بخشی از مقاله
چكیده
هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی وضعیت شیوه های تدریس معلمان مدارس متوسطه شهر ری و رابطه آن با هوش معنوی آنها بوده که با روش توصیفی از نوع همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان مدارس متوسطه شهر ری شامل 705 نفر تشکیل میدادند که از میان آنها تعداد 248 نفر به عنوان نمونه، طبق جدول مورگان تعیین شده و به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه سبک تدریس پراشینگ (2000) و هوش معنوی امرام و درایر (2007) بود. با بهره مندی از روش آلفای کرانباخ مقدار پایایی 0/86 برای پرسشنامه سبک تدریس پراشینگ و مقدار پایایی 0/82 برای پرسشنامه هوش معنوی بدست آمد. دادهها بصورت توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شد. نتایج تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد:
- میزان بکارگیری راهبردهای مدیریتی توسط معلمان مدارس متوسطه شهر ری بالاتر از حد متوسط است.
- میزان انعطافپذیری مدیریت محیط کلاس توسط معلمان در مدارس متوسطه شهر ری بالاتر از حد متوسط است.
- میزان استفاده معلمان از فنون برنامهریزی کلاسی در مدارس متوسطه شهر ری بالاتر از حد متوسط است.
- وضعیت هوش معنوی معلمان مدارس متوسطه شهر ری بالاتر از حد متوسط است.
- بین شیوه تدریس معلمان با هوش معنوی آنان در مدارس متوسطه شهر ری رابطه وجود دارد و این رابطه مثبت است.
- 69/6 درصد متغیر وابسته تحقیق یعنی هوش معنوی معلمان از طریق شیوه های تدریس معلمان قابل پیشبینی است و سهم پیشبینی توسط راهبردهای مدیریتی بیشتر از مولفه های دیگر است.
واژگان کلیدی: شیوه تدریس، هوش معنو ی ، معلمان متوسطه.
.1 مقدمه
تدریس به عنوان یکی از ارکان اصلی فرآیند آموزشی تلقی می گردد که درکارایی نظام آموزشی نقش بسیار موثری ایفا می کند و در این میان اگر معلمان با اصول و مبانی و هدف های تدریس، ویژگیهای دانشآموز و نیازهای آنان آشنا نباشند، هرگز نمیتوانند به عنوان مربیان و مسئولین تعلیم و تربیت در جامعه، بخوبی ایفای نقش کنند. در دهههای اخیر مفهوم معنویت و کاربردهای آن در دنیا و به خصوص در دنیای غرب اهمیت زیادی یافتهاست، بطوریکه مفاهیمی همچـون خـدا، مـذهب، معنویـت و غیـره کـه موضـوعاتی خصوصی قلمداد میشدند، وارد تحقیقات علمی و مباحث آکادمیک در حوزه علوم انسانی شدهاند. بویژه تعداد تحقیقات در چنین موضوعاتی در پژوهشهای روانشناسی و مدیریت به سـرعت در حـال افـزایش
1
است. در این زمینه تابحال کنفرانسها و کارگاههای زیادی تشکیل شـده و میشـود (ابراهیمـی، 1386، ص .(29یکی از مفاهیمی که به تدریج از درون همین جلسات و کنفرانسها ظهور کـرده اسـت، هـوش معنوی میباشد و طبق تعریف محققان، هوش معنوی مجموعهای از قابلیتهای سازش روانی مبتنی بـر جنبههای غیر مادی و متعالی است، به ویژه آنهایی که با ماهیت هستی فرد، معنای شخصـی، تعـالی، و سطوح بالای هشیاری مرتبط هستند. هنگامی که این قابلیتها به کار بسته شوند، توانـایی منحصـر بـه فرد مسئله گشایی، تفکر انتزاعی و کنار آمـدن را تسـهیل میکننـد (آقابابـایی و همکـاران، 1390، ص .(84امروزه روشهایی نوین در تدریس بر مبنای نظریه ها و پژوهشهای تربیتی ارائـه شـده اسـت تـا بـه کمک آنها معلم بتواند این فرآیند را هر چه بهتر به سوی کسب اهداف آموزشی سوق دهد؛ اما موفقیـت و کارایی این روشها مستلزم فراهم بودن شرایطی است که یکی از آنها می تواند هوش معنـوی معلمـان باشد و این تحقیق با هدف بررسی وضعیت شیوه های تـدریس معلمـان مـدارس متوسـطه شـهر ری و رابطه آن با هوش معنوی انجام می شود.
روش تحقیق
روش پژوهش بر مبنای هدف از نوع کاربردی است، همچنین چون تحقیق حاضر درصدد بررسی وضعیت شیوه های تدریس معلمان مدارس متوسطه شهر ری و رابطه آن با هوش معنوی آنها میباشد، از این رو در زمره تحقیقات ×توصیفی و همبستگی قرار میگیرد.
یافته ها
الف) آمار توصیفی
جدول :1-4 بررسی فراوانی جنسیت معلمان
شاخص های آماری فراوانی درصد
گروه ها
زنان 146 59
مردان 102 41
جمع کل 248 100
با توجه به داده های جدول 1-4 می توان بیان نمود که بیشترین فراوانی شامل 146 نفر معادل 59 درصد مربوط به معلمان زن و فراوانی 102 نفر معادل 41 درصد مربوط به معلمان مرد است که در نمودار زیر ترسیم شده است.
نمودار:1-4 نمودار میله ای مرتبط به توزیع فراوانی جنسیت معلمان
2
جدول :2-4 بررسی توزیع شاخصهای مرکزی و پراکندگی شیوههای تدریس
شاخص های آماری
میانگین میانه نما دامنه کمترین بیشترین مقدار مقدار
تغییر فراوانی فراوانی کجی کشیدگی
روشهای تدریس 3.94 4 4 3.25 1.75 5 -.317 -.372
راهبردهای 3.76 3.60 3.40 2.80 2 4.80 -.231 -.718
مدیریتی
مدیریت محیط 3.86 4 4 5 1.50 6.50 -.283 -.768
کلاس
فنون برنامه ریزی 3.93 3.80 3.84 2.80 2.20 5 -.058 -.981
کلاسی
با توجه به داده های جدول 2-4 می توان بیان نمود که به دلیل نزدیک بودن مقدار عددی شاخصهای مرکزی میانگین، میانه، نما برای هر چهار مولفه شیوههای تدریس، نمرات به دست آمده به سمت توزیع نرمال گرایش دارند. دامنه تغییر در هر چهار مولفه بین 1/50 تا 5 متغیر است و مقدار کجی و کشیدگی نیز کمتر از عدد 1 است. بیشترین میزان میانگین در بین مولفهها به فنون برنامه ریزی کلاسی 3/93 و کمترین میانگین به راهبردهای مدیریتی 3/76 تعلق دارد.
3
هوش معنوی
