بخشی از مقاله
چکیده
مدیریت دانش، یکی از عوامل حیاتی موفقیت در سازمان های امروزی محسوب می شود. سودمندی پروژه مـدیریت دانـش بسـتگی زیـادی بـه هماهنگی موفق موضوعاتی مثل فرهنگ سازمان، فرآیند دانشی، مدیریت منابع انسـانی و فنـاوری اطلاعـات دارد. ایـن تحقیـق از بعـد هـدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی میباشد. بررسی وضعیت شاخص های ساختار، فرهنگ، فناوری، منابع انسانی و فرآیندهای دانشـی در نزاجا برای استقرار مدیریت دانش، با تحلیل داده های به دست آمده از پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفته است و بر اسـاس آزمـون فریـدمن (بالاترین میانگین)، اولویت بندی شده است. جامعه آماری در این تحقیق شامل کارکنان پایور دانشی ستاد فرماندهی نزاجا میباشـد. در پایـان چرخه مدیریت دانش برای سازمان های نظامی- دفاعی مانند نزاجا بومی شده است. پس از تحلیل، وضعیت فـن آوری در نزاجـا بـرای اسـتقرار مدیریت دانش مناسب ارزیابی شده و شاخصهای ساختار و فرآیند دانشی و منابع انسانی و فرهنگ در اولویتهای بعدی قرار میگیرند.
واژههای کلیدی: مدیریت دانش، فرآیند دانشی، سازمان های نظامی، نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران، چرخه مدیریت دانش
مقدمه
به منظور کسب مزیت رقابتی و جهت ادامه بقا و مقابله با شرایط متغیر محیطی، بسیاری از شرکتهای بخش خصوصی به اسـتفاده از ابزارهای مدیریتی نوین، تکنیکها و اصول نو رو آوردهاند. تجربه نشان داده که اکثـــر تئوریهای مدیریتی و تکنیکهـای نـوین، ابتدا در بخش خصوصی مورد استفاده قرار گرفتهاند و پس از اثبات کارایی و اثربخشی، به بخـش نظـامی راه یافتـهانـد. طـرحریـزی منابع سازمان، مهندسی مجدد فرآیندها، مدیریت کیفیت جامع و بسیاری تکنیکهـای مشـــابه دیگـر، نمونـههـایی از ایـن دسـت هستند. آنچه مشخص اسـت، مـدیریت دانـش از ایـن امـر مسـتثنی نیسـت. بسـیاری از سـازمانهـا بـرای تسـهیل در فراینـد بـه اشتراکگذاری و ادغام دانش به طراحی سیستمهای مبتنی بر رایانه میپردازند. باید توجه داشت که برای این کار تنهـا اسـتفاده از تکنولوژیهای رایانهای در مدیریت دانش کافی نمیباشد. کاربران سیستم مدیریت دانش میدانند که کارکنان و فرهنگ کار، دیگـر عوامل تعیین کننده در موفقیت یا شکست اجرای سیستم مدیریت دانش محسوب میشـوند. توجـه بـه ورودیهـایی چـون توجـه، انگیزه، تعهد، خلاقیت و نوآوری برای توضیح مناسب خروجـیهـای عملکـرد سـازمان ضـروری اسـت. بـا کمـی دقـت بـه ماهیـت سازمانهای نظامی در خواهیم یافت که طی چند سال آینده، بخش اعظمی از پرسـنل نیروهـای مسـلح، بازنشسـته خواهنـد شـد. مشخصاً تعداد زیادی از این افراد از مدیران و متخصصان رشتههای مختلف هستند و دراختیار گرفتن، تسـهیم و اسـتفاده از دانـش
این افراد قبل از بازنشسته شدن، یکی از مخاطرات و مشکلات اصلی خواهد بود. در همین راستا، مدیریت سـرمایههـای انسـانی بـه عنوان یکی از مهمتریـــــن استراتژیهای هر سازمان شـناخته مـیشـود و مـدیریت دانـش بـه عنـوان یکـی از آخـرین ابزارهـا و تکنیکهای مدیریتی، نقش مهمی را به عنوان بخشی از استراتژیهای مدیریت سرمایههای انسانی بازی میکند. تغییرات سـریع در دنیای امروز، سازمانها را با چالشهای مختلفی روبرو کرده است؛ اما در این میان سازمانهایی موفق هستند که به کمک ابزارهـای مدیریتی و فناوری های نوین، از فرصتهای ایجاد شده به نفع خود استفاده کنند. مدیریت دانش یکی از ایـن ابزارهاسـت. مـدیریت دانش فرایند ایجاد ارزش از داراییهای نامرئی سـازمان (سـرمایه انسـانی اسـت). بـه منظـور طراحـی یـک مـدل کـاربردی جهـت پیادهسازی مدیریت دانش در سازمان های نظامی مانند نزاجا، ابتدا می بایست به اولویتبنـدی شـاخصهـایی ماننـد منـابع انسـانی، ساختار، فناوری، فرهنگ و فرایندهای دانشی پرداخت. برای این منظور بررسی وضعیت هر کدام از این شاخصها امری ضروری است.
بیان مسئله پژوهش:
باتوجه به اهمیت مدیریت دانش و کاربرد آن در بخش خصوصی و کسب نتایج مطلوب، طراحی یک مدل کاربردی برای پیاده سازی نظام مدیریت دانش در سازمانهای نظامی بالاخص نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران مسئلهای اساسی به شمار میرود.
اهمیت و ضرورت پژوهش:
امروزه مدیران نظامی به خوبی به اهمیت دانش و مدیریت دانش در سازمان های نظامی واقـف شـده انـد. در واقـع بخـش مهمـی از شکست پروژههای سازمانهای نظامی به علت عدم توجه به اهمیت اجرایی شدن مدیریت دانش در این سازمانها نمـیباشـد، بلکـه فقدان یک الگوی مناسب و متناسب با شرایط این سازمانها جهت پیادهسازی نظام مدیریت دانش، عامـل عـدم موفقیـت کامـل در آنهاست. طراحی چنین الگویی میتواند باعث اصلاح رویکرد مسئولین پیادهسازی مدیریت دانش در سازمانهای نظامی گردد.
روش پژوهش:
این تحقیق از بعد هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی- پیمایشی میباشد. در ایـن پـژوهش از آزمـون فریـدمن بـرای سـنجش پرسشنامههای تکمیل شده استفاده شده است.
