دانلود مقاله آمادگی دفاعی

بخشی از مقاله

آمادگی دفاعی

1 ) دفاع نظامی :
منظور از دفاع نظامی , دفاع از اسلام و اجتماع مسلمانان در مقابل تهاجم نظامی دشمن است که مسلمانان وظیفه دارند به هر وسیله ی ممکن در مقام دفاع برایند :

شرکت در دفاع و حکم ان :

1 ) اگر دشمن بر بلاد مسلمانان و سر حدات آن هج

وم نماید , دفاع از ان به هر وسیله ای که امکان داشته باشد از بذل جان و مال , به جمیع مسلمانان واجب است و در این امر به اذن حکم شرع احتیاج نیست .
2 ) در جنگ دفاعی , هر موقع که دفاع واجب شد باید بر آن اقدام شود , اگر چه در ماه حرام باشد .

3 ) دفاع از اسلام و جمهوری اسلامی به هر نحو ممکن بر تمام مسلمین واجب است و مشروط به اجازه نیست .
4 ) دفع دشمن متجاوز , بر تمامی مسلمین واجب است .
5 ) شرکت در جبهه , در موقعی که اسلام یا بلاد اسلامی مورد هجوم واقع شود و به قدر کفایت نیروی دفاع از جبهه حاضر نشده باشد بر همگان واجب است .

آمادگیهای لازم :

جامع اسلامی باید در جهت کسب توانایی دفاع بکوشد .
قران کریم در این باره میفرماید :

هر چه در توان داریداز نیرو و اسبهای ورزیده برای مقابله با آنها ( دشمنان ) ماده سازید تا به وسیله آن دشمن خدا ودشمنان خود تان را بترسانید ....

فرار از جنگ :

1 ) فرار از جبهه در هیچ حالی جایز نیست .
2 ) عمل به دستور فرمانده واجب و راه فلاح وپیروزی است . از این رو بدون توجه به دستور فرماندهی نمیتوان به عقب برگشت و لو ضرر قطعی داشته باشد , و تخلف از آن حرام و موجب مجازات طبق مقررات دولت اسلامی است , مگر در مورد استثنایی که ضرورت اقتضا است

دفاع سیاسی :
منظور از دفاع سیاسی دفاع از اسلام و اجتماع مسلمانا

ن د رمقابل تهاجم سیاسی دشمن است .در این حال مسلمانان موظف به مقتضای نوع تهاجم در مقابل دفاع برآیند و استقلال خود را در عرصه های سیاسی حفظ نمایند و از هر گونه وابستگی که موجب استیلای سیاسی دشمن و مایع ذلت و سر شکستگی مسلمانان شود بپرهیزد . البته این بدان معنا نیست که با کشورهای بیگانه قطع رابطه کند .

دفاع شخصی :

1 ) دفاع از جان :
با ارزشترین دارایی انسان که باید در حفظ آن کوشید گوهر وجود و جان آدمی است . حفظ نفس در اسلام بسیار مهم است وقران کریم به نا حق کشتن انسان را با قتل همه ی انسانها برابر دانسته و از آن نهی کرده .

2 ) دفاع از مال :
همانگونه که آدمی از جان خویش دفاع میکند , برای حفاظت از اموال خود نیز باید تلاش کرده در محدوده قدرت خود از ان مراقبت کند . برخی ا ز احکام دفاع از مال را به قرار زیر مطرح میسازند :
بدون تردید انسان حق دارد , در حد توان خود مهاجم را از مال خویش دور کند .
2 ) اگر کسی به مال خود انسان یا خانواده اش هجوم آورد میتواند شخص مهاجم را به هر وسیله ممکن دفع کند اگر چه به کشته شدن مهاجم منجر شود .

3 ) دفاع از حریم :
حریم عبارت است از اموری که انسان از آن دفاع میک

ند و در مقام حمایت از آن بر میخیزد . در همین معنا به زنان خانواده اعم از همسر , مادر, خواهر , دختر.. ..حریم گفته می شود .همچنین حریم به معنای حرمت وآبرو ی مردم و ... به کار برده میشود .

مراحل دفاع:
دفاع از جان , دفاع از مال , دفاع از حریم , مراحل دارد . چنانچه مهاجم باهر مرحله ای از آن دفع شود مراحل بعدی ساقط میگردد و تعرضی به مراحل

دیگر در صورت بروز خسارت ضامن آور خواهد بود . این مراحل عبارتند ا ز ( هشدار و اخطار ) , ( داد و فریاد ) , ( تهدید ) , ( زدن ) و( باز گشتن ) .
نیروهای مسلح :
کشورایران نخستین بار در زمان صفویان باسلاحهای مرگبارجدیدآشناشد.ایران در زمان قاجاریه درپی تحمل شکست های مکررازروسیه تزاری احساس بیشتری به تقویت بندی نظامی و محهز شدن به سلاحهای روز کرد و سرانجام در حکومت ننگین پهلوی قسمت زیادی از سرمایه مملکت در جهت منافع منطقه ی بیگانه ی صرف تقویت بند نظامی و تجهیز ارتش به سلاح های امریکایی گشت : نیروهای مسلح در ایران اسلامی با رشد و پیشرفت که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی کردنند و ایثار و فداکاری که در صحنه های مختلف انقلاب و جنگ تحمیلی از خود نشان دادند . اساس و بنای یک نیروی مسلح و مستقل و متکی به خود را پی ریخته و ایران اسلامی را در ردیف کشورهای قدرتمند جهان قرار داده است .

قانون اساسی و نیروهای مسلح :
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران , نیرو های ایران , تحت دو عنوان مطرح شده که هر کدام دارای تشکیلات و ما موریت های خاصی هستند :
ارتش جمهوری اسلامی ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی .

الف ) ارتش جمهوری اسلامی :

1 ) ارتش اسلامی : ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ارتشی اسلامی باشد که ارتشی متکی و مردمی است .

2 ) ما موریت : ارتش جمهوری اسلامی ایران , پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد .
3 ) شرایط عضو گیری : ارتش جمهوری اسلامی ایران باید ... افرادی شایسته را به خدمت بپذیرد که به اهداف انقلاب اسلامی مومن و در راه تحقق آن فداکاری باشند .
4 ) ممنوع بودن عضویت افراد خارجی و استقرار پایگاه نظامی بیگانه .
5 ) مشارکت در کارهای امدادی , اموزشی , تولیدی , و جهاد سازندگی در زمان صلح .
6 ) ممنوعیت بهره برداری شخصی از وسایل , امکانات

, و افراد ارتشی
7 ) ترفیع درجه ی نظامیان .

ب ) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی :
قانون اساسی در مورد سپاه پاسداران بحث چندانی ندارد / تنها به ضرورت وجودی ان به منظور نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای ان تاکید میکند و تعقیب حدود , وظایف و قلمرو مسئولیت این نهاد انقلابی را بر عهده ی قانون گذارده اند :

در اصل 50 امده است :
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که در نخستین روزهای پیروزی آن انقلاب تشکیل شد .
برای ادامه نقش خود در نگهبانی از انقلاب و دستاوردهای ان پا بر جا مانده حدود وظایف و قلمرو و مسئولیت این سپاه در رابطه با وظایف و قلمرو و مسئولیت نیروهای مسلح دیگر با تاکید بر همکاری و هماهنگی برادرانه میان آن ها به وسیله ی قانون تعین می شود .
یک نمونه از این دفاع را میتوان در جنوب لبنان مشاهده کرد که اقدامات مقابله به مثل و تلافی جویانه حزب‌الله لبنان در پاسخ به نسل کشی و تهاجم وحشیانه، غیر انسانی و غیر قانونی رژیم صهیونیستی به کشورشان ، تنها جنبه دفاعی و بازدارندگی داشته و در چار چوب مقررات نظام دفاعی اسلام و حقوق بین الملل می باشد؛ تبیین دقیق این موضوع نیازمند توجه به مطالب ذیل است:

یکم- جایگاه مقابله به مثل در نظام دفاعی اسلام:
در نظام دفاعی اسلام تاکید ویژه ای بر رعایت حقوق بشر و رفتار انسانی با دشمنان حتی در زمان جنگ شده است و بدین خاطر دست زدن به اعمال مختلفی که منجر به کشتار افراد غیر نظامی دشمن و اسیران جنگی و یا نابودی حیوانات و محیط زیست و ...می شود ممنوع گردیده است.( ر.ک:اسلام و حقوق بین الملل ، محمد رضا ضیایی بیگدلی ، تهران : گنج دانش ، 1375 ، صص 146-153 )
در اسلام هدف از جنگ دفاعی، رفع حمله، سرکوب پیمان شکنان و تجاوزگران بیگانه، بیرون راندن آنان از سرزمین های اشغالی، آزادسازی آن مناطق، دفاع از جان و مال مسلمانان و عقیده و مرام اسلامی است. :« وَ قاتِلُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ الَّذِینَ یُق

اتِلُونَکُمْ ؛ و در راه خدا با کسانی که با شما می جنگند جهاد کنید» ( سوره بقره ، آیه 190) «و اُقْتُلُوهُمْ حَیْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَ أَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَیْثُ أَخْرَجُوکُمْ ..؛ هر جا مشرکان را یافتید بکشید و از شهر و دیارشان برانید، چنان که آنان شما را از وطن آواره کردند» (همان، آیه 191)
حق مقابله به مثل نیز یکی از راهکار های دفاعی اسلام است که به دلایل متعدد عکس العملی منطقی ، منصفانه و مشروع می باشد؛ از جمله:
1. مقابله به مثل ، نوعی مجازات متجاوز است، ل

ذا عادلانه و منطقی است.
2.مقابله به مثل ، نوعی دفاع مشروع می باشد؛ اصولا دفاع مشروع که حقی شناخته شده است ، خود بر مبنای مقابله به مثل می باشد.
3. مقابله به مثل راهی قطعی جهت ریشه کن نمودن اصل تجاوز است.( ر.ک: عمید زنجانی ، فقه سیاسی ، تهران : امیرکبیر ،ج3 ، ص 484 )
4. مقابله به مثل نه تنها یک قاعده عرفی ریشه دار بین ملت هاست بلکه در حقوق بین الملل نیز مورد تایید قرار گرفته است. ( ر.ک : محمد رضا ضیایی بیگدلی ، حقوق جنگ ، تهران : دانشگاه علامه طباطبایی ، 1373 ، صص 57-58 )
5. از دیدگاه فقه سیاسی اسلام نیز آیات متعددی از قرآن مقابله به مثل و اقدامات تلافی جویانه به منظور بازدارندگی متجاوز با رعایت حدود و شرایط خاص را مشروع می داند ؛ به عنوان نمونه : « فَمَنِ اعْتَدَی عَلَیْکُمْ فَاعْتَدُوا عَلَیْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَی عَلَیْکُمْ ؛ هر کس بر شما تجاوز کند به مانند آن بر او تجاوز روا دارید.» (سوره بقره ، آیه 194 ) برخی از شرایط لازم در این زمینه عبارتند از: رعایت عدالت در مماثله و مراعات یکسانی بین تجاوز و دفاع ، رعایت اصل عدم تجاوز «لاتَعْتََدّوُا» (سوره مائده ، آیه 45 ) و...( ر.ک:اصل منع توسل به زور، سید ابراهیم حسینی ، قم :نشر معارف ، 1328 ، ص 222 )
اهمیت دفاع از کیان اسلامی و جلوگیری از تهاجم بیگانگا

ن به سرزمین های اسلامی تا آنجاست که آیت الله شیرازی (از فقهای بزرگ شیعه ) می نویسد :«چنانکه مکلفین بتواند از مجانین و اطفال برای دفاع استفاده کنند و آنها را به کاری بگمارند ، تشغیل آنان نیز واجب است.» ( آیت الله شیرازی ، الفقه ، کتاب الجهاد ، ص 59 ) ؛
« حتی اگر مسلمین را سپر بلا قرار دادند ، باید حتی الامکان از کشتن آنها خودداری کرد ، ولی چنانچه دسترسی به مشرکان و پیروزی ، جز با کشتن این مسلمین حاصل نمی شود ، کشتن آنها و دفع تعرض نیز جایز است.» (الزبده الفقیه ، ج 3 ، ص 645 ؛ المهذب الاحکام ، ج 15 ، ص 125 و 126 .) بر این اساس هرچند اسلام جایگاه ویژه ای برای حقو

ق بشر و جلوگیری از کشتار افراد غیر نظامی در جنگ قائل است ؛ اما در صورتی که دشمن تمامی قواعد انسانی را زیر پا گذاشته و خودداری مسلمانان از دست زدن به اقدامات تلافی جویانه سبب جسارت و تعدّی بیشتر آن به سرزمین های اسلامی می شود ؛ چاره ای جز مقابله به مثل در جهت بازدارندگی حتی در صورتی که منجر به کشته شدن افراد غیر نظامی دشمن نیز شود ، باقی نمی ماند.
دوم- مقابله به مثل درجنگ ایران و عراق:
ایران در طول دفاع هشت ساله خود در برابر تهاجم نظامی عراق همواره به رعایت اصول انسانی و اسلامی معتقد و پایبند بود و از هر شیوه و ابزار جنگی جهت پیشبرد اهداف خود استفاده نکرد. ایران نه تنها از بمباران مناطق غیر نظامی و توسل به سلاح شیمیایی اجتناب می‎کرد، بلکه از بهره‎جویی شیوه‎هایی که منتهی به آسیب و ایراد صدمه به غیرنظامیان می‎شد، اکراه داشت.از نظر ایران، جنگ، برخورد نیروهای نظامی دو کشور متخاصم در جبهه‎های جنگ می‎باشد و تنها اهداف مشروع نظامی، اهدافی هستند که در جبهه‎های جنگ واقع شده‎اند و جنگ فقط باید در صحنة نبرد بین پرسنل دست‎اندرکار جنگ جریان داشته باشد.چنانکه ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیة 1636خود اعلام کرد که حملات هوایی به شهرها، زنان و کودکان بیگناه را فقط در میدان‎های نبرد و توسط بازوان ستبر قهرمانان و ایثارگران مبارز تلافی خواهد کرد (روزنامة جمهوری اسلامی ـ 27/11/62)؛ ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران در اطلاعة 1637 خود تأکید نمود که این‎گونه عملیات و حمله به شهرها را با مفهوم جنگ واقعی منطبق نمی‎داند (روزنامه جمهوری اسلامی 27/11/62)، وزیر امور خارجه ایران نیز در یک مصاحبة مطبوعاتی، بر این تأکید کرد (روزنامه کیهان 24/3/63)
بر این اساس در سال‎های نخست جنگ، ایران محدودیت در توسل به

شیوه‎ها یا روش‎های جنگی را بشدت و در اعلی درجة آن رعایت می‎کرد؛ به گونه‎ای که تا بهمن ماه 1362 از دست زدن به هرگونه عمل مقابله به مثل در برابر حملات وحشیانة عراق به شهرها و مناطق مسکونی ایران، خودداری می‎ورزید و همچنان بر این امر که جنگ فقط باید در جبهه‎ها جریان داشته باشد، تأکید می‎کرد و مقامات جمهوری اسلامی ایران در موارد گوناگونی بر این نکته تأکید می ورزیدند.
از نیمة دوم سال 1362، استراتژی عراق در مقابل حمله به شهرهایود به شهرهایی می‎شد که یا تحت اشغال دشمن قرار داشتند یا به علت نزدیکی به جبهه‎های جنگ، به آسانی هدف حملات وحشیانة عراق قرار می‎گرفتند ولی در نیمة دوم سال 1362، عراق به حملات خود به شهرهای ایران وسعت بخشید.سرانجام در 26 بهمن 1362 رئیس جمهوری ایران اعلام کرد که از این پس، کلیة شهرهای عراق غیر از شهرهای مذهبی، هدف حملات ایران واقع خواهد شد(ر.ک : خبرگزاری ایرنا، 26/11/62) و ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز در اطلاعیة شمارة 1637 خود اعلام کرد که این گونه حملات را با مفهوم جنگ واقعی منطبق نمی‎داند، بلکه پس از تحمل سه سال و نیم حملات هوایی به شهرها و قصبات و زنان و مردان بی‎دفاع، اقدام به نمونه‎ای از مقابله به مثل کرده است.(روزنامة جمهوری اسلامی، 27/11/62 ـ وزیر امور خارجة ایران نیز در مصاحبه‎ای در خرداد ماه 63 اعلام کرد: از ابتدای جنگ که عراق ناجوانمردانه مناطق غیرنظامی‎ها را بمباران می‎کرد، مسؤولان ایران اقدام به مقابله به مثل نکردند، تا زمانی که بالاجبار عمل متقابل را تصویب کردند. این اقدام ابتدا به ساکن نبودن و جهت بازدارندگی انجام گرفته است.روزنامة کیهان ـ 24/3/63 )
بر این اساس ایران ناگزیر برای دفاع از جان و مال اتباع خود به عنوان آخرین حرکت بازدارنده به مقابله به مثل متوسل گردید نکتة مهم در تمامی مقابله به مثل‎های ایران در این است که اولاً ایران همواره به مردم شهرهایی که قرار بود هدف حمله قرار بگیرند،

مهلت می‎داد که شهر را ترک کنند. دوم آنکه، ایران در مقابله به مثل‎های خود بر این امر تکیه می‎کرد که اهداف صنعتی ـ اقتصادی ـ امنیتی ـ عراق هدف حملات مقابله به مثل ایران قرار خواهند گرفت.در مواردی، به علت بعد مسافت و دقیق نبودن موشک‎ها و توپخانه‎ اهداف غیرنظامی واقع در مجاورت اهداف نظامی مورد اصابت قرار می‎گرفت، اما در هر حال ایران براساس قواعد پروتکل، تمامی سعی و کوشش خود را به عمل می‎آورد تا اهداف مورد حمله، افراد یا تأسیسات غیرنظامی نباشد. سوم آنکه، ایران همواره 4 شهر مذهبی نجف، کربلا، سامرا و کاظمین را شهرهای امن تلقی می‎کرد و هیچ‎گاه آنها را مورد حمله قرار نداد.( ر.ک:

عملکرد ایران در طول جنگ عراق و ایران با توجه به پروتکل اول ژنو 1977 ، سایت حقوقی دادخواهی)
سوم-مقابله به مثل توسط حزب الله لبنان:
با بررسی دقیق شرایط دفاعی حزب الله لبنان در مقابل نسل کشی و تهاجم وحشیانه، غیر انسانی و غیر قانونی رژیم صهیونیستی از هوا و زمان و با استفاده از پیشرفته ترین سلاحهای نظامی که منجر به تخریب گسترده زیرساخت های حیاتی و کشتار وسیع مردم مظلوم لبنان گردیده از یک سو و همچنین شرایط اسفناک جهان که شورای امنیت سازمان ملل حتی از صدور یک قطعنامه‌ اجتناب می‌نماید؛ و سران آمریکا ، انگلیس اقدام اسراییل را مشروع و دفاع از خویش قلمداد می‌کنند و ضعف و وابستگی دولت های عرب که باعث جسارت و شدت جنایات اسرائیل به لبنان گردیده ، مشخص می شود که مقابله به مثل حزب الله لبنان تنها راه چاره برای بازدارندگی رژیم صهیونیستی از تسلط مجدد بر لبنان و تحقق اهداف شوم آنان در قبال خاورمیانه و جهان اسلام می باشد.
از دیدگاه حقوق بین الملل نیز، طبق ماده 51 منشور، حق دفاع برای حزب الله لبنان و ملت مظلوم فلسطین وجود دارد و این حق طبیعی برای آنان به رسمیت شناخته شده است. آنان می توانند برای جلوگیری از تجاوز و یا گسترش آن، اقدامات لازم را انجام داده و همه گونه آمادگی دفاعی و رزمی را برای خود فراهم آورند و عملاً برای سرکوب خصم از آن استفاده کنند. (اسلام و حقوق بین الملل عمومی، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، ص 26) اولین شرط دفاع مشروع از دیدگاه حقوق بین الملل، مقابله با تجاوز مسلحانه است که بر اساس تعریف مجمع عمومی ملل متحد از تجاوز، دولت اسرائیل متجاوز محسوب می شود. بر اساس ماده اول قطعنامه، تجاوز عبارت است از: «کاربردنیروی مسلح به وسیله یک دولت، علیه حاکم

یت، تمامیت ارضی و یا استقلال سیاسی دولتی دیگر؛ یا کاربرد نیروی مسلح در راه هایی مغایر منشور ملل متحد»(به نقل از: نشریه «مرکز مطالعات عالی بین الملل» اسفند 1365، مقاله «مفهوم تجاوز در حقوق بین الملل)
مسلماً دولت نامشروع و غاصب اسرائیل مصداق واقعی متجاوز است و حق دفاع و مقابله به مثل برای حزب الله لبنان و گروههای جهادی فلسطین، کاملاً مشروع است.