بخشی از مقاله
چکیده
زمینه وهدف: نوجوانی مرحله اي اساسی در زندگی است که با تغییر و رشد سریع مشخص می شـود.ایـن تغییـرات بـا رفتارهـاي مـرتبط بـاسلامتی ارتباط دارند و بر آنها تاثیر میگذارند. پژوهش حاضر جهت بررسی شیوع رفتارهاي پرخطر مرتبط با آسیبهاي عمدي و غیر عمـدي دانش آموزان نوجوان دوره دبیرستان دراستان سیستان و بلوچستان اجرا شده است.
مواد و روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه مقطعی است که در آن با اسـتفاده از روش نمونـهگیـري چنـد مرحلـه اي در سـال1383-84
تعداد 1855 دانش آموز دبیرستانی استان سیستان و بلوچـستان 930) دختـر و 925 پـسر) انتخـاب و پرسـشنامه رفتارهـاي پرخطـر را در کـلاس تکمیل کرده اند. این پرسشنامه رفتارهاي پرخطر مرتبط با راننـدگی نـا ایمـن، پرخاشـگري، حمـل اسـلحه، احـساس غمگینـی، فکـر و اقـدام خودکشی، فرار از منزل و مدرسه را مورد ارزیابی قرار میدهد. پس از تکمیل پرسشنامه ها داده ها با استفاده از نـرم افـزار SPSS و اسـتفاده از شاخص هاي توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها: براساس یافته هاي این پژوهش،42/6درصد دانش آموزان طی12ماه قبل از بررسی سوار موتور سیکلت شده بودند که78درصدآنها هیچگاه از کلاه ایمنی استفاده نکرده بودند. 14/5 درصد به ندرت و 17/5درصد اکثر مواقع از کلاه ایمنی اسـتفاده کـرده بودنـد. در طـول سال گذشته 39/2 درصد دانش آموزان اصلاً از کمربند ایمنی هنگام سوار شدن ماشین استفاده نکرده بودنـد و 35/7 درصـد بـه نـدرت و 24/9
درصد همیشه از کمربند ایمنی استفاده کرده بودند. همچنین 39 درصد سوار ماشینی شده بودند که راننـده آن مـواد مـصرف کـرده بـود.49/3
درصددانش آموزان نیز یکبار یا بیشتر بدون گواهینامه رانندگی کرده بودند. در حدود 22/1 درصد دانشآموزان دبیرستانی در طـول زنـدگی حداقل یک روز اسلحه (تفنگ یا چاقو) و 6/7 درصد نیز طی سال گذشته حداقل یکبار تفنگ همراه داشتند. طی 12 ماه گذشته، 53/3 درصـد دانش آموزان حداقل یکبار در دعوا و درگیري فیزیکی شرکت داشتند و 41/8 درصد نیز در این درگیريها زخمی شده بودند. همچنـین 19/6
درصد دانش آموزان سعی کرده بودند خودشان را از بین ببرند و 69 درصد نیز تجربه چندین روز غمگینـی را گـزارش نمـوده بودنـد. بـه دلیـل احساس عدم امنیت 14/2 درصد دانش آموزان یکبار یا بیشتر به مدرسه نرفته بودنـد و طـی سـال قبـل از مطالعـه 40/9 درصـد دانـش آمـوزان حداقل یکبار مدرسه و 4درصد دانش آموزان یک روز یا بیشتر بدون اجازه منزل را ترك کرده بودند.
نتیجه گیري: یافتههاي این پژوهش نشان میدهد که بسیاري از دانش آموزان دبیرستانی دست به رفتارهاي پر خطر میزنند که سلامت آنهارا به خطر می اندازد. بنابراین طراحی و بهبود راهبردها و برنامه هاي بهداشتی براي کاهش خطرات و عواملی که موجب رفتارهاي پرخطـر مـی
شوند ضروري است. (مجله طبیب شرق، دوره9، شماره3، پائیز86، ص199تا(208
کلیدواژه ها: رفتار هاي پرخطر، آسیب هاي عمدي و غیر عمدي ، دانش آموز، نوجوان
مقدمه
گذر از کودکی به دوره نوجوانی وجوانی با تغییرات بارز و محیط پیچیده و متغیر، سازگاري و رفتارهاي مرتبط با سـلامت
بی نظیر بوقوع می پیوندد. تعامل ویژگیهاي نـوجـوانی و افــراد را تحــت تــأثیر قــرار مــی دهــد. تغییــرات در معیارهــاي
آدرس نویسنده مسئول: زاهدان، بیمارستان روانپزشکی بهاران Email: nbakhsha@yahoo.co 199
اجتمــاعی، جنــسی و فنــاوري ارتباطــات، خطــر انجــام رفتارهــاي مالزیایی در یک درگیري فیزیکی شرکت داشـتند و 6/6 درصـد
غیرســالم، پرخطــر و بیمــاريهــاي جدیــد را افــزایش داده اســت. نیز یک بار یا بیشتر در درگیريها زخمی شده بودند. 5/9 درصـد
توجــه بــه رفتارهــاي بهداشــتی در دورة نوجــوانی بــه دو دلیــل از دانش آموزان با خود اسلحه حمـل و7/3 درصـد نیـز احـساس نـا
اهمیت بالایی برخوردار است. اولاً چندین عامل مرگ و بیماري امنی کرده بودند.((17 حفظ و ارتقاء سلامت جامعه ایجاب میکند
در دورة نوجوانی بـا رفتارهـاي نوجوانـان ارتبـاط دارنـد((1، ثانیـا که توجه ویژه اي به رفتارهاي پرخطر و عوامل مؤثر جهت برنامه
دورة نوجوانی مرحله مهم گذر از دوره تحت کنتـرل والـدین بـه هاي پیشگیري صورت گیرد و این امر بویژه در مـورد نوجوانـان
مرحله استقلال است. (2) نوجوانـان و جوانـان معمـولا در معـرض کــه بخــش عظیمــی از جامعــه را تــشکیل مــیدهنــد و داراي
تغییرات شدید شرایط اجتماعی می باشـند کـه در سـالهاي اخیـر خصوصیات فیزیولوژیکی و روان شناختی خاصی می باشـند کـه
رخ داده اند. این تغییرات می توانند تأثیر عمیقی روي سـلامتی و آنها را در برابر رفتارهاي پرخطر آسیب پذیر می کنند از اهمیـت
رفتارهــاي آســیب زا و پرخطــر داشــته باشــند. (3-5) بــا توجــه بــه بیشتري برخوردار است. بنابراین بـا توجـه بـه آنچـه گفتـه شـد و
ویژگــیهــاي خــاص دورة نوجــوانی و همراهــی ایــن دوره بــا شرایط خـاص جغرافیـایی، اجتمـاعی و فرهنگـی اسـتان سیـستان
رفتارهاي مشکلدار و نیـز اهمیـت دوره نوجـوانی در سـلامت و وبلوچستان این پژوهش جهت بررسـی شـیوع رفتارهـاي پرخطـر
توسعه جامعه این دوره میتواند زمینه منحصر به فردي در بررسی دانش آموزان دبیرستانهاي استان در زمینه آسیب هاي عمـدي و
رفتارهاي بهداشتی و مـرتبط بـا سـلامت باشـد. لـذا در برخـی از غیرعمدي طراحی و اجرا شده است. این استان در جنوب شـرقی
کشورها به صورت منظم و دوره اي به بررسی رفتارهاي پرخطـر ایران و در مجاورت دو کشور پاکـستان و افغانـستان بـا جمعیتـی
در ســنین نوجــوانی و جــوانی بــه ویــژه در دانــش آمــوزان دوره حدود 2 میلیون نفـر، بـیش از 500 هـزار دانـش آمـوز در مقـاطع
دبیرستان پرداخته میشود.((6-16 مختلف تحصیلی دارد که تقریبا یک پنجم آنها را دانش آموزان
بررسی رفتارهاي پر خطردانش آموزان دبیرستانی آمریکا در دورة دبیرستانی (متوسطه) و پیش دانشگاهی تشکیل می دهند((18
سال 2003 نشان داد که طی 30 روز قبل از مطالعه تعـداد زیـادي و اکثر دانش آمـوزان دورة متوسـطه در سـنین نوجـوانی هـستند.
از دانش آموزان رفتارهایی انجام داده بودند که احتمال مرگ را ماسن و همکاران نوجوانی را دورة پیچیده، دشوار و چند بعـدي
در آنان افزایش داده بود. حدود 30/2 درصـد طـی 30 روز قبـل در فرآیند رشد و تحول میدانند کـه بـا تغییـرات سـریع و خیـره
سوار بر وسیله نقلیه اي شده بودند کـه راننـده آن الکـل مـصرف کننده جسمانی، روانی، شناختی و اجتماعی همراه است. (19) این
کرده بود و 17/1 درصد نیز حمل اسلحه را گزارش کرده بودند. تغییــرات، تــأثیر قابــل تــوجهی بــر رفتارهــاي مــرتبط بــا ســلامتی
طی 12 ماه قبـل33 درصـد در درگیـري فیزیکـی شـرکت و 8/5 دارند.((20 رفتارهاي مـرتبط بـا آسـیبهـاي عمـدي و غیرعمـدي
درصد نیز اقدام به خودکشی کرده بودند. (15) گزارش دیگري از طیف وسیعی از رفتارها را در بر میگیرد که از آن جمله میتوان
رفتار هاي پرخطر دانش آموزان دبیرستانی آمریکا در سال 2006 بــه نبــستن کمربنــد ایمنــی، عــدم اســتفاده از کــلاه ایمنــی هنگــام
توسط ایتون وهمکاران نشان داد که طـی 30 روز قبـل از مطالعـه موتورسواري، حمل اسلحه سردو گرم، درگیري فیزیکی، و فکر
9/9 درصد در هنگام رانندگی مصرف الکل، 18/5 درصد حمل و عمل خودکشی اشاره کرد.
اسلحه، 8/4 درصد اقدام به خودکشی و علاوه بر این طی 12 مـاه روش کار
گذشته 35/9 درصد در درگیري فیزیکی مشارکت داشتند.((6 در مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی- توصیفی است که در بین
مالزي نیـز پژوهـشی نـشان داد کـه 27/9 درصـد دانـش آمـوزان دانــش آمــوزان دبیرســتانی وپــیش دانــشگاهی دولتــی دخترانــه و
200
+-
پـسرانه اســتان سیــستان وبلوچــستان در ســال تحــصیلی 1383-84
انجام شده است و از طریق نمونه گیري خوشه اي چند مرحلهاي تعداد 1855 دانش آموز در حال تحصیل 930) دانش آموز دختر و 925 دانـش آمـوز پـسر) کـه در محـدوده سـنی14 تـا 19 ســال بودند، انتخاب و مورد مطالعه قـرار گرفتنـد. تعـداد 635 نفـر از آنان در سـال اول و 542 نفـر در سـال دوم و 561 نفـر در سـال ســوم و 117 نفــر دردوره پــیش دانــشگاهی مــشغول بــه تحــصیل بودند.
پــس از همــاهنگی بــا ســازمان آمــوزش وپــرورش (معاونــت نظري ومهارتی) جهت جمع آوري داده ها، پرسشنامه رفتارهـاي پرخطــر کــه حــاوي اطلاعــات دموگرافیــک و متغیرهــاي مــورد مطالعه می باشد مورد استفاده قرار گرفت. این آزمون بـا اقتبـاس از پرسشنامه رفتارهـاي پرخطـر (YRBSS) مراکـز پیـشگیري و کنترل بیماريهاي آمریکا (CDC) طراحی و تنظیم شـده اسـت.
سیستم پیمایش رفتارهاي پرخطر نوجوانان و جوانان (YRBSS)
درسال 1989 توسط مرکز پیشگیري و کنتـرل بیماریهـا (CDC)
ابداع شـد تـا رفتارهـاي پرخطـر مـسبب مـرگ ومیـر، بیمـاري و مشکلات اجتمـاعی در بـین نوجوانـان و بزرگـسالان را ارزیـابی نمایند. پایایی فرم 53 آیتمی پرسشنامه رفتارهـاي پرخطـر توسـط برنر و همکاران((21 از طریق آزمون- آزمون مجدد ارزیابی شد و نتایج براي تمامی آیتم ها از کاپا 14/5 تا 91/1 متغیر بود. علاوه بر آن برنـر و همکـاران((22 روي نمونـه هـایی از دانـش آمـوزان دختر و پسر دبیرستانی از گروههاي مختلف جمعیتـی آمریکـا بـا روش آزمون-آزمون مجـدد بـه فاصـله دو هفتـه فـرم 72 آیتمـی ابزار اندازه گیري رفتارهاي پرخطر سـلامتی نوجوانـان و جوانـان را مورد بررسی قرار دادند. محققین براي مقایـسه پاسـخهـاي بـار اول و بار دوم آماره کاپا را براي تمامی 72 آیتم محاسبه و شیوع گروهــی رفتارهــاي پرخطــر در دو بــار اجــرا را مقایــسه کردنــد.
ضریب کاپا بین 23/6 تا 90/5درصد با میانگین 60/7درصد بـود و میزان کاپا در همه گروههاي جنسی، قومی، نژادي مشابه بود و در کلاسهاي مختلف تحصیلی نیز تفاوتی نداشت.
فرم فارسی پرسشنامه رفتارهـاي پرخطـر نوجوانـان و جوانـان که با اقتباس از پرسشنامه هاي مذکورتوسط تیم تحقیق تهیه شده بود پس از تأیید اعتبار آن توسط متخصصین روانپزشکی و روان شناسی و تـصویب شـوراي تحقیقـات آمـوزش وپـرورش اسـتان بصورت پایلوت روي 30 نفر در دو زمان با فاصله دو هفتـه اجـرا شد که تطابق بین پاسخ هاي آزمودنی هـا در تمـامی آیـتم هـاي اصلی بالاتر از 85 درصد بود، همچنین تجزیه و تحلیل داده هـاي مربوط به 200 نفر دانش آموز که بـصورت تـصادفی بـه دو نیمـه تقسیم شده بودند نشان داد که بین دو گروه تفـاوت معنـی داري در پاسخها (فراوانی نسبی گزینه هـا) وجـود نـدارد. فـرم فارسـی پرسشنامه رفتارهاي پرخطر علاوه بر ویژگـی هـاي دموگرافیـک مثــل ســن وجــنس داراي 69 مــاده اســت کــه رفتارهــاي پرخطــر مختلف را بر اساس وقوع و فراوانی آنهـا در طـول زنـدگی طـی سال گذشته و یا ماه گذشته را ارزیابی می کند. پرسـشنامه بـدون اطلاعات شناساننده مثل نام و نام خانوادگی می باشد به گونـهاي که امکان شناسایی افراد وجود نداشته باشد از شـرکت کننـدگان خواسته میشود که براي هر ماده گزینهاي را که در مـورد آنهـا صدق می کند را انتخاب نمایند. برخی از آیتمها عبارتند از :
- طی 12 ماه گذشته وقتی سـوار موتـور سـیکلت شده اید چقدر از کلاه ایمنی استفاده کرده اید؟
- طی 12 ماه گذشته سوار موتور سیکلت نشده ام
- به ندرت از کلاه ایمنی استفاده کرده ام
- گاهی از کلاه ایمنی استفاده کرده ام
- اکتر مواقع از کلاه ایمنی استفاده کرده ام
- همیشه از کلاه ایمنی استفاده کرده ام
طی 30 روز گذشته چند روز در مدرسه یـا بیـرون
از مدرسه با خود اسلحه یا چاقو به همراه داشته اید؟
- هیچگاه - یک روز 2-3 -روز
4-5 روز 6-10 - روز - بیشتر از 10 روز
201
پس از تکمیـل پرسـشنامه هـا، داده هـا بـا بـه کـارگیري نـرم افزارSPSS و استفاده از شاخص هاي توصـیفی شـامل میـانگین، فراوانی و درصد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
یافته ها
طبق دادههـاي منـدرج در جـدول شـماره (1)، 45/5درصـد دانش آموزان طی سال گذشته اصلا سوار موتـور سـیکلت نـشده بودنــد. 42/6 درصــد کــل دانــش آمــوزان 32)درصــد دختــران و
51/5 درصد کل پسران دانش آموز) سوار موتور سـیکلت شـده بودند که 78 درصد آنها 89) درصد دختران و 74 درصد پسران)
از کلاه ایمنی استفاده نکرده بودند. همچنین 39/4 درصد دانـش آموزان هنگام سوار شدن ماشین اصلاً از کمر بند ایمنی اسـتفاده نکــرده بودنــد 37/7)درصــد دختــران و 48 درصــد پــسران). تنهــا
24/9 درصد اکثر مواقع یا همیشه از کمربند اسـتفاده مـیکردنـد. 39/2 درصد گزارش کرده بودند که طـی 12 مـاه گذشـته سـوار ماشینی شده بودند که راننده آن مواد مخدر مصرف کرده بـود و
49/3 درصد آنان ( 13/1 درصد دختـران و 63/3درصـد پـسران)
بدون گواهینامه رانندگی کرده بودند.
نتایج مندرج در جدول شماره2 نشان میدهد که 40/9 درصد دانش آموزان طی سال گذشته حداقل یکبار سابقه فرار از مدرسه را داشتند، این میزان در دختران و پسران دانش آموز به ترتیب 4/7
درصد و 55/2 درصد بود. 6/8 درصد دانش آموزان 0/5)درصد دختران و 13/2درصد پسران) طی سال گذشته یکبار یا بیشتر منزل را ترك کرده و شب برنگشته بودند. 4 درصد دانش آموزان بیش از یک روز از منزل فرار کرده بودند 0/1) درصد دختران و 8 درصد پسران). طی ماه گذشته 4/1 درصد دانش آموزان بدون رضایت والدین منزل را ترك کرده و 3/7 درصد بدون رضایت والدین شب را در منزل دوستان با افراد غریبه گذرانده و 26/6 درصد طی ماه گذشته سابقه فرار از مدرسه را گزارش کرده بودند.
طبــق نتــایج منــدرج درجــدول شــماره 3، 69 درصــد دانــش آموزان 74) درصد دختران و 63/9درصد پسران ) به مدت چنـد روز طی سال گذشته احساس غمگینی کرده بودنـد بـه گونـه اي که میـل بـه انجـام هیچگونـه کـاري را نداشـتند. و 78/5 درصـد
82/1) درصد دختران و 74/8 درصد پسران )زندگی و دنیا را بی ارزش احساس کرده بودند.. 57/5 درصد 65/4) درصد دختـران و 49/4درصد پـسران) طـی سـال گذشـته آرزوي مـرگ و 19/6
درصد سعی کرده بودنـد طـی سـال گذشـته خودشـان را از بـین ببرند، این میزان طی ماه گذشته 8/8 درصد بود.
طبق نتایج بدست آمده از جدول شماره 4، 22/1 درصد دانش آموزان سابقه همراه داشتن اسلحه ( تفنگ و چاقو) در طول زندگی را داشتند که این میزان در دختران 10/9 و در پسران 34/1 درصد بود. طی سال گذشته 6/7 درصد دانش آموزان حداقل یک روز تفنگ یا کلت همراه خود داشتند که این شاخص در طی 30 روز گذشته 10/2 درصد بود. 14/4 درصد دانش آموزان به دلیل احساس ناامنی به مدرسه نرفته و 11/7درصد نیز طی 12 ماه گذشته تهدید شده بودند. 53/3 درصد طی 12 ماه گذشته حداقل یکبار یا بیشتر سابقه درگیري فیزیکی داشتند که 41/8 درصد دانش آموزان طی یکسال گذشته در درگیریهاي فیزیکی زخمی شده بودند و سابقه درگیري فیزیکی طی ماه گذشته 30درصد بود.
جدول شماره:1 میزان شیوع رفتارهاي پرخطر مرتبط با نحوه استفاده از وسایل نقلیه در دانش آموزان دبیرستانی استان سیستان و بلوچستان
رفتارپرخطر کل دختر پسر
استفاده از کلاه ایمنی طی 12 ماه گذشته
سوار موتورسیکلت شده اند 42/6 %32 %51/5
عدم استفاده از کلاه ایمنی %78 %89 %74
به ندرت و گاهی %14/5 %6 %18
اکثر مواقع و یا همیشه %7/5 %5 %8
استفاده از کمربند ایمنی هنگام سوارشدن بر ماشین طی 12 ماه گذشته
اصلا" استفاده نکرده اند 39/4 37/7 48
به ندرت و گاهی 35/7 19/5 30/9
اکثر مواقع و یا همیشه 24/9 6/6 21/2
سوارشدن بر ماشینی که راننده آن مواد 39/2 26/3 52
مخدر مصرف کرده است طی 12 ماه
گذشته
یک بار 10/7 10 11/4
بیشتر 28/5 16/3 40/6
رانندگی بدون گواهینامه 49/3 13/1 63/3
گاهی 23/8 10/7 35/8
اکثر مواقع 15/5 2/4 27/5
202
رفتارهاي پرخطر دانش آموزان دبیرستانی
جدول شماره : 2 میزان شـیوع فـرار از مدرسـه و تـرك منـزل در
دانش آموزان سیستان وبلوچستان برحـسب جنـسیت و شـیوع
کلی
رفتار پرخطر کل دختر پسر
فرار از مدرسه طی سال گذشته 40/9 4/7 55/2
یکبار 11/2 3/4 19/2
بیشتر 29/7 1/3 36
ترك منزل و شب برنگشتن بدون اطـلاع 6/8 0/5 13/2
و یا رضایت والدین طی سال گذشته
یکبار 4 0/5 7/5
بیشتر 2/8 - 5/7
فرار از منزل بیش از یک روز 4 0/1 8
یکبار 3/1 0/1 6/1
بیشتر 0/9 - 1/9
ترك منزل بدون رضایت والـدین طـی 4/1 0/7 7/4
ماه گذشته
یکبار 2/9 0/6 5/2
بیشتر 1/2 0/1 2/2
شب ماندن در منـزل دوسـتان بـا افـراد 3/7 0/8 6/6
غریبه بدون رضایت والدین
فرار از مدرسه طی ماه گذشته 26/6 2/6 43/2
یکبار 16 2 22/4
بیشتر 10/6 0/6 20/8
جدول شـماره :3 شـیوع غمگینـی، احـساس بـی ارزشـی، آرزوي
مرگ و اقدام جهت آسیب زدن خود در دانش آموزان دبیرستانی
سیستان وبلوچستان
رفتار پرخطر کل دختر پسر
احساس غمگینی به مدت چندروز طی سـال 69 74 63/9
گذشته به گونه اي کـه میـل بـه انجـام کـار
وجود ندارد
احساس بی ارزشی دنیا و زندگی طـی سـال 78/5 82/1 74/8
گذشته
آرزوي مــرگ و زنــده نبــودن طــی ســال 57/5 65/4 49/4
گذشته
سعی در آسیب زدن (ازبین بردن) خود طی 19/6 23/9 17/2
سال گذشته
یکبار 13/4 15/2 11/5
بیش از یکبار 6/2 6/7 5/7
سعی درآسیب زدن (ازبین بردن) خود طـی 13 13/4 12/6
ماه گذشته
یکبار 8/8 9/9 7/8
بیش از یکبار 4/2 3/5 4/8
دکتر نورمحمد بخشانی و همکاران
جدول شماره : 4 شیوع رفتارهاي پرخطر مرتبط با حمـل اسـلحه سـرد و گـرم، عـدم احـساس امنیـت و درگیـري فیزیکـی دانـش آموزان دبیرستانی سیستان وبلوچستان
رفتار پرخطر کل دختر پسر
همــراه داشــتن اســلحه (تفنــگ یــا 22/1 10/9 34/1
چاقو...) در طول زندگی
یک روز 7/1 4/9 9/2
بیشتر 15 6 24/9
همراه داشتن اسلحه (تفنگ یا کلت) 6/7 1/7 11/7
طی سال گذشته
یک روز 3 1/3 4/8
بیشتر 3/7 0/4 6/9
همراه داشتن اسلحه یا چاقو طی 30 10/2 4/2 16/1
روز گذشته
یک روز 3/7 2/2 5/2
بیشتر 6/5 2 10/9
نرفتن به مدرسـه بـه دلیـل احـساس 14/4 11 17/9
ناامنی در مدرسه
یک روز 8/1 6/4 9/9
بیشتر 6/3 4/6 8
تهدیدشدن با اسلحه یا چاقو طـی 12 11/7 3/6 19/8
ماه گذشته
یک بار 8/9 3/1 14/8
بیشتر 2/8 0/5 5
درگیري فیزیکی در 12 ماه گذشته 53/3 36/6 68
یک بار 16/7 13/6 19/8
بیشتر 36/6 23 48/2
زخمی شـدن در درگیـري فیزیکـی 41/8 13 30/6
طی سال گذشته
یک بار 15 9/2 21
بیشتر 26/8 3/8 9/6
درگیــري فیزیکــی طــی یــک مــاه 30 21/6 36/5
گذشته
یک بار 17/9 13/3 22/5
بیشتر 12/1 8/3 16
بحث
همانطوریکه نتایج پژوهش نـشان مـی دهنـد،42/6 درصـد از کل دانش آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی اسـتان سیـستان و بلوچستان سوار بر موتورسیکلت شده اند که 78درصد از آنها از کلاه ایمنی استفاده نمـیکردنـد. 14/5 درصـد از دانـش آمـوزان
203
طبیب شرق، دوره 9، شماره 3، پائیز 86
گاهی و تنهـا 4درصـد در اکثـر مواقـع هنگـام سوارشـدن بـر خطرجویانــه مــیتوانــد رفتارهــاي پرخطــر ترافیکــی نوجوانــان و
موتورســیکلت از کــلاه ایمنــی اســتفاده مــیکردنــد. درخــصوص جوانان را افزایش دهد.
استفاده از کمربند ایمنی نتایج نشان مـی دهنـد کـه حـدود 39/4 نتابج پـژوهش حکایـت از آن دارد کـه 22/1 درصـد دانـش
درصد اصلاً از کمربند ایمنی هنگـام سوارشـدن ماشـین طـی 12 آموزان دبیرستانی و پیش دانشگاهی اسـتان سیـستان و بلوچـستان
ماه گذشته استفاده نکردند. تنها 24/9 درصد دانش آموزان اکثـر در طول زندگی خود اسلحه سرد یا گرم به همراه داشته اند و این
مواقع یا همیشه از کمربند استفاده مینمودند. 39/2 درصد دانـش میــزان در پــسران حــدود ســه برابــر دختــران اســت 10/9)درصــد
آموزان طی سال گذشته حداقل یکبـار سـوار بـر وسـیله نقلیـه اي دختران و 34/1 درصد پسران). 6/7 درصـد دانـش آمـوزان طـی
شده بودند که راننده آن مواد مخدر مصرف کرده بـود. کـه ایـن سال گذشته حداقل یک روز چاقو یا اسـلحه همـراه داشـته انـد و
میــزان کمتــر از نتــایج بدســت آمــده در مــورد دانــش آمــوزان 14/4 درصد دانش آموزان به دلیل احساس نا امنی یـک یـا چنـد
دبیرستانهاي آلترناتیو آمریکا((13 و نیز سـایر دبیرسـتانها در سـطح روز بــه مدرســه نرفتــه انــد. عــلاوه بــر آن طــی 12 مــاه گذشــته،
ملی است. 15)و(16 ولی در مورد عـدم اسـتفاده از کمربنـد ایمنـی، 11/7درصد دانش آموزان با اسلحه یا چاقو تهدیـد شـده انـد کـه
دانش آموزان استان سیستان و بلوچستان بیشتر از دانـش آمـوزان این میزان در پـسران حـدود 6 برابـر دختـران اسـت 3/6) درصـد
ایالت فلوریداي آمریکا (8) نبستن کمربند ایمنی را گزارش کرده دختران و 19/8درصد پسران). همچنین طی 12 ماه گذشته، 53/3
اند.((8 یافته هاي پژوهش حاضر در خصوص اسـتفاده از کمربنـد درصد دانش آموزان در درگیريهاي فیزیکی شرکت داشـتهانـد
ایمنی در هنگام سوارشدن بر موتورسـیکلت تقریبـا مـشابه میـزان و 41/8 درصد آنها حداقل یک بار زخمی شـده انـد و درگیـري
استفاده از کلاه ایمنی دانش آموزان دبیرستانی ایالـت فلوریـداي فیزیکی و زخمی شدن در پسران بالاتر از دختران میباشد. نتـایج
آمریکاست. تحقیق حاضر در مقایـسه بـا رفتارهـاي پرخطـر دانـش آمـوزان و
