بخشی از مقاله
چکیده
در دو دهه گذشته، دیدن آثار زیان باری چون بالا رفتن دمای اتمسفر، تخریب زیست کره و آلودگی پسماندهای صنعتی از یک سو و کاسته شدن منابع از سویی دیگر، پژوهشگران و سیاست گذاران کشورهای توسعه یافته را به ایجاد دگرگونی در شیوه برنامه ریزی توسعه پایدار و مدیریت صحیح در کره زمین تشویق کرده است. با افزایش بدهی های زیست محیطی در اواسط دهه هفتاد میلادی شرکت ها ناگزیر به افشای زیان های وارد به محیط زیست شدند.در همین راستا با توجه به رشد سریع شهرنشینی به نظر می رسد که باید راهکارهایی مناسب جهت کنترل و کاهش تاثیرات منفی ساخت وساز بر طبیعت ارائه شود. چرا که شهرها حدود 75 درصد از سرچشمه های طبیعی را مصرف می کنند و 80 درصد از ذخیره انرژی و حدود 75 درصد آلودگی کربن جهان را تولید می کنند.سیاست گذاری، برنامه ریزی و سرمایه گذاری دولت ها در راستای تقویت فن آوری های مبتنی بر انرژی های تجدید پذیر، تولید محصولات سبز و آموزش نیروی انسانی از جمله الزاماتی است که برای دستیابی و تحقق توسعه پایدار می باشد و باید مورد توجه مسئولین قرار گیرد.
واژههای کلیدی: حسابداری سبز، معماری سبز، پایداری، مالیات سبز
-1 مقدمه:
به کار گیری نادرست از منابع خام پس از انقلاب صنعتی، زیان های جبران ناپذیری برای سلامت زمین به بار آورده است.رشد شهرنشینی هم به نوبه خود منجر به تولید حجم انبوهی از آلودگی، مصرف منابع و غیره شده و افزایش سریع فقر را در شهرها به همراه خواهد داشت. مفهوم پایداری راه حلی برای مبارزه با تمام این معضلات است. پایداری در عرصه زندگی شهری در سه شاخه پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی، پایداری زیست محیطی معرفی شده است. پس هر سه این شاخه ها در نهایت در تلاش جهت تحقق مفهوم پایداری هستند. امروزه گرم شدن زمین به عنوان یک حقیقت پذیرفته شده است. بخش عمده ای از آلودگی از طریق سوزاندن سوخت های فسیلی است و بخش عمده ای از این آلودگی را می توان مستقیما به ساختمان نسبت داد.
برای مثال 50 درصد مصرف سوخت های فسیلی به طور مستقیم به خدمات رسانی و استفاده از ساختمان است و این دو مورد به تنهایی منجر تولید 50 درصد دی اکسید کربن در دنیا، که بالغ بر یک چهارم گازهای گلخانه ای است می شوند. با توجه به هزینه بالا و غیر قابل تجدید بودن سوخت های فسیلی و هم چنین اثرات زیان باری اقتصادی ناشی از آلودگی، در کنار تخریب محیط زیست، اهمیت معماری و ساختمان سازی سبز نیز برای تحقق مفهوم پایداری مشخص می شود. معماری سبز یکی از مهمترین راههای رسیدن به پایداری در معماری است. کاربران ساختمان، معماران و مالکان می توانند با انتخاب صحیح و مناسب مصالح از نظر زیست محیطی، استفاده از یک فرایند طراحی اکولوژیکی و توجه مسئولانه به استفاده از ساختمان ها، مقدار تبعات زیست محیطی حاصل از رشد شهرها را به حداقل برسانند.
همین طور همه میدانیم که با بهبود وضعیت اقتصادی جامعه، تقاضا برای منابع معماری - زمین، ساختمان، مصالح ساختمانی، انرژی و غیره - افزایش خواهد یافت. این نیز به نوبه خود تاثیر اقتصاد و معماری را بر اکوسیستم جهانی که از عناصر غیر ارگانیک، ارگانیسم های زنده و مواد آلی تشکیل شده است، افزایش می دهد.حسابداری سبز در برگیرنده مجموعه قواعدی است که موجب بهبود توان سیستم حسابداری برای شناسایی، ثبت و گزارشگیری آثار ناشی از تخریب و آلودگی محیط زیست می شود. حسابداری محیط زیست مبتنی بر تلفیق محیط زیست به عنوان یک منبع سرمایه و در نظر گرفتن هزینه های زیست محیطی به عنوان یکی از هزینه های قابل قبول در فرایندهای اقتصادی و محاسباتی می باشد. هدف حسابداری زیست محیطی، فراهم آوردن اطلاعاتی است که برای ارزیابی عملکرد، تصمیم گیری، کنترل و گزارشگیری بتواند به مدیران از جمله مدیران فعال در عرصه ساختمان سازی یاری رساند.
-2 پایداری:
پایداری عبارت است از برآوردن نیازهای نسل حاضر بدون مخدوش کردن توانایی نسل آینده در برآوردن نیازهای خودشان. یکی از راههای دستیابی و تحقق توسعه پایداری گرایش به سوی اقتصاد سبز است. هم اکنون لازم است توسعه پایدار برپایه اقتصاد سبز به عنوان یکی از مهترین راهکارهای سازمان ملل برای بهبود کیفیت زندگی آیندگان مورد توجه کشورهای جهان قرار گیرد.اما پایداری از جنبه های مختلف قابل بررسی است و همانطور که اشاره شد صنعت ساختمان نیز یکی از شاخه های مهم و جالب توجه برای تحقق مفهوم پایداری است.جانگ جین کیم از دانشگاه میشیگان به ارائه سه قانون پایداری در معماری می پردازد.
اقتصاد منابع، طراحی چرخه عمر و طراحی انسانی. او این قانون را به صورت زیر تعریف می کنداقتصاد منابع مرتبط با کاهش، باز مصرف و بازیافت منابع طبیعی ورودی یک ساختمان است. اقتصاد منابع به دنبال قوانین و راهکارهایی است که منابع طبیعی که در حقیقت ورودی های معماری هستند حفظ شوند و جان کلام آن عبارت اند از کاهش، بازمصرف و بازیافت منابع طبیعی.اقتصاد منابع یا همان حفاظت از منابع ، یعنی حفاظت از پایداری، آب و مصالح ساختمان. در حقیقت طراحی را می توان پایدار دانست که حاصل آن کمترین مصرف منابع را به دنبال داشته باشد. حفاظت از انرژی در ساختمان، از طریق استفاده از مصالح و جزییات دارای تکنولوزی بالا قابل اعمال است.مورد استفاده برای مردم کم درآمد باید بوم آورد و مناسب برای اقلیم محلی بلشد، از مهارت های بومی برای اجرای آن استفاده شود و قابل بازیافت باشند.
طراحی چرخه عمر نوعی شیوه شناسی برای تحلیل فرآیند ساختمان سازی و تاثیر آن بر محیط زیست فراهم می آورد. هدف طراحی چرخه عمر، افزایش طول عمر مفید بناها و کاهش تاثیرات منفی آن ها بر طبیعت است که این هدف از طریق تحلیل فرآیند ساختمان سازی و برآورد تاثیر آن بر محیط زیست به دست می آید. در طراحی چرخه عمر در مرحله پیش از ساخت می توان با استفاده از مصالح و منابع تجدید پذیر، استفاده از مصالح بدون آسیب به محیط زیست،کاربرد مصالح بازیافتی و قابل بازیافت و استفاده از مصالح با طول عمر زیاد و نگهداری کم به طراحی پایدار رسید.در مرحله ساختمان سازی نیز می توان با تنظیم جدول اجرا حداقل آسیب را به سایت رساند.مصالح کارگاه را به صورت منظم نگهداری کرد و به این وسیله به بیشترین مصرف و کم ترین پسماند دست یافت.
پس از ساختمان سازی نیز با باز مصرف پسماندها و با بازیافت اجزا و مصالح ساختمانی اضافی و استفاده جدید از ساختمان موجود، می توان تاثیر بنا ها را در طبیعت کم کرد و به طراحی پایدار نزدیک شد. طراحی انسانی نیز بر تعاملات بین انسان و طبیعت متمرکز می شود و غایت آن کاهش تاثیرات منفی و افزایش تعاملات مثبت انسان با طبیعت میباشد. در مرحله طراحی انسانی نیز در قسمت حفاظت از شرایط طبیعی و طراحی برای آسایش انسان می توان اشاره کرد. مثلا برای حفظ شرایط طبیعی زمین شیب زمین را به هم نزد و جهت طراحی برای آسایش انسان می توان آسایش حرارتی، بصری و صوتی را فراهم کرد، تاسیساتی را فراهم کرد که مصرف انرژی و هزینه را کاهش دهد. - - Birkeland,2002
چرا که پتانسیل صرفه جویی انرژی در ساختمان های موجود از طریق تغییرات رفتاری و کاربرد فن آوری ارزان و در دسترس 30 تا50 درصد می باشد و در حال حاضر بیش از 50 درصد از جمعیت کشورهای در حال توسعه از سوخت های جامد برای پخت و پز استفاده می کند که تا حد زیادی زمین را آلوده می کند و در کل قیمت سوخت های فسیلی از زغال سنگ و گاز طبیعی به سرعت در حال بالا رفتن است. از سال 1990 این مساله سوالات اساسی درباره آینده پایداری شهرها مطرح کرده است.در واقع این جریان ممتدی