بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش ، بررسی رابطه بین شدت سرمایه و شیوه های افشای حاکمیت شرکتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . این پژوهش از نظر هدف کاربردی واز لحاظ ماهیت و روش توصیفی –تحلیلی است و همچنین به منظور اعتبار یابی از روش مطالعه میدانی(زمینه ای -پیمایشی)استفاده شده است . جامعه آماری متغیر شیوه های حاکمیت شرکتی پژوهش شامل خبرگان حوزه مالی ، اساتید برتر رشته مدیریت مالی در دانشگاه های مازندران ، محققین حوزه مالی بودند که 220 نفر از این افراد به عنوان نمونه انتخاب گریددند . برای اعتبار یابی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید و روایی پرسشنامه توسط اساتید مورد تایید قرار گرفت . نتایج آزمون آلفای کرونباخ (0,92) ، پایایی ابزار مورد استفاده را تأیید کرد ، سپس برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم افزارspss20 استفاده شده است و از طریق تحلیل عاملی از نوع مولفه های اصلی و آزمون آلفای کرونباخ مورد بحث و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . مدل پیشنهادی دراین پژوهش با توجه به ادبیات تحقیق از 11 مولفه تشکیل یافت که مستند به نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان می دهد که این مولفه ها در 4 عامل خلاصه سازی می گردند . همچنین جامعه آماری شدت سرمایه شامل 10 صنعت برتر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1391 و 1392 می باشد . سپس از طریق رگرسیون ساده و با استفاده از آزمون پارامتریک t-test و آزمون غیر پارامتریک-Whitney Mann، این 4 مولفه با شدت سرمایه مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج یافته ها حاکی از عدم رابطه معنادار شدت سرمایه شرکت ها با حاکمیت شرکتی و شیوه های افشاء دارد .
واژگان کلیدی
×حاکمیت شرکتی ، افشاء ، شدت سرمایه ، دارائیهای نامشهود ، شیوه های حاکمیت شرکتی
×
-1 مقدمه
امروزه بازارهای پرتلاطم و رو به رشد اوراق بهادار دردنیا متکی برسیستم های پیچیده حمایت کننده ای هستند که نظام راهبری را در شرکت های سهامی عام بهبود می بخشند . یافتههای اخیر محققانی مثل کلَپر و لاو ( 2004) نشان می دهد که شدت سرمایه بصورت منفی با رویه های افشاء حاکمیت شرکتی رابطه دارد . این بدان معناست که بخشهای با شدت سرمایه کم، در مقایسه با بخشهایی با شدت سرمایه بالا ، امتیاز افشاء حاکمیت شرکتی بیشتر را نشان خواهند داد . طبق آمارهای برگرفته از شرکت ها در ایران ، طی سالهای1370–1391 ، دارایی مشهود به تنهایی بیشتر از % 95 از ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده است که تاکید برسهم دارایی مشهود در ایران را دارد . تمام این آمارها تأیید می کند که اقتصاد ایران هنوز توسط دارایی های نامشهود اداره نمی شود . هدف این تحقیق ، بررسی رابطه بین افشای حاکمیت شرکتی با شدت سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .
-2 پیشینه پژوهش
-1-2 پیشینه نظری
حاکمیت شرکتی تمرکز دارد برساختار و فرآیندهای شرکت تا نسبت به رفتار عادلانه ، مسئولانه ، شفاف و پاسخگوی شرکت اطمینان یابد عملاً. تعاریف زیادی از حاکمیت شرکتی در دست است لیکن همه آنها شامل عناصر زیر می شوند : -1نظامهای کنترلی در داخل شرکت -2رابطه بین هیأت مدیره شرکت و سهامداران . -3شرکت در راستای منافع سهامداران ، مدیریت می شود . -4شفافیت و پاسخگویی بیشتر برای استفاده کنندگان اطلاعات شرکت که آنها را قادر سازد تا مشخص کنند که آیا کسب و کار ( شرکت ) به طریقی که آنها آن را مناسب فرض کنند ، اداره می شود . -5حاکمیت شرکتی برای شرکت یک الویت است زیرا فرصتهای مدیریت ریسک ، و ارزش افزوده را ارائه می کند . -6 هدف حاکمیت شرکتی از تعهدات و گردن نهادن به قوانین و مقررات بورسی به سمت نیاز کسب و کار بسیاری از شرکتها تغییر می کند . -7 حاکمیت شرکتی بصورت شخصی عملکرد شرکتها را تحت تأثیر قرار می دهد . -8حاکمیت شرکتی از مدیریت شرکتی که به سمت خلق ارزشی بلند مدت گام بر می دارد ، حمایت می کند . -9حاکمیت شرکتی خوب ، انگیزه اصلی رشد قابل قبول شرکت و منافع رقابتی بلند مدت است .[1] طبق نظر محقیقن چنین فرض می شود که دارایی ها مهمترین عامل در عملکرد شرکت هستند زیرا دارایی ها ارزش شرکت را تعیین می کنند . ترازنامه ها معمولاً دارایی های یک شرکت را ضبط می کنند و شرکتها نیز به
1
عنوان ابزاری مهم جهت اندازه گیری و ارائه اطلاعات در خصوص ارزش دارایی ها از ترازنامه استفاده می کنند . بنابراین اغلب شرکتها به سختی می کوشند تا ترازنامه خوبی که در ارائه ارزش شرکت موثر است ارائه نمایند . شرکتها هرگونه تغییر در ترازنامه را با دقت تحت نظر دارند . شدت سرمایه1 یا میزان بکارگیری دارایی ها ، مقدار وجه سرمایه گذاری شده برای کسب یک ریال ارزش خروجی است . از آن جایی که میزان شدت سرمایه وابسته به میزان دارایی های ثابت شرکت است و دارائیهای ثابت می تواند به عنوان دارایی قابل وثیقه گذاری ، پشتوانه ای برای تعهدات شرکت به حساب آیند ، میزان شدت سرمایه می تواند ریسک مالی را کاهش دهد . قسمت عمده تحقیق در خصوص حاکمیت شرکتی کمک می کند تا نتایج جدایی مالکیت از کنترل بر عملکرد شرکتها تفهیم شود [2] .هزینه های سنگین نمایندگی و مسائل عدم تقارن اطلاعات شرکتهای با شدت سرمایه نامشهود تأثیر آشکاری بر رابطه بین مدیران شرکت و سرمایه گذاران ( سهامداران و طلب کاران ) و طریقی که آنها ریسک و بازده را سهیم می شوند ، دارد . با توجه به ماهیت چنین شرکتهایی تأثیرات جایگزینی دارایی و سرمایه گذاری نامکفی بسیار بیشتر با اهمیت می شود . اغلب ، سرمایه گذاران ( سهامداران و طلبکاران ) دانش محدودی در خصوص توانایی فنی شرکتهایی که در آن سرمایه گذاری کرده اند دارند . دارایی های نامشهود مجموعه ای از مشخصات خاص دارند مانند ، درجه ریسک بالا یا عدم اطمینان ، مخصوص یک شرکت بودن ، شدت سرمایه انسانی ، قابلیت مشاهده ی پایین و ماهیت دراز مدت آن ، که این مشخصات آنها را کاملا متفاوت از سایر دسته دارایی ها می سازد . این مشخصات احتمالاً تأثیرمهمی بر درجه هزینه نمایندگی سرمایه ( مسائل مربوط به عملیات مخفی و اطلاعات مخفی ) و بر بدهی ( مسائل مربوط به جایگزینی دارایی و سرمایه گذاری ناممکن ) ، بر درجات عدم تقارن اطلاعات بین مدیران و سرمایه گذاران و هزینه عملیات سرمایه و بدهی دارد . ، لو( 2001) 2 استدلال می کند که پر ریسک بودن دارایی های نامشهود ، عموماً ، بیشتر است از دارایی های فیزیکی و حتی مالی می باشد . از آنجا که دارایی های شرکتهای دارای رشد بالا بطور گسترده ای نامشهود است ، طلبکاران در مشاهده ی اینکه چگونه سهامداران چگونه دارایی ها را بکار می گیرند دچار مشکل می شوند . [3] هسته اصلی تئوری نمایندگی این است که مدیران به عنوان نمایندگان سهامداران ، ممکن است به گونه ای عمل نمایند یا تصمیم هایی را بگیرند که الزاماً
موجب به حداکثر رساندن ثروت سهامداران نگردد . مطابق این تئوری ، باید سازوکار کنترلی یا نظارتی کافی برای محافظت سهامداران از تضاد منافع ایجاد شود . موضوع شفافیت صورت های مالی ، به عنوان یک راهکار عملی مورد توجه قرار گرفته است . اما مسئله ای که وجود دارد ، این است که شفافیت صورت های مالی یک عبارت کلی و بدون چارچوب می باشد که باید تعریف و تبیین شود تا مشخص گردد که شفافیت چیست و جایگاه آن در صورتهای مالی کجاست ؟ ضمناً باید به این پرسش اساسی نیز پاسخ گفت که شفافیت برای چه کسی و برای چه منظوری ؟! و نقش حسابداران در شفافیت صورت های مالی چیست ؟
