بخشی از مقاله
بیکاری در ایران
نزديک به يک چهارم از نیروی کار ایران فاقد اشتغال و بیکار است. [۱] حدود ۷۰ درصد جمعيت ايران زير ۳۵ سال سن دارند. مرکز آمار ایران ميزان بیکاری جوانان را 21.8 درصد اعلام کرده که تقريبا دو برابر نرخ متوسط بیکاری در ايران است. نرخ بیکاری در استان‌های مختلف ایران متفاوت است. اما اغلب نرخ بیکاری در استان‌های مرزنشین از دیگر نقاط ایران بالاتر است.
در سال ۲۰۰۵ میلادی (۱۳۸۴ خورشیدی) نشريه تحقيقات اقتصادی خاورميانه (ميس) در يك گزارش کامل تحليلی از معضل بيكاری در ايران نوشت: «بحران بیکاری ۴۰ درصدی در ایران که ۲۸ میلیون را شامل می‌شود، جمعیت کل کشور را به طور نسبی دچار فقر اقتصادی کرده است.»
در همین سال دولت ایران اعلام کرده است که نرخ بیکاری در کشور حدود ۱۲ درصد است که این آمار در نظر برخی آگاهان غیرواقعی می‌نماید.
برخي کارشناسان انتقادهايي به شيوه هاي آمارگيري بيکاران در ايران و نتايج آن وارد مي کنند، ولي همه بر يک نقطه اتفاق نظر دارند که بيکاري يکي از معضلات اصلي اقتصاد ايران است. جمعيت ايران در 28 سال گذشته تقريبا دو برابر شده و اکثر کساني که در سالهاي بعد از انقلاب 1979 متولد شده اند به سرعت به جمع متقاضيان کار مي پيوندند.
بر اساس آمار رسمي، تعداد بيکاران ايران بين سه تا سه و نيم ميليون نفر است اما کارشناسان آمار بيکاران را بيشتر از چهار ميليون نفر برآورد مي کنند. هر ساله دست کم حدود هشتصد هزار نفر وارد بازار کار ايران مي شوند و ايران توان کافي براي پاسخگويي به اين حجم از متقاضيان کار را ندارد.
دولت در دو سال گذشته حجم زيادي از منابع بانکي را به سمت بنگاه هاي زودبازده هدايت کرده بلکه بتواند از فشار بيکاران بکاهد اما برآوردهاي رسمي نشان مي دهد که تلاش دولت تاثير چنداني بر کاهش نرخ بيکاري نداشته است.
کارشناسان اقتصادي بر اين باورند که ايران براي اين که بتواند بيکاري را کنترل و نرخ آن را کاهش دهد بايد سالانه بيشتر از يک ميليون شغل ايجاد کند در حالي که در طول سال هاي اخير به طور متوسط نتوانسته براي بيشتر از 550 هزار نفر شغل ايجاد کند.
کارشناسان اقتصادي بر اين باورند که ايران براي غلبه بر مشکل بيکاري، نيازمند رشد اقتصادي بالاي هفت درصد است اما در طول چند سال گذشته متوسط رشد اقتصادي در حد پنج درصد بوده است.
کارشناسان اقتصادي بر اين باورند که بخشي از رشد اقتصادي چند سال اخير حاصل افزايش درآمدهاي بالاي نفتي بوده است در حالي که دولت بدون سرمايه گذاري کافي نمي تواند به رشدي قابل اتکا دست يابد تا با آن شعار افزايش فرصت هاي شغلي را تحقق بخشد.
نرخ جدید بیکاری در استان های مختلف ایران
فهرست زیر شامل استان های مختلف کشور ایران است که در آن به درصد بیکاری افراد جویای کار طبق آخرین آمارگیری‌ها اشاره شده است.
• استان کردستان: حدود ۲۵ درصد [۲]
• استان سیستان و بلوچستان: حدود ۳۵ درصد [۳]
• خراسان جنوبی : حدود ۱۸ درصد [۴]
• کرمانشاه : حدود ۲۶ درصد [۵]
• لرستان : حدود ۳۴ درصد [۶]
• آذربایجان شرقی : حدود ۵/۶ درصد [۷]
• اصفهان : حدود ۴ درصد [۱]
• کهکیلویه و بویراحمد : حدود ۱/۱۵ درصد [۲]
مبارزه با رشد بیکاری در ایران
تاييد دوباره وضع بيكاري در كشور از سوي مركز آمار ايران؛ دورقمي شدن نرخ بيكاري قطعي است.
سایت خبری ایران: بحث بيكاري يك بار ديگر در صدر مسائل اقتصادي كشور قرار گرفته است. به‌نحوي كه كارشناسان اقتصادي و مسوولا‌ن مركز آمار ايران از دورقمي ماندن نرخ بيكاري و شتاب صعودي اين نرخ خبر مي‌دهند. اين در حالي است كه پيش از اين مسوولا‌ن وزارت كار با ارائه طرح بنگاه‌هاي زودبازده و استفاده از تسهيلا‌ت بانكي براي ايجاد اشتغال بر اين باور بودند كه نرخ بيكاري را تا سطح تك‌رقمي شدن كاهش داده‌اند.
به گزارش سرویس اقتصادی سایت خبری ایران(INA)، برهمين اساس تا پايان سال 86 بيش از 19 هزارميليارد تومان تسهيلا‌ت به بنگاه‌هاي زودبازده تزريق شد، آن هم در حالي كه در سه سال گذشته تحليل‌گران و كارشناسان اقتصادي بارها از تزريق نقدينگي بدون تبعيت از استانداردهاي اقتصادي و در نظر گرفتن پتانسيل صنعتي كشور و در نهايت بالا رفتن تورم با عنوان اصلي‌ترين گره‌هاي اقتصادي كشور ياد كرده‌اند. در حال حاضر به‌نظر مي‌رسد اين اظهارنظر مركز آمار ايران در مورد گسترش نرخ بيكاري آن هم در ميان فارغالتحصيلا‌ن بيش از هر چيز ديگري گوياي اين ماجرا است كه به وسيله پول و تزريق منابع مالي نمي‌توان شغل ايجاد كرد درغير اين صورت تا امروز تزريق 20 هزار ميليارد تومان به زودبازده‌ها حداقل مي‌توانست تا حدي واهمه رشد بيكاري در اقتصاد ايراني را كاهش دهد.
جالب اينجا است كه در چند روز پيش در همايشي كه به مناسبت روز ملي آمار برگزار شده بود اعلام شد كه نزديك 45 درصد از مديران دولتي تحصيلا‌ت دانشگاهي ندارند اما از سوي ديگر بيكاري فارغالتحصيلا‌ن رو به افزايش است. البته اين تنها بخشي از سناريوي بيكاري را تشكيل مي‌دهد. اين روزها گروهي از مسوولا‌ن دولتي همچنان انقباضي بودن سياست‌هاي بانك مركزي و عدم پرداخت پرشتاب تسهيلا‌ت بانكي را عامل حركت صعودي منحني بيكاري مي‌دانند. انگار به اين زودي‌ها دولتي‌ها اين اظهارنظر كارشناسان اقتصادي را باور نخواهند كرد كه با پول و ريخت‌و‌پاش منابع مالي نمي‌توان اشتغال ايجاد كرد.
مسوولا‌ن رسيدن متولدين سالهاي 60 تا 65 به سنين كار، افزايش تعداد فارغالتحصيلا‌ن دانشگاهي و خشكسالي را به همراه اتخاذ سياست‌هاي انقباضي از سوي بانك مركزي از دلا‌يل افزايش مجدد نرخ بيكاري اعلام كردند.
عليرضا زاهديان معاون مركز آمار ايران با بيان اين مطلب درخصوص تغيير نرخ بيكاري در سنوات و فصول مختلف سال گفت: دلا‌يل كاهش يا افزايش نرخ بيكاري در سالهاي مختلف تفاوت دارد؛ ولي از آخرين دلا‌يل افزايش نرخ بيكاري در كشور مي‌توان به تقاضاي زياد جوانان جوياي شغل براي ورود به بازار كار نام برد.
وي اظهار داشت: در سال جاري با رسيدن متولدين سالهاي 60 تا 65 به سن اشتغال و تقاضاي آنان براي ورود به بازاركار و همچنين با افزايش تعداد فارغالتحصيلا‌ن دانشگاهي به‌ويژه زنان در كشور تقاضا براي ورود به بازار كار تشديد شده است. زاهديان ادامه داد: پيش‌بيني‌ها نيز نشان مي‌داد با توجه به دلا‌يل ذكرشده و همچنين وقوع خشكسالي در كشور نرخ بيكاري دوباره دورقمي شود. وي در بخش ديگري از سخنانش به بررسي وضعيت نوسان نرخ بيكاري در سالهاي گذشته پرداخت و گفت: نرخ بيكاري در بهار سال84، 12درصد بوده كه اين رقم در بهار 87 به 6/9 درصد كاهش يافته است.
