بخشی از مقاله
تجارت غیر اخلاقی
توسعه چیست؟
هنگامی که به توسعه و پیشرفت میاندیشیم معمولاً ابتدا توسعهء اقتصادی که نیازهای مادّی را برآورده میسازد و شاید اکثراً با رشد تولید ناخالص ملّی سنجیده میشود نظر ما را به خود جلب مینماید. ولی آیا مفهوم توسعه و پیشرفت تماماً همین است و آیا اقتصاد معیار و میزان همه چیز میباشد؟ بدیهی است که امر توسعه میبایستی نه فقط شامل پیشرفت مادّی باشد، بلکه باید ابعاد اجتماعی و فرهنگی را نیز در بر گیرد. مثلاً یک جامعهء توسعه یافته و پیشرفته میبایستی دارای یک نظام قانونی مؤثّر باشد که از طریق سالها عملکرد پارلمانی و تفسیرهای قضائی شکل گرفته باشد. ولی علیرغم میزان زیاد سرمایهگذاری انسانی و هزینههای مربوطه در این راستا، اقتصاددانان هرگز آن را سرمایه ندانسته و جزو برآوردهای خود به حساب نمیآورند. از آنجایی که توسعه دارای یک چنین ابعاد اجتماعی است بنا بر این هر جامعه میبایستی توسعه را از دیدگاه خود تعریف نماید تا نمایانگر فرهنگ، اهداف و ارزشهای زیربنایی آن جامعه باشد.
همچنین امر توسعه دارای بُعد معنوی، اخلاقی و روحانی نیز میباشد. در نهایت، ارزشهای اوّلیهء انسانی است که زیربنای روابط و انسجام اجتماعی را تشکیل میدهد. یعنی طرز تفکّر ما نسبت به دیگر مردمان بر چگونگی روابط ما با آنها در زمینههای مختلف اجتماعی و اقتصادی اثر میگذارد. در جامعهء بیولوژیکی یا در بین حیوانات، غریزه و کیفیّات ژنیتیکی روابط را مشخّص میسازد ولی در بین انسانها این روابط اکثراً تحت تأثیر ارزشهایی است که بر اثر تعلیم و تربیت از طریق خانواده، دین، مدرسه و یا صرفاً تجربهء زندگی در جامعه فرا گرفته میشود. اگر بخواهیم جامعه را به نحوی پایدار از نو سازمان دهیم میبایستی از ارزشهای اوّلیهء آن آغاز کنیم.
تعریف پایدار و بادوام بودن در مورد توسعه چندان آسان نیست ولی مستلزم رعایت تعادل، هم در جامعهء کنونی و هم در طیّ زمانهای آینده میباشد. پایدار و بادوام بودن یک توسعه و پیشرفت هدفی نیست که بتوان به آن نائل گردید، بلکه یک فرآیند پویاست که هم رعایت تعادل بین قسمتهای مختلف جامعه، و همچنین بین جامعه و طبیعت را ایجاب مینماید و هم به امکان حفظ این تعادل در آینده نظر دارد. از یک نظر توسعهء پایدار مانند پرواز هواپیماست که مستلزم عملیاتی صحیح و به موقع میباشد. یعنی نیروهای متعدد وقتی در یک جهت به طور صحیح عمل نمایند قادرند یک هواپیما را از زمین بلند نمایند، بالعکس نیروهای مختلف غیر ثابت و ناهمآهنگ میتواند پیشرفت را در جهتی ناپایدار سوق دهد. در واقع شاید آسانتر باشد که به جای سعی در شناخت کیفیت توسعه پایدار، بکوشیم نیروهایی را که موجب عدم پایداری یک توسعه میگردد شناسایی نموده آنها را کاهش دهیم.
تقریباً با هر ملاک و معیاری که بسنجیم اکثر برنامههای توسعه در حال حاضر ناپایدار است. نظامهای اقتصادی که صرفاً بر نیازهای جسمانی و پیشرفت مادّی متکی هستند و فاقد بعد اخلاقی میباشند از ارائهء نتایج مطلوب عاجز بودهاند. امروزه مشکلات اجتماعی و محیط زیست نمایانگر شکست نظامهای اقتصادی ماست که مسئول بسیاری از پیآمدها و زیانهای واقعی میباشند، اکثراً به خاطر آن که آینده را نادیده گرفتهاند، حال آنکه به دروغ تظاهر به موفقیّت اقتصادی مینمایند. دیدگاه مادّی کوتاه مدّت ما نه فقط زیان مالی به بار آورده، بلکه زیانهای دیگری مانند از دست رفتن منابع، مشکل آلودگی محیط زیست و مسائل انسانی و اجتماعی نیز به دنبال داشته است. در حالیکه محدودیّتهای طبیعی کرهء زمین به طور فزایندهای امکانات توسعه را محدود میسازد، نیاز اخلاقی به رفتاری مسئولانهتر به نحو روزافزونی احساس میگردد.
مفهوم توسعهء پایدار نمایانگر یک موضع اخلاقی از عدالت و همبستگی بین افراد یک نسل و بین نسلهای مختلف میباشد. این دید اخلاقی رفتار کنونی را که بار را بر دوش نسل آینده انداخته و یا امکانات را برای نسل آینده تقلیل میدهد محکوم مینماید. به این ترتیب این موضع یک بینش دراز مدّت و یک دیدگاه وسیع و یکپارچه از تمامی نظامهای انسانی و طبیعی ارائه میدهد. همچنین پایدار بودن مستلزم رعایت اعتدال نیز میباشد.
چنانچه حضرت بهاءالله بیش از صد سال پیش اخطار فرمودند: ان التمدّن... یصیر مبدأ الفساد فی تجاوزه کما کان مبدأ الاصلاح فی اعتداله۱ (مضمون بیان : تمدّن اگر از حدّ اعتدال بگذرد منشأ فساد میگردد همانگونه که موجب اصلاح میگردد هنگامی که در حدّ اعتدال نگهداشته شود). امروزه روشن شده است که نظام طبیعی کرهء زمین از نظر تحمّل پیآمدهای جامعهء مدرن تنها ظرفیت محدودی دارد. بنا بر این بسیاری از فعّالیّتهای بشری در زمینهء توسعه و پیشرفت باید در حدّ اعتدال نگهداشته شود تا با این محدودیّت سازگار باشد.
به این ترتیب برای آنکه توسعه بتواند دوام لازم را داشته باشد میبایستی ارزشهای اخلاقی مناسب را در تمام سطوح جامعه به کار گیرد. هر فردی میبایستی از طریق تعلیم و تربیت و تحقیق و تحرّی فردی ارزشها یا موازین اخلاقی را که بتواند در زندگی راهنمای او باشد فرا گیرد. این ارزشها باید شامل اهداف فردی برای تلطیف شخصیت و ایمان به اهداف اجتماعی در جهت پیشبرد تمدّن بشری باشد. شناخت این حقیقت که منافع فرد از منافع کلّی جمع ناشی میگردد میتواند روح خدمت به دیگران را در جامعه تقویّت نماید. امروزه جامعهء بشری
نیازمند رستگاری جمعی است، نه آنکه آن رستگاری در گرو منافع فردی باشد. نیل به یک توسعهء پایدار مستلزم آن است که بسیاری از مردم جوامع مرفه به خاطر هدفی بزرگتر و برای حفظ منافع نسلهای آینده فداکاری نموده از بعضی مزایای کنونی خود صرفنظر نمایند. انگیزه این اقدام میتواند اعتقاد به اهداف، آرمانها و ارزشهای روحانی باشد که اساس واقعی تعهد به پیشبرد تحوّلاتی است که جامعه بدان نیاز دارد. امروزه این تعهد به بهترین وجه خود، به صورت احساس اهل عالم بودن بر اساس شناسایی وحدت عالم انسانی میتواند ظاهر گردد.
خانواده نقش مهمّی به عهده دارد، چه که در درون خانواده است که تربیت نسل جدید که شخصیت افراد را شکل میدهد و ارزشهای اجتماعی و اخلاقی اوّلیّه را ایجاد مینماید آغاز میگردد. انتقال فرهنگ، اخلاق و ارزشهای معنوی از نسلی به نسل دیگر جنبهء اصلی یک پیشرفت پایدار میباشد. جامعهای که نتواند میراث فرهنگی خود را منتقل سازد محکوم به فناست.
از خصوصیات یک جامعهء پایدار وجود احساس همبستگی در آن جامعه است که اطمینان میدهد که هر فردی دارای موقعیت شریفی در جامعه میباشد و در عین حال نیازهای نسلهای آینده که هنوز متولّد نشدهاند نیز محترم شمرده میشود. ارزشهای کنونی بازار همانند مکتب داروینیسم بر بقای اصلح و کارآیی اقتصادی تأکید دارد. بدیهی است که این اعتقاد حاکی از آن است که غیر اصلح نباید بقایی داشته باشد که این تز در جوامع امروزی اخلاقاً ناپذیرفتنی است. ما در جامعه استخدام را خصوصی کردهایم ولی بیکاری و سایر نیازهای اجتماعی را مسئولیّت بخش عمومی میدانیم. پس جای شگفتی نیست اگر تجارتها موفّق هستند ولی دولتها در زیر بار وامهای سنگین قرار گرفتهاند. ولی این وضع نمیتواند پایدار باشد. ما
میبایستی اصول یک توسعهء موفّق را با حداکثر استفاده از استعدادهای انسانی موجود در جامعه از نو شناسایی نماییم. اگر ثروت را نه فقط منابع مادّی، بلکه ابعاد اجتماعی، فرهنگی و روحانی زندگی نیز بدانیم در این چارچوب جدید، نقش اساسی نهادهای اجتماعی اینست که امکانات آموزش و پرورش را برای هر فرد تأمین نمایند و آن گاه به او امکان دهند تا از استعدادها و مهارتهای خود در جهت منافع خود و جامعه استفاده نماید. کار تنها یک فعّالیّت اقتصادی نیست، بلکه دارای ارزش اجتماعی و روحانی نیز میباشد و میبایستی با این دید وسیع به آن نگریست. این امر نیز حائز اهمّیّت است که جهت حفظ پایداری و تداوم توسعه و به عنوان بازتابی از مفهوم شهروندی جهانی، در تصمیمگیریهای محلّی نیز دیدگاه جهانی در نظر گرفته میشود.
همچنین جهت نیل به یک پیشرفت پایدار، هر گروه فرهنگی و قومی نیازمند ارزشهای اخلاقی میباشد. این گروهها به جای اینکه از ترس و تعصّب خود را از یکدیگر جدا سازند، باید تنوّع و متفاوت بودن یکدیگر را به عنوان جزئی از وحدت در کثرت شکوهمند نژاد بشری ارج بنهند. هر گروهی باید غنای فرهنگی خود را حفظ کرده در پیشبرد آن کوشا باشد و آن را کمکی به فرهنگ کلّیتر و بزرگتر جهانی که جامعهء پایدار آینده خواهد بود بداند.
ارزشهای اخلاقی باید در چهارچوب تجاری و اقتصادی جامعه وارد گردد. کمبودی که ملاحظه میشود اصولاً یک مشکل ساختاری است. امروزه در چهارچوب قانونی تجارت، تنها ملاک موفّقیّت که مدیران در مقابل آن مسئول هستند سود کسب شده برای سهامداران میباشد و هر مدیر شرکتی که در این امر غفلت ورزد به سرعت از کار بر کنار خواهد شد. شرکتهای بزرگ تجاری هیچگونه تعهّد مثبتی برای خدمت به جامعه و یا ایفای نقش اجتماعی دیگری ندارند. بسیاری از مردمی که در امور تجاری فعّال هستند ممکن است شخصاً دارای استانداردهای عالی اخلاقی باشند ولی در حال حاضر در چهارچوب این مشکل ساختاری اسیر شدهاند زیرا ساختار تجاری؛ غیر اخلاقی و مادّی است.
حکومت یا بعد ملّی نیز نهاد دیگری است که نیاز به ارزشهای اخلاقی در آن، احساس میگردد. ما به خوبی میدانیم که برای نیل به یک پیشرفت پایدار چه اقداماتی لازم است. خط مشیی که در کنفرانس محیط زیست ریو دوژانیرو به نام طرح ۲۱ به تصویب رسید مثال خوبی است. به طور مکرّر خاطرنشان شده که آنچه فقدانش حس میشود یک ارادهء سیاسی است که بتواند این امور را به مرحلهء اجرا درآورد. ارادهء سیاسی و شهامت رهبری از ارزشهای اخلاقی سرچشم میگیرد. به کارگیری افراطی حاکمیت ملّی یک نوع خودخواهی ملّی به شمار میرود. آنچه که امروزه در روابط بین کشورها مورد نیاز است وجود یک احساس قویتر مسئولیّت جمعی و در نظر گرفتن منافع مشترک است. منافع ملّی واقعی در دراز مدّت فقط میتواند در منافع مشترک یک نظام جهانی همآهنگ حفظ گردد. ملّتها باید به حقوق یکدیگر احترام بگذارند و با هم مشورت نمایند، نه اینکه روابطشان فقط متّکی بر قدرت باشند.
بنا بر این ارزشهای معنوی تنها به فرد مربوط نمیگردد، بلکه سطوح بالاتر نهادهای بشری نیز میبایستی ارزشهای اخلاقی را ارج بنهند و عملکردشان بر اساس آن باشد. جامعه دارای یک جنبهء مشترک روحانی میباشد که مانند روحی در بدنهای متعدد است. در واقع این اتّحاد خود یکی از ویژگیهای برجستهء خاص بشریت است که به نحو فزایندهای در تکامل آیندهء بشر به سوی یک جامعهء جهانی پایدار، نمودار و آشکار خواهد گردید.
تجارتBTOC
(Business to Customer)فروشنده به مصرف كننده بيشترين سهم در انجام تجارت الكترونيكي از نوعBTOCرا خرده فروشي تشكيل مي دهد . اين نوع تجارت با گسترش وب به سرعت افزايش پيدا كردو اكنون به راحتي مي توان انواع و اقسام كالا ازشيريني گرفته تا اتومبيل و نرم افزارهاي كامپيوتري را از طريق اينترنت خريداري كردBTOC. از حدودپنج سال پيش با راه اندازي سايتهايي چونamazonوCDNOWآغاز شد .
jeff Bezorموسس شركتamazonسايت خود را فقط براي فروش كتاب از طريق اينترنت راه اندازي كرد و اين ايده ساده مقدمه اي بود براي يك تحول جهاني .
در تجارت الكترونيكيBTOCدر يك طرف معامله توليد كننده (فروشنده) محصول و در طرف ديگر خريدار (مصرف كننده نهايي) قرار دارد . موفقيت در اين مدل بسته به تجربياتي است كه به مشتري ارايه ميشود . بايد به مشتري سرويسهايي ارايه شود كه درمد ل سنتي به آنها خو گرفته است و شرايط مشابه را به وجود آورد.
شركتهايي نظيرamazon و relروي شهرت خود محيط نيرومندonlineرا تدارك ديده اند كه بتوانند رضايت بي چون و چراي مشتري را جلب كنند . شكل ديگر ، تجربياتonlineمشتري به درست انتخاب شود . متن و گرافيكي كه مشتري بايد با آن به جاي فروشنده تبادل نظر كند بايد خوب طراحي شده باشد .
پس از هك شدن بسياري از وب سايتهاي خرده فروشان اينترنتي مانندcreditcards وeggheadوegghead ... بسياري از مشتريان نسبت به دزديده شدن اطلاعات شخصي شان توسط هكرها بسيار حساس شده اند ، كه اين امر باعث كاهش معاملات الكترونيك در مقاطع و فواصل زماني زيادي شده . اما معاملات را به نقطه صفر نرسانده است و مردم هنوز از فروشگاههاي onlineاستفاده مي كنند .
هم اكنون اين روش در كشور ما موجود است و مورد استفاده قرا نمي گيرد و در اين روش خريدار به طور مستقيم با توزيع كننده از طريق اينترنت وارد معامله ميشود . هم اكنون سازمانهايي مانند شهروند چنين خدماتي را ارايه مي كنند اما اين خدمات هنوز به صورت عامه در ميان ما جا نيافتاده است . حتي ميان كاربران حرفه اي اينترنت در ايران استفاده از اين خدمات كمتر مرسوم است .
تجارتCTOC
(Consumer to Consumer)مصرف كننده با مصرف كننده در اين مدل تجارت الكترونيكي مزايده ها و مناقصه هاي كالا از طريق اينترنت انجام مي گيرد .مدلCTOCشبيه به نيازمندي هاي طبقه بندي شده يك روزنامه و ياشبيه به يك دكه در بازار دست دوم يا سمساري است ايده اصلي اين مدل اينست كه مصرف كنندگان بايكديگر بدون واسطه به خريد و فروش بپردازند ebayغول حراجيonlineبزرگترين نمونه اوليه مدلCTOCاستEbeyخود چيزي نمي فروشد و به عنوان واسطه اي بين خريداران فروشندگان به ارايه محصولات در حراجي Onlineعمل مي كند . به عنوان مثالEbeyاجازه مي دهد فروشنده قيمت اوليه خود را درحراجي قرارا دهد و سپس شركت كنندگان در حراج قبل از اتمام شده اظهار نظر كنند .
. سايتهاي اينترنتي ديگر نظيرAutobyutel. وCarsmartنمونه هايي از مدلTCOCمي باشند .
به دليل ناچيز بودن هزينه تبليغات در اينترنت استفاده از مدلCTOCتوسط كاربران اينترنتي براي فروش كالاهاي مورد نظر خود مورد توجه قرار گرفته است .
تجارتCTOB
(Consumer to Business)مصرف كننده با فروشنده
در حاليكه بازار مصرفOnlineروز به روز در حال گسترش است بسياري از خريداران در يافته اند كه شيوه انتخاب محصول بسيار گسترده بوده و ممكن است آنان را غوطه ور كند . چراكه وقتي مصرف كنندگان سايتهايي را در ارتباط بافروش محصول مورد نظر خود مي يابند يافتن خود محصول در آن سايت و به دست آوردن قيمت محصول اغلب كاري دشوار است .
بنابراين براي راحتتركردن امر خريد نياز به روشهاي جديد خريد و فروش اينترنتيonlineاست كه ار آن آژانسهايOnlineمانند واسطه هايي بين مصرف كننده ها و فروشنده ها تلاش مي ككنند خريداران را به بهترين وجهي در خريدشان كمك كنند اساس كار آنهاي مبتني بر مدلCTOBاست براي اين كه مدل اين آژانس هاي فروش به سوددهي منتهي شود بايد از يك استراتژي فروش استفاده كنند مانندPricelinePriceline كه خود را با اين استراتژي تطبيق داده است .
تجارتPTOP
(Peer to peer)نقطه به نقطه
مدل تجارت الكترونيكيPTOPبراي تسويه حساب كردن شركت كنندگان در حراج با فروشنده است كه مشهورترين آنها سرويسي به نامPaypalاست تجارتPTOP در چهارچوبي كارمي كند كه افراد بتوانند به طور مستقيم باهم پول ردو بدل كنند و در حاليكه سهم اصلي داد و ستد پولي را نقل و انتقالات رو دررو به عهده دارد فن آوري تلفنهاي همراه تعداد افراد بيشتري را در داد و ستد غير حضوري سهيم مي كند . قبل ازPaypalبسياري از تاجرانonlineدر قدو قواره هاي متفاوت پرداخت مشتري ها را از طريق حساب كارتهاي اعتباري تجارت دريافت مي كردند .
با استفاده از سخت افزارMondexكه زير مجموعهMastercarMastercard است كاربران قادرند نقل و انتقالات الكترونيكي پولي خود رانجام دهند و پول خود را از يك كارت اعتباري به كارت اعتباري ديگر منتقل كنند نحوه استفاده از تلفن همراه بدين صورت است كه به جاي فن آوريGSMكه استاندارد معمول ارتباطي تلفن همراه در بسياري از كشورها به ويژه در اروپاست فن آوري ديگري تحت عنوان پروتكل به كارگيري نرم افزار كاربرد از طريق تجهيزات بي سيم(Wireless Application)كه به اختصارWAPناميده ميشود جايگزين ميشود در اين شيوه جديد هر تلفن همراه از طريق مركز تلفن با يك كامپيوتر سرويسگر مرتبط ميود و مي تواند نرم افزارها مورد نياز كاربر خود را رو ي كامپيوتر مذكور فعال كند به اين ترتيب استفاده كننده مي تواند اطلاعات خود را از طريق كامپيوتر سرويسگر كه خود از طريق اينترنت و يا شبكه هاي ارزش افزوده(VAN)) به مراكز تجاري و خدماتي متصل است ارسال ويا دريافت كند .
تجارتBTOA
(Business to Aministration )فروشنده با اداره اين نوع تجارت الكترونيكي شامل تمامي مبادله هاي تجاري مالي بين شركتها و سازمانهاي دولتي است تامين نيازهاي دولت توسط شركت ها و پرداخت عوارض مالياتها از جمله مواردي است كه ميتوان در اين گروه گنجاند .تجارتBTOAدر حال حاضر دوران كودكي خود را طي مي كند ولي در آينده اي نزديك زماني كه دولت ها به ارتقا ارتباطات خود تمايل و توجه نشان دهند به سرعت رشد خواهد كرد
تجارت CTOA
(Consumer to Administration)مصرف كننده با اداره
مدل تجارت الكترونيكيCTOAهنوز پديدار نشده است ولي به دنبال رشد انواعB2وBTOABTOA دولت ها احتمالا مبادلات الكترونيكي را به حيطه هايي همچون جمع آوري كمكهاي مردمي پرداخت ماليات بردرآمد نو هرگونه امور تجاري ديگري كه بين دولت و مردم انجام ميشود گسترش خواهند داد .
با تجربه و آزمايش تمام مدلهاي تجاريonlineكه تاكنون بيان شد مشخص است كه با وجودي كه تجارت الكترونيك پديده اي تقريبا جديدو نوپاست اما بسيار فعال است . دانشمندان صنعتي معتقدند كه يافتن منابع درآمد.Onlineمطمئن با سعي و خطا آزمايش ميشود مدلهايBTOCوBTOBبيشترين توجه را امروزه به خود جلب كرده اند ولي مدل هاي ديگرهنوز در حال تعديل استراتژي هايشان هستند و روشهايشان را گسترش مي دهند به هرحال عاقلانه است كه ما راجع به 5 سال ابتداي كار تجارت الكترونيك مانند پنج سال ابتداي زندگي يك كودك بينديشيم .
تجارت الكترونيك در ايران مانند سايركشورها داراي شركتهاي بسياري است كه براي توسعه بازار خود به اينترنت وابسته هستند . هدف اين شركتها از ايجاد پايگاه ها در اينترنت تموسعه صادرات است مانند شبكه اطلاعات صنعتي به آدرسWWW.Iranindustry.Orgبه زبان فارسي
وWWW.Iranindustry.comبه زبان انگليسي يا مركز تجارت بين المللي ايران با آدرسIran.comwww.icc .
متاسفانه فروش در شبكه اينترنت مخارج زيادي در بر دارد و براي بسياري مقرون به صرفه نمي باشد . شركتهاي بزرگ دنيا با سرمايه هاي كلان و پرسنل كافي پايگاههاي تخصصي را براي مواردي چون صادرات و فروش تجاري ايجاد كرده اند . شركتهاي متعددي نيز در ايران دست به ايجاد چينن امكاناتي زده اند . اما از آنجايي كه هنوز هيچ متولي و مركزيتي براي اين پديده وجود ندارد اين سازمانها به صورت جزيره اي و خود محور اقداماتي را انجام مي دهند كه هنوز فرانسه كامل تجارت را در برنگرفته و بصورت مقطعي انجام ميشود . هيچ آمار دقيقي از كاربران اينترنت و استفاده كنندگان از كامپپوتر شخصي در دست نيست و هنوز به صورت يك طرح ملي به آن نگاه نشده است بنابراين در مرحله كودكي و نوپايي است و نياز به مراقبت و حمايت زيادي از طرف دولت دارد دولت بايد با ارايه يك طرح ملي فرهنگ خريد جامعه امروزي ايران را تغيير دهد بايد توجه داشت كه سرمايه گذاري مالي و زماني روي زمينه اي كه همه منتقدان معتقدند در آينده اينترنت حرف اول را خواهد زد به طور قطع باعث پويايي اقتصاد كشورخواهد شد خوشبختانه كشور ما از پشتوانه خوبي از نظر نيروي جوان برخوردار است و در نتيجه وظيفه ارگان هاي دولتي و غير دولتي وارد كردن اين فن آوري به كشور و تشكيل دادن گروه هاي كاري براي كار سازمان يافته روي اين فن آوري جديد است
نتيجه گيري
انقلاب تجارت الكترونيك در حال اثرگذاري روي روشهاست تجارت الكترونيك به تمام فروشندگان اين فرصت را مي دهد كه در بازار جهاني و با عرضه كالاهاي خود به بيش از 32 ميليون خريدار با كمترين هزينه رقابت كنند هر تغييرو تحول در جامعه نيازمند تحول و دگرگوني در ساختارو قوانين و آداب و سنن است تابستري مناسب براي پذيرش اين تغيير فراهم شود تجارت الكترونيك نيز تحولي است در عرصه تجارت و اطلاعات كه به موجب آن شيوه خريد و فروش وانتقال اطلاعات و كالاها توسط موسسات دگرگون شده است براي گسترش و پذيرش تجارت الكترونيك لازم است پيش نيازهاي رشد اين فن آوري مهيا شود . از جمله اين پيش نيازها مي توان به زير ساختار مخابراتي . مسايل قانوني ايمني پيام رساني و نيز مبادله الكترونيكي داده ها اشاره كرد
تجارت غیر مجاز و پیدایش پول خاکستری
پول خاکستري، پولي است که از کانال هاي زير زميني و پنهاني به دور از چشم ماموران حکومتي بدست مي آيد و به اظهار کارشناسان اقتصادي چون در ايران، دولت سازمان دهنده منافع اقتصادي است بستر براي ايجاد اين پول ميسر است.
پول شويي عبارت است از هر نوع عمل يا اقدام به عمل براي مخفي کردن يا تغيير ظاهر هويت نامشروع حاصل از فعاليت هاي محرمانه، به گونه اي که وانمود شود، اين عوايد از منابع قانوني سرچشمه گرفته است.
پولشويي يا تطهير پول فعاليتي مجرمانه، در مقياس بزرگ، گروهي، مستمر و دراز مدت است که مي تواند از محدوده سياسي يک کشور مفروض نيز فراتر رود.
پولشويي آثار زيانبار اقتصاد، جامعه و سياست دارد. آلوده شدن بي ثباتي اقتصاد تضعيف بخش خصوصي و برنامه هاي خصوصي سازي کاهش کنترل دولت بر سياست هاي اقتصادي ، فاسد شدن ساختار حکومت بي اعتمادي مردم، بي اعتباري دولت ها و نهاده هاي اقتصادي کشور تنها بخشي از اين آثار است.
پولشويي يک فرايند سه مرحله اي است که مرحله اول مستلزم قطع هرگونه ارتباط مستقيم بين وجوه و جرمي است که حاصل شده، مرحله دوم مخفي کردن ردپاي وجوه براي جلوگيري از تعقيب قانوني آن و مرحله سوم بازگرداندن وجوه به مجرم به صورتي که نحوه اکتساب و محل جغرافيايي آن قابل رديابي نباشد.