دانلود مقاله آشنایی با سازمان ثبت احوال

بخشی از مقاله

آشنايي با سازمان ثبت احوال

آشنایی با سازمان ثبت احوال کشور
سازمان ثبت احوال کشور سازمانی با شخصیت حقوقی مستقل می‌باشد و از لحاظ حقوقی تابع وزارت کشور است و از نظر تصمیم‌گیری‌ یک سازمان، نتیجه تمرکز محسوب می‌شود کلیه ادارات ثبت احوال تابع اداره مرکزی بوده و ملزم به رعایت و اعمال قوانین و آئین نامه‌های مصوب در سطح کل کشور می‌باشند. بر اساس آخرین بررسی‌های انجام شده این سازمان بالاترین میزان خدمات را به خود اختصاص داده و بیشترین مراجعه کننده داشته است . با توجه به اهمیت اطلاعات جمعیتی و آمارهای انسانی و به منظور تسهیل در امور مختلفه از

جمله آگاهی از تعداد نفوس شهرها و قراء کشور، وضعیت اشتغال مردم، امر مالیات و سربازگیری و به استناد تصویب نامه هیأت وزیران و دستور رئیس الوزراء در تاریخ اول (مهر) 1297 هجری شمسی اداره احصائیه و سجل احوال به عنوان متولی امر ثبت و ضبط وقایع حیاتی چهارگانه در تهران و در وزارت داخله (کشور) تأسیس گردید و خان محیط به عنوان رئیس اداره سجل‌ احوال تهران انتخاب شد.

ابتدا در سال 1304 بعداً در سال 1307 با تصویب قانون سجل احوال توسط مجلس شورای ملی سابق اداره کل آمار و احصائیه ایجاد و رسماً شروع به کار کرد و تا سال 1310 در بیشتر شهرهای بزرگ ایران اقدام به تأسیس شعبه و اداره مستقل و تقسیم حوزه‌ استحفاظی هر اداره به چند حوزه ثبت احوال نمود و برای هر حوزه‌ مأمور مستقل و مختاری را به کار گمارد تا با عزیمت به حوزه‌ مأموریت و مراجعه به مردم نسبت به انجام وظیفه و رسالتی که بر عهده دارند (شناسایی افراد فاقد شناسنامه و تنظیم سند برای آنان و ثبت فوت کسانی که فوت شده‌اند) اقدام نمایند.

در سال 1310 تا 1319 قانون مزبور مورد بازنگری واقع و بر اساس تصمیم نمایندگان مجلس، اداره کل آمار و احصائیه به دو تشکیلات مجزا تحت عناوین مرکز آمار ایران و سازمان ثبت احوال کشور مبدل گردید مرکز آمار به سازمان برنامه و بودجه سابق محلق و سازمان ثبت احوال به عنوان یک سازمان مستقل از توابع وزارت کشور باقی ماند.
در سال 1355 مجدداً قانون ثبت احوال بررسی شد و اصلاحاتی در آن به عمل آمد آخرین بازنگری در قانون ثبت احوال در سال 1363 صورت گرفت و تا کنون قانون به قوت خود باقی است مگر مقررات کیفری آن که به وسیله قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه مصوب سال 1370 مجمع تشخیص مصلحت نظام به طور ضمنی نسخ گردیده است.

در سال‌های بعد از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی با توجه به درخواست مردم و ضرورت و نیازی که احساس شد و در اکثر شهرها و بخش‌هایی که فاقد اداره و از استحقاق و امکانات لازم برای ایجاد اداره برخوردار بودند اداره مستقل ثبت احوال و یا نمایندگی ایجاد و راه‌اندازی شد. به نحوی که در حال حاضر بالغ بر 467 اداره مستقل ایجاد شده و در مجموع قریب 500 پیشخوان در سراسر کشور فعال و به امر خدمت رساني به هموطنان عزيز مشغول است.

نهادها- همشهري آنلاين
ثبت احوال بصورت یکپارچه و منسجم در جهان مربوط به قرن نوزدهم میلادی است .
در ایران همزمان با نوسازی و مدرنیزاسیون و نیاز به شناسایی اتباع جهت ایجاد ارتش منظم، اخذ مالیات و... تاسیس ثبت احوال در دستور کار قرارگرفت از این رو در جلسه مورخه 30 آذر سال 1297 شمسی به تصویب هیات وزیران رسید و با صدور اولین شناسنامه برای دختری به نام فاطمه ایرانی در تاریخ 3 دی همان سال در تهران فعالیت خود را آغاز کرد.
تا قبل از سال 1295 ثبت وقایع حیاتی از جمله ولادت و وفات براساس اعتقادات مذهبی و سنت های رایج در کشور، با نگارش نام و تاریخ ولادت مولود در پشت جلد کتب مقدس از جمله قرآن مجید به عمل می آمد و از افراد متوفی نیز جزء نام و تاریخ وفات آنان که بر روی سنگ قبر ایشان نگاشته می‌شد اثری مشاهده نمی گردید.

با گسترش فرهنگ و دانش بشری و نیز توسعه روز افزون شهرها و روستاها و افزایش جمعیت کشور، نیاز به سازمان و تشکیلاتی برای ثبت وقایع حیاتی ضرورتی اجتناب ناپذیر می‌نمود. به تدریج فکر تشکیل سازمان متولی ثبت ولادت و وفات و نیز صدور شناسنامه برای اتباع کشور قوت گرفت.
ابتدا سندی مشتمل بر 41 ماده در سال 1297 به تصویب هیات وزیران رسید و اداره ای تحت عنوان اداره سجل احوال در وزارت داخله (کشور) وقت به وجود آمد؛ پس از تشکیل این اداره اولین شناسنامه به شماره 1 در بخش 2 تهران در تاریخ 16 آذر 1297 به نام فاطمه ایرانی صادر گردید.

پس ازاین دوره اولین قانون ثبت احوال مشتمل بر 35 ماده در خرداد سال 1304 در مجلس شورای ملی وقت تصویب شد. براساس این قانون مقرر گردید کلیه اتباع ایرانی در داخل و خارج از کشور باید دارای شناسنامه باشند.

سه سال پس از تصویب اولین قانون ثبت احوال یعنی در سال 1307 قانون جدید ثبت احوال مشتمل بر 16 ماده تصویب گردید.
براساس این قانون وظیفه جمع آوری آمارهای مختلف نیز به اداره سجل احوال محول گردید، به همین جهت نام این اداره نیز به اداره احصائیه و سجل احوال تغییر یافت. از آن تاریخ به تناسب شرایط زمانی تغییر و تحولات بوجود آمده در کشور و با احساس عدم تناسب قوانین موجود با نیازهای جامعه، قانون ثبت احوال نیز به دفعات مورد تجدید نظر، تغییر و اصلاح قرار گرفت.

متعاقباً دراردیبهشت سال 1319 قانون نسبتاً جامع و کاملی مشتمل بر 55 ماده تصویب گردید و پس از آن آئین نامه مربوط به این قانون نیز در همان سال مشتمل بر 131 ماده به تصویب رسید. این قانون به جهت جامعیت نسبی قریب 36 سال پایدار ماند.
پس از گذشت این زمان در تیر ماه 1355 قانون جدید ثبت احوال مشتمل بر 55 ماده به تصویب رسید و سپس به موجب اصلاحیه دی ماه سال 1363 مجلس شورای اسلامی در برخی از مواد اصلاحاتی صورت گرفت و تاکنون نیز این قانون به قوت خود باقی مانده است.

همزمان با تغییر و تصویب قوانین جدید، تشکیلات ثبت احوال نیز کاملتر گردید. این سازمان تا سال 1310 تنها دارای 94 اداره در تهران و شهرستانها بود. در سال 1308 ثبت ولادت و صدور شناسنامه برای اتباع ایرانی مقیم خارج از کشور به سفارتخانه ها و نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور محول شد.
در سال 1337 نیز قسمت آمار از ثبت احوال منفک و تحت عنوان اداره کل آمار عمومی ادامه فعالیت داد. تشکیلات جدید ثبت احوال نیز پس از این جدایی به اداره کل ثبت احوال تغییر نام یافت.

سرانجام با تصویب قانون تقسمات کشوری ادارات استانی و شهرستانی این سازمان نیز گسترش یافت و عنوان آن نیز به سازمان ثبت احوال کشور تغییر یافت.
سازمان ثبت احوال کشور به دلیل دراختیار داشتن اسناد هویت و تابعیت فردی و آمارهای حیاتی یکی از ارکان مهم حکومت تلقی می شود. ارائه خدمات عمومی به آحاد مردم و اطلاعات ویژه جمعیتی به ارکان حکومت از ویژگی های اختصاصی و انحصاری این سازمان است.

وظایف سازمان ثبت احوال کشور:
• ثبت ولادت و صدور شناسنامه
• ثبت وفات و صدور گواهی
• تعویض شناسنامه های موجود در دست مردم

• ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
• صدور گواهی ولادت برای اتباع خارجه و تنظیم دفاتر ثبت کل وقایع و نام خانوادگی
• ایجاد پایگاه اطلاعات جمعیتی و صدور کارت شناسنایی ملی

• جمع آوری و تهیه آمار انسانی سراسر کشور و انتشار آن
• وظایف مقرر دیگری که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است
آشنایی با سازمان ثبت احوال کشور

سازمان ثبت احوال كشور در حال حاضر به صورت سازماني با شخصيت حقوقي مستقل مي باشد كه ازلحاظ اداري , مالي ، اجرائي، وظايف ومسئوليتهايي كه به عهده دارد بر اين استقلال متكي است سازمان مذكور تابع وزارت كشور است و يك سازمان متمركز محسوب مي شود كليه ادارات ثبت احوال تابع اداره مركزي بوده و ملزم به رعايت و اعمال قوانين و آئين نامه هاي مصوب در سطح كل كشور مي باشند. بدليل حجم خدمات سجلي ارائه شده از سوي سازمان ثبت احوال كشور به آحاد مردم طبق آخرين بررسي ها اين سازمان در حال حاضر پر مراجعه ترين سازمان دولتي مي باشد

تاریخچه:
در تاريخ اول (مهر) 1297 بنا به تصويب هئيت دولت ,اداره سجل احوال در وزارت كشور تاسيس شدو از آن تاريخ , اولين بار در شهر تهران مامورين شهرداري با تنظيم اسناد و توزيع شناسنامه.بين مردم مبادرت به ثبت وقايع چهارگانه در دفاتر مربوط كردند قانون مصوب24 خرداد 1304 نيز مقرر نمود از تاريخ تاسيس اداره ثبت احوال در هر منطقه تمام اتباع ايران بايد شناسنامه بگيرند و بدنبال آن وزارت كشور اداراتي بنام اداره سجل احوال درشهرستانها داير و شروع به صدور شناسنامه و ثبت وقايع مزبور نمود براساس قانون مصوب خرداد 1307 اداره كل آمار و ثبت احوال بنام اداره كل احصائيه و سجل احوال تابع وزارت كشور تاسيس و مستقلاً شروع بكار نمود بعد از آن نيز در تاريخ 1319 قانون و آئين نامه .تهيه و تدوين و پس از سير مراحل قانوني به ثبت احوال ابلاغ و با عنوان اداره كل آمار و ثبت احوال تغيير نام يافت. در تير ماه سال 1355 قانون سازمان ثبت احوال كشور به تصويب رسيد و فعاليت ها و شرح وظايف اين سازمان در شكلي نوين آغاز و در سال 1363 توسط مجلس شوراي اسلامي اصلاحاتي در پاره اي از موارد قانون مذكور به عمل آمد.

ثبت احوال:انتخاب نام خارجي و ترکيبي ناموزون براي فرزندان اين آب و خاک اقدامي ضد فرهنگي است
مديرکل ثبت احوال استان تهران با بيان اينکه برخي از والدين اقدام به انتخاب نامهاي خارجي و يا بسيار ناموزون براي فرزندان خود مي کنند گفت: نامگذاري بدون درنظر گرفتن معنا و مفهوم و يا لحاظ کردن معيارهاي ملي و اسلامي درواقع اقدامي ضد فرهنگي است.

سيد "احمد قشمي" روز دوشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعي ايرنا افزود: برخي از والدين پس از تولد فرزندان خود براي آنها نام هاي ترکيبي ناموزن و يا خارجي بدون معنا و مفهوم ايراني انتخاب مي کنند اما سازمان ثبت احوال به منظور حفظ ريشه هاي فرهنگي کشور با اين اقدام آنها مخالفت کرده و انتخاب نام را مشروط به تاييد و صدور مجوزدر کميته چهار نفره اين سازمان مي کند.

وي تصريح کرد: انتخاب نام هايي همچون "هلي کيميا، فاطمه هلينا" و غيره هيچ ارتباطي با اسامي با معني و مفهوم ايراني ملي و اسلامي ندارند.
به گفته وي "کميته چهار نفره تاييد اسامي متشکل از دو استاد دانشگاه داراي دکتراي ادبيات فارسي و ادبيات عرب و مديرکل ثبت احوال استان و معاون سجلي اين سازمان است.
قشمي تصريح کرد :اسامي غير متعارف بايد براي تاييد دراين کميته موردبررسي قرار گرفته و به تاييد نهايي برسد.
قشمي با اشاره به اينکه هر ماه حدود 30 تا 40 پرونده انتخاب نام براي طرح در اين کميته مطرح مي شود، اظهار داشت:به طور معمول در 70 درصد موارد، انتخاب اسم به تاييد کميته مي رسد ودر30 درصد نيز نامهايي از سوي کميته به والدين پيشنهاد مي شود.

مديرکل ثبت احوال استان تهران به والدين توصيه کرد: شرايط نامگذاري صحيح براي فرزندان را با مطالعه و دقت درآن رعايت کنند و از استفاده از نامهاي بدون معناي و مفهوم و صرفا رايج در فرهنگ بيگانه که ريشه اي درفرهنگ خودي ندارد پرهيز کنند.
وي با بيان اينکه انتخاب نام صحيح براي فرزندان يکي از حقوق آنها بر عهده والدين است گفت:برخي از خانواده اقدام به ترکيب کردن اسامي ايراني و خارجي به صورت ناموزون مي کنند که اين درآينده فرد را دچار مشکل هويتي خواهد ساخت .

به گفته قشمي برخي افراد حتي معناي نامي که براي فرزند خود انتخاب مي کنند را نمي دانند و پس از آشنايي با اين معنا متوجه اشتباه بودن اين اقدام مي شوند.
وي تاکيد کرد: براي تسهيل در انتخاب اسم براي فرزندان کتاب فرهنگ نام در همه ادارات ثبت احوال کشور موجود است و علاوه بر اين اقوام ايراني نيز مي توانند اسامي و نام هايي را که در کتب هاي مختلف مربوط به خود وجود داردرادر صورت داشتن معني بدون هيچ محدوديتي براي فرزندان خود بر گزينند.

وي با اشاره به اينکه در شش ماهه امسال 103 هزار و 900 واقعه ولادت در استان تهران ثبت شده، گفت: از اين تعداد 53 هزار و 388 مولود پسر و 50 هزار و 512 مولود دختر بوده که براين اساس در ازاي هر 100 دختر در استان تهران 106 نوزاد پسر متولد شده است.

قشمي با اشاره به رشد 5/3 درصدي ولادت در استان نسبت به شش ماهه اول سال 87 افزود: در هر 24 ساعت در استان تهران 557 نفر متولد مي شوند که در اين راستا هر ساعت 23 تولد در استان داريم در حالي که هر شبانه روز 157 نفر يا به عبارتي هر ساعت 5/6 نفر در استان تهران فوت مي کنند.
درباره سازمان

سازمان ثبت احوال کشور" سازمانی با شخصیت حقوقی مستقل از لحاظ اداری، مالی، و اجرایی و از حیث تشکیلاتی در دولت وابسته به وزارت کشور است.
این سازمان بصورت متمرکز اداره می شود و کلیه ادارات در سطح کشور تابع ستاد مرکزی بوده و آئین نامه ها و دستور العمل های مصوب ابلاغی را اجرا می نماید. به دلیل گستردگی وظایف قانونی، "سازمان ثبت احوال کشور" در اقصی نقاط کشور به ارائه خدمات مشغول بوده و پر مراجعه ترین سازمان دولتی است.

تاریخچه ثبت احوال به صورت یکپارچه و منسجم در جهان مربوط به قرن نوزدهم میلادی است، در ایران قانون ثبت احوال در جلسه مورخ 20 آذر ماه 1297 هجری شمسی هیات وزیران به تصویب رسید و با صدور اولین شناسنامه برای دختری به نام فاطمه ایرانی در تاریخ 3 دی ماه 1297 در تهران فعالیت خود را آغاز کرد و طی 10 سال در تمام استانها و شهرستانهای بزرگ دایر و فعال شد.
براساس قانون مصوب 20 خرداد 1307 "اداره کل احصائیه و سجل احوال" تابع وزارت کشور تاسیس و بطور مستقل شروع به کار نمود. بعد از آن نیز در سال 1319 با تصویب قانون جدید و تهیه و تدوین آئین نامه مربوطه نام قبلی به "اداره کل آمار و ثبت احوال" تغییر یافت.
در تیر ماه 1355 "سازمان ثبت احوال کشور" با شکل نوین و شرح وظائف معین به تصویب رسیده و آخرین اصلاحات در پاره ای از مواد آن در سال 1363 توسط مجلس شورای اسلامی به عمل آمده است

خدمات شناسنامه اي

• ماده 12 قانون ثبت احوال کشور در خصوص ثبت ولادت
• مدارک مورد نیاز
• نامگذاری
• نحوه مراجعه و دریافت شناسنامه

• توصیه های ضروری
• تعاریف و مفاهیم
• ‏سؤالات انتقادات و پیشنهادات
ماده 12 قانون ثبت احوال کشور در خصوص ثبت ولادت

ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشند باید بنماینده یا مأمور ثبت احوال اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان مقیم خارج از کشور بمأمور کنسولی ایران در محل اقامت و اگر نباشد به نزدیکترین مامور کنسولی و یا سازمان ثبت احوال کشور اعلام می شود
• هر یک از اشخاص زیر می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به اعلام ولادت و اخذ شناسنامه نوزاد اقدام نمایند .

1- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه.
3- مادر در صورتی که ازدواج او قانونا" به ثبت رسیده باشد.
4- وصی یا قیم یا امین با ارائه مدارک ذیربط.
5- متصدی یا نماینده موسسه ای که طفل به آنجا سپرده شده است.
6 - صاحب واقعه که سن او 18 سال تمام به بالا باشد.

^ بالا
• مدارک مورد نیاز
1- اصل شناسنامه پدر و مادر.
2- گواهی ولادت صادره توسط پزشک یا ماما.
3- فیش بانکی به مبلغ 000‚20 ریال نزد بانک ملی ایران بنام سازمان ثبت احوال کشور.
4- حضور یکی از والدین یا جد پدری و چنانچه ازدواج پدر و مادر طفل به ثبت نرسیده باشد اعلام ولادت و امضاء اسناد متفقاً به عهده پدر و مادر خواهد بود.
• نامگذاری

- انتخاب نام نوزاد به عهده اعلام کننده است.
- برای نامگذاری یک نام ساده و یا مرکب که عرفا" یک نام محسوب می شود قابل انتخاب است.
- انتخاب نامهایی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد و همچنین انتخاب عناوین و القاب و نامهای زننده مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است.
- انتخاب نام در مورد اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.
- ذکرسیادت در مورد ساداتی که سیادت آنها در شناسنامه پدر یا جد پدری مندرج باشد الزامی است.
• نحوه مراجعه و دریافت شناسنامه
جهت اخذ شناسنامه نوزاد کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دارند در ساعات و ایام اداری پاسخگوی مراجعین محترم باشند و در صورت تکمیل بودن مدارک لازم و مراجعه قبل از ساعت 10 صبح سند سجلی تنظیم و شناسنامه نوزاد در همان روز صادر و تحویل می گردد.

• توصیه های ضروری
1-طبق قانون مهلت اعلام واقعه ولادت و دریافت شناسنامه حداکثر 15 روز از تولد نوزاد می باشد.
2- از آنجائیکه پس از صدور شناسنامه تغییر نام به سادگی امکان پذیر نیست مناسب است در هنگام نامگذاری تمامی جوانب امر بویژه رعایت فرهنگ اسلامی ، ایرانی، و شخصیت آینده طفل خود را مد نظر قرار دهید.

3- صدور شناسنامه مستلزم تنظیم سند سجلی است، با توجه به اهمیت موضوع لازم است قبل از امضاء اسناد مربوطه از صحت مندرجات اطمینان حاصل نمایید.
4- بهنگام دریافت شناسنامه از صحت مندرجات آن اطمینان حاصل نمایید.
5- صدور شناسنامه مجدد محدودیت قانونی دارد لذا در حفظ و نگهداری آن دقت لازم را معمول فرمائید .
6- درج هرگونه مهر ، نشانه و نوشتار در شناسنامه های نوزاد ( نمونه جدید ) اکیدا" ممنوع است
7- دست بردن در مندرجات شناسنامه بهر صورت اکیدا" ممنوع و با متخلفین برابر قانون رفتار خواهد شد .

8- ودیعه گذاشتن شناسنامه به هر جهت و در هر جا ممنوع است
• تعاریف و مفاهیم
1- اطفالی که می توان برای آنان شناسنامه صادر نمود
- پدر ایرانی باشد.
- اطفالی که در ایران از پدر و مادر نامعلوم بدنیا آمده باشد.

- اطفالی که در ایران از پدر و مادر خارجی که یکی از آنها در ایران بدنیا آمده اند متولد شود.
2- سند سجلی
- سندسجلی سندی رسمی است که ولادت هرفرددرآن ثبت وبراساس آن شناسنامه صادرمی گردد.
3- شناسنامه
- شناسنامه مدرک هویت و تابعیت هر فرد ایرانی می باشد.

• ماده 22 قانون ثیت احوال کشور
• هر یک از اشخاص زیر می توانند به اعلام وفات واخذ گواهی فوت اقدام نمایند
• مدارک مورد نیاز جهت ثبت وفات
• صدور خلاصه رونوشت وفات( گواهی فوت)

• نحوه مراجعه و ثبت وفات و صدورگواهی فوت
• توصیه های ضروری
• تعاریف و مفاهیم
• سؤالات انتقادات و پیشنهادات

ماده 22 قانون ثیت احوال کشور
وفات هر کس اعم از ایرانی یا خارجی باید به یکی از ادارات ثبت احوال سراسر کشور اعلام شود و نیز وفات ایرانیان در خارج از کشور به ماموران کنسولی محل اقامت یا به یکی از ادارات سازمان ثبت احوال کشور اعلام میشود
هر یک از اشخاص زیر می توانند به اعلام وفات واخذ گواهی فوت اقدام نمایند
1- نزدیکترین خویشاوند متوفی یا هر شخصی که در موقع وفات حاضر بوده است با ارائه مدرک شناسائی .

2- مأموران انتظامی متصدی یا صاحب مکانی که وفات در آن رخ داده است .
3- متصدیان گورستانها .
4- مقامات قضایی و نظامی .

5- گروههای امدادی .
مدارک مورد نیاز جهت ثبت وفات
1- شناسنامه متوفی و کارت شناسایی ملی( در صورت صدور کارت ) .
2- گواهی پزشک یا بیمارستان یا مسئولین گورستان یا معرفی و حضور دو نفر گواه با ارائه مدرک شناسایی در اداره ثبت احوال مورد مراجعه .
ثبت احوال مورد مراجعه.
صدور خلاصه رونوشت وفات( گواهی فوت):
1- گواهی فوت به هر شخصی و به هر تعدادی که درخواست نماید تسلیم خواهد شد.
2- برابر گواهی فوت وجهی طبق تعرفه جاری اخذ می شود.
3- هزینه صدور گواهی فوت ده هزار ریال می باشد.

نحوه مراجعه و ثبت وفات و صدورگواهی فوت:
- جهت ثبت وفات و اخذ گواهی فوت کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دارند در ساعات و ایام اداری پاسخگوی مراجعین محترم باشند و در صورت تکمیل بودن مدارک لازم نسبت به ثبت وفات و صدور گواهی فوت در همان روز اقدام خواهد شد .
- در صورت عدم تحویل شناسنامه متوفی ارائه مدارکی که هویت وی را مشخص نماید الزامی است که در این صورت پس از طی مراحل اداری نسبت به ثبت وفات و صدور گواهی فوت اقدام خواهد شد .

توصیه های ضروری:
1- اصلح است که واقعه وفات در ظرف مهلت مقرر ( 10 روز ) به اداره ثبت احوال اعلام گردد .
2- صدور گواهی فوت در مراحل بعدی مستلزم ارائه شناسنامه متوفی یا اعلام شماره و تاریخ ثبت وفات می باشد .
3- صدور گواهی فوت مستلزم ثبت وفات است ، با توجه به اهمیت موضوع لازم است قبل از امضاء سند مربوطه از صحت مندرجات آن اطمینان حاصل نمایید .
4- بهنگام دریافت گواهی فوت از صحت مندرجات آن اطمینان حاصل نمایید .

5- پس از وفات ، گواهی فوت جایگزین شناسنامه متوفی می باشد که بنابه ضرورت و نیاز این گواهی ارائه خواهد شد .

تعاریف و مفاهیم :
1- سند وفات

2- سند وفات سندی رسمی است که وفات هر فرد در آن ثبت و بر اساس آن گواهی فوت صادر می گردد
3- 2- گواهی فوت
4- گواهی فوت که همان خلاصه رونوشت وفات می باشد بر اساس مندرجات سند فوت تنظیم و تسلیم میگردد


• چگونگی تعویض شناسنامه در قبال ارایه شناسنامه
• اشخاصی که می توانند نسبت به تنظیم برگ درخواست تعویض شناسنامه اقدام نمایند
• مدارک مورد نیاز
• ‏نحوه مراجعه
• توصیه های ضروری
• تعاریف و مفاهیم
• سؤالات انتقادات و پیشنهادات
• فرم درخواست تعویض شناسنامه

چگونگی تعویض شناسنامه در قبال ارایه شناسنامه
تعویض شناسنامه در هر یک از حالات زیر صورت می گیرد:
1- تعویض شناسنامه های نمونه قدیم دراجرای قانون ثبت احوال
الف) با ارائه شناسنامه نمونه قدیم
2- ب) بدون ارائه شناسنامه نمونه قدیم

3- 2- تعویض شناسنامه های نمونه جدیدمستعمل.
4- 3- تعویض شناسنامه ناشی‌از اجرای احکام صادره از محاکم دادگستری، تصمیمات متخذه هیاتهای حل اختلاف ، آرای صادره از کمیسیونهای تشخیص سن یا مصوبات نام خانوادگی .
5- 4- تجدید شناسنامه پس از رسیدن فرد به سن 30 سالگی جهت تعویض عکس .
6- 5- تعویض شناسنامه پس از رسیدن فرد به 15 سال تمام

هر یک از اشخاص زیرمی توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور، نسبت به تنظیم و امضاء برگ درخواست تعویض شناسنامه( فرم شماره 1 ) و دریافت شناسنامه جدید اقدام نمایند.
1- اشخاص 18 سال به بالا
2- 2- افراد کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند
3- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال
4- مادر تا زمانی که در قید زوجیت پدر طفل باشد با ارائه شناسنامه خود
5- سرپرست قانونی ( قیم ، امین ، وصی ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستندکه سمت او احراز گردیده باشد
مدارک مورد نیاز
2) تعویض شناسنامه نمونه جدید مستعمل
1. اصل شناسنامه.
2. سه قطعه عکس 4×3 تمام رخ جدید ( برای اشخاص 15 سال به بالا )
3. پرداخت هزینه متعلقه طبق تعرفه جاری.
4. چنانچه شناسنامه ای که جهت تعویض ارائه می شود فاقد عکس باشد ارائه اصل و تصویر مدارک معتبر عکسدار از قبیل ( گذرنامه ، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت ، گواهینامه رانندگی ، کارنامه عکسدار دوره های تحصیلی راهنمایی به بالا ، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه ای که مشغول تحصیل می‌باشند یا کارت شناسایی عکسدار کارکنان دوایر دولتی باذکر مشخصات سجلی ) الزامی است .ضمناً پس از تطبیق اصل و تصویرمدارک معتبر یاد شده، اصل مدرک مسترد میگردد.
- چنانچه صاحب شناسنامه فاقد هر یک از مدارک مذکور در بند4 باشد از طریق معرفی وی به نیروی انتظامی، درخواست تأیید عکس خواهد شد .
- کارمندان دولت و یا کسبه(با جواز کسب) می توانند نسبت به تآیید هویت در ظهر عکسهای دارنده شناسنامه اقدام نمایند.
‏نحوه مراجعه

برای تعویض شناسنامه کلیه ادارات ثبت احوال سراسرکشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند .
ضمناٌ درخواست تعویض شناسنامه در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از تنظیم درخواست و آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) نسبت به تعویض و تحویل آن اقدام خواهد شد.

توصیه های ضروری:
1- از آنجائیکه شناسنامه منحصرا" مطابق مندرجات سند سجلی صادر خواهد شد لذا بهنگام دریافت شناسنامه تعویض شده
2- 2- آنرا بدقت مطالعه و چنانچه نواقصی مشاهده شد از دریافت آن تا رفع مغایرت خودداری شود .
3- شناسنامه اشخاص باید در سن سی سالگی تمام با عکس همانسال صاحب آن تجدید ( تعویض ) شود .
4- 3- از آنجائیکه شناسنامه سند هویت اشخاص می باشد برای حفظ حقوق خود بدقت از آن نگهداری نمایید
5- 4- ودیعه گرفتن و ودیعه گذاردن شناسنامه تحت هر شرایطی ممنوع است
تعاریف و مفاهیم

1- قیم
نماینده قانونی محجور که از طرف مقامات صلاحیتدار قضائی در صورت نبودن ولی قهری (پدر- جدپدری) و وصی جهت انجام امور او تعیین می گردد

2- وصی

3- امین
امین کسی است که جهت انجام امور محجور در زمان نبودن ولی قهری (پدر-جدپدری) ویا در مواردیکه ولی بنا به دلایلی قادر به اداره امور محجور تحت ولایت خود نباشد موقتاً از طرف مقامات صلاحیتدار قضائی جهت انجام امور مربوط به محجورکه در قانون ذکر گردیده منصوب می گردد.
3- محجور
4- اشخاص ذیل محجور میباشند
5- 1. صغار (کمتر از 18 سال تمام )
6- 2. اشخاص غیر رشید
7- 3. مجانین


اطلاع از وضعیت شناسنامه مفقود شده
هر یک از اشخاص زیر می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال سراسر کشور نسبت به تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی (فرم شماره 2) به لحاظ فقدان یا از بین رفتن آن اقدام نمایند .

1- اشخاص 18 سال به بالا .
2- 2- افراد کمتر از 18 سال که دارای حکم رشد باشند .
3- 3- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از 18 سال .
4- مادر تا زمانی که در قید زوجیت پدرصاحب شناسنامه ( فرد کمتر از 18 سال ) باشد با ارائه شناسنامه خود .
4- 5- سرپرست قانونی ( قیم ، امین ، وصی ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد .
مدارک مورد نیاز:

1- دریافت فرم استشهادیه از ادارات ثبت احوال سراسر کشور(فرم شماره 3) .

2- تکمیل فرم استشهادیه مذکور و تصدیق امضاء یکی از گواهان در دفتر خانه اسناد رسمی .
3- دو قطعه عکس 4×3 تمام رخ جدید با درج مشخصات سجلی (نام ، نام خانوادگی)، شماره شناسنامه ، تاریخ تولد ، محل صدور) در ظهر آن برای اشخاص 15 سال به بالا

4- اصل و تصویر مدارک عکسدار از قبیل ( گذرنامه ، کارت پایان خدمت وظیفه عمومی یا معافیت ، گواهینامه رانندگی ، کارنامه عکسدار دوره های تحصیلی راهنمایی به بالا ، معرفی نامه عکسدار محصلین از سوی مدرسه ای که مشغول تحصیل می باشند یا کارت شناسایی عکسدار کارکنان دوائر دولتی با ذکر مشخصات سجلی ) الزامی است .
ضمنا" پس از تطبیق اصل و تصویر مدارک معتبر یاد شده اصل مدارک مسترد می گردد . چنانچه صاحب شناسنامه فاقد هر یک از مدارک مذکور در بند 4 باشد از طریق معرفی وی به نیروهای انتظامی ، درخواست تأیید عکس خواهد شد .
5- اصل وتصویرسند ازدواج و طلاق (حسب مورد) وشناسنامه فرزندان درصورت تآهل که پس از تطبیق، اصل مدرک مسترد می گردد .
5- فیش بانکی به مبلغ 000‚100 ریال نزد هر یک از شعب بانک ملی ایران بنام سازمان ثبت احوال کشور .
6- چنانچه برای بار دوم و به بعد شناسنامه مفقود شده باشد میزان مبلغ واریزی به بانک 000‚200 ریال خواهد بود .
نحوه مراجعه:
برای صدور شناسنامه المثنی کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند .
ضمنا" تنظیم درخواست صدور شناسنامه المثنی در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش و ارسال آن به اداره ذیربط ( محل صدور شناسنامه ) و طی مهلت های مقرره نسبت به صدور ، ارسال و تحویل آن اقدام خواهد شد.


توصیه های ضروری:
1- شناسنامه سند هویت شماست، برای حفظ حقوق خود بدقت از آن نگهداری کنید .
2- 2-مشخصات شناسنامه ای خودرابخاطربسپارید تادرموقع ضرورت دسترسی به سوابق سجلی شما آسانتر باشد.
3- 3- هرگونه تغییر و تحریف در شنــاسنامه یا سوء استفاده از آن جـرم است و مجرم تحت تعقیب قانونی قرار می گیرد .
4- 4- بهنگام دریافت شناسنامه از صحت مندرجات آن اصمینان حاصل نمایید .
5- صدور شناسنامه مجدد محدودیت قانونی دارد لذا در حفظ و نگهداری آن دقت لازم را معمول فرمائید .