بخشی از مقاله

بررسی استرس شغلی برروی کارمندان شهرداری منطقه 16 تهران

تاریخچه:
امور شهری و رسیدگی به شهرها و به طور کلی هر جامعه مسکونی انسانی از دیرباز مورد توجه بوده است. در گذشته و قبل از پیدایش شهرها و در جوامع کوچک انسانی شاید ریش¬سفیدان جامعه و یا به اصطلاح «کدخدایان» تمام امور شهری را به عهده داشتند و به علت کوچک بودن جامعه و فضای زندگی موفق به این کار می¬شدند. البته این کار به صورت ابتدایی و غیر سازمان¬یافته خود صورت می¬گرفت.


با گسترش شهرها و تمایل بشر برای شهرنشینی نیاز به چند سازمان مختلف برای رسیدگی به امور شهری که تعداد آن بسیار زیاد و محدوده آن بسیار وسیع است احساس شد. با پیدایش اولین شهرها شهرداری¬ها نیز آغاز به کار کردند که در ابتدا کارشان نظافت شهری و رفت و روب شهرها بوده است و حیطه وظایف آنها بسیار محدود بوده. شاید جالب باشد بدانید اولین شهرداری در دوران پادشاهی هخامنشی در ایران بوجود آمد.


در تهران و پس از پایتخت شدن این شهر به عنوان مرکز ایران، تهران اهمیت ویژه¬ای پیدا کرد و نیاز به مدیریت شهری احساس شد.
در سال 1286 شهرداری تهران با نام سابق« بلدیه» آغاز به کار کرد. و در آن زمان مسئول نظافت شهری و جمع¬آوری زباله بود اما با گسترش شهر روند روزافزون ساخت و سازها حیطه وظایف شهرداری بیشتر شد.
اهداف و وظایف شهرداری تهران


شرح وظایف فعلی شهرداریها (مصوب سال 1309) بیش از تکالیف جاری شهرداریها بوده و اغلب این وظایف (مانند تأمین آب و روشنایی شهر، نصب و نظارت برگه قیمت اجناس...) با مشارکت یا توسط دیگر سازمانهای دولتی انجام می¬شود. لکن بخشی از نیازهای جدید و اساسی مدیریت کلان شهرها (مانند کاهش ترافیک و تسهیل تردد شهرها، حفظ محیط زیست و کاهش آلودگی هوا، خودکارسازی امور شهروندان و ترویج فرهنگ و رفاه شهری) از وظایف مصوب شهرداریها نبوده و هماهنگی و مشارکت دیگر واحدهای ذیربط با شهرداری کلان شهر مصوب و الزامی نمی¬باشد که ساماندهی و هدایت مطلوب کلان شهر را نامقدور و بعید نموده و بازنگری قوانین فعلی مدیریت کلان شهرها را ضروری می¬نماید.
اهم وظایف مصوب فعلی شهرداریها در ذیل آمده است:


1- ایجاد توسعه، تنظیف، نگهداری و اصلاح معابر و مجاری آب و فاضلاب
2- پیشنهاد اصلاحات شهری، صدور پروانه ایجاد و اصلاح کلیه ساختمانهای شهر
3- مراقبت و تشریک مساعی در امور بهداشت اهالی (برای جلوگیری از امراض همگانی و دفع حیوانات مضر)
4- تأسیس مؤسسات فرهنگی، بهداشتی و تعاونی و مساعدت مالی به انجمن¬های تربیت بدنی و خانه و مدرسه


5- تهیه مقررات صنفی و پیشنهاد آن به شورای شهر و مراقبت در امور اصناف، صدور پروانه کسب اصناف، تعطیلی اماکن بی¬پروانه و جلوگیری از ایجاد، تأسیس و ادامه کار مشاغل و اماکن غیربهداشتی یا مزاحم


6- اتخاذ تدابیر لازم برای حفظ شهر از خطر سیل و حریق، احداث ابنیه عمومی مورد نیاز شهر (مانند کشتارگاهها، میدانها، باغ کودکان، ورزشگاه، غسالخانه و گورستان و تهیه وسایل حمل اموات)


7- اتخاذ تدابیر لازم برای ساخت خانه¬های ارزان برای اشخاص بی¬بضاعت و تشریک مساعی با مراکز مسئول حفظ ابنیه عمومی، آثار باستانی، مساجد و غیره
8- تهیه و تعیین میادین عمومی فروش ارزاق و اتخاذ تدابیر برای فراوانی، مرغوبیت و حسن اداره فروش گوشت و نان شهر و تردد و توقف وسایل نقلیه
9- پیشنهاد برقراری یا لغو عوارض شهر، تغییر نوع و میزان عوارض، برآورد و تنظیم بودجه و متمم اصلاحیه و تفریغ آن و پیشنهاد و اجرای برنامه¬های عمرانی (با تصویب شورا)
10- انجام دیگر امور مصوب شورای شهر

 

گسترش شهرتهران
با روند ساخت و ساز شهری و مهاجرت به شهرها و به ویژه تهران و گسترش کلان شهر بزرگ ایران، تهران به مناطق مختلف تقسیم شد. که در حال حاضر به 22 منطقه تقسیم شده است.


شهرداری منطقه 16 بعد از انقلاب اسلامی آغاز به کار کرد مناطقی از جمله نازی¬آباد، خزانه بخارائی، جوادیه، علی¬آباد و ... را تشکیل می¬دهد.
شهردار این منطقه جناب دکتر صبری هستند که مستقیماً از سوی شهردار تهران منصوب می¬شدند.
شهرداری منطقه 16 خود به 4 ناحیه تقسیم می¬شود که هر کدام از این نواحی قسمتی از این منطقه را شامل می¬شود.
ساختمان جدید شهرداری منطقه 16 در تاریخ بهمن ماه 1385 توسط شهردار محترم تهران افتتاح گردید.

آشنایی مکان کارآموزی
ساختمان شهرداری منطقه 16 در میدان بهمن کنار فرهنگسرای بهمن قرار گرفته است.
این ساختمان بسیار زیبا و نوساز است و از 2 قسمت و 2 ساختمان تشکیل شده ، در ساختمان کوچک کنار ساختمان اصلی دبیرخانه و کارگزینی قرار دارد. در جلوی این ساختمان فضای سبز زیبا و در کنار ساختمان پارک بزرگی واقع شده. قسمت¬های مختلف ساختمان اصلی در نمودار زیر آمده است.


نمودار 1-1-قسمت¬های مختلف شهرداری منطقه 16 تهران
حوزه دفتر شهردار طبقه
2
T2 اداره آموزش حوزه معاونت شهرسازی و معماری همکف
-0-
زیر
زمین
1- اجرای احکام
حراست فناوری و اطلاعات اداره بازدید یکسان واحد بیسیم
مشاورین اداره بودجه
معاونت هماهنگی و برنامه¬ریزی کارشناس حقوقی رستوران پارکینگ
مشاور شهردار در امور ایثارگران اداره حقوقی واحد خدمات تلفنخانه
بازرس موتور پول

قائم مقام طبقه
1
T1 حوزه معاونت مالی اداری سالن آمفی تئاتر زیرزمین
2- استخر و سونا و جکوزی
روابط عمومی حوزه درآمد و نوسازی تأسیسات پارکینگ
تدارکات حسابداری
امور قراردادها
ممیزی


آشنایی با فضای کلی محل کارآموزی:
طبقه دوم
حوزه دفتر شهردار:
تشکیل شده از دفتر جناب آقای شهردار، کار ایشان نظارت بر کارها، مدیریت شهری، ایراد دستور، امضاءها و ...
در حوزه دفتر شهردار رئیس دفتر ایشان مشغول به کار هستند که وظیفه ایشان هماهنگی کارهای جناب شهردار است اعم از ملاقات¬ها، بازدیدها و نامه¬ها و ... همچنین منشی ایشان برای پاسخگویی به تلفن دریافت پیامهای شهردار و با هماهنگی شهردار پاسخگویی به پیامهاست.
اداره آموزش
اداره آموزش مسئولیت مهم و بسیار کارساز آموزش حین خدمت کارمندان و کارکنان شهرداری را برعهده دارد. در بحث روان¬شناسی صنعتی و سازمانی بحث آموزش حین خدمت بسیار مهم است و در بالا بردن بهره¬وری و تخصص کارکنان، فعالیت مهمی محسوب می¬شود.
حراست
کارمندان حراست مسئول نظارت بر رعایت قوانین اداری و همچنین رعایت
شئونات اسلامی و تخلفات کارمندان می¬باشند.
فناوری و اطلاعات


قسمت فناوری اطلاعات قسمتی است که طراحی سایت¬های اینترنتی و بروز کردن اطلاعات داخل سایت و هماهنگی تمام شبکه¬های قسمت¬های مختلف اداری شهرداری را عهده¬دار است. تأسیس سایت¬های جدید و گرفتن اطلاعات از سایت¬های دیگر از وظایف این قسمت است.
مشاورین


گروه مشاورین همان طور که از اسمش برمی¬آید کار مشورت دادن به ارباب رجوع در تمام موارد مربوط به شهرداری را دارد. مشورت در امور ساخت و ساز، مرمت، جواز، پایان¬کار و ... را عهده¬دار هستند.


اداره بودجه:
اداره بودجه مسئول حساب کردن بودجه مورد نیاز شهرداری درخواست این بودجه و تقسیم این بودجه به قسمت¬های مختلف و همچنین نحوه استفاده از این بودجه را دارد. همچنین این اداره مسئول تصویب بودجه برای قسمت¬های مختلف نیز می¬باشد.

معاونت هماهنگی و برنامه¬ریزی:
این معاونت به عنوان یکی از معاونین شهردار مسئول هماهنگی و برنامه¬ریزی کوتاه، میان و بلندمدت را عهده¬دار هستند. این اداره بعد از برنامه¬ریزی برای یک دوره کاری مسئول هماهنگی برای اجرای این برنامه¬ها هستند.
کارشناس حقوقی و اداره حقوقی:


این اداره که از کارشناسان حقوقی و حقوق¬دانان در امور شهرداری و شهرسازی تشکیل شده مسئول رسیدگی به مسائل حقوقی و موانع پیش روی شهرداری در اجرای برنامه¬ها و طرحها می¬باشد. در واقع این کارشناسان وکلای شهرداری به حساب می¬آیند. موانع حقوقی و احقاق حق توسط این کارشناسان انجام می¬شود.
مشاور شهردار در امور ایثارگران:


این واحد کار رسیدگی و مشاوره در امور ایثارگران که در شهرداری کار می-کنند و یا ارباب رجوع که خود از ایثارگران است و مشکلی دارد که توسط شهرداری حل می¬شود را دارد. این واحد رسیدگی به کارهای خانواده¬های شهدا، جانبازان، آزادگان و رزمندگان را عهده¬دار است.

بازرسی:
این واحد برای نظارت و بازرسی در امور شهرداری منطقه 16 توسط شهرداری مرکز تعیین شده. وظیفه این واحد نظارت و بازرسی و برخورد با تخلفات و همچنین گزارش تخلفات به شهرداری مرکز می¬باشد.
طبقه اول:
قائم مقام
نفر دوم بعد از شهردار قائم مقام منطقه می¬باشد که برای کمک به شهردار و همچنین در غیاب شهردار کارهای ایشان را انجام می¬دهد.
روابط عمومی
روابط عمومی شهرداری منطقه 16 در طبقه اول قرار دارد که این واحد گرفتن پیام¬های 1888 که پایانه ارتباط با مردم شهرداری تهران هست همچنین بررسی مشکلاتی که مردم با تلفن 137 شهرداری مطرح می¬کنند، گرفتن پیشنهادات و انتقادات و نظرات مردم، گرفتن فکس و ابلاغیه¬ها و انتقال آن به واحدهای مربوط و اطلاع¬رسانی برای مردم و کارکنان است.


تدارکات
واحد تدارکات هم در طبقه اول است که وظیفه ارائه خدمات به کارکنان را عهده¬دار است.
حوزه معاونت مالی و اداری
تمام امور مالی و اداری از جمله دادن حکم عزل و نصب و استخدام و کارهای اداری را دربرمی¬گیرد که سازمان¬هایی چون درآمد و نوسازی و ممیزی و حسابداری را در زیرمجموعه خود دارد.
حسابداری
کار حسابداری ،رسیدگی به حساب¬های اداره می¬باشد.
طبقه همکف
حوزه معاونت شهرسازی و معماری
در حوزه معاونت شهرسازی کارهایی از قبیل: بازدید ملک برای صدور پایان-کار، تشخیص میزان خلافی، تعیین جریمه برای خلاف در ساخت و ساز، صدور جواز برای ساخت و ساز، بازدید از محل¬های در حال ساخت، تعیین سلامت ساخت و ساز، تعیین محدوده شهری و نوع معماری و حفظ آن، و نظارت بر رعایت طرح تفضیلی مصوب در شهرداری و ... می¬باشد، که حدود 33 کارمند در آن مشغول به کار هستند که اکثر آنها دارای مدرک کارشناسی هستند.
اجرای احکام
همان طوری که از اسم این واحد مشخص است این واحد وظیفه اجرای احکامی که توسط کمیسیون ماده 100 مصوب می¬شود را دارد. وقتی ملکی دارای خلافی باشد که این خلاف قابل بخشش نباشد یا مخالف طرح¬های شهرسازی باشد این خلاف ساختمانی به کمیسیون ماده 100 ارجاع داده می¬شود و این کمیسیون یا رأی به تخریب و یا پلمپ و یا جریمه می¬دهد که اجرای این رأی و احکام وظیفه واحد اجرای احکام است.
اداره بازدید یکسان
این اداره مسئول بازدید برای تمام واحدهای شهرداری است. درگذشته هر واحد برای خود و به طور مجزا بازدید انجام می¬داد و این کار هزینه و وقت زیادی می¬طلبید، با بوجود آمدن این واحد، بازدید به صورت یکسان برای تمام واحدها انجام می¬گیرد.
واحد بیسیم
واحد بیسیم شبکه بیسیم شهرداری را زیرنظر دارد. شهرداری از ارگان¬هایی است که اجازه استفاده از بیسیم را دارد.
زیرزمین 1-
در این طبقه رستوران، پارکینگ، واحد خدمات و تلفنخانه می¬باشد که نیاز به توضیح نحوه کار این واحدها نیست.
زیرزمین 2-
ر این طبقه سالن آمفی¬تئاتر، استخر، سونا و جکوزی، تأسیسات و پارکینگ قرار دارد.
لازم بذکر است کمتر از یکسال از افتتاح ساختمان شهرداری منطقه 16 می¬گذرد و این ساختمان بسیار مجهز و به روز است و به رضایت ارباب رجوع و کارمندان کمک می¬کند.


نمودار 5-1
تعداد پست¬ها
حوزه¬ها تعداد پستها
حوزه دفتر شهردار 15
مالی و اداری 66
شهرسازی 44
فنی و عمرانی 22
ترافیک 19
خدمات شهری 81
هماهنگی 16
اجتماعی 6
پست جانبازان 3
جمع 272

نحوه استخدام:
برای استخدام کارمند در شهرداری تهران هر منطقه و ناحیه یا واحدی که به نیروی انسانی نیاز دارد درخواست خود را به شهرداری مرکز ارسال می¬نماید. شهرداری مرکز نیز با بررسی این درخواست و لزوم استخدا کارمند جدید با این درخواست موافقت می¬کند.


معمولاً هر ناحیه یا منطقه شهرداری براساس نیز خود پیشنهاد کارمند هم (با توجه به بانک اطلاعاتی خود) به شهرداری ارسال می¬کند.
بانک اطلاعاتی کارمند مناطق تشکیل شده از افراد با سابقه یا واجد شرایط برای کار در شهرداری منطقه 16 که تقاضا برای کار در این اداره را دارند. در سال-های اخیر روند استخدام در این اداره بسیار کم و محدود بوده و برای تأمین کارمند از نیروهای قرارداری استفاده شده است.


لازم به ذکر است شهرداری تهران از اداراتی است که درخواست و علاقه زیادی برای کار در این اداره وجود دارد، البته شهرداری برای پست¬های تخصصی با مراکز آموزش عالی همکاری خوبی دارد.
البته شهردار تهران توس شورای شهر تعیین می¬گردد که این شورا توسط رأی مردم انتخاب می¬شود؛ شهردار هم با توجه به مسیر کاری خود و سوابق شهردار مناطق را گزینش می¬کند.


مقدمه:
در جهان صنعتی امروز بسیاری از کارگران و کارمندان ناچارند خود را با شرایط نامناسبی که محیط و ابزار مورد استفاده بر آن تحمیل می¬کند، منطبق و متناسب سازند و با محدودیت¬های ایجاد شده گونه¬ای کنار آیند. پی¬آمد چنین مصالحه¬ای می¬تواند بسیار وخیم بوده و بر زندگی فرد، تندرستی، ایمنی و فرآوری وی اثری نامطلوب داشته باشد. در چنین وضعیتی انسان از نظر جسمانی یا روانی با نوع کار یا تجهیزاتی که مورد استفاده قرار می¬دهد و یا در محیطی که در آن زندگی کرده است یا به کار می¬پردازد تناسبی ندارد. نبود تناسب جسمی، شایع¬ترین عوارض ناشی از کار در جوامع امروزی را یعنی ناراحتیهای اسکلتی، ماهیچه¬ای ایجاد می¬کند.


بزرگترین آفت نیروی انسانی در دنیای شغلی، استرس است. 80 تا 85% تمام بیماریها علتش استرس است. محیطی که محرکهای فشارزا در آن خیلی زیاد است ایجاد استرس می¬کند. حداقل 25% مشاغل مردان و 50% مشاغل زنان دارای نوعی فشار هیجانی است. به استرس شغلی در قرن 20 لقب طاعون سیاه را دادند.


هر نوع تغییری در زندگی انسان دارای فشار روانی (استرس) است. به طور کلی در زندگی امروز به دلیل اینکه تغییرات دائمی است اجتناب از فشار روانی یک رویا است پس به جای اجتناب باید فشار روانی را مدیریت کنیم، بنابراین هر شغل نیاز به یک استرس بهینه دارد تا ما را برای زندگی یا کار تحریک بیشتری ایجاد می¬کند. اگر کارگری بر کار خودش احساس کنترل نداشته باشد این خود منبع استرس است. اگر در محیط شغلی از مقدار بسیار کمی از قابلیت-های افراد استفاده کنیم، این فشار بسیار پائین در نتیجه ایجاد ناکامی می¬نماید، ناکامی حاصل از این عامل، شدیدترین نوع فشار روانی هم برای فرد و هم برای سازمان است.


تعریف استرس:
پاسخی فیزیولوژیکی، روانی و رفتاری که یک شخص جهت وفق دادن به فشار داخلی و خارجی می¬دهد، استرس نامیده می¬شود. به عبارت دیگر، استرس، اجبار به سازگاری با یک تهدید یا با یک چالش است. استرس به معنای فشار روانی است و فشار روانی عبارتست از مجموع واکنشهای غیراختصاصی که تحت تأثیر فشارهای روانی گوناگون در ارگانیزم ایجاد می¬شود، به عبارت دیگر، وقتی فرد در شرایط و اوضاع و احوالی قرار گیرد که تحت فشار واقع شود یا احساس ناراحت¬کننده¬ای به او دست می¬دهد، عصبی باشد، احساس ناکامی و تنش کند یا در تعارض و بلاتکلیفی باشد می¬گوییم تحت فشار روانی است. تنش¬های عصبی در نتیجه تعارضهای داخلی ناشی از موقعیتهای خارجی مختلف به وجود می¬آید. کلمه استرس¬زا را می¬توان محرک خارجی نامید از دیدگاه پاولفی محرکی که با نیروی تأثیر خود بر ارگانیزم بر دیگر تأثیرات روزمره برتری دارد.
در بحث روشهای فردی برخورد با استرس برخی تیپ¬های شخصیتی با استرس هماهنگی دارند:


الف) شخصیت سخت¬رو یا پرطاقت:
افرادی هستند که در درجات بالای استرس هم کار می¬کنند و هم به زندگی خود ادامه می¬دهند. این افراد دارای 3 ویژگی مهم هستند:
1- کنترل: یعنی باور دارند بر روند زندگیشان تأثیرگذارند و می¬توانند دوره¬های زندگی را اداره کنند.
2- تعهد: معتقدند زندگی دارای معنا و هدف است.
3- چالش¬انگیزی: معتقدند هر رویداد فشارزا و هر اتفاق در زندگی فرصتی است برای رشد و ارتقاء فردی.
ب) شخصیت خوش¬بین:


خوش¬بینی به عنوان یک هیجان مثبت تجربه می¬شود. خوش¬بینی در افرادی که شخصیت پرطاقت دارند زیاد دیده می¬شود و با هیجان¬طلبی فایده¬گرا رابطه دارد، افراد دست به کارهای هیجان¬انگیز می¬زنند. خوش¬بینی در حریم قوانین با خوش¬خلقی نیز رابطه دارد.
تیپ¬شناسی شغلی هاولند:


هاولند 6 تیپ شغلی را در افراد و به میزان شخصیت آنها معرفی نمود.
1) تیپ اهل کار یا واقع¬گرا: (Realistic) کد شخصیتی ISTJ
معمولاً کارکردن در یک محیطی که در آن افراد کمتر هستند ترجیح می¬دهند، به کار با اشیاء علاقمند هستند تا با مردم. از لحاظ توصیف صفت، این افراد: در کار، فعال- مطیع- باثبات- صرفه¬جو هستند.
این افراد از کارهایی مثل: کارهای یدی (دستی)- تعمیر کردن و ... لذت می¬برند.
نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:
1- مکانیک تهویه هوا 2- مهندسان نفت 3- تعمیرکار رادیو و تلویزیون
4- کارشناس نرم¬افزار5- مهندس برق 6- جنگلبان


2) تیپ مسئله¬حل¬کن یا جستجوگر: (Investigative) کد شخصیتی INTJ
این افراد کار در تنهایی را دوست دارند و به ویژه از حل مسائل ذهنی و شناخت دنیای مادی لذت می¬برندا.
این افراد، تحلیل¬گر- کنجکاو- درون¬گرا- دقیق- منطقی و کم¬حرف هستند.


سرگرمی¬های این افراد شامل: بازیهای فکری- دیدار از موزه و گالری- جمع-آوری¬کننده سنگ و تمبر و ... است.
این افراد دارای توانمندیهایی مثل: حل مسائل ریاضی- انجام محاسبات پیچیده- تفسیر فرمول و ... هستند.
نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:


1- شیمی¬دانان 2- زمین¬شناسان 3- پرستاران
4- زیست¬شناسان 5- آماردانان 6- مهندسان شیمی


3) تیپ خلاق یا هنرمند: (Creative) Artistic کد شخصیتی INFP
این افراد هنری هستند و کار در محیطهای هنری را ترجیح می¬دهند. در جایی که فرصت، خودابرازی وجود داشته باشد خود را نشان می¬دهند. از لحاظ توصیف صفات، این افراد: افراد پیچیده (بدون قابل پیش¬بینی)- عاطفی- نامنظم- پراحساس هستند.
نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:


1- عکاسی 2- نقاشی 3- بازیگری 4- موسیقی 5- داستان¬نویسی
6- طراحی (طراح لباس یا دکوراتور داخلی)


4) تیپ امدادگر یا اجتماعی: (Social) کد شخصیتی ENFP
این افراد، علاقمند به رفاه و آسایش دیگران هستند و به مهارتهای جسمانی علاقه دارند، مجاب¬کننده هستند یعنی خوب افراد را به لحاظ شناختی راضی می¬کنند، با تدبیر و صمیمی و دارای روحیه همکاری و همدلی هستند.


نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:
1- مشاوره¬های شغلی 2- عضو هیئت علمی 3- مددکاران اجتماعی
4- مدیران بیمارستان 5- تاریخ¬نگارها 6- مربی ورزش
5) تیپ ترغیب¬کننده یا متحول: (Enterprising) کد شخصیتی ENTP
این افراد، علاقمند به رهبری، سخنرانی و خرید و فروش در سطح بزرگ هستند. پرانرژی و متکی به نفس و معاشرتی هستند.
نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:
1- مدیرهای فروش 2- بانک¬دارها 3- مجریهای تبلیغات


4- نماینده¬های بیمه 5- سیاست¬مداران 6- مسئول روابط عمومی
6) تیپ سازمان¬دهنده یا متعارف: (Conventional) کد شخصیتی ISTJ
این افراد، بهترین تیپ برای کارهای دفتری و مالی هستند. این افراد دقیق- محافظه¬کار- منظم و سازمان¬یافته هستند. سرگرمی¬های این افراد شامل: شطرنج- ثبت گزارشهای دقیق و ... است.
نوع مشاغل افراد این تیپ شخصیتی شغلی:
1- منشی¬های دادگاه 2- دفتردارهای حقوقی 3-کارمندهای دفتری
4- حسابدارها 5- مشاوره¬های مالیاتی 6-تحلیل¬گرهای بودجه
علائم استرس در محیط شغلی:


1- بی¬حوصلگی زیاد 2- سردردهای مداوم 3- خستگی مداوم
4- بی¬خوابی 5- گردن درد، شانه درد، کمردرد 6- سرماخوردگی مکرر
7- دردهای عضلانی 8- اختلالات معده¬ای 9- خستگی توأم با نبود خواب
10- ناسازگاری در محل کار 11- افزایش حواس¬پرتی 12- تمرکز پائین
13- فراموشی محیط کار 14- کاهش اعتماد به نفس 15- کاهش علاقه به کار
16- افزایش فشار خون 17- رفتارهای تند در محیط کار
18- رفتارهای تهاجمی¬یابی تفاوتی
19- زوال حافظه کوتاه¬مدت و بلندمدت 20- غیبت¬های مکرر و بدون دلیل در محیط کار
استرس شغلی


بار وی هم جمع شدن عاملهای استرس¬زا (محرکی که استرس را به وجود می-آورد) و آن¬گونه وضعیت¬های مرتبط به شغل باید دانست که بیشتر افراد نسبت به استرس¬زا بودن آن اتفاق نظر دارند. برای نمونه یکی از وضعیت¬های پراسترس و مرتبط با شغل این است که از یک سو کارگر یا کارمند در معرض خواستها یا فشارهای زیاد در محیط کار قرار بگیرند و از سوی دیگر برای برآوردن این خواستها وقت محدودی در اختیار داشته باشد و طبیعی است که چون


نمی¬تواند پس از انجام آنها برآید با ایرادگیری¬های پی¬درپی سرپرستاران روبه-رو می¬شود. به بیان دیگر استرس ناشی از شغل، استرسی است که فرد معین برسر شغل معین دستخوش آن می¬شود.


نشانه¬های روانی، جسمانی، رفتاری، نشانه¬های استرس شغلی است.
استرس¬ها می¬توانند به صورت مشکلات داخل یا بیرون از سازمان در شخص ایجاد شوند که خود را به صورت، پرخاشگری عدم رضایت از شغل- کم-کاری- صدمه زدن به دستگاهها و در آخر اختلالات روحی نشان می¬دهند.
7-2 اهمیت شرایط استخدامی افراد:


در مورد شرایط استخدامی و اهمیت آن در اقتصاد موج سوم می¬توان 10 ویژگی را ذکر نمود:
1- عامل تولید


عامل تولید در اقتصاد موج سوم، دانایی است. منظور از دانایی: داده- اطلاعات- تصاویر ذهنی- نمادها- فرهنگ- ایدئولوژی است.
اولین پیامد دانایی: کاهش هزینه، بالا رفتن کارآیی و تنوع زیاد است.
منظور از کارآیی این است که با تعداد کمتری از افراد همان کار اولی را ولی با هزینه کمتری انجام دهیم.
دانایی، انطباق¬پذیرترین و چند منظوره¬ترین عامل تولید است.
ارزشهای ناملموس:


در موج سوم، ارزش در کسب تولید و توزیع و به کارگیری دانایی است. ارزش در کمپانی¬های بزرگ، به تعدادایده¬های داده شده در مغز افراد است.
2- انبوه¬زدایی:
یعنی تکنولوژی سنتی به تکنولوژی انعطاف¬پذیر- هوشمند و متنوع تبدیل شده است و بازارهای انبوه را به بازارهای ویژه تبدیل می¬کند.


3- کار:
منظور از کار: مهارت بالا، نیروی ذهنی و تخصص است که اگر مهارت و تخصص هر دو بالا باشد باعث امنیت شغلی می¬شود. بالا رفتن مهارت منجر به تنوع می¬شود و برعکس. مهارت بالا تنوع در موج سوم باید به افراد برای بالا بردن مهارت، آموزش داد.
4- نوآوری:
در موج سوم، هدف از نوآوری، بالابردن خلاقیت افراد است. در نظریه¬های روان¬شناسی جدید اظهار داشته¬انند که خلاقیت، تجلی یک انگیزه است نه تجلی استعداد و همه می¬توانند در هر سطحی خلاق باشند اگر بخواهند.
5- مقیاس:
مقیاسهای امروزه، مینیاتوری (عملیاتی- کوچک) هستند و هر چقدر تیم تخصصی¬تر باشد، سرعت کار را بالا می¬برد.
6- سازماندهی:
در موج سوم، به علت اینکه تکنولوژی و نیازهای افراد به سرعت تغییر می¬کند، سازماندهی باید تغییر کند. پرآوازه¬ترین واژه مدیریت در ارتباط با، ساختار است.

7- انسجام سیستم¬ها:
ایجاد وحدت جدید و مدیریت یکپارچه باعث انسجام سیستم¬ها می¬شود.
8- زیرساخت:
منظور از زیرساخت، شبکه¬های ارتباطی الکترونیکی است، که کشور ژاپن 250 میلیارد دلار برای شبکه¬های ارتباطی الکترونیکی آینده پول داد.
9- شتاب:
در اقتصاد موج سوم، شتاب بسیار بالا، رقابت و سرعت بالا باید وجود داشته باشد. پیترسون: پول با سرعت نور در موج سوم حرکت می¬کند ولی اطلاعات باید سریعتر از آن جریان یابد.
موقعیت¬های کاری که برای افراد وجود دارد و هر کدام ایجاد یک استرس خاص می¬نماید:
1- فرصتی برای افراد به طریق شخصی: ارزش کار: کمک به دیگران
یعنی ارتباط معنادار داشتن با مردم، کمک به اینکه به مکان بهتری برای زندگی تبدیل شود. نوع دستمزد افراد براساس سابقه کار و تجربه است. مانند: معلم- مشاور و ...


2- جایی است که افراد می¬توانند ایده¬های خودشان را پیدا کنند: ارزش کار: خلاقیت
می¬توان با ایده¬هایی جدید کار کرد، یکنواخت و خسته¬کننده نیست و شرایط کاری انعطاف¬پذیر است. مانند: نویسنده- طراح کامپیوتر
3- پست تخصصی: ارزش کار: اعتبار اجتماعی
منظور از این نوع پست، پست دارای مسئولیت است همراه با منشی. دستمزد افراد برحسب تجربه و ابتکار عمل است و نیاز به سطح بالای تجربه دارد، در این پست مزایا و تقدیر خیلی زیاد است. مانند: مدیر اجرایی- افسر پلیس و ...
4- شغلی با حقوق سالانه تضمینی با پستی دائم در یک شرکت ضمانت شده: ارزش کار: امنیت
حداقل مدرک افراد دیپلم است، افزایش سنوات و بازنشستگی، مزایا و حقوق افراد بالا می¬رود. مانند: مدیر آموزش و ...
5- موقعیت کاری با تحقیق، تفکر و حل مسئله: ارزش کار: فعالیت ذهنی
افراد با مفاهیم نظری سروکار دارند و دائماً باید اطلاعات را به روز کنند و با افراد مبتکر کار کنند. مانند: پژوهشگر و دانشمند و ...
6- موقعیتی که به شخص فوق¬العاده¬ای نیاز دارد: ارزش کار: ماجراجویی
لازمه این موقعیت، خطر کردن و شهامت داشتن است. افراد هیجان¬¬انگیز و اهل مسافرتهای متعدد باید باشند. این شغل، سلامت جسمانی عالی می¬خواهد. مانند: آتش¬نشانی- زمین¬شناسی و ...
7- یک مکان ایده¬¬آل برای کار: ارزش کار: ارتباط و همکاری
فرصتی است برای اینکه با افرادی کار کنیم که ما را دوست دارند، شبیه خودمان هستند، این موقعیت دارای جو دوستانه و دلپذیر و مزایای مناسب می¬باشد. کار افراد متناسب با تحصیلات آنها می¬باشد. مانند: راهنمای تورهای مسافرتی و ...
8- کار در یک شرکت نوپا و در حال رشد: ارزش کار: پیشرفت


کار در این شرکتها، از جمله فرصتهای عالی برای پیشرفت است، ممکن است در شروع دستمزد افراد پایین باشد ولی امکان رشد و ترفیع وجود دارد.
همه چیز به ابتکار فرد بستگی دارد و دستمزد به سطح مسئولیت افراد وابسته است. مانند مدیر فروش ...
9- سرعت و شرایط کار را خود فرد تعیین می¬کند: ارزش کار: استقلال کاری


گروه را خود فرد تعیین می¬کند یا به تنهایی کار می¬کند، ساعات کار قابل تغییر می¬باشد و حقوق افراد متناسب با ابتکار عمل آنان است. مانند: بازاریاب- کارگر قراردادی و ...
10- کار را از صفر شروع می¬کنیم: ارزش کار: بهره¬وری


راه ترقی را خود افراد هموار می¬کنند، افراد تا پست ریاست کارخانه می¬توانند ترقی نمایند. شایستگی فرد با ارتقاء شغلی سریع پاداش داده می¬شود. باید افراد، از توانایی یادگیری در حین کار برخوردار باشند تا بتوانند ترقی نمایند.
مدلهای استرس شغلی در محیط کار:


1) الگوی درخواست یا احتیاط شغلی- کنترل: (Job demand- control model)
در این مدل اگر در یک محیط شغلی، قدرت تصمیم¬گیری و کنترل پایین باشد و احتیاجات شغلی بالا رود نتیجه ایجاد استرس است. اگر قدرت تصمیم¬گیری بالا باشد، احتیاجات شغلی هم بالا باشد میزان استرس صفر نیست ولی کم است. و اگر قدرت تصمیم¬¬گیری بالا باشد، احتیاجات شغلی پایین باشد استرس وجود نخواهد داشت.
مدل مک¬لین: (Mclean)
در این مدل برای ایجاد استرس 3 فاک

تور لازم است:
1- آسیب¬پذیری 2- زمینه 3- عوامل فشارزا
همه این 3 عوامل باید در تعامل هم قرار بگیرند تا فرد در محیط شغلی دچار استرس شود.
2) مدل شخص- محیط و فشار روانی ناشی از شغل: (Person- environment)
این مدل تناسب شخص با محیط را در نظر می¬گیرد و بیان می¬کند اگر قرار است استرس به وجود نیاید بهتر است بین ذهنیت فرد و واقعیت محیط تفاوتی وجود نداشته باشد.
چرنیس بیان می¬کند که ما چند نوع فشارزا (استرس¬سُر ) داریم:
1- فشارزای فردی: شامل: انتظارات و انگیزش


2- فشارزای بین فردی: شامل: رابطه با همکار- رابطه با مدیر و رابطه با سرپرست
3- فشارزای سازمانی: شامل: تراکم کاری- فشار کاری و تعدد نقش¬ها
3مؤلفه استرس وجود دارد:
1- مؤلفه زیستی:
این مؤلفه بیان می¬دارد که کدام قسمتهای مغز و کدام نظامهای عصبی- هورمونی در یک پدیده دخالت دارند.
2- مؤلفه آموخته:
در این نوع مؤلفه، یادگرفتن قواعد از پیش تعیین شده، واکنش نشان ندادن یعنی پرورش دادن اطلاعات موجود در محیط (تفکر سازنده) بیان می¬شود.
3- مؤلفه شناختی:
در این مؤلفه، در نظریه لازاروس بیان می¬شود که ارزیابی فرد از موقعیت استرس¬زا نه تنها در گستردگی پاسخش به استرس بلکه در نوع راهکارهایی که برای سازگاری اتخاذ می¬کن اثر می¬گذارد.
عوامل زیان¬آور محیط کار:
الف) عوامل فیزیکی زیان¬آور محیط کار:
1- صدا 2- ارتعاش 3- گرما4- سرما 5- روشنایی 6- پرتوها
ب) عوامل شیمیایی زیان¬آور محیط کار:
مواد شیمیایی سمی و مسمومیت ناشی از آن
ج) عوامل زیست¬شناختی زیان¬آور محیط کار:
1- ویروسها 2- باکتریها 3- انگل¬ها 4- ریکتزیاها 5- قارچها
د) عوامل ارگونومیک زیان¬آور محیط کار:
1- وضعیت نامطلوب بدنی در هنگام کار
2- وارد شدن فشار بیش از حد بر روی اندامی خاص
3- نبود تناسب جسمانی و روانی میان انسان و کار و ...


هر کدام از عوامل فوق، اگر از حد تحمل فیزیولوژیک بدن انسان پیشی گیرند عوارض و آسیب¬هایی را ایجاد خواهند نمود. به طور کلی منظور از ارگونومی: طراحی وسایل و سیستمهای فنی برای بهبود و افزایش ایمنی، بهداشت، سلامت افراد و افزایش کارآیی می¬باشد.
Ergonomy یک کلمه یونانی است که منظور از Ergon کار و nomus قانون می¬باشد. در ارگونومی عمومی (گروهی) مطرح می¬شود که باید طراحی وسایل و ابزار کار را طوری انجام دهیم که 90 تا 95% افراد بتوانند از
اندازه¬های گفته شده استفاده نمایند.


شعار ارگونومی: هر چیزی که می¬خواهیم طراحی کنیم باید Iarge people Fit
بلندترین افراد در آن جای بگیرند و کوچکترین افراد به آن برسند Small people reach
عوامل فیزیکی زیان¬آور محیط کار:
سروصدا (noise):


شایع¬ترین آلاینده شنوایی، سروصدا است. صدا یکی از خطرات شغلی و صنعتی به شمار می¬آید و بسیاری از کارگران به ویژه کارگران بخش صنعت در معرض این عامل زیان¬آور قرار دارند. از نقطه نظر روان¬شناسی، سروصدا عبارت است از: یک صوت نامطلوب، ناخوشایند و یا ناخواسته و از نظر علمی صدا مخلوطی است از صوتهای مختلف با طول موج¬ها و شدت¬های متفاوت که ترکیب مشخص و معینی نداشته و برای گوش، ناخوشایند می¬باشند.
اصوات با شدت بین 35 تا 55 دسی¬بل هستند تقریباً صدایی طبیعی می¬باشند که انسان از شنیدن آنها ناراحت نشده و به نظر صدای عادی و معمولی می¬آید و حداقل تحمل سروصدا در کار فکری 75 دسی¬بل و در کار غیرفکری 85 دسی¬بل است.


صدا در مرحله اول یک عامل برهم زننده تمرکز است و از لحاظ روانی اجازه تمرکز به فرد نمی¬دهد نتیجه عدم وجود تمرکز، کاهش کیفیت محصول، کاهش کیفیت تولید و کاهش راندمان و ایجاد استرس و سانحه خواهد بود. صدا در مرحله بعد یک عامل استرس¬زا است. این استرس به صورت روانی، فیزیولوژیکی روی کارگران ایجاد می¬شود و ایجاد افزایش فشار خون، تحریک-پذیری، افزایش چربی خون، تنش¬های روانی و تأثیر روی خواب می¬شود و در نتیجه تنش¬های روانی موجب بی¬ثباتی جسمی و روانی می¬شود و در نهایت حادثه می¬آفریند.


در برخی از شرایط، صدا آنقدر در محیط کار زیاد است که باعث افت شنوایی و کری، کارگران می¬شود. برای تشخیص آسیب¬های ناشی از افت شنوایی از تست¬های ادیومتری استفاده می¬شود.
رابطه میزان مواجهه تراز سروصدا با زمان:
زمان مواجهه (ساعت) 8 4 2 1 30 دقیقه 15 دقیقه
میزان تراز شدت صدا (دسی¬بل) 85 90 95 100 105 110

اندازه¬گیری صدا در کارگاه دیک بخار
تاریخ اندازه¬گیری 28/8/84
زمان اندازه¬گیری 9 صبح
مشخصات دستگاه 254- CEL
شبکه اندازه¬گیری A
اندازه ایستگاه m1 × m1
جنس سقف سیمان سفید
جنس دیوار گچ
جنس کف موزائیک
تعداد ایستگاهها 48
تعداد کل دستگاه 2 دیگ بخار
تعداد دستگاه روشن 2 دیگ بخار


حدااکثر صدا حداقل صد میانگین انحراف معیار استاندارد AGG IH
10 89 53/93 92/2 DB 85

با مقایسه میانگین صدا با استاندارد متوجه می¬شویم که در این کارگاه 8 دسی-بل صدا بیش از ح استاندارد است.
اثرات فیزیولوژیکی صدا:
خستگی شنوایی و حالت تا سکته کردن، مهمترین اثرات مستقیم فیزیولوژیکی هستند که از حدود 90 دسی¬بل شروع می¬شود.
اثرات فیزیکی- روانی صدا:
در محدوده اثرات فیزیولوژیکی- روانی صدا، صدا بیشتر بر روی خواب و یا طرز ایفای کارها و وظایف اثر می¬گذارد و در حدود اثرات اجتماعی- روانی باعث تحریک اعصاب و ناراحتی می¬شود. به علاوه روی وضع روانی و روحیه مشخص اثر کرده باعث اشکال در تطابق یافتن انسان با محیط کار و حتی با محیط خانواده و اجتماع نیز می¬گردد که نتیجه آن باز کاهش بازده کار می-باشد. صدا در مرحله بعد سبب عامل استرس¬زا است، این استرس می¬تواند به صورت روانی و فیزیولوژیکی باشد. مطالعاتی در مورد تأثیر سروصدا در افزایش فشار خون، تنش¬های روانی و تأثیر روی خواب و ... صورت گرفته است و تأثیر مستقیم آنها را تأیید می¬کند. این عامل تنش¬زا باعث بی¬ثباتی جسمی و روانی گشته و در انتها می¬تواند عاملی در ایجاد حادثه باشد.
صدا عوارض گوناگونی نظیر: کاهش شنوایی، وزوز گوش (Tinitus)، خستگی و استرس را به دنبال دارد. همچنین سروصدای شدید می¬تواند به فعالیت روزانه اثر گذاشته و توانایی کارگران را در ایجاد روابط سالم با یکدیگر و شنیدن دستورات از طرف مافوق و علائم هشداردهنده کاهش دهد.


ارتعاش: (Vibration)
ارتعاش یک حرکت نوسانی حول نقطه تعادل است. نظریه ارتعاش حرکت نوسانی اجسام، نیروهای مربوط و اثرات ناشی از انتقال آن را به بدن بررسی می¬کند. تمام اجسامی که دارای جرم و خاصیت کشانی می¬باشند قادر بر ارتعاش هستند مثل: بیشتر ماشین¬آلات و ابزارهای گوناگون.
انرژی ارتعاشی از بیشتر تجهیزات و ماشین¬آلات منتشر می¬شود و امکان انتقال آن به بدن افرادی که با این تجهیزات کار می¬کنند، وجود دارد. شایع¬ترین عارضه ناشی از ارتعاش، سپیدانگشت (White finger) می¬باشد که جذب انرژی ارتعاشی با بسامد 30 تا 300 هرتز توسط نسوج است و علت آن کم-خونی موضعی انگشتان دست در اثر ارتعاش و فشار وارده از گرفتن ابزار می¬باشد و علایمی مانند رنگ¬پریدگی در انگشت، درد، خارش، مورمور شدن و تورم دارد و این عارضه به دلیلک کاهش قطر محرابی رگهای دست ایجاد می-شود و در صورتی که کارگر در معرض سرما قرار بگیرد این عارضه شدیدتر می¬شود.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید