بخشی از مقاله

زعفران

كاشت ,داشت و برداشت
كاشت زعفران توسط بنه آن و به طريق كپه اي يا رديفي انجام مي گيرد. بنه هاي درشت براي انتخاب ارجح مي باشد. بنه زعفران را از اوايل خرداد تا اواسط مهر ماه مي توان كشت نمود. در مناطق زعفران خيز ايران غالبا در فاصله ماههاي مرداد تا پايان شهريور كشت صورت مي گيرد، ولي در بعضي نقاط در ماههاي تير و گاهي خرداد زارعين مبادرت به كشت مي نمايند. بهترين زمان انتقال و كشت بنه زعفران در خردادماه توصيه مي شود. پيازهاي درشت زعفران را كه معمولا پوست گيري شده است در عمق 20-15 سانتي متري خاك قرار مي دهند و پس از پايان عمليات كاشت مزرعه آبياري مي شود.


داشت زعفران شامل كوددهي، آبياري، سله شكني، وجين و مبارزه با علف هاي هرز مي باشد. زعفران به آب كمي نياز دارد و بنابراين در مناطق خشك و نيمه خشك بسيار مطلوب است. آبياري از اواسط مهر تا دهه اول آبانماه شروع مي شود و براي اينكه برداشت با مشكل مواجه نشود آبياري بين قطعات و با فواصل چند روز تقسيم مي شود تا گلدهي مزرعه در اوج خود همزمان نشود. شخم پاييزه و بعد از آن شخم بهاره كه انجام گرديد, در مرداد ماه و يا شهريور كه زمان مناسب كاشت است كود حيواني به زمين داده و آنرا با خاك مخلوط مي كنند. پس از صاف كردن, زمين كرت بندي مي شود . در اينحالت زمين براي كاشت آماده است . پس از اولين آبياري به محض اينكه زمين گاوروشد آنرا شخم سطحي مي زنند تا خروج گل زعفران راحت تر صورت گيرد. پس از برداشت گل عمل وجين علفهاي هرز وسله شكني لازم است .وجين علفهاي هرز بهاره نيز در فروردين صورت مي گيرد .

برداشت زعفران بسته به وضعيت آب و هوا از اوايل آبان ماه تا اوايل آذرماه بطول مي انجامد. زمان چيدن گل صبح زود است. پس از برداشت گل در هر روز ,به محل سكونت منتقل شده و در آنجا كلاله و خامه كه محصول اصلي زعفران را تشكيل مي دهد از ساير اجزاي گل جداشده و خشك مي شود .
چغندر قند
روش کاشت

1-روش کرتی:
در این روش پس از آنکه عملیات تخلیه زمین انجام شد بوسیله بیل، کرت بند و یا مرزکش های مخصوص در زمین کرتهائی احداث می شود سطح داخلی کرت ها باید کاملاً صاف باشد. سپس اطراف آنها را مرزبندی کرده بذر را با دست در داخل کرتها پاشیده و بوسیله بیل یا شانه مخصوص آنها را با خاک مخلوط می نمایند دراین روش دانه ها را هم به صورت هیرم و هم خشکه کشت می نمایند.لیکن روش هیرم به مراتب بهتر از خشکه کاری است.
2- روش پشته ای :
ابتدا زمین را پشته بندی می کنند بطوریکه ارتفاع پشته ها 25 تا 50 سانتی متر باشد. سپس زمین را آبیاری کرده و بذرها را به فاصله 20 تا 25 سانتی متر درکنار پشته ها می کارند در این روش فواصل پشته ها از هم حدود 50 تا 60 سانتی متر می باشد.
3- روش خطی:


در این روش با استفاده از بذر افشانهای مخصوص بذر را روی خطوط موازی به فواصل مساوی و عمق برابر و معین می کارند سپس درزمین جویچه های آبیاری ( فارو) ایجاد نموده تا گیاهان از دو طرف آبیاری شده و در نتیجه آب هیچگاه به پای گیاه نمی رسد و در نتیجه اطراف طوقه و روی سطح فاروها سله ایجاد نشده و سرایت بیماری های گیاهی کمتر خواهد شد. علاوه بر آن عملیات تنک کردن، وجین، کود پاشی، سمپاشی، و برداشت به سهولت انجام گرفته و مقدار آب مصرفی به مراتب کمتر خواهد بود.
فاصله بین خطوط و بوته ها در روی خطوط با در نظر گرفتن تیپ های مختلف چغندر متفاوت است.

در مورد انواعی که ریشه کوچک دارند فواصل بین خطوط 50 تا 60 سانتی متر و فواصل بوته ها در روی خطوط 20 تا 25 سانتی متر و درمورد انواعی که ریشه بزرگ دارند فواصل خطوط 50 تا 60 سانتی متر و فواصل بوته ها درروی خطوط 40 تا 45 سانتی متر در نظر گرفته می شود عمق لازم برای کشت بذر چغندر حدود 2 تا 3 سانتی متر است.نشاء کاری در سالهای اخیر بعضی از کشورها از جمله ژاپن اقدام به کشت چغندرقند از طریق نشاکاری نموده اند. برای این کار ابتدا بذر چغندر را در داخل خزانه کاشته و یا آنها را بطور جداگانه در گلدانهای استوانه ای کوچک که قطر دهانه هر گلدان حدود 2 سانتی متر است قرار داده و استوانه ها را در خاک خزانه قرار می دهند.


زمانیکه جوانه های خارج شده از هر بذر به اندازه کافی رشد نمودند ( حدود 10 تا 15 سانتی متر) آنها را با ماشینهای مخصوص نشاکار و یا با دست روی خطوطی که دارای فواصل برابر می باشند نشا می کنند.
دوره رشد و نمو چغندرقند : چغندرقند گیاهی است دو ساله در سال اول ریشه تولید نموده و در سال دوم ساقه و گل و میوه ( بذر) می دهد. درمناطق نیمه خشک با آب و هوای مدیترانه ای این گیاه قادر است دوره رشد خود را در مدت یکسال حفظ کند. در این حالت می توان چغندر را در پائیز کشت کرده و در تابستان از آن بذرگیری نمود. رشد نمو چغندر را به سه مرحله می توان تقسیم نمود:الف) از کاشت تا سبز شدن ( جوانه زدن) ب) از جوانه زدن تا مرحله 16 برگی ( مرحله جوانی) ج) از مرحله 16 تا 40 برگی ( دوره میان سالی تا رسیدن کامل)

داشت

بعد از خروج جوانه از خاک برای رشد و نمو و ادامه حیات گیاه اقداماتی باید انجام گردد که حداکثر محصول ریشه و درصد قند بدست آید این عملیات شامل: آبیاری، تنک کردن، وجین، مبارزه با آفات و بیماریها و سایر عملیات مورد نیاز است.
آبیاری :
چغندرقند به علت داشتن برگهای پهن و توسعه یافته، تنفس و تبخیر آن از طریق برگها شدید و زیاد می باشد لذا در دوره زندگی به آب زیادی نیاز دارد. زمانیکه جوانه ها تولید وهنوز از خاک خارج نشده اند (این زمان در شرایط مناسب رطوبت و حرارت بین 7 تا 10 روز می باشد) لازم است برای سهولت و سرعت خروج جوانه های ضعیف اولیه از خاک زمین را آبیاری نمود تا سطح خاک نرم و مرطوب شود.


پس از آنکه جوانه ها از خاک خارج شدند فواصل و تعداد دفعات آبیاری و مقدار مصرف آب بستگی به شرایط جوی ( مقدار ریزش باران، درجه حرارت، درصد رطوبت محیط و تیپ چغندر) دارد مقدار مصرف آب در ابتدای زندگی نبات کم و فواصل آبیاری طولانی تر است در ماههای خرداد و تیر و مرداد به علت داشتن افزایش درجه حرارت و طولانی بودن روزها مقدار مصرف آب زیادتر و فواصل آبیاری کمتر است لیکن در ماههای شهریور و مهر ترتیب کار برعکس خواهد بود. بطور کلی فواصل آبیاری در مراحل اولیه رشد بویژه در فصل بهار با در نظر گرفتن درجه حرارت محیط هر 10 تا 14 روز یکبار و در تابستان هر 7 تا 8 روز یکبار باید انجام شود. هرچه فواصل آبیاری کمتر باشد رشد و نمو نبات سریعتر شده و مقدار و محصول در هکتار بالا خواهد رفت.
تنک کردن:

در مناطقی که برای تولید چغندرقند از بذر معمولی ( چند جوانه ای ) استفاده می گردد لازم است پس از آنکه نباتات سبز شدند بوته های اضافی از زمین خارج گردند تا تراکم نباتات درواحد سطح به حد مطلوب برسد موقعی که بوته ها قوی شده و تعداد برگ هر بوته، 2 تا 3 عدد رسید اولین مرحله تنک باید انجام گیرد. تنک کردن چغندرقند در اکثر مزارع، با دست انجام می گیرد در کشورهای اروپایی برای این کار از ماشین های مخصوص استفاده می کنند که ضمناً بوته های اضافی را از زمین خارج کرده و فواصل گیاهان با قیمانده را تنظیم می کنند.
مبارزه با علفهای هرز:
در اوایل دوره دشد چغندرقند چون رشد علفهای هرز بیش از چغندرقند می باشد نسبت به دفع آن باید اقدام نمود روشهای رفع علفهای هرز:
الف) مبارزه زراعی: هر گاه زمینی که چغندر در آن کشت خواهد شد به موقع و به عمق معین شخم گردد، اجرای شخم صحیح به مقدار زیاد موجب از بین بردن و یا کاهش علفهای هرز خواهد شد. همچنین کاشت چغندر در زمان مناسب به دلیل رشد و نمو بموقع گیاه سبب از بین رفتن علفها می شود و تا زمانیکه سطح زمین توسط برگهای چغندر بطور کامل پوشیده نشود می توان با کولیتواتورهای مخصوص علفهای هرز را تا حد امکان از بین برده و همچنین سبب شکستن سله زمین شده و از تبخیر رطوبت خاک نیز جلوگیری می گردد. اگر عمل مبارزه با علفهای هرز از کارگر استفاده شود و عمل وجین صورت گیرد بسته به شرایط مختلف 2 تا 4 و گاهی 5 مرتبه وجین انجام می گیرد. و در صورتیکه زراعت مکانیزه و خطی باشد، پس از هر بار وجین چون وضع جویچه ها بهم می خورد می توان با کولتیواتورزدن داخل جویچه ها ( فارو) آنها را مجدداً ایجاد و یا با خاک دادن پای بوته ها موجب سرعت رشد آنها شده و نیز وسیله ای برای شکستن سله زمین خواهد بود.


ب) مبارزه شیمیایی: مبارزه با علفهای هرز دائمی و یا چند ساله عمدتاً مشکل تر از علفهای یکساله است و حتی با استفاده از علف کش هم نمی توان بطور دقیق آنها را از بین برد. برای اینکار معمولاً از سموم مختلفی که قبل با بعد از کاشت چغندرقند استعمال دارند استفاده می شود. از علف کش هایی که قبل از کاشت بذر و یا همزمان با بذر بایستی استفاده کرد می توان پیرامین را نام برد که مقدار مصرف آن باید در نظر گرفتن جنس خاک و تعداد علف هرز در هر هکتار 3 تا 5 کیلوگرم است این ماده را باید در زمین پخش و به وسیله دیسک کاملاً با خاک مخلوط نمود.


برخی از سموم علف کش مانند بتانال را می شود پس از آنکه چغندر از خاک خارج شد برای از بین بردن علفهای هرز در زمین پخش نمود. در اینحالت مقدار ماده مورد نیاز حدود 1 تا 2 لیتر در هکتار است

بیماریها و آفات

آفات مهم:
1- کرم برگ خوار چغندر ( کارادرینا) که برای مبارزه با آن می توان از امولسیون دیازینول 60 درصد به مقدار 5/1 کیلو در هکتار استفاده نمود.2- شب پره زمستانی که برای مبارزه با آن می توان از طریق طعمه پاشی اقدام کرد. 3- مگس چغندر که برای مبارزه شیمیایی با آن می توان از دیازنیون 60 درصد به نسبت یک در هزار استفاده کرد.4- بید چغندر ( پروانه لیتا) برای مبارزه با آن می توان با جمع آوری و سوزاندن بوته های باقیمانده و شخم عمیق و همچنین از سموم شیمیایی استفاده نمود.
بیماریها:


1) سفیدک سطحی چغندرقند که برای مبارزه با این قارچ می توان از روش زراعی و روش شیمیایی استفاده نمود. 2) بیماری سفیدک داخلی چغندر که روش مبارزه با آن تهیه واریته مقاوم و استفاده از ترکیبات شیمیایی است. 3) زنگ چغندر که روش مبارزه با آن روش زراعی و روش شیمیایی می باشد
4) بیماری لکه گرد چغندر که مشابه موارد بالا روش زراعی و روش شیمیایی برای مبارزه با آن می باشد. 5) بیماری پوسیدگی قهوه ای ریشه 6) بیماری ویروس موزائیک چغندرقند7) ویروس زردی چغندر8) بیماری پیچیدگی و تورم رگبرگهای چغندر 9) بیماری پوسیدگی ریشه

برداشت

برداشت چغندرقند زمانی انجام می شود که دوره رشد گیاه پایان یافته وزن ریشه و درصد قند حداکثر باشد در این زمان رنگ برگها سبز مایل به زرد شده و معمولاً به حالت افتاده قرار می گردند.
زمان برداشت هر ناحیه بستگی به شرایط جوی و شروع کار و بهره برداری از کارخانه قند محل و نوع تناوب منطقه دارد. در مناطقی که در پائیز هوا زود سرد می شود معمولاً کارخانجات قند از حدود اول مهرماه شروع به کار نموده و کار آنها تا اواخر آذر ادامه دارد. بنابراین در این نواحی چغندرقند را بهتر است از حدود اوائل مهر شروع به برداشت نمایند مدت زمان نگهداری چغندر در مزرعه از مرحله برداشت تا حمل به کارخانه باید خیلی کوتاه و از نگهداری و توده کردن چغندر در مزرعه بمدت طولانی خودداری شود و پس از برداشت به فاصله به کارخانه حمل شود. در سیلوی کارخانه و یا مزرعه نباید ارتفاعی که ریشه ها روی هم انباشته می شوند زیاد باشد این ارتفاع حدود 2 متر کافی است زیرا در غیر اینصورت تولید گرمای زیاد کرده و ریشه ها فاسد می شوند.


در مناطق معتدل و گرم برداشت دیرتر شروع می شود ولی بطور کلی پس از آنکه دوره رشد چغندر تمام شد باید هر چه زودتر نسبت به برداشت آن اقدام نمود.برداشت چغندرقند به دو روش دستی و یا با وسایل مکانیکی صورت می پذیرد.
مقدار محصول چغندر قند در هر هکتار تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند شرایط جوی، نوع بذر، تکنیک زراعت، درجه حاصلخیزی زمین، آبیاری و سایر عوامل متفاوت است. ولی در شرایط زراعت خوب حدود 50 تن ریشه و 5 تا 8 تن شکر درهکتار تولید می شود.

کلزا

روش کاشت:

به حداقل عملیات زراعی نیاز دارد0 زمین را ابتدا شخم سطحی یا متوسط بعد د یسک زده سپس تسطیح وکرت بندی یا نواری آماده می کنیم0 بعلت ریز بودن دانه ها باید خاک سطحی آنهانرم و پراکنده باشد0 بعد از ایجاد پشته های 60 سانتی متری دو ریف کلزا به فاصله 30 سانتی متر بر روی پشته که بیشتر با بذرکار همدانی کشت می شود0 عمق دانه ها ( 4-3 سانتی متر)است0 که به صورت هیرم کاری هم انجام می شود.
داشت
آبیاری:

1-موقع کاشت 2-یک هفته بعد از کاشت 3-هنگام شروع به ساقه رفتن پس از اتمام زمستان

۴-هنگام گلدهی 5-هنگام تشکیل غلاف 6-هنگام رسیدن دانه

کودهی :

ازت 45 تا 60 کیلوگرم , اکسید فسفر 35تا50 کیلوگرم, اکسید پتاسیم 25کیلوگرم حداکثر نیاز کلزا

به مواد غذایی قبل از شروع گل دهی است کود دهی سرک در دو مرحله زیر انجام می شود0

کود دهی سرک:

کودهی سرک کلزا دردو مرحله ( باتوصیه کارشناسان در سه مرحله ) به روش زیر داده می شود:

مرحله اول: پس از رفع سرما وشروع رشد بهاره ( ابتدای ساقه رفتن)0 درهر هکتار{2کیسه اوره و 2 کیسه نیترات پتاسیم} یا {3 کیسه نیترات آمونیوم و 1 کیسه نیترات پتاسیوم یا 1کیسه کلرو پتاسیوم}0

درمزارع پرتراکم که خطر خوابیدگی وجود دارد: 2 کیسه نیترات آمونیم و 2کیسه نیترات پتاسیم یا 2 کیسه اوره و 1 کیسه کلرو پتاسیم 0

مرحله دوم: ظهور غنچه ها تا قبل یا ابتدای گلدهی درهر هکتار { 3 تا 4 کیسه اوره و یک کیسه کلرور پتاسیوم }0

در مزارع که خطر خوابیدگی وجود دارد: 3تا4کیسه اوره و 1 کیسه کلرور پتاسیوم

توجه : درصورت احتمال نیاز به گوگرد {سولفات} می توان درهرنوبت کود سرک یک تا دو کیسه کود سولفات آمونیم به مزرعه که در این صورت به ازای هر دو کیسه کود سولفات آمونیم یک کیسه اوره کسرمی گردد0

برداشت:

برداشت رقم okpi وقتی که 80 درصد بذور کپسولهای ساقه اصلی به رنگ قهوه ای یا سیاه درآمدند محصول با کمباین غلات قابل برداشت است 0 بهترین رطوبت زمان برداشت 10% است0 سطح عملکرد 3-5/1 تن درهکتار است0 به علت دگرگشن بودن استفاده از کندوی زنبور اصل حدود 9/12 تا 9/17% افزایش محصول خواهیم داشت
علف کشها


رانداپ : : جزء سموم آلي و مصنوعي است .نام تجاري آن گلاي فوزيت است .سمي سيتميک و عمومي .علفهاي هرز برگ نازک و پهن زراعي و باغي را همه از بين مي برد .قبل از گلدهي از طريق اندام هوايي جذب مانند دالاپون.با مقدار سبزينه بالا افزايش نقاط جذب و سم بيشتري وارد ريزوم و ريشه مي شود.ميزان مصرف بستگي به نوع گياه دارد.تاثير بيشتر اين سم از طريق اضافه کردن مواد چسبنده مثل سيتوويت است. براي حلفه که داراي ريزوم است 9 ليتر در هکتار و براي اويار سلام 6 ليتر در هکتار استفاده مي شود.


نحوه عمل سم رانداپ : : تمايل به زردي دارد چون تخريب کلروپلاست را خواهيم داشت.در محل گره ساه هاي چندتايي توليد مي شود .فاصله ميان گره ها کم مي شود.در قسمت جوانه مرکزي پيچيدگي ديده مي شود ولي گياه خم نخورده .چون جوانه مرکزي افراشته است.شبکه اندوپلاسمي متورم شده .ميزان آمونيک داخل خاک بالاست و ايجاد مسموميت مي کند . گياه ظرف 2تا 4 هفته از بين مي رود .اين زمان بستگي به زمان مصرف و فعاليت گياه دارد.


پاراکوات از علف کش هاي دسته بي پريديليوم مي باشد که به طور گسترده در کشاورزي جهان مورد استفاده قرار مي گيرد. اين ترکيب سمي براي اکثر ارگان هاي حياتي بدن خصوصاً در ريه ها مي باشد. سميت ريوي حاصله از اين ترکيب مربوط به ايجاد راديکال هاي آزاد پرانرژي اکسيژن و پراکسيداسيون ليپيدهاي غيراشباع در سلول و تخريب غشاي سلولي و در نهايت ايجاد فيبروز ريوي است.کاپتوپريل يک داروي مهارکننده آنزيم مبدل آنژيوتانسين بوده که در کنترل فشار خون کاربرد دارد. اين دارو داراي خواص مفيد ديگري هم مي باشد. مي توانند پروليفراسيون invitro فيبروبلاستهاي ريه انسان را كه با فاكتور رشدفيبروبلاستيbasic درمان شده اند مهاركنند.. نشان داده شده كه كاپتوپريل فيبروز ريه ناشي از تشعشع را در rat كاهش مي دهد.


روش اجرا: در اين مطالعه پس از انجام آزمايش دوز ـ پاسخ و تعيين دوزهاي 20 براي پاراکوات، 10 براي کاپتوپريل ،40 mg/Kgبرای L-NAME و 80mg/Kg برای L-ARGININE بر تعيين شد. موش هاي صحرايي در گروه هاي 5ـ3 عددي تقسيم شدند وحيوانات از طريق داخل صفاقي در معرض تماس با پاراکوات با دوز 20 قرار گرفتند و همزمان در گروه پيش درمان در يک روز قبل و در گروه درمان بعد از تزريق پاراکوات از طريق خوراکي به آنها کاپتوپريل با دوز 10 داده شد. به گروه کنترل فقط آب و غذا داده شد و به یک گروه mg/Kg40 L-NAME وگروه دیگر 80mg/Kg L-ARGININE داده شد. معيارهاي بيوشيميايي همانند ميزان هيدروکسي پرولين شاخص اندازه گيري بافت کلاژن (روش Reddy)، ميزان گلوتاتيون (روش Kuo and Hook)، ميزان ليپيدپراکسيداسيون بافتي (روش تيوباربيتوريک اسيد) هر دو شاخص استرس اکسيداتيو مي باشند. میزان NO نیز از روش Grees تعیین گردید. معيارهاي هيستوپاتولوژي (با استفاده از رنگ آميزي H&E و تري کروم مانسون) پس از 21 روز مورد بررسي قرار گرفت.

نازل ها در آبیاری
سیستم آبیاری سنترپیوت به دلیل هزینه كارگری كم ، انعطاف پذیری زیاد ، راحتی اجرا و بهره برداری آسان ، یك سیستم آبیاری انتخابی درامر كشاورزی است . وقتی كه سیستم سنترپیوت درست طراحی شود و به پخش كننده های آب با راندمان بالا تجهیز شود ، می تواند در منابع پردازش خود( آب ، انرژی ، زمان ) صرفه جویی نماید .
از انواع مختلف این پخش كننده ها می توان به موارد زیر اشاره كرد : حالت پخش اسپری در ارتفاع متوسط mid-elevation spray application ))، حالت پخش اسپری در ارتفاع كم( low-elevation spray applicator ) وحالت پخش دقیق با انرژی كم( low energy precison application). حالت آبیاری موضعی زیرسطحی (subsurface drip irrigation ) ، به علت راندمان بالا با روش های ذكر شده قابل قیاس است.راندمان یكنواختی بالای آبیاری كه منجر به تولید محصول و راندمان آب مصرفی بالا می شود ،

بهترین وسیلهٔ مقایسه روش های آبیاری برای مناطق و محصولات ویژه می باشد . در آزمایشات مختلف محققان روشهای آبیاری LEPA ، MESA ، LESA ، SDI با ۵ نرخ آبیاری ناقص(I۰ ، I۲۵ ، I۵۰ ، I۷۵ و I۱۰۰) به صورت نسبت آب تهیه شده به مقدار آبیاری كامل برای گیاهان مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد ،که نرخ آبیاری كامل بر اساس ET پتانسیل محاسبه شده از ET گیاه مبنا و اعمال ضریب گیاهی محل تعیین می گردد. براساس مطالعات انجام یافته عملکرد محصول و راندمان آب مصرفی( WUE ) در نرخ های I۲۵ و I۵۰ تحت روش SDI بیشتر از دیگر روش های آبیاری است و در روش LEPA معمولاً بیشتر از Spray ، اما از SDIكمتر می باشد . روند روش ها در نرخ I۱۰۰معكوس بوده و عملکرد محصول و WUE در روش Spray بیشتر از LEPA و SDI می باشد . در نرخ آبیاری I۷۵، نیز این مطلب صادق است . كاهش محصول در آبیاری های كامل در نتیجهٔ راناف سطحی برای روش LEPA و نفوذ عمقی برای SDI می باشد .

در روش SDI با كاربرد مقادیر كمتر آبیاری نفوذ كاهش می یابد و تبخیر نیز با كاهش سطح خیش شده كاهش می یابد و فقط آبی كه به بالا حركت می كند تبخیر می شود. هنگامی كه روش LEPA با تدابیری از قبیل شیب كمتر از۱ درصد ، كشت دایره ای ، ایجاد خاكریز فارو ، كنترل رطوبت خاك و برنامهٔ آبیاری مناسب همراه باشد، بیش از ۹۵ درصد آب در اختیار گیاه قرار خواهد گرفت .مدیریت راندمان بالای آبیاری Spray نیز شامل كاربرد نازل هایی با قطرات آب درشتتر ، اجرای نسبتاً كند پیوست برای تهیهٔ‌ آب كاربردی عمیق تر و اجتناب از آبیاری اسپری در شرایط باد شدید می باشد.
شخم
منظور از شخم زیرورو سازی خاک با گاوآهنهای سوکی و بشقابی است . گاو آهن قلمی خاک را زیرورو نمی کند بلکه می شکافد. ممکن است وضعیتی را که گاو آهن قلمی در خاک ایجاد میکند «نیمه شخم» نامید. با این که بعضی از انواع دیسک ها نیز ممکن است خاک و بقایای بعضی محصولات را به خوبی با خاک اختلاط دهند، اما به منظور جلوگیری از پیدایش ابهام بهتر است استفاده از دیسک را دیسک زدن نامید و اصطلاح شخم را به کارگیری گاو آهنیهای سوکی و بشقابی محدود ساخت.
تهیه زمین در بسیاری موارد باشخم زدن آغاز می شود که خود مهمترین مرحله در تهیه زمین محسوب می سود. چنانچه شخم از نظر زمان و عمق بطور صحیحی انتخاب نگردد. و بطورکلی با کیفیت مطلوبی انجام نشود. نه تنها نتایج مفیدی در بر نخواهد داشت بلکه در شرایطی می تواند به خرابی بستر و گاهی خسارتهای جبران ناپذیر منجر گردد.


انواع روشهاي شخم خاك در كشاورزي ارگانيك
با توجه به هدف شخم انواع عمليات مختلف شخم را در طي مراحل سيكل محصول، بعد از برداشت ، قبل از كاشت و هنگامي كه محصول در زمين است را مي توان انجام داد.
1-بعد از برداشت:
به منظور تسريع عمل تجزيه بهتر است قبل از تهيه بستر كشت براي محصول بعدي بقاياي محصولات قبلي بر روي خاك انباشته شود. بقاياي محصول ، كود سبز محصولات و كودهاي محوطه بايد بر روي سطح خاك ريخته شود. (15 -20 سانتيمتري) زيرا تجزيه در لايه هاي عميق تر بصورت ناقص صورت گرفته همچنين ممكنست باعث توليد مواد بازدارنده رشد شوند كه مي تواند به محصول بعدي آسيب برساند.


2-شخم اوليه
معمولاً در گياهان يكساله يا كاشت جديد شخم اوليه با گاوآهن يا اجزاي شبيه به آن صورت مي گيرد .بطور كلي شخم خاك بايد سطح رويي خاك را زيرورو كرده و همچنين عمق مياني خاك را بطور متوسط بهم زند. شخم عميق خاك باعث مخلوط شدن لايه هاي خاك مي گردد كه اين امر براي ارگانيسم هاي خاك مضر بوده و باعث تخريب بافت طبيعي خاك مي گردد.


3-تهيه بستر
قبل از بذر افشاني يا كاشت ، شخم ثانويه به منظور مسطح كردن سطوح نامناسب شخم انجام مي گيرد. تهيه بستر بذر با اهدافي نظير فراهم كردن كلوخه هايي با اندازه مناسب جهت ايجاد خاك به اندازه كافي نرم انجام مي گيرد.
اگر علف هاي هرز زياد باشند بستر سازي كشت بايد زودتر انجام گيرد تا بدنبال آن جوانه زني بذور علف هاي هرز قبل از كاشت دانه صورت گيرد . مطمئناً ‌شخم خاك بعد از روئيدن علف هاي هرز باعث از بين رفتن آنها مي گردد.
در جايي كه با مشكل غرقاب شدن خاك مواجه هستيم كشت دانه ها بايد روي پشته يا لبه هاي آن صورت گيرد.


4-شخم بين محصولات
پس از رشد محصولات مطمئناً شخم زدن خاك مثل بيل زني باعث توقف رشد علف هاي هرز خواهد شد. همچنين اين امر باعث بهبود خاك و كاهش تبخير رطوبت خاك در لايه هاي عميق تر خاك مي شود. اگر محصولات بطور موقتي داراي كمبود مواد غذايي باشند بطور حتم شخم زدن باعث تسريع تجزيه مواد ارگانيك و در نتيجه دسترسي آسان به مواد غذايي خواهد شد.


روشهای شخم
شخم زمین می بایستی به نحوی انجام پذیرد که قطعات شخم نخورده باقی نمانده، تسطیح زمین بهم نخورده، تراکم خاک به حداقل رسیده و حداکثر صرفه جویی در وقت بعمل آید. در زیر به کلیات روشهای شخم بر هم ، از هم یک طرفه و گردشی اشاره می شود. لازم به ذکر است که شخم یک قطعه زمین بزرگ غالباً تلفیقی از روشهای فوق می باشد.


برای انجام شخم به روشهای از هم بر هم و یکطرفه می بایستی محدوده ای را برای دور زدن تراکتور در دو انتهای زمین در نظر گرفت. این محدوده می بایستی به پهلوهای زمین نیز امتداد یابد تا یکنواختی شخم حاشیه زمین امکان پذیر گردد. شخم این محدوده در پایان شخم قسمت مرکزی انجام می شود.
چنانچه شخم محدوده دور زدن در آغاز کار انجام گیرد، مجدداً زیر چرخهای تراکتور کوبیده خواهد گردید. در عمل لازم است محدوده اولیه شخم را مشخص کرد. برای این کار گاو آهن را طوری تنظیم می نمایند که فقط عقبی ترین خیش عمل کند (قست جلوگاو آهن را بالا می کشند) زمین را با عقبی ترین خیش به عمق حدود 10 سانتی متر با فاصله حدود 7 متر از کناره زمین و در جهت حرکت عقربه ساعت شخم می زند شیار حاصله مشخص کننده محل پائین بردن و بالا کشیدن گاوآهن طی شروع و خاتمه

شخم هر نوار می باشد. به علاوه مکانی را برای نفوذ آسانتر خیش ها هنگام آغاز شخم هر نوار ایجاد می نماید. پس از اتمام شخم قسمت مرکزی زمین نسبت به شخم حاشیه اقدام می نمایند. باید توجه نمود که قبل از شخم پیش نیازهایی لازم است رعایت گردد که شامل رطوبت مناسب خاک، عاری بودن مزرعه از مواد زائد، امکانات تکنیکی مناسب،‏ شرایط آب و هوائی مناسب، شکل و اندازه مناسب مزرعه می باشد.
شخم معمولی زمین های کشاورزی باعث از بین رفتن زمینها در دراز مدت میگردد.


یک مطالعه جدید نشانمیدهد که شخم متداول زمینهای کشاورزی باعث خالی شدن زمین از مواد مغذی و افزایش فرسایش خاک میگردد.
آقای دیوید مونت گومری استاد گروه زمین شناسی دانشگاه واشنگتن در تحقیقات بلند مدتخود به این نتیجه رسیده است که شخم زمین باعث فرسایش خاک و خالی شدن زمین از مواد مغذی میگردد.
کشت بدون شخم و استفاده از دیسک به تنهایی باعث پایداریبیشتری برای زمین میگردد. فرسایش خاک در زمینهای با شخم معمولی از 10 تا 100 برابر بیشتر از زمینهای بدون شخم است.


آقای مونت گومری اطاعاتبیش از 200 آزمایش را با بیش از 1650 مورد اندازه گیری در جهت عملیات مختلف کشاورزی مورد محاسبه قرار داده است. و نتایج این آزمایش در نشریه الکترونیکی آکادمی ملی علوم منتشر خواهد شد.
او میگوید با این رویه و فرسایش خاک زیاد،ما نخواهیم توانست جمعیت 6.6 میلیاردی دنیا را تغذیه کنیم.
روشهای بدون شخم فقط از یک دیسک برای نرم کردن لایه سطحی خاک استفاده میشود و بسیار روش پایداری است. البته روشهای دیگری نیز برای کشت پایدار مانند شخم دستی و تراس بندی وجود دارد که برای کشت در مقیاس وسیع نمیتوان مورد استفاده قرار داد.


بدلیل گران شدن و کم شدن منابع سوختی کشاورزان مجبور خواهند بود به سمت کشاورزی بدون شخم پیش بروند. در کشت بدون شخم میتوان یاروری خاک را افزایش داد و از همه مهمتر گرمایش جهانی زمین را با مصرف سوخ کمتر کاهش داد.
با کاهش شخم زمین تخمین زده میشود کربن کمتری از خاک متصاعد گردد و کربن بیشتری در خاک ذخیره گردد.
ردیف کار گیاهان وجینی
ردیف کار گیاهان وجینی:


این نوع ردیف کارها بر عکس ردیف کار غلات دانه ریز از واحدهای مجزا و مستقلی تشکیل گردیده اند. هر واحد از دستگاه یک ردیف را می کارد. در عمل تعدادی از واحدهای ردیف کار را بفواصل مورد نظر روی یک شاسی سوار می کنند و چند ردیف را با هم می کارند. تفاوت اصلی در ساختمان هر واحد ردیف کار گیاهان وجینی با واحد ردیف کار غلات دانه ریز در نحوه دریافت بذر از مخزن است. در کاشت گیاهان وجینی معمولاً بذرها را بطور مجزا و با فواصلی معین و در روی یک خط می کارند پس انتقال بذر بطور انفرادی یا گروهی، اما منقطع، از مخزن به لوله ریزش ضرورت دارد. عمل انتقال بذر بوسیله صفحه ای گردان که روی آن سوراخها یا محفظه هائی تعبیه شده

است انجام می گیرد. محل قرار گرفتن صفحه گردان بصورت افقی یا عمودی در کف یا خارج از مخزن می باشد هر زمان که سوراخ کف مخزن با سوراخ صفحه گردان منطبق گردد، یک یا چند بذر (بسته به اندازه سوراخ) از مخزن بذر به لوله ریزش انتقال می یابند در صورتی که دستگاه به صفحه گردان محفظه دار مجهز باشد، بذرها بطور انفرادی یا گروهی در داخل محفظه ها واقع می گردند و از مخزن به لوله ریزش انتقال داده می شوند. معمولاً صفحه گردانهای متفاوتی برای بذرها با اندازه های مختلف در نظر گرفته شده اند که از نظر فاصله و اندازه سوراخهای محفظه ها با یکدیگر متفاوتند. میزان بذر با انتخاب صفحه گردان برای اندازه و فواصل سوراخها یا محفظه ها و همچنین سرعت گردش صفحه گردان قابل تنظیم است. نیروی لازم برای چرخش صفحه گردان بوسیله تایر ردیف کار تامین کاری گردد. تایر دستگاه عمل کامل سازی پوشش خاک و تنظیم عمق کاشت را نیز بعهده دارد.


این ردیف کارها را براساس اندازه مخزن بذر به دو گروه کوچک و بزرگ تقسیم می کنند ردیف کارهای دارای مخزن کوچک را برای کاشت محصولات وجینی دانه ریز مانند چغندر، ذرت خوشه ای، عدس و غیره بکار می برند.
این گروه از ردیف کارها را می توان با نام عمومی ردیف کار چغندرقند مشخص ساخت. معمولاً در این ردیف کارها از صفحات سوراخ دار برای انتقال بذر استفاده می کنند، که در نتیجه بذرها بصورت کپه ای یا مداوم (بسته به اندازه سوراخ و فاصله دو سوراخ متوالی) ریخته می شوند. حداقل فاصله ای را که با این ردیف کارها می توان بدست آورد 30 تا 40 سانتیمتر (بین دو ردیف کاشت مجاور) است. از ردیف کارهای دارای مخزن بزرگ برای کاشت محصولات وجینی دانه درشتی مانند ذرت، پنبه، آفتابگردان و غیر

استفاده می کنند. این گروه ار ردیف کارها را می توان با نام عمومی ردیف کار ذرت مشخص ساخت. معمولاً در این ردیف کارها از صفحات گردان محفظه دار برای انتقال بذر استفاده می کنند، که در نتیجه بذرها بصورت انفرادی و با فاصله ریخته می شوند. حداقل فاصله ای را که ردیف کارها می توان بدست آورد 50 تا 60 سانتیمتر (بین دو ردیف کاشت مجاور) است.


ردیف کارهای گیاهان وجینی مورد استفاده برای کاشت در شرایط دیم متنوع می باشند. در شرایط کمبود باران ممکن است کاشت در درون جوی انجام شود در این صورت یک واحد شیار ساز در جلو هر واحد کارنده نصب شده است. در شرایط فراوانی باران، کاشت روی زمین مسطح انجام می گیرد. در این شرایط پشت هر واحد کارنده یک چرخ سنگین تعبیه شده است تا خاک ری و زیر بذر را متراکم سازد.
خصوصیات و جزئیات ساختمانی ردیف کارهای سیب زمینی بسیار متنوعی می باشند، ولی هر دستگاه شامل یک مخزن غده با سوراخهائی برای خروج غدد است. غدد خارج شده از مخزن بوسیله یک چرخ یاتسمه حجره دار دریافت شده و به لوله ریزش انتقال داده می شوند غدد از طریق لوله ریزش روی خاک قرار می گیرند یک جفت دیسک متقابل ضمن پوشاندن غدد با خاک ایجاد پشته های کوتاه و عریضی روی غدد می نمایند. با شروع سبز شدن غدد نسبت به خاک دهی و پشته بندی نهائی با شیارساز اقدام می کنند.


گیاهان وجینی را در اغلب موارد روی پشته می کارند. هنگامی که کاشت در طرفین پشته عریض انجام می شود، پشته بندی قبل از کاشت بعمل می آید. در این صورت می بایستی فواصل قرار گرفتن ردیف کارها را با فواصل پشته ها تنظیم نمود. در صورت کاشت در وسط پشته، معمولاً عمل پشته بندی و کاشت در یک زمان انجام می شوند. چنانچه کود بصورت نواری در خاک قرار داده می شود، کود پاشی را در جلو ردیف کار سوار می نمایند.
ردیف کار غلات دانه ریز
ردیف کار غلات دانه ریز :


این ردیف کار برای کاشت غلات دانه ریز مانند گندم، جو، ارزن، ذرت خوشه ای (جهت علوفه) و لوبیاهای روغنی و چشم بلبلی (جهت کود سبز) بر روی زمین مسطح ساخته شده است. دستگاه شامل مخزن بزرگی است که در کف آن سوراخهایی برای خروج بذر از مخزن تعبیه شده است یک محور افقی زائده دار در داخل مخزن قرار دارد که با حرکت خود خروج بذر را از سوراخها تسهیل می نماید.
رایج ترین روش کنترل خروج بذر استفاده از یک چرخ دنده عریض است که در خارج مخزن و زیر هر سوراخ قراردارد. این چرخ دنده بذر خارج شده از مخزن را دریافت کرده و به لوله ریزش تحویل می دهد سطحی از چرخ دنده که در زیر سوراخ واقع می شود و همچنین سرعت گردش چرخ دنده برای میزان بذر قابل تنظیم است. نیروی لازم برای گردش چرخ دنده ها از تایر های ردیف کار تأمین می گردد. بذر خارج شده از چرخ دنده بوسیله لوله ریزش به داخل شیار باریک و کم عمقی که بوسیله دیسک یا پاشنه شیارساز واقع در جلو لوله ریزش ایجاد شده است می ریزد.
پوشش روی بذر تا حدی بوسیله برگشت خود به خودی خاک انجام شده بوسیله چرخ یا زنجیری که پشت هر پاشنه یا دیسک واقع است کامل می گردد عرض کار ردیف کار غلات دانه ریز بسیار متفاوت است، ولی عرض کار اغلب آنها 5/1 تا 3 متر می باشد در صورتی که تراکتور نیروی کششی لازم را داشته باشد می توان 2 تا 3 ردیف کار را در کنار یکدیگر قرار داد و با یک تراکتور کشید فاصله بین ردیف های کاشت بطور معمول 15 تا 25 سانتی متر می باشد.
بعضی از ردیف کارهای غلات دانه ریز دارای مخازنی برای بذر علفهای مرتعی هستند. سیستم کنترل مقدار و انتقال بذر علفهای مرتعی کاملاً از سیستم اصلی دستگاه مجزا می باشد. تنظیم فاصله کاشت در ردیف کار غلات دانه ریز با بستن سوراخهای ریزش بطور متناوب انجام می شود. به این طریق فاصله ردیفهای کاشت در این ردیف کارها به صورت مضربی از فاصله دو واحد متوالی است مثلاً چنانچه فاصله دو واحد ردیف کاری 5/17 سانتیمتر باشد می توان فواصل 35 تا 5/52 سانتیمتری را نیز بدست آورد.
کاشت بذر غلات دانه ریز تحت شرایط دیم در داخل شیار انجام می گیرد. ردیف کارهائی که برای این منظور ساخته شده اند دارای فواصل بیشتری بین ردیف های کاشت هستند. در جلو هر واحد ردیف کار یک شیار ساز قرار دارد که جوی و پشته لازم را به وجود می آورد پاشنه کاشت در داخل جوی عمل می کند ردیف کار (عمیق کار) دیمی که در ایران وجود دارد دارای پاشنه قطوری است که شیار کوچکی در خاک به وجود می آورد در پشت پاشنه کاشت چرخ سنگینی با عاج لاستیکی مثلثی شکل قرار دارد که ضمن فشردن خاک روی بذر، فرم دهی شیار را تکمیل می سازد.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید