بخشی از مقاله

مقدمه

عفونت های دستگاه ادراری 1(UTIs) یکی از شایع ترین عفونت های باکتریایی در انسان است که در تمام گروه های سنی رخ میدهد. عدم تشخیص صحیح و درمان به موقع آن می تواند باعث ایجاد عوارض شدیدی، مانند اختلالات دستگاه ادراری، اسکارهای بر جا مانده در پارانشیم کلیه، فشار خون، اورمی، و در زنان حامله زایمان زودرس حتّی سقط جنین شود .(1-5) عفونت های دستگاه ادراری شامل سیستیت و پیلونفریت به طور رایج در بیمارست ان وجود دارند. در میان پاتوژن های ایجاد کننده عفونت های ادراری، اشرشیاکلی پاتوژن غالب بوده که نزدیک به%80 عفونت ها را ایجاد میکند. البته پاتوژن های دیگری نیز در عوارض ناشی از UTIsاهمیت دارند (6-10) به این صورت که بعد از عوامل ذکر شده، کوکسیهای گرم مثبت عمدتاً شامل استافیلوکوک های کواگولاز منفی و انتروکوک ها در رتبه دوم قرار میگیرند .(11- 13) عفونتهای دستگاه ادراری یکی از عفونت های شایع در بیماران بستری در بیمارستان می باشد که سالانه8-10 میلیون نفر را در ایالات متحده مبتلا می کند .(14-15) این عفونت ها به طور اولیه در دستگاه ادراری تحتانی که شامل پیشابراه و مثانه می باشد، رخ میدهد. شایع ترین عفونت دستگاه ادراری، عفونت در قسمت مثانه می باشد .(14) عفونت های باکتریایی به عنوان یک عامل تهدید کننده جدی برای سلامت افراد جامعه محسوب می شود که سالانه میلیونها نفر را در گیر میکند و در بیماران سرپایی و بیماران بستری در بیمارستان ایجاد می شود. براساس آمار سازمانهای جهانی، سالانه 17-29 میلیارد دلار صرف هزینه درمان عفونت های بیمارستانی می شود که از این مبلغ %39 مربوط به هزینه های ایجاد شده ناشی از عفونت های ادراری می شود .(15) توصیههای سازمان بیماری های عفونی آمریکا برای عفونت های ادراری پیشرفته برای درمان تجربی عفونت های ادراری، سولفامتاکسازول-تریمتوپریم 2 می باشد، مگر در مواردی که که میزان مقاومت در عامل ایجاد کننده عفونت اشرشیاکلی اکتسابی از جامعه بیشتر% 10-20 شود که در این شرایط بایستی از فلوروکینولون ها استفاده نمود .(16) در جامعه


1 Urinariy tract infections 2Sulphamethoxazole/Trimethoprim 3 National committee clinical Laboratory standard

بررسی میزان شیوع عوامل ایجاد کننده عفونت های ادراری ...

(خصوصاً در جنس مؤنث) مصرف متداول و گاه بیرویه آنتیبیوتیک ها، باعث بروز مقاومت آنتیبیوتیکی در عوامل بیماری زا ادراری می شود . لذا آگاهی از الگوی حساسیت آنتیبیوتیکی این ارگانیسم ها در هر کشور یا شهر امری ضروری است. با توجه به مطالب فوق بر آن شدیم که در یک بررسی وسیع، نسبت به تعیین شایعترین سوشهای ایجاد کننده عفونتهای ادراری و الگوی حساسیت آنتی بیوتیکی هر کدام از عوامل عفونت های ادراری، درسطح استان همدان اقدام نماییم تا این امر دلیلی برای بررسیهای آینده و تعیین تغییرات الگوی های ذکر شده با گذشت زمان باشد.


روش کار

این مطالعه بصورت مقطعی- توصیفی بر روی مراجعین به آزمایشگاه بیمارستان های دولتی سطح استان همدان درطول شش ماه اول سال 91-92 صورت گرفت. بیماران با سابقه عفونت مکرر ادراری یا واجد کاتترطولانی مدت و نیز آنهایی که قبل از مراجعه آنتی بیوتیک مصرف کرده بودند و یا سابقه بستری در بیمارستان را در طول دو هفته گذشته داشتند، از مطالعه حذف گردیدند. از تمام مراجعین نمونه ادرار استریل اخذ و

در محیط های Blood Agar و McConkey agar کشت داده شد. پس از 48 ساعت کشت را رویت و وجود 105 کلنی کانت در هر میلیلیتر ادرار به عنوان مورد کشت مثبت تلقی گردید. برای باکتری های مورد نظر تست های روتین و اختصاصی انجام شد. در این موارد حساسیت پاتوژنهای ادراری به آنتیبیوتیک های متداول (جنتامیسین، آمیکاسین، توبرامایسن، سفتی زوکسیم، تتراسیکلین، سفالوتین، نالیدیکسیک اسید، نیتروفورانتویین، نورفلوکساسین، سولفامتوکسازول و برای کوکسی های گرم مثبت، وانکومایسین) با روش استاندارد

دیسک دیفیوژن با (دیسک های پادتن طب) براساس دستورالعمل 3NCCLS مورد ارزیابی قرار گرفت .(17) سپس اطلاعات بدست آمده با استفاده از آمار توصیفی توسط نرم افزار SPSS-v19 تجزیه و تحلیل شد.


21

مجله علمی پژوهشی پژوهان دوره 12، شماره 3، بهار 1393

نتایج

در این مطالعه تعداد 6500 نمونه مورد بررسی قرار گرفت. از این تعداد ( % 40/77) 2650 عامل مختلف پاتوژن ادراری جداسازی و مورد شناسایی قرار گرفت که (%70/45)1867 مورد زن و 783 (%29/54) مورد مرد بودند. شایعترین پاتوژن جداشده E-coli بود که در (%72) 1908 مورد از کشتها، جداسازی گردید. از این تعداد (%44/15) 1170 مورد آن در جنس مؤنث و 742 (%27/85) مورد آن در جنس مذکر مشاهده شد. در رتبه های بعد به ترتیب استافیلوکوک ساپروفیتیکوس (%8) و کلبسیلا که مسئول (% 6) 159 مورد بود قرار داشتند. پروتئوس (%4) و همچنین استافیلوکوک اورئوس (%3) و استافیلوکوک اپیدرمیدیس با (%2) 53 در رده های بعدی قرار گرفتند. %5

باقیمانده، سایر باسیل های گرم منفی رودهای، انتروکوک ها و سودوموناس ایزوله گردیدند (جدول .(1 نتایج بدست آمده حاکی از آن است که ایزوله های E.coli بیشترین مقاومت را نسبت به آنتی بیوتیک کوتریموکسازول (%74) و کمترین مقاومت را نسبت به نیتروفورانتوئینن (%4) داشتند و به آمیکاسینکاملاً حساس بودند و در این بین استافیلوکوکوس اورئوس نسبت به کلیندامایسین وکلوگز اسیلین واریترومایسین بیش از (%90) مقاوم و نیز به وانکوماسین، آمیکاسین و جنتامایسین بیشترین

حساسیت را داشتند. در گونه های پروتئوس (%50) به نیتروفورانتوئین و سیپروفلوکساسین مقاومت مشاهده شد و گونه های انتروباکتر به تتراسایکلین حساسیت نشان دادند (جدول .(2


جدول :1 شیوع پاتوژن های ادراری بر حسب جنس در بین نمونه ها

گونه باکتری مونث مذکر درصد فراوانی کل

تعداد درصد تعداد درصد تعداد درصد
اشرشیاکلی
1170 44/15 738 27/85 1908 72
استافیلوکوکوس 175 6/65 37 1/4 212 8
ساپروفیتیکوس

جنس کلبسیلا 100 3/77 59 2/23 159 6
جنس پروتئوس 62 2/34 44 1/66 106 4
استافیلوکوکوس 50 1/88 30 1/32 80 3
اورئوس

استافیلوکوکوس 35 1/32 18 0/68 53 2
اپیدرمیدیس

انتروباکترو سیتروباکترو - - - - 132 5
سودوموناس

22

حسن محمودی و همکاران بررسی میزان شیوع عوامل ایجاد کننده عفونت های ادراری ...


جدول 2درصد: حساسیت آنتی بیوتیک ها بر پاتوژن های ادراری

باکتری NA NOR FM GM Te CT CF TOB SXT AN V

اشرشیا کلی 87 84/4 97/67 77 77/5 67/5 63/54 54/41 49/93 43 -

استافیلوکوکوس - 75 - 75 - - - - - - 100
اورئوس

جنس کلبسیلا - 27/06 29/64 25/92 16/77 9/84 - 37/80 12/38 45/29 -
انتروباکتر 23/1 24/5 40/29 35/29 97/78 65/35 48/5 34/71 17 68 -
پروتئوس 100 100 100 100 48/5 100 100 100 100 100 -
سیتروباکتر 100 100 100 100 100 100 100 100 100 100 -
سودوموناس 50 100 - 100 50 49/5 - 100 49/92 100 -
استافیلوکوکوس - 75 - 75 - - - - - - 100
اپیدرمیدیس


استافیلوکوکوس - 9/85 8/35 100 - - 64/86 17/61 29/98 71/5 100
ساپروفیتیکوس

GM.Gentamycin; Tob .Tobramycin; NOR. Norfloxacin; FM.Nitrofurantion; CF. Cephalition;

CT. Ceftizoxim; NA.Nalidixic Acid; V. Vancomycin; Te.Tetracyclin; SXT.Sulfamethoxazol; AN. Amikacin

بحث و نتیجه گیری

عفونت دستگاه ادراری در میان بیماری های عفونی، به عنوان شایع ترین عفونت محسوب می شود و از نظر اقتصادی دارای بار مالی قابل توجهی است .( 18) زنان دارای خطر بالایی برای گسترش عفونتهای ادراری هستند. در ایالت متحده آمریکا % 10/8 زنان در سن 18 سالگی حداقل یکبار در سال عفونت ادراری را تجربه کرده اند .(7) بنابراین تشخیص به موقع این بیماری باکتریایی و درمان صحیح و به موقع در پیش آگهی آن سهم قابل توجهی دارد. از آنجا که مقاومت حساسیو ت به آنتی-بیوتیک ها با فاکتورهای زمان و مکان تغییر می کند، تشخیص و درمان به موقع عفونتهای ادراری به ویژه در موارد درگیری قسمتهای بالایی سیستم ادراری ضروری می باشد، زیرا به

تاخیر افتادن درمان، باعث آسیب غیر قابل برگشت به بافت کلیه و بروز عوارضی نظیر پیلونفروز، آبسه کلیه یا پیلونفریت مزمن می شود که گاهی میتوانند زمینه ساز نارسایی مزمن کلیه هم باشند. با توجه به اینکه به دلیل عدم وجود آگاهی از مصرف درست آنتیبیوتیک ها در سطح جامعه، اغلب کشت های ادرار بیماران مراجعه کرده به دلیل خود درمانی های قبلی منفی گزارش میگردند، لذا در بسیاری از موارد، درمان بر اساس شایعترین سوشهای عفونت ادراری و حساسیت آنتیبیوتیکی آن ها صورت میگیرد. بنابراین یک الگوی کلی از حساسی ت آنتیبیوتیکی پاتوژن های ادراری در هر کشور ضروری است.

23


مجله علمی پژوهشی پژوهان دوره 12، شماره 3، بهار 1393

در تمام مقالات چاپ شده و کتب مرجع، Ecoli به عنوان E.coli بیشترین شیوع را در بین باکتری های عامل عفونت-
شایع ترین علت عفونت ادراری در سطح جامعه و نه در فضای های ادراری دارد. در این مطالعه، درصد خیلی کم از عفونت
بیمارستان معرفی شده است .(11 -19) همچنین ترتیب های ادراری ایجاد شده توسط استافیلوکوک ساپریفیتیکوس
قرارگیری پاتوژن ها بعد از آن در دیگر مقالات، متفاوت ذکر گزارش شد که تفاوت معنا داری با مطالعه حاضر (این باکتری در
شده است. در مطالعه انجام شده استافیلوکوک ساپروفیتیکوس این مطالعه رتبه دوم را به خود اختصاص داد)، مشاهده می-
دومین علت شایع عفونت ادراری بود که مشابه مطالعات انجام گردد. در این مطالعه از نظر حساسیت آنتی بیوتیکی، باسیل های
شده توسط داودیان در بندر عباس می باشد (20)، درحالی که در گرم منفی بیشترین مقاومت را نسبت به آنتی بیوتیک های مانند

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید