بخشی از مقاله
چکیده
مقاله حاضر مشکلات و موانع توسعه جامعهشناسی در ایـران را در سـطح بـسیار وسیع به پنج دسته تقـسیم کـرده کـه در هـر دسـته تعـدادي مـسأله وجـود دارد.
نخستین مانع، »زمینه فلسفی و پارادایمی« اسـت کـه در ایـن رابطـه فلـسفههـاي موجود در تاریخ دانش ایران زمینهساز جامعهشناسی در آن نطفـه بگیـرد. دومـین
.1 استاد دانشگاه شیراز
742 آسیبشناسی علوم انسانی در ایران
مانع مربوط به خطوط قرمز اجتماعی – سیاسی است که جلـوگیري مـینمایـد از توسعه منطقی جامعهشناسی. جامعهشناسی به عنوان یک علم بنیـادي – کـاربردي به زمینههاي اجتماعی لازم براي رشد نیاز دارد که متأسفانه آن زمینههـا در ایـران فرصتی براي خودنمایی ندارند. در همین رابطه چون جامعهشناسیمعمـولاً داراي بعد قوي انتقادي سیاسـیاست،اصولاً سـاختارهـاي از نـوع خـاص تمـایلی بـه گسترش تحلیلهاي انتقادي جامعهشناختی ندارند. سومین دسته از موانـع توسـعه جامعهشناسی در ایران، مشکلات آموزشی متعددي است کـه عبارتنـد از: کمبـود هیأت علمی کارآمد، کمبودهاي فضائی و وسایل آموزشی، کیفیت پـایین گـزینش دانشجویان و کیفیـت پـایین منـابع درسـی. چهـارمین مـانع بـر سـر راه توسـعه جامعه شناسی در ایران مربوط به مـسائل پژوهـشی اسـتاصـولاً. پـژوهشهـاي اجتماعی در ایران از یک آشفتگی برخوردار است و آنچنان زمینه براي همگان به غلط باز است که بیشتر تحقیقات توسط افراد بیصلاحیت انجام میگیرد و نتیجه
بی این عمل بینتیجگی و تأثیري تحقیقات در زندگی روزانه مردم اسـت. مـشکل پنجم جامعهشناسی در ایران آن است که نتوانسته خود را با سرعت توسعه نظري و سازمانی جامعهشناسی در سطح بینالمللی هماهنگ کند. به عبارت دیگـر یـک فقر ارتباطات بینالمللی وجود دارد به طوري که جامعهشناسی در ایران یک مجله به زبان انگلیسی ندارد. چگونه میتوان ادعا کرد کـه جامعـهشناسـی مـا »بـهروز« است در حالی که سهمی در تولید علم اجتماعی در سطح جهانی نداریم. مقاله در رابطه با موانع راهکارهاي عملـی زیـر را پیـشنهاد مـیکنـد: الـف) بـومی کـردن جامعه شناسی به مفهوم انطباق نظریات موجود با واقعیـتهـاي اجتمـاعی ایـران؛ ب) برداشتن خطوط قرمز اجتماعی و بویژه سیاسی و باز کـردن فـضاي گفتمـان انتقادي؛ ج)رفع مشکلات آموزشی از طریق افـزایش تربیـت هیـأتهـاي علمـی جدید در داخل و خارج از کشور، تخصیص بودجه ویژه بـراي تجهیـز فـضاها و
موانع جامعهشناسی در ایران و راههاي ارتقاء آن 743
وســایل آموزشــی اجتمــاعی، تغییــر اساســی در گــزینش دانــشجویان رشــته
به جامعهشناسی و روز کردن منابع درسی از طریق سرعت بخشیدن در چاپ کتب
ترجمه شدة به روز، تألیف کتب مناسب درسی و بکـارگیـري زبـان انگلیـسی در
دروس کارشناسی؛ د) کنترل نهادینه و سازمانی در مورد پژوهشهاي اجتمـاعی و
جلوگیري از دخالت غیرمتخصصان درشناختی؛انجامتحقیقاتر جامعه ) ارتباط
دادن انجمن جامعهشناسی ایران با سازمانهاي بینالمللی جامعهشناختی از طریـق
سمینارهاي مشترك بـین ایـران و دیگـرراه کـشورهـا و انـدازي تعـدادي مجلـه
جامعهشناختی به زبان انگلیسی.
