بخشی از مقاله
روش کار: در یک مطالعه توصیفی گذشتهنگر، پرونده 80 بیمار بستري در بیمارستان با تشخیص گیلن ـ بــاره طی سـالهاي 1373
لغایت 1383 مورد بررسی قرار گرفـت. 29 بیمـار بـه دلیـل عـدم وجـود اطلاعـات کـافی از مطالعـه خـارج شـدند. خـصوصیات اپیدمیولوژیک و بالینی، عوامل خطر، یافتههاي پاراکلینیکی و پروتکلهاي درمانی مورد بررسی قرار گرفت. بهبودي کامل در ایـن تحقیق بهبود و رفع تمامی علائم بالینی چهار هفته بعد از شروع درمان و بهبودي نسبی بهبود علائم بالینی و عدم حـذف کامـل آن طی مدت یاد شده در نظر گرفته شد. اطلاعات فوق به صورت دستی استخراج و توسط نرم افزار ححبح مـورد تجزیـه و تحلیـل قرار گرفت.
نتایج: از 51 بیمار مورد بررسی 36 نفر (%70/59) مرد و 15 نفر (%29/41) زن بودنـد. نـسبت ابـتلا 2/4 مـرد بـه یـک زن بـود.
محدوده سنی بیماران بین 3 تا 85 سال قرار داشت. بیشتر بیماران در محدوده سنی بین 11 الی 20 سال قرار داشـتند. شـغل 13
نفر (%25/54) از بیماران دانشآموز، 11 نفر (%21/6) خانهدار، 11 نفر (%21/6) کشاورز و 7 نفـر (%13/6) کـارگر بودنـد. در 29
بیمار (%56/84) عوامل خطري همانند سابقه بیماري تنفسی، بیماري گوارشی، جراحی و تب مورد وجود داشت. بهبودي کامـل در
17 بیمار (%33/32)، بهبودي نسبی در 28 بیمار (%54/88) و عدم بهبودي در 5 بیمار (%9/8) گزارش گردید. عدم بهبـودي در 3
مورد (%8/83) از 35 بیمار تحت درمان با نعبع به تنهایی یا همراه با درمانهـاي کمکـی، در 2 مـورد از 9 بیمـار (%22/23) تحـت درمان با پلاسما فرزیس و در 5 مورد (%62/5) از 8 بیمار تحت درمان با کورتیکواستروئید مشاهده شده است.
نتیجه نهایی: نتایج حاصل از این تحقیق با مطالعات دیگر داراي تفاوتهایی در نسبت ابتلا مرد بـه زن، پراکنـدگی سـنی و پروتکلهـاي درمانی به کار رفته بود. از این رو مد نظر قرار دادن الگوهاي جغرافیایی بیماري جهت درمان هر چه بهتر بیمار توصیه میگردد.
کلید واژه ها : سندرم گیلن باره ـ درمان / سندرم گیلن باره ـ همه گیرشناسی
مقدمه
: سـندرم گـيلن- بـاره (Syndrome Barré-Guillain( يك نوروپاتي حاد يا تحت حاد اسـت كـه اعـصاب حـسي، حركتي و اتونوم را بـه همـراه ريـشههـاي نخـاعي درگيـر ميكند(2،1 (و بعد از ريشهكنـي فلـج اطفـال، شـايعترين دليل فلج شل حاد را (به خـصوص در كـشورهاي در حـال
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
خصوصیات اپیدمیولوژیک و بالینی گیلن ـ باره
توسعه) به خود اختصاص داده است .(3) ایـن بیمـاري در بیش از دو سوم موارد به دنبال ابتلا به یک عفونت قبلی رخ میدهد(5،.(4 شدت علائم میتواند از یک ضعف خفیف در پاها تا فلج کامل چهار اندام و حتی تنه متغیر باشد.
پیشرفت بیماري غالباً به مدت دو هفته ادامه مییابد، با این حال مواردي نیز بیش از چهار هفته گزارش گردیده است. بهبودي تدریجی بعد از چند روز تا چند هفته آغاز و براي مدت چندین ماه ادامه مییابد. اکثر بیماران بهبـودي کامل یا نیمه کاملی را به دست میآورند .(6)
مکانیـسم بیمـاري هنـوز کـاملاً روشـن نیـست ولـی دخالت فرایندهاي خودایمنی در ایجاد آن به اثبات رسیده است 8)،.(7 بروز سالیانه این بیماري 1 الی 2 بیمار در هـر
100 هزار نفر جمعیت است و در تمامی نقـاط جهـان، در هر دو جنس و تمامی سـنین گـزارش گردیـده اسـت .(9)
نسبت ابتلا مرد به زن در آن بیشتر و در برخـی گزارشـات
1/5 برابر بوده است .(10)
علیرغم گزارشات متعـدد از منـاطق مختلـف جهـان، گزارشات محدودي به مرور اپیـدمیولوژي ایـن بیمـاري در کشورمان پرداختـهانـد. از ایـن رو و بـا توجـه بـه اهمیـت تشخیص به موقع و سریع این بیماري و رد تشخیصهـاي افتراقی بنابر اطلاعات منطقهاي، این مطالعه در پی آن است تا با بررسی 10 ساله بیماران مبتلا به سندرم گیلن ـ بـاره در یک مرکز آموزشی درمانی در غرب کـشور، بـه بررسـی خصوصیات اپیدمیولوژیک و بالینی آن بپردازد.
روش کار:
در غالــب یــک مطالعــه توصــیفی و در یــک بررســی گذشــتهنگــر، پرونــده 80 بیمــار بــستري در بیمارســتان آموزشی ـ درمانی سینا شهر همدان با تشخیص گیلن ـ باره طی سالهاي 1373 لغایت 1383 مورد بررسی قرار گرفت.
از 80 بیمار فوق، 29 بیمار به دلیل عـدم وجـود اطلاعـات کافی، عدم امکان دستیابی بـه تـشخیص نهـایی قطعـی و نقص پرونده از مطالعه خارج شدند.
خـصوصیات اپیـدمیولوژیک و بـالینی، عوامـل خطـر، یافتههاي پاراکلینیکی و پروتکلهاي درمانی توسط فـرم از پیش طراحی شـدهاي اسـتخراج گردیـد. معیـار تـشخیص گیلن ـ باره در ایـن مطالعـه، معیـار معرفـی شـده توسـط yطأتکA و لاصهئتغطپه در نظر گرفته شد (11) که در ایـن معیار وجود ضعف جکککغفهکحض قرینه واضـح در انـدام در طی چند روز تا حداکثر یک ماه و فقدان یا کاهش رفلکس
دکتر شهیر مظاهري و همکاران 57
عمقی تاندون از مـوارد مهـم و اساسـی تـشخیص در نظـر گرفته شده است. همچنین مـرگ و میـر ایـن بیمـاران در عرض یک ماه بعد از شروع علائم ثبت گردید.
تمامی بیماران توسط متخصصین نورولوژي به صورت روزانه بجز روزهاي تعطیـل مـورد معاینـه و بررسـی قـرار گرفته بودند. بهبودي کامل در ایـن مطالعـه بهبـود و رفـع تمامی علائم بـالینی چهـار هفتـه بعـد از شـروع درمـان و بهبودي نسبی بهبود علائم بالینی و عدم حـذف کامـل آن طی مدت یاد شده در نظر گرفتـه شـد. اطلاعـات بدسـت آمــده بــه صــورت دســتی اســتخراج و توســط نــرم افــزار
ححبح مورد تجزیه و تحلیل قـرار گرفـت. از شـاخصهـاي مرکزي و پراکندگی آمار توصـیفی جهـت نمـایش دادههـا استفاده گردید.
نتایج :
از 51 بیمار مورد بررسی 36 نفر (%70/59) مرد و 15
نفر (%29/41) زن بودند. محدوده سنی بیماران بـین 3 تـا
85 سال قرار داشت. پراکندگی سنی و جنسی بیمـاران در نمودار 1 نمایش داده شده است.
40
36
6 32 فراوانی
28
زن 24
20 )درصد(
مرد
3 2 16
2 1 12 12
5 6 8
2 2 3 4 1 4
1
1 0
>81 71-80 61-70 51-60 41-50 31-40 21-30 11-20 <10
نمودار: فراوانی سنی و جنسی بیماران مبتلا به سندرم گیلن- باره بستري در بیمارستان سیناي شهر همدان در بین سالهاي 1373 الی 1383
هیچ یک از بیماران سابقه خـانوادگی مـشابهی را گـزارش نکـــرده بودنـــد. شـــغل 13 نفـــر (%25/54) از بیمـــاران دانشآمـوز، 11 نفـر (%21/6) خانـهدار، 11 نفـر (%21/6)
کشاورز و 7 نفر (%13/6) کارگر بودند و 9 بیمار (%17/64)
به سایر مشاغل اشتغال داشتهانـد. دو بیمـار (%3/92) نیـز زیر هفت سال قرار داشتند. مردان 2/4 برابر میزان ابـتلاي بیشتري داشتند.
در 29 بیمار (%56/84) عوامل خطري همانند سـابقه بیماري تنفسی، بیماري گوارشی، جراحی و تب مورد وجود
داشـت. در نمـودار 2 پراکنـدگی مـوارد نـشان داده شـده
است.
0 سابقه تروما
0 سابقه واکسیناسیون
1 سابقه جراحی
3 سابقه تب
11 سابقه بیماري گوارشی
14 سابقه بیماري تنفسی
03 0 5 10 15 20 25
فراوانی (درصد)
نمودار :2 فراوانی سابقه بیماریهاي عفونی و تروما در بیماران مبتلا به سندرم گیلن- باره بستري در بیمارستان سیناي شهر همدان در بین سالهاي 1373 الی 1383
علائم و نشانههاي بیماران به تفکیک در جدول 1 مشاهده
میشود.
جدول :1 فراوانی علائم و نشانههاي بالینی بیماران مبتلا به سندرم گیلن- باره بستري در بیمارستان سیناي شهر همدان در بین سالهاي 1373 الی 1383
تعداد درصد
ضعف عضلانی قرینه و پیشرونده اندامها 49 96/07
کاهش رفلکس تاندونی عمقی 44 86/27
ضعف حسی در دست و پا 29 56/86
درد و تندرنس عضلانی 20 39/21
پارزي تنفسی 11 21/57
دیزآرتري 7 13/72
دیسفاژي 6 11/76
اختلال اسفنکتري 4 7/84
دي پلژي فاشیال 3 5/88
اختلال بینایی 2 3/92
علائم تحریک مننژ 1 1/96
اختلال اتونوم 1 1/96
در طی دوره ده ساله پروتکلهاي درمانی گونـاگونی بـراي این بیماران اجرا شده است که شامل استفاده ترکیبـی یـا منفرد از نعبع، پلاسما فـرزیس و کورتیکوسـتروئید بـوده است. جدول 2 جزئیات بیشتري را در این خـصوص نـشان میدهد. همچنین عود بیماري در 8 نفـر (%15/68) دیـده شده است.
