بخشی از مقاله
عفونت زخم سوختگي و الگوي مقاومت آنتي بيوتيکي در بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج
چکيده
سابقه و هدف : عفونت در سوختگي يکي از معضلات بزرگ پزشکي است و مهمترين عامل مرگ و مير در اين بيماران بشمار ميرود. مهمترين روش جلوگيري از عوارض و مرگ و مير در اين بيماران پيشگيري، شناسايي سريع و درمان عفونت با آنتي بيوتيک مناسب است . اين مطالعه با هدف تعيين شيوع عفونت زخم سوختگي و الگوي مقاومت آنتي بيوتيکي در بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج انجام شد.
روش کار: در اين مطالعه توصيفي و مقطعي ١٠٤ بيمار بستري شده در طي يک دوره ٦ ماهه در بخش سوختگي بيمارستان توحيد مورد بررسي قرار گرفتند. از بيماران پرسشنامه اي تکميل شده و مشخصات فرد و نوع و درصد سوختگي نيز در آن درج شد. در نهايت آنتي بيوگرام با روش Mc Farland بعمل آمد.
يافته ها: از مجموع ١٠٤ نفر در ٤٢ نفر (٤٠.٤%) شواهد عفونت در زخم مشاهده شد و ٣٣ نفر (٣١%) کشت مثبت زخم داشتند. در ٧ نفر(٢١.٢%) استافيلوکوک کواگولاز منفي و در ١٦ نفر (٤٨.٥%) پسودوموناس رشد کرد. کليه موارد پسودوموناس و ساير ميکروارگانيسمها به سفتازيديم مقاوم بودند. آنتي بيوتيکهاي داراي اثربخشي شامل ايمي پنم ، سيپروفلوکساسين و آميکاسين بودند.
نتيجه گيري : بر اساس نتايج اين مطالعه درمان آنتي بيوتيکي رايج در بخش سوختگي اين بيمارستان اثربخشي مناسبي ندارد و بايد از آنتي بيوتيکهاي موثر شامل ايمي پنم ، سيپروفلوکساسين و آميکاسين استفاده گردد.
واژگان کليدي : سوختگي ، مقاومت دارويي ، عفونت در سوختگي مقدمه
مقدمه
سوختگي يکي از وخيم ترين وضعيتهاي پزشکي به شمار ميرود که ميتواند در کليه ابعاد جسمي و رواني ايجاد آسيب نمايد و تمامي سنين را نيز ميتواند درگير نمايد (١). در سوختگي به علت تخريب پوست به عنوان اولين سد دفاعي بدن ، فرد بسيار مستعد عفونت ميباشد. عفونت در سوختگي ميتواند به علت باکتري ، قارچ يا ويروس پديد آيد (٢). زخمهاي ناشي از سوختگي محيط مناسبي را براي رشد گونه هاي مختلف باکتريها به شمار ميروند که عواملي مانند سن ، عمق و وسعت سوختگي ميتوانند بر اين عفونتها تاثير داشته باشند(٣) علي رغم پيشرفتهاي پزشکي و امکانات مراقبت ويژه جهت بيماران مبتلا به سوختگي ، هنوز عامل اصلي مرگ و مير در اين بيماران عفونت مي باشد(٤و٥) زيرا سوختگي علاوه بر صدمه شديد بافتي باعث ايجاد محيط مناسب براي بروز عفونت نيز ميگردد(٦و٧).
در سوختگي عفونت در اثر باکتريهاي غير معمول نيز رخ مي دهد که ميتواند باعث ايجاد سپتي سمي و مرگ گردد(٨و٩). باکتريهاي مختلفي ميتوانند ايجاد عفونت کنند که ميتوان از پسودوموناس ، استافيلوکوک و انتروباکترياسه نام برد(١٠و١١).
مهمترين روش جلوگيري از عوارض و مرگ و مير در اين بيماران پيشگيري ، شناسايي سريع و درمان عفونت با آنتي بيوتيک مناسب است (١٢و١٣). از آنجا که عامل عفونت در بخشهاي سوختگي متفاوت است انجام مطالعات جهت شناسايي اين عوامل و مقاومت آنتي بيوتيکي آنها در مناطق مختلف لازم است (١٤و١٥). اين مطالعه به بررسي شيوع عفونت زخم سوختگي و الگوي مقاومت آنتي بيوتيکي در بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج ميپردازد.
روش کار
اين مطالعه به صورت توصيفي و مقطعي انجام شد و در آن ١٠٤ بيمار بستري شده در طي يک دوره ٦ ماهه در بخش سوختگي بيمارستان توحيد مورد بررسي قرار گرفتند. هيچکدام از بيماران در ابتداي بستري علايمي از عفونت زخم نداشتند.
از هر بيمار با علايم مشکوک به عفونت شامل ترشحات چرکي ، ورم حاشيه زخم ، جداشدگي اسکار زخم ، تغيير رنگ زخم ، خونريزي زخم ، تب و لوکوسيتوز (WBC بيشتر از ١٠٠٠٠) نمونه بيوپسي از زخم برداشته شد. در هر بيمار ابتدا سطح زخم شسته شده و در شرايط کاملا" استريل يک نمونه ١ سانتي متري از زخم (شامل اپيدرم و درم ) برداشته شد و بعد از گذاشتن در نرمال سالين به آزمايشگاه منتقل شد. کشت اوليه در محيط آگار خوني و EMB انجام شده و بعد از ٢٤ ساعت در صورت رشد باکتري گرم مثبت ، از محيط کواگولاز و در صورت رشد باکتري گرم منفي از محيط هاي افتراقي مناسب استفاده شد آنتي بيوگرام با روش Mc Faarland بعمل آمد.
يافته ها
در اين مطالعه ١٠٤ بيمار شامل ٤٧ مرد (٤٥%) و ٥٧ نفر (٥٥%) زن شرکت داشتند. بيشترين گروه سني شامل ٢٠ تا ٢٩ سال با تعداد ٣٥ نفر (٣٣.٧%) بود.
٩٩ نفر (٩٥.٢%) بيماران دچار سوختگي حرارتي و ٩٩ نفر (٩٥.٢%) دچار سوختگي درجه سه بودند (جدول ١). ٤٢ نفر (٤٠.٤%) دچار علايم عفونت در زخم شدند و ٣٣ نفر (٣١%) کشت مثبت نمونه زخم داشتند که در١٦ بيمار(٤٨.٥%) پسودوموناس ، ٧ بيمار (٢١.٢%) استافيلوکوک کواگولاز منفي و ٤ مورد (١٢.٢%) سيتروباکتر رشد کرد (جدول ٢). ميزان مقاومت باکتريال نسبت به آنتي بيوتيکهاي SXT، آمپي سيلين ، سفالوتين ، سفوتاکسيم ، سفتي زوکسيم و سفتازيديم صددرصد بود و کمترين مقاومت نسبت به ايمي پنم مشاهده شد که در مورد پسودوموناس هاي رشد کرده هم اين مسئله صادق بود (جدول ٣).
جدول ١. مشخصات بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج
جدول ٢. فراواني ارگانيسمهاي رشد کرده در کشتهاي مثبت زخم بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج
جدول ٣ . فراواني حساسيت آنتي بيوتيکي باکتريهاي رشد کرده در زخم بيماران بستري شده در بخش سوختگي بيمارستان توحيد سنندج
بحث
زخمهاي ناشي از سوختگي محيط مناسبي را براي رشد گونه هاي مختلف باکتريها به شمار ميروند که عواملي مانند سن ، عمق و وسعت سوختگي ميتوانند بر اين عفونتها تاثير داشته باشند (٣١). بيمارستان توحيد سنندج تنها مرکز ارجاع بيماران سوختگي استان کردستان مي باشد ولي تا کنون تحقيقي در اين مرکز در مورد وضعيت جرمهاي مولد عفونت و مقاومت آنتي بيوتيکي در زخمهاي سوختگي انجام نشده است . در اين مطالعه شايعترين عامل سوختگي در اثر حرارت بود که در مطالعات ديگر نيز به همين صورت بوده است (١٦و١٧) و بنظر ميرسد بايد در مورد سوختگي با حرارت مخصوصا" در آشپزخانه ها آموزشهاي لازم توسط سيستمهاي بهداشتي و رسانه ها به مردم ارايه شود. بيشترين گروه سني درگير شامل گروه سني ٢٠ تا ٢٩ ساله (٣٤%) بود. اين مسئله ميتواند نشان دهنده شديدتر بودن سوختگي در اين گروه سني به علت تماس با عوامل خطر بيشتر در زمينه سوختگي و يا اقدام به خودکشي با آتش باشد.
