بخشی از مقاله


بانک ملی ایران


بانك ملي ايران


اولین ساختمان بانک ملی ایران در تهران
بانک ملی ایران یکی از بانک های تجاری دولتی ایران است.
تاریخچه


تشكيل بانك بشكل جديد نخستين بار در سال 1285 هجري شمسي( 1324 ه‍ - ق ) ده سال قبل از بوجود آمدن بانك شاهي از سوي حاج محمد حسن امين دارالضرب يكي از صرافان بزرگ تهران به مظفرالدين شاه قاجار پيشنهاد شد . در اين پيشنهاد پس از اشاره به تاثير بانك درپيشرفت صنعتي كشورهاي اروپايي و ذكر اينكه رواج صنعت و احداث خطوط آهن و تلگراف بدون ايجاد بانكي بزرگ ميسر نيست و تاكيد براينكه چنين موسسه‏اي بايد با اشتراك و اتفاق دولت و ملت بوجود آيد. متاسفانه اين پيشنهاد با دخالتهاي بيگانگان و عوامل آنان جامعه عمل نپوشيد و بجاي آن بانك شاهي در ايران مستقر گرديد.


پس از استقرار مشروطيت هنگامي كه دولت از مجلس شوراي ملي اجازه استقراض خارجي خواست، احساسات ملي كه از وامهاي گذشته و رفتار بانكهاي بيگانه جريحه دار شده بود به هيجان آمد و نمايندگان مردم بمنظور قطع نفوذ سياسي و اقتصادي بانكهاي مذكور و در ترميم وضع مالي خزانه ضمن مخالفت با استقراض خارجي تاسيس بانك ملي را خواستار شدند، و جمعي از بازرگانان و صرافان متعهد مشاركت در اين بانك ر ا نمودند و در آذرماه 1285 اعلان آن كه مبين احساسات عمومي و علاقه مردم به تاسيس يك بانك اعتباري ملي در ايران بود انتشار يافت .


در روز 23 آبان 1285 ميرزا ابوالقاسم ناصرالملك وزير ماليه وقت مظفرالدين شاه در مجلس شوراي ملي حاضر شد و از اوضاع نابسامان مالي كشور خبرداد و پيشنهاد داد كه دولت براي رفع اين مشكل مبلغي از كشورهاي اروپايي وام دريافت كند كه با مخالفت شديد نمايندگان مواجه شد . نمايندگان پس از شور و پيگيري در روز 9 آذر ماه همان سال با تأسيس بانكي كه بتواند براي كشور سود داشته و با سپرده هاي مردم به نفع كشور و مردم كاركند موافقت كردند. خبر تشكيل بانك ملي با سرمايه 15 ميليون ( 30 كرور) قابل افزايش به 50 ميليون تومان با وجد و شعف عموم ملت روبرو شد.

 

از طرفي ديگر تغييرات ناگهاني در اوضاع سياسي و انعقاد قرارداد 1907 ميلادي بين دولتهاي روسيه و انگليس و تقسيم ايران و نيز آغاز جنگ جهاني اول و ورود نيروهاي اشغالگر به ايران تمام كوششها و تلاشهاي تشكيل بانك ملي را نقش بر آب كرد و اين آرزوي بزرگ مردم سالها به تعويق افتاد.

پس از پايان جنگ جهاني اول و خروج اشغالگران از ايران ، سرانجام قانون تاسيس بانك ملي ايران در جلسه مورخ 14 ارديبهشت 1306 به تصويب مجلس رسيد و اساسنامه بانك در 14 تير ماه 1307 مورد تصويب كميسيون ماليه مجلس قرار گرفت و در روز سه شنبه20 شهريور 1307 بانك ملي ايران در تهران رسماً كار خود را آغازكرد.

اولين مدير عامل بانك ملي دكتر كورت لنيدن بلات و معاون او فوگل به همراه 70 كارشناس از كشور آلمان به ايران آمدند.

بر حسب اساسنامه بانك ، بانك ملي ايران بصورت يك شركت سهامي داراي شخصيت حقوقي شناخته شد و تابع قوانين تجاري تلقي گرديد .

سرمايه اوليه بانك 20 ميليون ريال بود كه فقط 8 ميليون آن پرداخت شد و در سال 1314 سرمايه بانك به 300 ميليون ريال و در سال 1331 به دوميليارد ريال افزايش يافت كه تمام آن پرداخت شده است .

با توجه به اينكه در آن تاريخ متخصصين بانكي در ايران وجود نداشت بموجب قانوني اجازه استخدام اتباع سويسي يا آلماني بمنظور اداره بانك داده شد. تعداد كاركنان بانك در روز افتتاح اعم از ايراني و آلماني از 27 نفر تجاوز نمي‏كرد در حال حاضر تعداد كاركنان بانك ملي ايران بالغ بر 45 هزار نفر است .

در ابتداي تاسيس بانك علاوه بر شعبه مركزي دو شعبه در بازار تهران و بندربوشهر كه مهمترين بندر بازرگاني آنروز ايران بود تاسيس گرديد .

نخستين نمايندگي بانك در خارج از كشور در سال 1327 در هامبورگ تاسيس شد .

تاسيس بانك كارگشايي: در سال 1305 بنگاهي بنام موسسه رهني دولتي ايران، از محل وجوه صندوق بازنشستگي كاركنان دولت براي رفع حوائج مردم بوجود آمد كه تا سال 1307 تحت نظر وزارت دارايي اداره ميگرديد پس از تاسيس بانك ملي به اين بانك واگذار و در سال 1318 اين موسسه بنام بانك كارگشايي مرسوم و يكي از سازمانهاي تابعه بانك ملي محسوب شد .

در تاريخ 22 اسفند ماه 1310 حق نشر اسكناس از تصويب مجلس شوراي ملي گذشت و رسماً به مدت 10 سال بانك ملي ايران اعطا شد كه به خودي خود قابل تمديد بود و در فروردين ماه 1311 نخستين اسكناس بانك ملي ايران انتشار يافت .

صندوق پس انداز : در سال 1318 بموجب قانوني بمنظور تشويق و ترغيب مردم به پس انداز، صندوق پس‌انداز بانك ملي ايران تاسيس شد كه پس از استقرار نظام بانكداري اسلامي بصورت قرض الحسنه پس‌انداز، يكي از واحدهاي فعال بانك بشمار ميرود .

نخستين مجله اقتصادي كشور در سال 1313 انتشار يافت كه اولين نشريه آماري، اقتصادي و مالي در ايران بود كه به تهيه شاخص قيمتها، شاخص عمده فروشي و تحول وقايع اقتصادي مبادرت و توانست گام موثري براي تهيه زمينــــــــه مطالعــــــــات اقتصادي در كشــــــور را فراهم آورد اين نشريه به همت دكتر لوتس گيلهامر DR. Lutz Glelhammer اولين رئيس اداره بررسيهاي اقتصادي و احصائيه(آمار) بانك منتشر شد .
بانك كشاورزي تفكيك بانك فاحتي از بانك : در قانون اجازه تأسيس بانك مقرر شده بود چنانچه دامنه معاملات شعبه فلاحتي بانك، توسعه يابد به بانك مستقلي تبديل گردد. در تاريخ 25 تير ماه 1312 شعبه فلاحتي بانك ملي ايران تفكيك و به بانك مستقلي نام بانك كشاورزي تبديل شد .

بانك مركزي : تا قبل از سال 1338 بانك ملي ايران وظايف بانك مركزي مانند حق انحصاري انتشار اسكناس و تنظيم جريان پول كشور را بعهده داشت در سال 1338 لايحه اساسنامه بانكي و پولي ايران به تصويب مجلس رسيد و از هجدهم مرداد 1339 وظايف بانك مركزي از بانك ملي منتزع و با سرمايه 6/3 ميليارد ريال فعاليت خود را آغاز نمود.

آرزوي مردم ايران و علاقه آنها براي تاسيس بانك ملي رهايي از سلطه اقتصادي و سياسي بيگانگان و جلوگيري از تسلط آنها بر منابع حياتي و ذخائر كشور بود، بانك ملي و ديگر بانكهائيكه پس از آن آغاز فعاليت نموده‏ اند ، توانستند خدمات مفيد و ارزنده‏اي مانند جمع آوري سپرده‏هاي مردم، حل مشكل نگهداري وجوه نقد و طلا و نقره، نگاهداري حساب خزانه دولت،‌اعطاي تسهيلات اعتباري جهت راه‌اندازي كارخانجات و موسسات بزرگ توليدي و زيربنائي ، احداث واحدهاي صنعتي- كشاورزي ، تسهيل در روابط تجاري داخلي و خارجي را ارائه نمايند.

 

پس از پيروزي انقلاب اسلامي و استقرار حاكميت جمهوري اسلامي،‌تغيير سيستم بانكداري و حذف ربا و ايجاد بانك بر مبناي تعاليم و احكام اسلامي مورد توجه قرار گرفت كه پس از تصويب لايحه قانوني عمليات بانكي بدون ربا در سال 1362 و ابلاغ آن به بانكها، دستورالعملها و آئين نامه هاي اجرايي تهيه و از اول فروردين ماه 1363 اين قانون در بانك ملي ايران مورد اجرا گذاشته شد .

 

اكنون بيش از 75 سال است كه از تأسيس پرافتخار بانك ملي ايران مي‏گذرد . در حال حاضر بيش از 3100 شعبه فعال در داخل و 16 شعبه فعال در خارج كشور مشغول بكارند كه باعث شده اين بانك يكي از قوي‏ترين مؤسسات مالي چه در ايران حتي در دنيا باشد.

بانك ملي ايران بمنظور اجراي هر چه صحيحتر قوانين كه با دوصنعت بارز و مهم آن وجه تمايز سيستم بانكداري اسلامي و نظام بانكداري در جهان امروز است تعيين حذف ربا از سيستم بانكي و نظام اقتصادي كشور و استفاده از سرمايه هاي بانك و سپرده هاي مردم بمنظور رشد اقتصادي براي محرومين و ايجاد عدالت و قسط در جامعه با تلاش كاركنان متعمد و متخصص خود توانسته است گامهاي موثر و مفيدي را بردارد.
چاپ اسکناس


نمونه اسکناس چاپ شده در بانک ملی
در تاریخ ۲۲ اسفند ۱۳۱۰ مجلس شورای ملی حق چاپ اسکناس را به مدت ۱۰ سال به بانک ملی ایران واگذار کرد و مقرر گردید تا پس از انقضای این مدت در صورتی که این حق لغو نشود، به همین ترتیب برای دوره‌های ده ساله بعد نیز عمل شود. سرانجام نخستین اسکناس‌های بانک ملی در اول فروردین ماه سال ۱۳۱۱ هجری شمسی انتشار یافت. از آن تاریخ تا سه ماه اسکناس‌های بانک شاهنشاهی و بانک ملی همزمان رواج داشتند، و از اوایل تیر ماه آن سال اسکناس‌های بانک ملی به صورت تنها پول کاغذی ایران درآمد.


بانک ملی ایران تا سال ۱۳۳۹ هجری شمسی بنابر نیازهای اقتصادی کشور اقدام به نشر اسکناس می‌کرد، ولی در آن سال با تأسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به این بانک محول شد که تاکنون ادامه دارد.


سرمایه
بانک ملی ایران از همان ابتدای تاسیس شکل شرکت سهامی را داشت و سرمایه اولیه آن یعنی ۲۰ میلیون ریال به بیست هزار سهم هزار ریالی (۱۳۵۰۰ سهم با نام و ۶۵۰۰ سهم بی نام) تقسیم شده بود. اما در سال ۱۳۱۷ انتقال سهام بانک به غیر دولت ممنوع شد. سرمایه بانک در سال ۱۳۱۴ به ۳۰۰ میلیون ریال و در سال ۱۳۳۱ به ۲ میلیارد ریال افزایش یافت. بانک ملی با توجه به محدودیت‌های نظام بانکی تا پیش از سال ۱۳۳۵ کلیه وظایف بانک مرکزی در اقتصاد را نیز به عهده داشت. پس از تاسیس بانک مرکزی ایران وظایف مزبور به این بانک واگذار گردید.


ساختمان بانک ملی ایران در دبی، ۲۰۰۷.
وضعیت کنونی
بانک ملی ایران اکنون با بیش از ۳۳۰۰ شعبه فعال داخلی و ۱۸ شعبه خارجی و بالغ بر ۴۵٬۰۰۰ پرسنل و نزدیک به ۸۰ سال سابقه یکی از بانک‌های مطرح در ایران می‌باشد.
نقش زرتشتیان در ایجاد زمینه های تاسیس بانک ملی در تاریخ به ثبت رسیده و از فعالیت های زرتشتیان ایران و پارسبیان هند، به نیکی یاد می شود . پیشینه بنیان یک بانک با سرمایه ایرانی به دوران پیش از رضا شاه و پایان مشروطه، باز می گردد . در مجلس اول پس از مشروطه، درباره تاسیس بانک ملی گفتگو شد .


شادروان کسروی در تاریخ مشروطه می نویسد:"روز پنج شنبه بیست و سوم آبان(27 رمضان)چون دانسته شد دولت پرک داده،نمایندگان به گفتگوی "بانک ملی" پرداختند.بازرگانان که پیشروان ایشان حاجی معین التجار و حاج امین الضرب و حاجی محمد اسماعیل و ارباب جمشید می بودند، به گردن گرفتند که آن را بنیاد گزارند.داستان "بانک ملی" که سالها یکی از آرزوهای ایرانیان شمرده می شد،از اینجا پیش آمد."نخستین بانک در ایرانپیش از اینکه نخستین بانک به طور رسمی در ایران افتتاح شود، تجارتخانه های معتبری مانند بانک های بسیار کارآمد در شهرهای بزرگ ایران پای گرفته بودند.


از معتبرترین این شبه بانک ها که به صرافی و تجارتخانه معروف بودند، بنگاه های تجاری جمشیدیان و جهانیان نام داشت که متعلق به ارباب های زرتشتی بود و تا آن زمان توانسته بودند، حداکثر اطمینان مردم را به سبب درستی و امانت داری خود کسب نمایند.از اواخر دوره سلطنت ناصرالدین شاه تا پایان عصر قاجار، این دو بنگاه تجاری و مالی معتبر، توانسته بودند تمام نیازهای پولی و اعتباری مردم ایران را تامین کرده و شهرهای بزرگ را (اعم از داخلی و خارجی،از جمله بغداد،کلکته،بمبیی و ...) پوشش دهند


.اما پیش از اینکه یک بورژوازی ملی، با سرمایه ایرانی و پشتوانه ملت و دلسوزان ایران بتواند پا بگیرد و بانک های واقعی ملی برای آبادانی و سربلندی بنیان نهاده شوند، بیگانگان و استعمارگران جلو آمدند و بار دیگر نگذاشتند ایرانی روی پای خودش بایستد.نخستین گام،در سال 1866م. برداشته شد.

بنگاه پاریسی "ارلانگه" در صدد کسب امتیازی برای ایجاد یک بانک در تهران برآمد، ولی به سبب اینکه دولت ایران نتوانست اندوخته های بانکی را تضمین کند، مذاکرات در این باره متوقف شد.اولین بانکی که در ایران شروع به کار کرد " بانک شرق جدید " بود که مرکز آن در لندن و شعبه اصلی آن در هند و بدون هیچ گونه امتیاز خاصی در تهران و شش شهر دیگر در سال 1888 م . (1267خ) به وجود آمد. بعد از یکی دو سال تمام مووسسات این بانک خریداری شد و محل آن در تهران به "بانک شاهنشاهی ایران " (اولین بانک دولتی و نه البته ملی! ایران) واگذار گردید .امتیاز بانک شاهنشاهی ایران که برای مدتی بیش از 40 سال سازمان مالی مسلط و بسیار مهم کشور گردید، در سی ام ژوئن 1889م. به مارون ژولیوس دورویتر یهودی آلمانی تبار که تابعیت انگلیسی و دین مسیحیت را پذیرفته بود، واگذار شد.

 

این بانک علاوه بر عملیات متداول صرافی، در کارهای تجاری ، صنعتی و معدنی نیز فعالیت می کرد و امتیاز بهره برداری از معادنی چون آهن، سرب، جیوه ، زغال سنگ و نفت را در اختیار داشت . علاوه بر این در سال 1279خ. ، با به دست آوردن حق نظارت بر جمع آوری عوارض گمرکات جنوب، به عنوان وثیقه بدهی های دولت ، وبعدها با دریافت عایدات شرکت نفت ایران و انگلیس به منظور مشابه ، اختیارات نیمه رسمی این بانک بیشتر شد.پس از بانک انگلیسی شاهنشاهی ایران ، بانک های خارجی متعددی به نام بانک استقراضی روس ، بانک عثمانی و بانک روس وایران تشکیل شد.امتیاز دریافت عواید گمرکات شمال به عنوان وثیقه بدهی های دولت به بانک استقراضی روس داده شده بود.

 

در سال 1277خ. کلیه سهام این بانک به وسیله خزانه داری روسیه خریداری شد. این بانک بیشتر جنبه سیاسی داشت و با دادن وام و استرداد آن ، وسیله ای برای ازدیاد نفوذ دولت روس در ایران بود و با خرید دارایی های غیر منقول زیادی در شمال ایران ، دایره نفوذ خود را افزایش داد و تا جایی پیش رفت که بسیاری از بنگاه های مالی و تجاری ملی ایران را ورشکسته کرد.نقش زرتشتیان و بانک های جمشیدیان و جهانیانتا پیش از تاسیس بانک شاهنشاهی ایران و بانک استقراضی روس ، که امتیاز اولی را انگلیسی ها و دومی را دولت تزاری روس در اختیار داشتند ، مووسسات صرافی و مالی زیادی توسط زرتشتیان و ارمنی ها در شهر های بزرگ به وجود آمده بود. برات ها و حواله جات این بانک های خصوصی نزد مردم از اعتبار ویژه ای برخوردار بود و مردم به بانک های خارجی با شک و تردید نگاه می کردند. و پول های خود را نزد بانک های زرتشتی نگه داری می کردند.

 

بانک های استقراضی و شاهنشاهی ، درهمان حال که رقیب یکدیگر بودند ، در مورد جلوگیری از تاسیس ، ایجاد هر گونه بنگاه مالی و پولی هر نوع مووسسه صرافی بزرگ ایرانی – که به نامشروع و مقاصد سیاسی آنان ضربه می زدند – متحد بودند و با هماهنگی کامل عمل می کردند.به گواه تاریخ : ورشکستگی بانک های جمشیدیان و جهانیان از اقدامات خیانتکارانه بانک های شاهنشاهی و استقراضی بوده است.ع. دانشپور در کتاب «بانک شاهنشاهی و امتیاز... » ، کشته شدن ارباب پرویز از فعالان مشروطه خواه و از زرتشتیان یزدی و متوقف و ورشکسته شدن مووسسه صرافی جمشیدیان را به عنوان فجایع بانک شاهنشاهی بر می شمرد و از آن به تلخی یاد می کند. هم چنین به روایت کتاب « پول و باکداری» نوشته مصطفا فاتح ، متوقف شدن فعالیت های تجاری و مالی بانک جمشیدیان نتیجه قدرت و نفوذ بانک استقراضی روس

بوده است.علی اصغر شمیم در کتاب پر ارج خود «اران در دوره سلطنت قاجار» می نویسد: ... اما مساله تاسیس بانک ملی که نموداری از روح وطن پرستی نمایندگان دوره اول مجلس و جلوه ای از عشق و علاقه آنان به حفظ ملیت ایرانی بود ، با کار شکنی و دسیسه های بانک شاهنشاهی و بانک استقراضی مواجه شد. درست هنگامی که پارسیان زرتشتی ساکن هند با شور و هیجان ناشی از وطن پرستی به جمع آوری سرمایه لازم برای تاسیس بانک ملی ایران مشغول بودند ، ودر مجلس شورا درباره این مهم شور و گفتگو می شد و مطبوعات در فواید و مزایای بانک ملی تبلیغ می کردند ، ارباب پرویز زرتشتی در یزد به تحریک صنیع حضرت – که مورد حمایت محمد علی شاه بود – کشته شد.

این جنایت بزرگ که محرک آن بعد از عزل محمدعلی شاه اعدام گردید، هر چند که مجلس شورا و مطبوعات و اکثریت مردم را عزا دار نمود ، ولی موجب یاس و دلسردی پارسیان گردید و تاسیس بانک ملی معوق ماند پرویز شاهجهان که از اقتصاد دانان بی نظیر دوره قاجار بود ، پس از کشته شدن برادرش از پای ننشست و با پی گیری های همه جانبه توانست عاملان قتل برادرش را پیدا کرده و به دست عدالت بسپارد تا مجازات او به همراهی برادرانش پرویز، رستم، گودرز، و بهرام بنگاه معتبر بازرگانی و تجارتخانه خوشنام و مشهور جهانیان را بنیاد نهاد. که در راه سازندگی ایران قدم های بزرگ و اساسی برداشت. وبا تشکیلات منظمی که بر پا کردند ، پایه گزار سیستن نوین مالی ،پولی و بانکی در ایران شدند.


این بنگاه توانست در تاسیس نخستین شرکت گوشت و شرکت سهامی کل تلفن سرمایه گزاری کرده ، آنها را تاسیس نماید. ادارات و شعبه های تجارخانه جهانیان مانند تجارتخانه جمشیدیان آنچنان مورد اطمینان بود که « بیجک صندوق» آنها مانند اسکناس دست به دست می گشت وبین مردم از اسکناس های بانک شاهی اعتبار بیشتری داشت و اقبال مردم به آن بیشتر بود. این رویه مردم داری و جلب اعتبار باعث شد که مدیران بانک های روس و شاهی با حمایت مقامات سیاسی خود و مستبدین ایران وسایل سقوط و ورشکستگی آنها را فراهم آوردند و وسایلی برانگیختند که ارباب پرویز را در روز چهارشنبه 13فوریه 1907م. در یزد به طرز فجیعی کشتند ، واین در حالی بود که تجارتخانه ها ، به ویژه جهانیان در زاه استقرار مشروطیت و حکومت قانون و آزادی در ایران تلاش بسیار کردند. این یاری به آزادیخواهان و کمک به آرمان های انقلاب دو پیامد داشت:

 

اول – تجارتخانه ارباب بهرام جهانیان یکی از نمایندگانی بود که خزینه و جواهرات سلطنتی را از طرف آزادی خواهان تحویل گرفت.
دوم- کشته شدن پرویز شاهجهان که ، که مردم را بیش از پیش از خود گذشتگی زرتشتیان در راه آزادی و آبادانی ایران ، آگاه کرد و خون پرویز سبس شکست استبداد صغیر شد.
محمد علی شاه با رفتار آزادیخواهانه ارباب خسرو شاهجهان موافق نبود و او را تهدید کرد که اگر از ایران خارج نشود ، به سرنوشت ارباب فریدون و ارباب پرویز دچار خواهد شد.
او هم به ناچار یکسره به لندن رفت. و در آنجا هم نتوانست ساکت بنشیند و به همراهی و کمک داداباهی نوروزجی از نمایندگان حزب لیبرال انگلیس در پارلمان دست به اقدامات سیاسی زد.

 

ارباب خسرو در زمان احمد شاه دوباره به ایران دعوت و با دادن تامین جانی و مالی و جلب رضایت، به فعالیت های مالی و پولی ادامه داد و برای زرتشتیان مووسسات خیریه بنا نهاد از جمله ساختن دبستان خسروی یزد.و سرانجام پیش از اینکه تاسیس یک بانک مستقل ایرانی را به چشم ببیند در سال 1295خ. در گذشت و در این سال از ورشکستگی ارباب جمشید یک سال گذشته بود.


تاسیس بانک ملیجنبه تجاری بانک های بانک های شاهنشاهی و استقراضی وکنترل آنها به وسیله خارجیان و نفوذ روزافزون آنها که به علت عدم توانایی دولت در تسویه بدهی های خود ، دشواری های بزرگی را ایجاد کرده بود، تاسیس یک بانک مستقل با سرمایه ایرانی را برای حل مسایل مالی و سیاسی کشور را ایجاب می نمود. تاسیس چنین بانکی در اولین جلسه مجلس شورای ملی در سال 1324ق. مورد تصویب قرار گرفت و به موجب فرمان شاه، مردم برای خرید سهام به منظور تشکیل بانک ملی دعوت شدند ، ولی با تمام کوشش هایی که شد سرمایه لازم فراهم نگردید تا آنکه در سال 1306خ.قانون اجازه تاسشس بانک ملی ایران با سرمایه محدودی معادل

20میلیون قران و سرمایه پرداختی معادل 8میلیون قرانشروع به کار کرد، و چون از پشتیبانی کامل دولت برخوردار بود ،در مدت ده سال توانست قدرت کافی به دست آورد و کلیه عملیات و وظایف رسمی را که پیش از آن بانک شاهی انجام می داد، بر عهده گیرد.از سال 1311خ. که بانک مجاز به انتشار اسکناس شد، مهمترین بانک تجاری و هم چنین تنها بانک ایرانی ناشر اسکناس شد. در سال 1312خ.از قسمت فلاحتی بانک که به عنوان یکی از ادارات بانک ملی در 1309 تاسیس شده بود ،بانکی به نام بانک کشاورزی و صنعتی با سرمایه 20 میلیون ریال تشکیل شد.

 

در سال 1314خ. سرمایه بانک به 300میلیون ریال افزایش یافت که قسمت بزرگی از این افزایش مربوط به سود خود بانک بود . پس از آن بانک به سرعت به دایر کردن شعب جدید در مراکز شهرستان ها پرداخت ... وبه این ترتیب یکی از آرزوهای ایرانیان و پارسیان بر آورده شد

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید