دانلود مقاله بام سبز گامی در جهت توسعه پایدار محیط

بخشی از مقاله

چکیده

در دنیاي امروز چشم انداز انسان از فضاي شهري اطرافش تنها از محیط مصنوع تشکیل شده است و روز بـه روز سـطح ایـن محیطهاي مصنوع نسبت به فضاهاي طبیعی شهر در حال گسترش است .در ایران نیز پیرو همین روند، کالبد زندگی سنتی ما به زندگی آپارتمانی بدون هیچ گونه فضاي طبیعی تغییر شکل دادهاند، و این در حالی است که هنوز هم نیاز انسان به طبیعت در نهاد او زنده است. بام سبز می تواند فضاي سبز از دست رفته شهري را زنـده سـازد و موجـب پایـداري محـیط و افـزایش کیفیتهاي محیطیگردد.

در این مقاله، ضمن نگاهی بر ویژگیهاي بام سبز، براي رفع کمبود فضاي سبز شـهرها بـه بیـان مزیـتهـاي آن در راسـتاي مبحث پایداري محیط و نگهداشت انرژي پرداخته میشود . روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلـی بـوده و جمـع آوري اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانهاي و مطالب علمی بر گرفته از تجارب اجرایی انجام شده و سـایتهـاي معتبـر علمـی میباشد.

کلمات کلیدي : منظر شهري- پایداري محیط – انرژي- بام سبز- نماي پنجم

١ مدرس دانشگاه آزاد اسلامی،گروه معماري،واحد بوشهر،ایران،

fateme.estakhr@gmail.com

٢ کارشـــناس ارشـــد طراحـــی شـــهري، دانشـــگاه آزاد اســـلامی واحـــد علـــوم و تحقیقـــات،گروه شهرســـازي،تهران،ایران، zahraamanpour@gmail.com

٣ کارشناس ارشد مرمت و احیاي بناها و بافـت هـاي تـاریخی، دانشـگاه آزاد اسـلامی،گروه مرمت،واحـد تهـران مرکز،ایـران، mseama@hotmail.com

4 کارشناس ارشد طراحی شهري،دانشکده هنر و معماري،گروه شهرسازي، یزد،ایران، karimian88@hotmail.com

1

مقدمه

طی نگرشی کلی به سیر معماري ایران از گذشته به حال مشـخص مـیشـود کـه در گذشـته چـه در سـاختمان هـاي کوچـک و مسکونی و چه در بناهاي عظیم و خاص از جمله کاخ ها توجه خاصی به حیاط و فضاهاي بیرونی سـاختمان و پوشـش گیـاهی مـی شده و این ناشی از نیاز انسان به طیبعت و ارضاي حس زیبایی شناسانه ي او بوده است که او را بر می آورد تا بین محیط طبیعـی و مصنوع خویش ارتباطی ایده آل برقرار کند. در معماري و شهرسازي قدیم ما در هر اقلیم حتی اقلیم گرم و خشک به تناسب شرایط آب و هوایی نمود هاي مختلفی از کاربرد پوشش گیاهی و فضاي سبز در محیط هاي مصنوع مشاهده می شود، ماننـد چهاربـاغ هـا، چنارستان ها، گودال باغچه ها.

استفاده منطقی از گیاهان و فضاي سبز در محیط زندگی به ویژه فضاهاي خصوصی و مسگونی و به کار بردن مصالح بومی سازگار با اقلیم موجب نمود برخی از ویژگی هاي پایداري در شهرها میگشت.ترکیب این عوامل با شیوه ها و سبک هاي ساختمانی و تناسـب ارتفاعی ساختمان ها و مصالح هماهنگ در نماسازي آن ها و همچنین بارز کردن عناصـر شـاخص شـهري تـاثیر بسـزایی در منظـر شهري داشت.اما با طی دوره هاي مختلف به دلایل گوناگون از قبیل افزایش ارزش زمـین، سـطح اشـغال و ارتفـاع سـاختمان هـا و تراکم ساخت و ساز ابا پیشرفت تکنولوژي این پدیده به تدریج نمود ظاهري خود را در زندگی انسان از دسـت داده اسـت و ایـن در حالی است که تاثیر مثبت آن در زندگی انسان و عوامل زیست محیطی همچنان پایدار و آشکار است.

بسیاري معتقدند که اتّکاي بیش از حد انسان به فناوري، زیست بوم کره زمین را در معرض خطر قـرار داده و باعـث آلـودگی زیـاد، گرم شدن بیش از حد و نابودي گونه هاي مختلف جانوري و گیاهی شده است. باید پذیرفت که تکنولوژي پدیده اي است که در اثر ارتقا نیازهاي انسان و ناتوانی او در برآوردن آن ها با امکانات گذشته به وجود آمده است و انسان براي ادامـه حیـات خـود نـاگزیر از پذیرش آن می باشد کما اینکه قناوري به دنبال کشف راه هایی است که اثرات مخرب نـوآوري را در زنـدگی انسـان و زیسـت بـوم زمین کاهش دهد.[1] بام سبز شیوه اي است پایدار که طبیعت زنده و سرسبز را با مظاهر فناوري نوین پیوند می دهد و عـلاوه بـر کاهش اثرات مخرب زیست محیطی، به عنوان نماي پنجم گامی در جهت ارتقا کیفیت منظر شهري می باشد.

بام سبز چیست ؟

پوشش گیاهی سقف هستند که کف و کناره آن را می پوشانند. این بام ها به عنوان سقف هاي زنده و پویا در مقابـل سـقفهاي بـی روح و گرم و بی ثمر هستند.بزرگترین پتانسیل آن ها در ظرفیت آن ها براي پوشش سطوح سقفی نفوذناپذیر با مواد گیاهی زنـده و نفوذپذیر می باشد. این بام ها از 3 قسمت تشکیل شده است (شکل : (1

شکل -1 قسمت هاي مختلف پوشش بام سبز

2

 قسمت اول : (Roof construction) سقف ساختمان یا آن چیزي است که هم اکنون بر بام همه ساختمانها وجود دارد و بر روي آن عایق ساختمان مثل ایزوگام یا هر عایق دیگر کشیده شده است و احیانا روي آن موزاییک نیز شده است .

 قسمت دوم : ( Protection layer) یک لایه محافظت کننده است که سقف و عایق رطوبتی را از لایه خاك و گیاهان جدا می کند (شکل شماره . .(1 این لایه بیشتر شامل لایه هایی است که یا بام را از نشت کردن و نفوذ آب حفاظت می کنند یا از سیستم عایق کاري محافظت می کنند. غشاء بام یا لایه عایق کاري رطوبتی Water Proofing هم به شکل یک لایه یکپارچه ضدآب استفاده می شود و هم به شکل شیت هاي بهم پیوسته انتخاب یک غشاء مناسب بستگی به شزایط بام، هزینه و سهولت اجرا و تعمیردارد. اخیرا برخی کارخانه ها محصولی تولید کردهاند که لایه مانع ریشه و غشاء را در یک لایه قرار داده است.(شکل (2

شکل -2 لایه محافظت کننده

 قسمت سوم : (Growing medium and Drainage layer ) خاك و کود و سیستم آبیاري فضاي سبز است که هر کـدام با دقت در محل خود قرار می گیرد. محیط کشت همان فضایی است که گیاهان در آن شروع به رشد و نمو می کنند.محیط کشـت به واسطه الزامات خاص سازه اي باید وزن کمی داشته باشد به همین دلیل نسبت به خاك معمولی تفاوتهـایی دارد.بایـد از محـیط کشتی استفاده کرد که حتی الامکان سبک بوده و وزنش حدود 900 کیلوگرم در هر متر مکعب در حالت مرطوب باشد.یک مخلوط معمولی مناسب مرکب از 3/1 ماسه، 3/1سنگ هاي متخلخل و 3/1 گیاخاك مصـنوعی( ترکیبـی از چـوب پوسـیده و کـود نبـاتی) استتقریباً