيير شكل حكومتها به شكل حكومت هاي سياسي و دموكراتيك مسئوليت كتابخانه ها برعهده دولت قرار گرفت.
اكنون بخش خصوصي- بخصوص در كشورهاي توسعه يافته- هم از لحاظ پشتيباني‌ مالي و هم از لحاظ تأمين مواد نقش مهمي را ايفا مي‌كنند. كشورهاي در حال توسعه مي توانند براي جلب حمايت تهيه كنندگان تكنولوژي كامپيوتر، يكسري محرك هايي را ارائه نمايند، مانند كم كردن ماليات، كمكهاي دولتي در سرمايه گذاري و... اين امر باغث افزايش انگيزه براي مشاركت بخش تعاوني كشورهاي در حال توسعه براي مشاركت در اين امر مي‌گردد.
كتابخانه ها در كشورهاي در حال توسعه در وهله اول به كمك هاي دولتي متكي هستند. بيشترين مشكل به خاطر افزايش هزينه كتاب و مجله در كشورهاي در حال توسعه و كاهش ارزش پول رايج اين كشورها در بازار جهاني است. بيشتر كتابخانه هاي عمومي فاقد كارمند كافي هستند. واضح است كه تكيه بر منا بع دولتي نمي تواند موجب رشد گردد و در اين جا نيازمند تدابير به خصوصي هستيم.
جلوگيري از استفاده غير مجاز
حمايت از حقوق معنوي و مطالب محرمانه دو حوزه اي هستند كه در كتابخانه هاي ديجيتالي شديداً حائز اهميت مي‌باشند. دولت ها به منظور جلوگيري از سوء استفاده بايستي قوانين و روشهاي مناسبي را وضع و اجرا كنند.

كم كردن شكاف تكنولوژيكي
قبول سريع تكنولوژي براي موفقيت امري حياتي محسوب مي‌شود. تغيير مواد چاپي به شكل ديجيتالي كار مشكلي خواهد بود. در اين هزاره جديد ما بايستي فاصله بين مدارك چاپي با ديجيتالي، مدارك كتابخانه ها با دانش پايه، متخصصين IT با متخصصين اطلاع رساني و جستجوگران را با توليد كنندگان اطلاعات را كم كنيم.
قبول تكنولوژي يك چيز است و رشد آن چيز ديگري مي‌باشد. اين دوگانگي از خود موضوع است. به منظور تشويق و تبليغ كتابخانه هاي ديجيتالي، هر كشوري بايد كميته هماهنگ كننده اي را براي تاثير گذاشتن بر موسسات مختلف تاسيس كند.
البته شكي نيست كه تكنولوژي تمام مردم جهان را در كنار هم قرار مي‌دهد اما به طور اساسي بسياري عوامل فرهنگي، مردم را تقسيم و جدا مي‌كنند.
بايد واقعيت هاي جهاني جديد در ارتباط با تكنولوژي ارتباطات را با توجه به نظم سياسي و فرهنگ ها مورد توجه قرار داد. (1)
دانشگاههاي مجازي
دانشگاه مجازي يكي از اشكال آموزش از راه دور است كه در تقابل با مفهوم سنتي آموز است. اگر تا ديروز آموزش تنها از معلمان و مربيان سود مي برد و كتاب به عنوان اصلي‌ترين منبع اطلاعاتي در امر آموزش محسوب مي گشت، امروزه آموزش با روش ها و ابزارها و محيط هاي جديد ارتباطي رو به رو شده است. نفوذ فن آوري هاي جديد اطلاعاتي به مراكز آموزشي (از مدارس تا دانشگاه ها) و حتي منازل روابط ساده معلمي و شاگردي را به طور كلي دگرگون ساخته است. به اين ترتيب الگوهاي سنتي يادگيري متحول شده‌اند و كاربران با حجم گسترده اي از اطلاعات ودانش مواجه هستند.
دانشگاه هاي مجازي مفهوم كلاس هاي سنتي درس را نيز تغيير داده‌اند. اگر چه بسياري از فعاليت هايي كه در كلاس هاي مجازي صورت مي گيرند مشابه آنهايي هستند كه در برنامه ها و كلاس هاي درس سنتي انجام مي‌شوند، اما ماهيت و فضايي كه اين فعاليت ها در آن انجام مي‌شوند، متفاوت مي‌باشند. در كلاس هاي درس مجازي دانشجويان در دوره‌هايي به صورت كنفرانس هاي رايانه اي شركت مي‌كنند. اين دوره ها از طريق اينترنت ارائه مي‌شوند و از نرم افزارهايي استفاده مي‌شود كه امكان برقراري ارتباط را براي دانشجويان فراهم مي‌سازند.
در واقع دانشگاه مجازي، دانشجو محور، متعامل و پويا است. اين دانشگاه ها دانشجويان را قادر به استفاده از آموزش در هر مكان و هر زمان و به صورت مادام العمر مي‌كند.

ابزارهاي آموزش از راه دور
1. ابزارهاي صوتي: ابزارهاي دو طرفه نظير تلفن، ويدئو كنفرانس و ابزار هاي يك طرفه مانند راديو، cd هاي آموزشي.
2. ابزارهاي تصويري: شامل اسلايد، فيلم، نوارهاي ويديويي
3. رايانه
4. پرينتر
5. داده: رايانه ها اطالعات را به صورت الكتروني ارسال و دريافت مي دارند كه مبناي آن همان سيستم دو دوئي (باينري) است.
اجزاي دانشگاه هاي مجازي
- مسئول خدمات اجرايي و اداري مانند ثبت نام دروس، سمينارها، امتخانات و كارگاه‌ها
- دفاتر واحدهاي آموزشي كه واحدهاي درسي، آزمايشگاه ها، پايان نامه ها و برنامه امتحانات را ارائه مي دهند.
- كتابخانه كه امكان دسترسي به فهرست هاي اطلاعات و كتابخانه‌اي را فراهم مي‌كند.
- كافه تريا: امكان گفتگو و بحث را ميان دانشجويان فراهم مي‌كند.
- مركز تحقيقات: اين مركز به دانشجويان درباره فعاليت هاي تحقيقاتي و انتشاراتي اطلاع مي‌دهد.
- كتاب فروشي: از طريق اين محل امكان خريد منابع درسي از طريق كارت اعتباري ممكن مي‌شود.
¬مشكلات آموزش از راه دور
- نياز مخاطبان به سواد رايانه اي (ICDL)
- لزوم وجود استانداردهاي خاص براي ارزيابي و برنامه هاي آموزشي
- مسئله اعتبار گواهي نامه ها و مدارك
- حق كپي رايت و حق مولف
- نياز به رايانه، پرينتر، اسكنر و تجهيزات خاص(2)
مدارس هوشمند
مدارس فيزيكي هستند كه كنترل و مديريت آن مبتني بر فناوري رايانه و شبكه مي‌باشد و محتواي اكثر دروس آن الكترونيكي و سيستم ارزشيابي و نظارت آن هوشمند است.
خط مشي مدارس هوشمند
- ايجاد محيط ياددهي و يادگيري
- اطلاع دادن به والدين دانش آموزان در مورد فرزندانشان و مدرسه
- تأكيد بر انديشيدن و مهارت هاي تفكر
- فراهم نمودن انواع شيوه هاي آموزشي براي استعدادهاي مختلف
اركان مدارس هوشمند
1- مدريت 2- فناوري IT 3- محيط ياددهي و يادگيري
4- معلمان 5- دانش آموزان
محيط ياددهي و يادگري خود چهار حوزه را دربر مي گيرد.
الف) برنامه درسي ب) روش تدريس ج) ارزيابي د- محتوا

معلمان
معلمان در مدراس هوشمند نقش اصلي را برعهده دارند. آنان وظيفه هدايت دانش‌آموزان در استفاده از نرم افزارهاي چند رسانه اي و بانك هاي اطلاعاتي را برعهده دارند. لذا آموزش آنها عاملي مهم و اساسي در مدرسه هوشمند است.
فناوري در اين مدارس عبارت است از:
الف- شبكه رايانه‌اي: اين شبكه بخش هاي مختلف مدرسه را تحت پوشش قرار مي‌دهد. اين بخش ها شامل دفتر مدير، كاركنان اداري، معلمين و كلاسهاي درس، كتابخانه و ... مي‌باشد. امنيت در چنين شبكه اي مهم و حياتي است.
ب- محتواي الكترونيكي: اين محتوا بايد از استانداردهاي مشخصي برخوردار باشد. توليد محتوا بايد از سوي آموزش و پرورش انجام پذيرد.
ج- بستر نرم افزاري بين اجزاي مدرسه هوشمند براي برقراري ارتباط بين اجزاء مدرسه هوشمند. (6و5)

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید