بخشی از مقاله
چکيده تحقيق
امروزه با بررسي هاي زيادي که بر روي خوانندگان روزنامه ها انجام شده است ، نشان داده شده که خوانندگان به منظور تامين نيازهاي آني و آتي و آگاهي از محيط اطراف ، همه مطالب روزنامه را نمي خوانند بلکه آنچه را که مورد نظر است ، بر مي گزينند . مخاطبان با نگاه به عکس هاي مختلف ، مطالبي را که برايشان جذابيت دارند و به نوعي با کار و زندگيشان ارتباط مي يابند ، انتخاب مي کنند و سپس مي خوانند . بسياري از مردم ، روزنامه را با ديدن عکس هاي
صفحه اول آن بر روي دکه روزنامه فروشي ها خريداري مي کنند . به همين دليل ، صفحه اول اکثر روزنامه ها به سبک ويتريني و با عکس هاي بزرگ آرايش مي شوند . در چنين روزنامه هايي بزرگي يا کوچکي عکس ، خود اهميت آن عکس را القاء مي کند . به عبارتي ارتباط خواننده با روزنامه از طريق صفحه اول تا آن اندازه داراي اهميت است که مي تواند مخاطب را ترغيب به خريد روزنامه کند و يا اورا از خريد روزنامه منصرف سازد . در واقع عکس هاي صفحه اول روزنامه ها اين ذهنيت را به خواننده القاء مي کنند که مهمترين وقايع روز همان است که آنان در صفحه اول خود به صورت عکس نشان داده اند .
اما متأسفانه دست اندر کاران بسياري از روزنامه ها نتوانسته اند از اين وسيله بياني نيرومند به خوبي بهره بگيرند و بيشتر به عکس هاي غير خبري ، چهره اي و آرشيوي توجه نموده و فضاي بسيار کمي را به اين وسيله بياني در صفحه اول خود اختصاص داده اند .
بنابراين با توجه به اهميت فراوان عکس و تصوير در مطبوعات بويژه در صفحه اول روزنامه ها و با توجه به اين که ارزش يک عکس مي تواند در بسياري از موارد از صدها صفحه مطلب خبري و تفسيري بيشتر باشد ، تحقيق حاضر به شناخت تشابهات و تمايزات تصاوير مورد استفاده در صفحه اول چهار روزنامه شرق ،
صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر سطح زير چاپ ، زاويه و موقعيت ، منطقه رويداد ، موضوع ، جهت دار بودن و يا خنثي بودن ، نوع نما ، شخصيت مدار بودن يا رويداد مدار بودن ، خبري بودن يا نبودن ، مرتبط بودن عکس با تيتر اول صفحه اول و نوع مطلب همراه با عکس پرداخته است . تا شايد از اين طريق بتوان توجه افراد بويژه دست اندر کاران روزنامه ها را به عکس بويژه در صفحه اول روزنامه جلب ، و تا اندازه اي درک آنان را در مورد عکس خبري دگرگون ساخت .
از اين رو کليه عکس هاي صفحه اول دو روزنامه شرق و صاحب قلم ( به دليل خوب بهره گرفتن از عکس در صفحه اول خود ) و دو روزنامه رسالت و جمهوري اسلامي ( به دليل ضعيف بودنشان در استفاده از عکس در صقحه اول ) که تعدادشان به 185 عکس مي رسد به عنوان جامعه آماري در نظر گرفته شده اند .
اين تحقيق به به مدت يک ماه در دوره زماني ارديبهشت ماه سال 1385 به صوت تمام شمارشي با روش تحليل محتوا انجام گرفته و داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش و تحليل شده است .
پيشگفتار
هر کدام از ما در زندگي روزمره خود به نوعي تحت تاثير رسانه هاي گروهي هستيم و بطريقي از آنها بهره گيري مي کنيم خواه رسانه هاي گروهي ديداري ( تلويزيون ) ، شنيداري ( راديو ) و نوشتاري ( مطبوعات ) که تقريبا همه روزه بطور مستقيم يا غير مستقيم از آنها بهره مي گيريم ، يا رسانه هاي گروهي يا عوامل اطلاع رساني ديگري مانند : تئاتر ، سينما ، پوستر و عکس ، که با آنها بطور غيرمستقيم بر خورد داريم ، يعني گهگاه از آنها بهره مي گيريم . هنگامي که درباره رسانه هاي گروهي صحبت مي کنيم ، در درجه اول به مهمترين ويژگي کار آنها که برقراري ارتباط با مخاطبان براي انتقال پيام است بر خورد مي کنيم . هر کدام از رسانه هاي گروهي شيوه و روش خاصي براي بيان پيام خود دارند و نحوه و طريق ايجاد ارتباط هريک از آنها با مخاطبينشان متفاوت از ديگر رسانه هاست . اين تفاوت ها سبب مي شوند که هر يک از آنها به استثناء عکس به تنهايي و مستقل از ديگر رسانه ها عمل کنند . بعنوان مثال : راديو بدون نياز به تلويزيون و بطور مستقل برنامه هاي خود را پخش مي کند و تلويزيون بدون نيازمندي به مطبوعات اين کار را انجام مي دهد . درجه وابستگي و نيازمندي هر کدام از اين رسانه هاي ارتباطي به يکديگر بسيار اندک است . آنها قادر هستند بدون کمک گرفتن از يکديگر و مستقلا با مخاطبين خود ارتباط برقرار کنند . اين برقراري ارتباط ، ارتباط مستقيمي با فراگيري يا دربرگيري آنها دارد ، يعني اينکه هرچه آنها بتوانند با مخاطبين خود ارتباط بهتري برقرار کنند مسلما ميزان در برگيري يا
فراگيري آنها بيشتر است .گفتيم که به استثناء عکس ، ديگر رسانه ها به تنهايي و مستقل عمل مي کنند عکس به عنوان يک رسانه گروهي ، کاملا شناخته شده نيست ، و نحوه ارتباط آن با مخاطبين ، با ديگر رسانه ها فرق دارد زيرا ، اطلاعات حاوي عکس را نمي توان هميشه مانند پيام هاي رسانه هاي ديداري ، شنيداري و نوشتاري مستقيما به مخاطبين عرضه کرد . عکس ها به دو طريق با مخاطبين ارتباط برقرار مي کنند . اول به طور مستقيم ، و آن هنگامي است که عکس ها براي بازديد مردم در نمايشگاهي قرار داده مي شوند . در اين وضعيت در برگيري و فراگيري آن بسيار اندک است ، زيرا عموم مردم با عکس ، بعنوان
يک رسانه ، آشنايي ندارند و بازديد از نمايشگاههاي عکس ، معمولا محدود به عده خاصي مي شود که با اين وسيله ارتباطي آشنايي دارند و به نحوي با آن در ارتباط هستند . در اينجا عکس به صورتي مستقل از رسانه هاي ديگر ، سعي بر ايجاد ارتباط با مخاطبين دارد ، ولي همان طور که مي دانيم در برگيري ارتباطي آن کم است . طريق ديگر برقراري ارتباط با مخاطبين ، بطور غير مستقيم يا غير مستقل است و به کمک يک رسانه گروهي ديگر انجام مي شود . تنها رسانه گروهي که مي تواند بعنوان مکمل عکس در امر پيام رساني به آن کمک کند ، رسانه هاي نوشتاري هستند . يعني استفاده و بکارگيري از عکس ها در روزنامه
ها ، هفته نامه ها ، ماهنامه ها ، فصل نامه ها ، گاهنامه ها ، سالنامه ها و بالاخره در کتابها و کتابهاي مصور . در اينجا عکس ها به تنهايي مي توانند با داشتن و يا بدون داشتن زير نويس پيامي را به بيننده منتقل کنند و يا اينکه با کمک گرفتن از نوشتار به صورت خبري تکميلي پيام رساني کنند . در اين صورت از ترکيب عکس و نوشتار يعني اين دو وسيله ارتباطي يک عنصر پيام رساني جديد بوجود مي آيد که از آن به عنوان عکاسي در مطبوعات يا فتوژورناليسم صحبت مي کنيم .
بطور کلي انسان بيشترين اطلاعات را از دنياي خارج از طريق تصاوير ( چشم ) دريافت مي کند و عکاسي ، پديده عصر معاصر به عنوان مکمل دستگاه بينايي انسان در دريافت اطلاعات دنياي خارج غيرقابل چشم پوشي است . به وسيله عکس حتي با چشم ديگران هم مي توان به دنيا نگريست و شاهد عيني آن بود ( نه اينکه به وسيله روايت حقيقت ، براي خود و ديگران تصويري ذهني ساخت ) در نتيجه انعکاس اطلاعات از طريق عکس بسيار مهمتر از نوشتار است . عکس زباني جهاني دارد . مطبوعات مهد پرورش بسياري از انواع عکاسي است جايي که عکس با تيراژ زياد چاپ مي شود و در معرض ديد ، قضاوت و همچنين مورد مصرف تعداد کثيري قرار مي گيرد . ( دزواره ، 1377 ، ص 17 – 18 )
عکس در واقع ثبت لحظات جالبي از فعاليت هاي بشري است و عکس مطبوعاتي علاوه بر اين بايد به نحوي ارائه دهنده ارزش هاي خبري نيز باشد . در هر حال بايد توجه داشت که عکس مطبوعاتي با عکسي که بعنوان يادگاري در آلبوم خانوادگي قرار مي گيرد ياحتي زينت بخش نمايشگاه ها مي شود متفاوت است . عکس هاي خبري به علت اينکه به مقياس وسيع چاپ و پخش مي شوند از اهميت ويژه اي برخوردار هستند چرا که مردم عکس را باور دارند . به طور کلي
مخاطبان روزنامه ها با نگاه به عکس هاي مختلف ، مطالبي را که برايشان جذابيت دارند و به نوعي با کار و زندگيشان ارتباط مي يابند ، انتخاب مي کنند و سپس مي خوانند . به همين دليل ، صفحه اول اکثر روزنامه ها به سبک ويتريني و با عکس هاي بزرگ آرايش مي شوند . در چنين روزنامه هايي بزرگي يا کوچکي عکس ، خود اهميت آن عکس را القاء مي کند . به عبارتي ارتباط خواننده با روزنامه از طريق صفحه اول تا آن اندازه اي داراي اهميت است که مي تواند مخاطب را ترغيب به خريد روزنامه کند و يا اورا از خريد روزنامه منصرف سازد . در واقع عکس هاي صفحه اول روزنامه ها اين ذهنيت را به خواننده القاء مي کنند که مهمترين وقايع روز همان است که آنان در صفحه اول خود به صورت عکس نشان داده اند . بنابراين با توجه به اهميت فراوان عکس در صفحه اول روزنامه ها ، در اين تحقيق سعي شده است که عکس هاي صفحه اول چهار روزنامه شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت مورد مقايسه قرار گيرند .
طرح مسأله
امروزه در ميان شاخه هاي گوناگون عکاسي ، رشته اي که بطور گسترده و گاه پيچيده زندگي انسان را احاطه کرده است ، عکاسي مطبوعاتي است . در حقيقت اين نوع عکاسي روايت مستند و مصوري است از آنچه که در جهان ما مي گذرد . از همين رو است که در ميان شاخه هاي گوناگون عکاسي ، عکاسي مطبوعاتي توانسته است ضمن نفوذ در بخش مهمي از فکر و زندگي مردم ، جايگاه والايي براي خود کسب کند تا آنجا که در هر گوشه زندگي انسان ها ، مي توان از آن نشاني يافت . در واقع اگرچه عکس ، خود ابزار ارتباطي مستقلي است اما هنگامي که فتوژورناليسم به عنوان يک هنر ارتباطي در اختيار مطبوعات قرار مي گيرد نقش خود را به عنوان يک رسانه واسطه ايفا مي کند و مفهوم کلمات را به تصوير کشيده و عرضه مي کند . بنابراين ضروري است که نقش اين وسيله ارتباطي حساس که از نقش مکمل براي وسايل ارتباط جمعي بر خوردار است به خوبي شناخته شود .اين ضرورت از آنجا ناشي مي شود که استفاده بجا و مناسب از عکس هاي جذاب خبري در مطبوعات ، باعث جذب مخاطبان بيشتر و اين نيز باعث بالا رفتن تيراژ مي شود . اگرچه نمي توان گفت که تنها با به
کار گيري صحيح عکس خبري ، تيراژ مطبوعات بالا مي رود ، اما در هر حال نمي توان تاثير اين وسيله ارتباطي را در جلب هر چه بيشتر مخاطبان ناديده گرفت که اين نيز به طور غير مستقيم در افزايش تيراژ موثر است . به طور کلي بايد گفت : با توجه به اينکه مخاطبان مدت زمان اندکي را صرف توجه به عکس هاي موجود
در روزنامه ها مي کنند بنابراين عکس هاي موجود بايد منعکس کننده محتوي اخبار باشند ، تا بتوان از طريق آنها توجه مخاطبان را به اخبار جلب کرد . حتي گاهي اوقات در صورت گويا بودن عکس مي توان از آن براي تکميل خبر و يا حتي در مواردي به جاي خبر استفاده کرد . در نتيجه روزنامه هايي که بتوانند از اين وسيله به بهترين شکل ممکن بهره گيرند قادر خواهند بود مخاطبان بيشتري را براي خود کسب کنند . ( دزواره ، 1377 ، ص 6 )
اما متأسفانه دست اندر کاران بسياري از روزنامه ها نتوانسته اند از اين وسيله بياني نيرومند به خوبي بهره بگيرند و بيشتر به عکس هاي غير خبري ، چهره اي و آرشيوي توجه نموده اند . و به طور کلي عکاسي خبري در ايران نه تنها پيشرفتي نداشته ، بلکه سير نزولي را هم طي کرده است و بخشي از اين عدم توجه و بها ندادن به آن ، از سوي دست اندرکاران مطبوعات و مقامات مسئول فرهنگي مملکت به دانش آموختگان رشته هاي ارتباطات و مسئولين آموزشي آن مربوط مي شود . بنابراين با بررسي تفاوت ها و شباهت هاي موجود در عکس هاي صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، رسالت و جمهوري اسلامي از نظر سطح زير چاپ ، زاويه و موقعيت ، منطقه رويداد ، موضوع ، نوع عکس از نظر آرشيوي و به روز بودن ، جهت دار بودن و يا خنثي بودن و نوع نماي عکس خبري شايد بتوان توجه افراد بويژه دست اندر کاران روزنامه ها را به آن گسترده و تا اندازه اي درک آنان را در مورد عکس خبري دگرگون ساخت .
هدف تحقيق
امروزه عکس به صورت قسمت مکمل و متمم روزنامه نگاري در آمده است و اين کار يعني بهره گيري از عکس براي عينيت بخشيدن به خبر ، در واقع عکس نيروي جاذبه روزنامه است . و عکس هاي خبري به علت اينکه به مقياس وسيع چاپ و پخش مي شوند از اهميت ويژه اي برخوردار هستند چرا که مردم عکس را باور دارند . ( برسون ، 1376 ، ص 79 )
بطور کلي با توجه به اهميت فراوان عکس و تصوير در مطبوعات بويژه در صفحه اول روزنامه ها و با توجه به اين که ارزش يک عکس مي تواند در بسياري از موارد از صدها صفحه مطلب خبري و تفسيري بيشتر باشد ، تحقيق حاضر به شناخت تشابهات و تمايزات تصاوير مورد استفاده در صفحه اول چهار روزنامه شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر سطح زير چاپ ، زاويه و موقعيت ، منطقه رويداد ، موضوع ، جهت دار بودن و يا خنثي بودن ، نوع نماي عکس خبري ، شخصيت مدار بودن يا رويداد مدار بودن ، خبري بودن يا نبودن ، مرتبط بودن عکس با تيتر اول صفحه و نوع مطلب همراه با عکس پرداخته است .
سوالات تحقيق
1– آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر سطح زير چاپ تفاوتي وجود دارد ؟
2 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر زاويه تفاوتي وجود دارد ؟
3 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر منطقه رويداد تفاوتي وجود دارد ؟
4 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر شخصيت مدار بودن يا موضوع مدار بودن تفاوتي وجود دارد ؟
5– آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر جهت دار بودن و يا خنثي بودن تفاوتي وجود دارد ؟
6 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر نوع نماي عکس خبري تفاوتي وجود دارد ؟
7 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر موضوع عکس تفاوتي وجود دارد ؟
8 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر خبري بودن يا نبودن عکس تفاوتي وجود دارد ؟
9 – آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر مرتبط بودن عکس با تيتر اول صفحه تفاوتي وجود دارد ؟
10 - آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر نوع مطلب همراه با عکس تفاوتي وجود دارد ؟
11- آيا بين عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت از نظر موقعيت ( لوکيشن ) عکس تفاوتي وجود دارد ؟
فرضيات
1- بين اهميت عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
2 - بين زاويه عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معناداري وجود دارد .
3 – بين منطقه رويداد عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
4 – بين شخصيت مدار بودن يا موضوع مدار بودن عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود داد .
5 – بين جهت دار بودن و يا خنثي بودن عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
6 - بين نوع نماي عکس هاي خبري و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
7 – بين موضوع عکس هاي خبري و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
8 – بين خبري بودن يا نبودن عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد.
9 – بين مرتبط بودن موضوع عکس با تيتر اول و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
10 – بين نوع مطلب همراه با عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معنا داري وجود دارد .
11- بين موقعيت ( لوکيشن ) عکس و مقدار سطح زير چاپي که در صفحه اول روزنامه هاي شرق ، صاحب قلم ، جمهوري اسلامي و رسالت به آن اختصاص داده شده است تفاوت معني داري وجود دارد .
اصطلاحات کليدي
روزنامه
منظور روزنامه هايي است که به صورت روزانه به زبان فارسي در سطح کشور منتشر مي شوند .
بررسي تطبيقي
عبارت است از مقايسه ، رسيدگي و تحقيق در مورد مساله اي يا موضوعي خاص در يک يا چند جا .
خبر
خبر گزارش عيني از واقعيت هاست . که داراي يک يا چند ارزش خبري باشد و تحت تاثير عوامل درون سازماني و سازمان قرار بگيرد و پاسخگو به شش سوال اساسي ( چرا ؟ چگونه ؟ کجا ؟ چه زماني ؟ چه کسي ؟ و چه چيزي ) باشد .
عکس خبري
منظور عکس هايي است که در رابطه با مطالب خبري و در جهت تکميل آن در روزنامه به چاپ مي رسد .
تحليل محتوا
: تحليل محتوا تجزيه و تحليل تکنيکي است که براي تشريح عيني ، منظم و مقداري محتواي آشکار بکار مي رود .
پيشينه تحقيق
بطور کلي تنها پايان نامه اي که در زمينه تحليل عکس هاي خبري چاپ شده در صفحه اول روزنامه به انجام رسيده است : پايان نامه خانم شيرين سالاروند دانشجوي کارشناسي ارشد علوم ارتباطات اجتماعي دانشگاه وليعصر واحد تهران مرکز ، تحت عنوان (( تحليل عکس هاي چاپ شده در صفحه اول روزنامه هاي حيات نو ، جام جم ، کيهان و مردم سالاري از دو بعد عکاسي و روزنامه نگاري در مقطع زماني آبان 1381 )) مي باشد . که توضيحات لازم در مورد آن به همراه پايان نامه هاي بسياري که در زمينه " عکس خبري " به انجام رسيده است در ذيل آورده شده است :
تحقيقات انجام گرفته در مقطع کارشناسي ارشد :
1 – عنوان (( تحليل عکس هاي چاپ شده در صفحات اول روزنامه هاي حيات نو ، جام جم ، کيهان و مردم سالاري از دو بعد عکاسي و روزنامه نگاري در مقطع زماني آبان 1381 )) مي باشد که توسط خانم شيرين سالاروند دانشجوي علوم ارتباطات اجتماعي در سال 81 – 80 در دانشکده روانشناسي و علوم اجتماعي دانشگاه وليعصر واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . اين تحقيق به تحليل عکس ها چاپ شده در صفحات اول چهار روزنامه حيات نو ، کيهان ، مردم سالاري و جام جم از دو بعد عکاسي و روزنامه نگاري در آبان ماه 1381 پرداخته است و هدف از آن تحليل محتواي عکس هاي روزنامه هاي مذکور مي باشد . اين تحقيق با روش تحليل محتوا به انجام رسيده است .
نتيجه به دست آمده در اين تحقيق بر اين اساس است که متاسفانه دست اندر کاران اين روزنامه هاي حيات نو ، مردم سالاري و جام جم نتوانسته اند از اين وسيله بياني نيرومند به خوبي استفاده کنند و بيشتر به عکس هاي غير خبري ، چهره اي ، آرشيوي و ارزش خبري شهرت توجه کرده اند ، اما روزنامه کيهان بيشترين عکس خبري را چاپ کرده است و بيشتر از عکس هاي غير چهره اي بهره برده و علاوه بر ارزش خبري شهرت از ارزش خبري برخورد و تضاد در بيان مسائل خويش بيشتر استفاده کرده است .
2- عنوان (( نقش و جايگاه عکس خبري در ايران )) که توسط خانم سهيلا خلجي دانشجوي علوم ارتباطات اجتماعي در سال 77 – 76 در دانشکده روانشناسي و علوم اجتماعي دانشگاه وليعصر واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . هدف اين پژوهش شناخت جايگاه عکس خبري در مطبوعات ايران و به دست آوردن شناختي صحيح از نگرش دست اندکاران مطبوعات به عکس خبري بوده است . اين تحقيق با روش هاي تحليل محتوا و پيمايشي به انجام رسيده است .
اين تحقيق کوششي است در جهت شناسايي نقشي که عکس خبري به عنوان يک وسيله ارتباطي در انتقال مفاهيم دارد و بر اساس نتيجه به دست آمده در اين پژوهش به دست اندر کاران مطبوعات پيشنهاد شده است تا جلسات آموزشي و يا توجيهي نسبت به شناخت مباني خبر و جايگاه عکاسان خبري در مطبوعات برقرار شود .
تحقيقات انجام گرفته در مقطع کارشناسي :
1- عنوان (( نقش عکس در مطبوعات ايران )) که توسط کامران فريدوني دانشجوي عکاسي در سال 77 - 76 در دانشگاه هنر و معماري واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . براي تهيه اين پايان نامه چهار نشريه رايج کشور انتخاب و جداولي آماري از ويژگي هاي کمي و کيفي عکس هاي بکار گرفته شده در آنها تهيه شده است . نشريات مذکور عبارتنداز : 1 – روزنامه همشهري ، به دليل اينکه پرتيراژ ترين روزنامه موجود و اولين روزنامه رنگي ايران است 2 – روزنامه ابرار ورزشي ، به دليل اينکه پرتيراژترين روزنامه ورزشي است و تعداد عکس هاي زياد در مقايسه و در قطع هاي بزرگ استفاده مي کند 3 – هفته نامه مهر ، به دليل به کارگيري عکس هاي بسيار زياد و تيراژ بالا 4 – هفته نامه ايران جوان ، به جهت نگاه خاص آن به عکس و نحوه بکارگيري آن و تعداد عکس هاي زياد و تيراژ بالا . از هر کدام از نشريات فوق سه شماره پيوسته انتخاب و تحقيق بر آنها صورت گرفته است . از هر کدام از آمارهاي ارائه شده نتايجي اخذ و از جداول هر سه شماره يک نشريه نتايجي گرفته شده و در پايان بر اساس نتايج حاصله تحليلي از نحوه بکارگيري عکس در نشريات ايران ارائه شده و تا حدي شرايط ايده آل ترسيم شده است . نتايج بدست آمده در اين تحقيق عبارتنداز : از مزاياي زيرنويس عکس در هيچ يک از نشريات استفاده نشده است ، خلاء عکس هاي خبري در نشريات موجود ، بي ربط بودن تصاوير با متن خبر ، عدم وجود عکس از حوادث مشمئز کننده در صفحات حوادث ، عدم رعايت قواعد حرفه اي روزنامه نگاري در مورد زيرنويس .
2- عنوان (( فتوژورناليسم )) که توسط عطاء الله عطاران دانشجوي عکاسي در سال 77 – 76 در دانشگاه هنر و ومعماري واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . در اين پايان نامه تعريفي مختصر اما در عين حال جامع و کامل از تاريخچه فتوژورناليسم ارائه شده است . و براي آشنايي هر چه بيشتر مخاطبين با اين موضوع ، تحقيق انجام شده به مهمترين گونه هاي مختلف عکاسي در فتوژورناليسم مي پردازد . عکس هاي خبري و زير نويس عکس که مهمترين بخش در فتوژورناليسم
مي باشد ، مورد بحث و بررسي قرار مي گيرد . در ادامه به نقش و ويژگي هاي عکاس خبرنگار اشاره شده و حتي چند تن از آنان که در ايران و جهان از شهرتي برخوردارند معرفي مي گردند . سپس تعريفي از گزارش مصور در بحث فتوژورناليسم ارائه گرديده و عکس هاي کارعملي " يکروز کار در شاليزار " پايان بخش اين تحقيق است .
3 - عنوان (( فتوژورناليسم )) که توسط ستاره سادات پيغمبري دانشجوي رشته عکاسي در سال 77 – 76 در دانشگاه هنر و معماري واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . اين پايان نامه سعي در معرفي و شناخت پديده عکاسي خبري دارد و طي آن ، فتوژورناليسم از معناي واژه تا جايگاه آن در مطبوعات و از تاريخچه پيدايش تا وضعيت کنوني مورد بررسي قرار گرفته است . سپس طي يک تقسيم بندي عمومي و کلي ، گرايشات و تخصص هاي متنوع و گوناگون فتوژورناليسم معرفي و به خوانندگان تقديم شده است . در بخش انتهايي اين پايان نامه ، تجربياتي که در اجراي پروژه عملي با عنوان " نگاهي به زندگي قوم ترکمن " موفق به کسب آنها شده است در اختيار خوانندگان قرار گرفته است . هدف از نگارش اين پايان نامه انجام تحقيقي بود در باب موضوع " فتوژورناليسم " يا " عکاسي براي مطبوعات " و در اختيار قرار دادن اطلاعاتي هر چند فشرده و کوتاه در مورد اين رشته تخصصي عکاسي.
4 – عنوان (( معرفي نسل جوان عکاسان خبري در ايران )) که توسط سپيده شاهوردي دانشجوي رشته عکاسي در سال 83 – 82 در دانشگاه هنر و معماري واحد تهران مرکز به انجام رسيده است . هدف از اين پژوهش معرفي عکاسان خبري جوان که در سال هاي اخير قادر به ايجاد فضاي جديدي در عکاسي مطبوعاتي ايران شده اند ، مي باشد . همچنين آگاهي از روند شکل گيري عکس و عکاسي و جايگاه کنوني آن در مطبوعات ايران . روش پژوهش ، ميداني است و به صورت مصاحبه انجام گرفته است . نتيجه بدست آمده در اين پژوهش حاکي از اين است که به طور کلي عکاسان خبري در ايران به جايگاه واقعي خود در مطبوعات دست نيافته اند و تنها توجه برخي از روزنامه ها و نشريات را به صورت حرفه اي کاملا تخصصي و مهم به خود جلب کرده اند .
معناي واژه خبر
واژه " خبر " در لغت بمعناي " آگهي " ، " اطلاعيه " و " پيغام " است . آنچه نقل و حديث شود ، اعم از اينکه قول باشد يا کتابت " خبر " است و " خبر " ناقل مطلب است . ( لغتنامه دهخدا ، ص 245 )
در اصطلاح مطبوعات ، مطالبي که افراد دست نويس مي کنند و به چاپخانه مي دهند تا از روي آن به چاپ برسد " خبر " گفته مي شود . اصل دست نويس مطالب چاپ شده نيز " خبر " است .
در اصطلاح روزنامه نگاري ، مطالبي که روزنامه ها نسبت به وقايع جهان مي نويسند و انتشار مي دهند " خبر " ناميده مي شوند .
در نظر تاريخ نويسان ، " خبر " به بيان وقوع حادثه اي اطلاق مي شود که بيان کننده آن را ديده يا شنيده است و به اين ترتيب خبر با " اقول مستند " ( گفته هاي مستند شده ) متفاوت است . " خبر " همواره بحث در مورد وقايع مي کند ولي اقوال مستند به بحث درباره نظرات و آراء مي پردازند و علاوه بر اينها ، ايندو از حيث ماهيت نيز متفاوتند که بر اساس اين اختلاف ، موضوع خبر غير از اقوال مستند مي شود . هدف و غايت ايندو نيز با هم اختلاف دارد . زيرا " خبر " موجب آگاهي مي شود نه اعتقاد ولي اقوال مستند موجب اعتقاد و ايمان مي شوند و به صرف آگاهي اکتفا نمي کنند .
بطور کلي براي خبر تعاريف متعددي وجود دارد ، از لحاظ لغوي واژه خبرکه اکنون در فارسي بکار مي رود ، از عربي گرفته شده است و معادل آن در زبان هاي اروپايي کلمه ( information ) مي باشد . ( همان منبع ، ص 248 )
تعريف خبر
خبر پيامي است که نخست داراي پنج خصلت و عنصر باشد :
1 – پيام رساني و فراگيري پيام
2 – تازگي نسبت به گذشته ، يعني انسان به چيزي برخورد کند که در گذشته نسبت به آن بيگانه بوده است و در نتيجه به آگاهي جديدي دست پيدا کند .
3 – اهميت پيام
4 – انجام يا عدم انجام خبر
5 – دارا بودن بعد سياسي ، فرهنگي و اقتصادي
چنين پيامي ، پس از پخش و انتشار در ميان توده ها مي تواند در نظام ارزشهاي حاکم موثر افتد و در نتيجه کنش و واکنش در نظام ارتباطات اجتماعي ايجاد نمايد . پس نخستين وظيفه مطبوعات جستجوي اطلاعات و اخبار و سپس انتقال و پخش آنهاست . (معتمدنژاد ، 1346 ، ص 26 )
بطور کلي براي خبر تعاريف متعددي وجود دارد ، از لحاظ لغوي واژه خبرکه اکنون در فارسي بکار مي رود ، از عربي گرفته شده است و معادل آن در زبان هاي اروپايي کلمه ( information ) مي باشد . علماي مختلف ارتباطات اجتماعي و نويسندگان کتابهاي روزنامه نگاري براي خبرهاي مطبوعاتي تعريف هاي گوناگون ذکر مي کنند که به چند نمونه از آنها اشاره مي شود .
1- خبر هر موضوع جاري روز است که بعلت جالب بودن و طرف توجه قرار گرفتن آن از طرف خوانندگان در مطبوعات منتشر مي شود .