بخشی از مقاله

نقش حسابداري محيط زيست درجلوگيري از بحرانهاي جهاني


چكيده:
همه ما امروزه با يك موضوع حياتي در محيط اطراف روبرو هستيم . در دهه هاي پيش رو اكوسيستم هاي عمده اي تخريب خواهند شد. بزرگي و فوريت اين خطر هنوز به طور گسترده اي شناخته شده نيست زيرا پارادايم اقتصادي حاكم نه تنها اجازه فهم وابستگي كامل اقتصاد بشر به محيط زيست را نمي دهد بلكه اجازه فهم اين موضوع كه محيط زيست وجامعه سيستم هاي با اثرات متقابل هستند را نيز نمي دهد .باتوجه به اينكه توسعه پايدار ، بقاء شركتها را تضمين مي كند،لذا گزينه هاي سياسي نمي تواند راه گشا وقابل بحث باشد بلكه الزام رعايت حقوق اكولوژي هاي موجود غير قابل اجتناب است.
درواقع مي توان بيان كرد جريانات اقتصادي اصلي حداقل دربعد محيط زيست بر اساس حسابداري نادرستي قرار دارد . ازطرفي مي توان بيان نمود بحران مالي كنوني نتيجه ارزش گذاري ثروت مجازي (براي مثال ابزارهاي مالي ) به جاي ثروت اصلي (شامل اكوسيستم هاي موجود) است. كه براي جبران اين ضعف الزام به بازگرداندن سلامت محيط زيستي و اقتصادي سياره خود با استفاده از مدل اقتصادي پاك مبتني بر حسابداري محيط زيستي و اجتماعي دقيق وجود دارد . دراين مقاله نياز به تعريف شاخص هاي اكولوژيكي و اجتماعي از يك سيستم پايدار ارزش گذاري مناسب دارائي هاي اجتماعي و تخمين اثرات سياست هاي مختلف بر اين دارائي ها در اينده مورد بحث قرار گرفته است . براي انجام اين امر توسعه مجموعه اي كامل از ابزارهاي حسابداري محيط زيست بر پايه سيستم هاي پويا با توانايي پيش بيني خروجي هاي هزينه ها و منافع آتي محيط زيستي درقالب سيستم جامع هزينه يابي ضروريست.


كلمات كليدي: حسابداري محيط زيست ، بحرانهاي جهاني ، پايداري اقتصاد ، سيستم جامع هزينه يابي

آیا ما به آینده فرزندان مان ارزش می دهیم ؟

"قدرت واقعی حسابداری شاید در راهی است که در آن نهفته است . "
(رابرتز، 1991)

توصیف مشکل روبروي بشریت آسان نيست چرا که نظام جهانی ما با محیط زیستی ناپایدار است ، ادامه آن موجب فروپاشی اقتصادی و اجتماعی خواهد بو

 

د.
راه حل به همان اندازه ساده است به منظور جلوگیری از سقوط فاجعه بارباید سیستم محیط زیستی ناپایدار به سیستم سازگار با محیط زیست تبدیل شود.با این حال، بسیاری از مردم درک روشنی از مشکل و یاراه حل را نداشته و توسعه پایدار را به معنی حفظ مواد ورشد مادی، به جای توسعه پایداری زیست محیطی فرض می کنند. بنابراین برای جلوگیری ازفاجعه ما نیاز به تعریف روشنی از پایداری و ناپایداری داریم . به سادگی،چیزی که پایدار با محیط زیست است می تواند در طول زمان باقی بماند و اگر نه نمی تواند پایدارباشد.همگی می دانیم که نظام موجود صنعتی ناپایدار است زیرا به تدریج تخریب اکوسیستم های بزرگ راموجب می شود . تاریخ وعلم به ما می گویند که جامعه با تخریب محیط زیست خود نمی تواند زنده بماند. هوایی که استشمام می کنیم، آبی که می نوشیم و غذایی که میخوریم همه از محیط های اطراف ما آمده اند. از آنجا که انرژی و مواد خام استفاده شده توسط اقتصاد ما از محیط می آیند، دوام طولانی مدت به عملکردجوامع انسانی بستگی دارد.
ادامه طولانی مدت استفاده از سیستم های بیوفیزیکی است که توسعه پایدارآنها را پشتیبانی می کند.
اگر چه امروزه آگاهی فزاینده ای از مسائل زیست محیطی وجود دارد، اما بسیاری از سیاست گذاران جهان هنوز نمی خواهند عواقب فاجعه بارتخریب مداوم محیط زیست وتغییرسریع سیستم های بیوفیزیکی باورکنند. آنها در مورد پایداری به عنوان یک گزینه قابل مذاکره سیاسی صحبت میکنند درحالیکه این موضوع غیرقابل مذاکره است.در دیدگاه سیاسی

به مسائل مرتبط با تغییرات آب و هوایی،از دست رفتن تنوع زیستی و افزایش کمبود منابع واکنشها ناکافی است. این شرایط است که باعث نگرانی در میان تعداد رو به افزایشی از سیاستمداران ، رهبران کسب و کار،دانشمندان و جوامع شده است وآنها ایمان آورده اند که نهاد های جهانی در حال حاضر فاقد ظرفیت مدیریت كافي این مشکلات عظیم سیستماتیک

است.

در حال سیاست حاضر اکثر سیاستمداران ارائه راه هایی برای افزایش و نه کاهش مصرف منابع تلاش ميكنند وموضوع بسیاری از کنفرانس های بین المللی هنوز هم بحث و گفتگودرباره درجه حرارت كره زمين است و هنوز راه حلي مناسب براي جلوگيري از
گرم شدن كره زمين ارائه نشده است . این بحث های همیشگی نشان از اينده اي خطرناک است که گسترش
مصرف منابع در یک سیاره محدود با تغییرات آب و هوايي
همراه است. واقعیت این است که فروپاشی اکوسیستم بزرگ قریب الوقوع است که طبیعت و
نظام های اجتماعی نمی توانند خود را سازگار بااين تغییر فاجعه بار انطباق دهند.
در نتیجه، اين وظیفه مهم حسابداری زیست محیطی است که توضیح دهد
اما خط پایین واقعی سود مالی موجب حفظ و بقای اکثر گونه هاي زيست محيطي نمی باشد.
حتي بقا و تمدن های پیشرفته ما در حال حاضر در خطر است.
اکثر مردم می دانند که بحران مالی جهانی وجود دارد ، اما آنها هنوز نمی دانند که این
تنها بخشی از یک مشکل بسیار بزرگي است كه پيش روي انهاست وان تخريب محيت زيست است .
انطباق با فاجعه به چه معنی است ؟
با فرض این که اکوسیستم ها و اقتصاد می تواند به افزایش دما توافق كنند اکثر سیاستمداران
و اقتصاددانان هستند که پیشنهاد محدود کردن مذاکرات بین المللی را م

ی کنند وبه طور متوسط افزایش دما جهانی هرساله تا 2 درجه سانتی گراددرحال وقوع است. درآگوست 2008 ، باب واتسون، رئیس پیشین آی پی سی سی، هشدار داد که جهان باید براي تعدیل و انطباق استراتژی به "آماده شدن برای افزايش دماي 4 درجه سانتی گراد " کار کند (وینس، 2009).
این روش به سادگی امکان پذیر نیست. دمای بالاتر از 2 درجه سانتی گراد نه تنهاموجب نابود
شدن صخره های مرجانی و جنگلهای انبوه مناطق گرمسیری، بلکه ب

اعث گرم شدن جهانی از طریق ذوب شدن لایه منجمد دائمي اعماق قطب شمال و انتشار میلیاردها تن گاز متان خواهد شد. ونتیجه انقراض زندگی بر روی زمین و پایان تمدن پیشرفته بشر
خواهد بود .
به جزعلف های هرز (که دارای چرخه عمر کوتاه به راحتی و گسترش)، گل و گیاه
نمی توانند خود را سازگار به تغییرات آب و هوایی سریع منطبق نمايند. اقتصاد بشر نیز نمی توانند خود را سازگاربا مقیاس بزرگ مخرب تغییرات نمایند . به عنوان مثال ، سازمان ملل متحد هشدار داد که در جهان تولید مواد غذایی ممکن است به25درصدوظعيت فعلي تا سال 2050 برسدو دلیل آن تاثیر تغییرات در ترکیب آب و هوایی ،تخریب زمین، کمبود آب مي باشد (والیس، 2009). با توجه به اینکه یک میلیاردنفر افراد در حال حاضر دچار سوء تغذیه ، این کاهش شدید در دسترسی به غذا و آب است به احتمال زیاد منجر به گرسنگی توده ها گردد.
نتیجه فاجعه بار وقتی است که شکست در کل سیستم رخ می دهد و بازیابی آن
غیر ممکن است. از دست دادن آب آبیاری و یخچالهای طبیعی ،گسترش بیابان ها در جهان، اتمام بسیاری از ساكنان دریاها درنتيجه عنوان افزایش سطحCO2 خواهد بود همه این حوادث در دهه های آینده رخ می دهد مگر اینکه اقدامي فوري انجام گرفته شده .
به همین دلیل اين پرشس مطرح است : انطباق با تغییر آب و هوا به چه معنی است ، آيا تغییرات آب و هوا
فاجعه بار خواهد بود؟ اگر انطباق با نتایج فاجعه بار امکان پذیر نمی باشد، پس تمرکز تلاش های انسان در جلوگیری از فاجعه و تضمین آینده ای برچه بايد باشد. این کار نیاز به


استراتژی متفاوت دارد. به جای امضاي موافقتنامه های بین المللی که باعث افزایش
آلودگی هوا و افزایش درجه حرارت جهانی است ، ما نیاز به لقدامي سرسع برای معکوس کردن گرم شدن کره زمین، يخ زدن مجدد قطب شمال و بازگرداندن آب و هوا امن يزا

ي كره زمين چقدر هزينه دربردارد ووظيفه ونقش حرفه حسابداري دراين ميان چيست.
امید است که به عنوان محیط زیست جهانی و اقتصاد درحال فروپاشی، اکثریت
جمعیت جهان از خواب بیدارشوند تا تغییر سازنده اي ايجاد شود.
خطرات اقتصاد مجازی
به طور واضح، مزایای متعددی در ايجاد ارزشهاي خروجي مثبت بازار وجودداردارزشهايي كه قيمت واقعی كالاو خدمات محیط زیست را منعکس کنند کالا باشد در اقتصاد بازار، قیمت ها تا حد زیادی با عرضه و تقاضا مشخص مي شوند ولی بهای آب و هوا پایدارچقدر است چه قیمتی براي ضروریات زندگی مي توان تعيين كرد اينكه براي همه ما طبیعت ارزشمند است قابل قبول است . در واقع، اکوسیستم های جهان غير قابل قيمت گذاري هستند .اگر مردم مایل نباشند رفتارهای خود را تغییر دهندو موسسات و فن آوریها تا زمانی که
بر این باورباشند که سیستم اقتصادی کنونی می تواند امنیت اقتصادی و رفاه تحویل دهد
بزرگترین مانع برای ایجاد یک سیستم پایدار اجتماعی هستند .


اقتصاد جهانی به زودی از مرحله رکود ادواری خارج و پس از آن همچنان گسترش می یابنددرحاليكه تخريب محيط زيست كماكان ادامه دارد. در
واقعیت هر گونه بهبود اقتصادی شکننده بوده و عمر کوتاهی دارد.
در دهه های آینده اکوسیستم ها تخريب شده و کمبود منابع ايج

ادخواهد شدوادامه آن
بی ثباتي و در نهایت فروپاشی اقتصاد جهانی است. این اتفاق خواهد افتاد چرا که
گسترش مداوم اقتصاد جهانی در یک سیاره با منابع محدود غیر ممکن است (دیلی و کاب، 1989).
بانک جهانی تخمین زده است که مصرف جهانی بین 2000 و 2050. حداقل 400 ٪ افزایش خواهد یافت .وتوليد مقادیر جدید زیادی از آب شیرین، چوب، مواد معدنی ،
نفت و گاز، حبوبات، ماهی و سایر داده های به ميزان چهار برابر براي بسیاری از
محصولات، ضروری خواهد بود. ولي مشکل این است که این مواد خام وجود ندارد.
در واقع اقتصاد جهانی نمی تواند شرايط تولید و مصرف فعلي را ادامه دهد فن آوری های فعلی نمی توانند بازیافت
زباله. اقتصاد جهانی رابه خوبي انجام دهند این موضوع از زمانهاي قبل در محیط زیست بوده است وباعث
نابودی و فروپاشی ویرانگر اکوسیستم مهم (جنگل ها، شیلات، رود

خانه
سیستم ها، و غیره) شده است.
کمبود منابع در حال توسعه و محدودیت های زیست محیطی از عوامل عمده در افزایش شدید قيمت مواد غذایی، انرژی قیمت کالاها در دوره منتهی به بحران مالی سال 2008.شد
ورکود اقتصادی جهان ايجاد شده است .بسیاری از منابع کاهش یافته است. با این حال ، اگراقتصاد جهانی شروع به بهبود یابد و تقاضا افزایش پيداكند، کمبود منابع دوباره
موجب افزايش قيمت حاملهاي انرژي تا قبل از رکود سطح خواهد بود (آژانس بین المللی انرژی، 2008).در واقع اقتصاد جهان اقتصاد مجازی ارزشها است وعمدتا بدون ارتباط با
ثروت واقعی است. بحران مالی کنونی در نتیجه انقباض خیالی ناگهانی
ثروت در قالب اعتبار، سهام و دارایی های گران قیمت است .


توسعه پایدار نیاز به مسئولیت پذیری فردی، سازمانی و دولتی دارد. بخشی از طراحی مجدد اقتصاد تغییرديدگاه از هزینه های صرف مالی افراد و
فعالیت های شرکت های بزرگ به نفع جامعه، به هزينه هایی است که اثرات زیست محیطی، اقتصادی وآسیبهاي اجتماعی درپي دارند.
بشرتنهازماني برای جلوگیری از فروپاشی جهان قادر خواهد بود كه مصرف بي رويه منابع جهانی نگه داشته شود
در محدوده های پایدار است كه شرکت ها و مصرف کنندگان قادر به ادامه حيات مي شوند
مکانیزم های فعلي بازار برای تعیین قیمت صحيح اقتصادی، زیست محیطی پایدارتوان كافي ندارد. سیستم های حسابداری و مدلسازی
حسابداري هنوز هم به اندازه کافی قادر به ارزیابی هزینه های پیچیده ای از توسعه اقتصادی در زمینه های مختلف با درنظرگرفتن شرایط اجتماعی زندگی مردم وجنبه های مختلف زیست نیست. آنچه که اغلب گم شده است ارزیابی اثرات در وابستگی به زمان است. افرادگاهی برای کوتاه مدت موفقیت اقتصادی را سود خالص شركتها تلقي مي كنند بدون آنكه هزينه هاي اجتماعی و زیست محیطی معمولاباتاخیرشناسايي مي شود را درمحاسبات وارد نمي كنند
اينكه بسیاری از اقتصاددانان جهان اشتباه در پیش بینی بحران اقتصادی جهانی کنونی به اشتباه
اثرات گرم شدن کره زمین را درنظر نمي گيرند از نقاط ضعف
نظریه ها جاری است. از آنجا که ما در حال حاضر مدل های اقتصادی

و حسابداری سيستم كاملي اندازه گيري رادربر ندارند درپيش بيني وضعيت آتي ناتوان هستند حتی از وجود بسیاری از بحرانی
زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی مشکلات درآينده چندان اطلاعاتي بدست نمي دهند.
سیستم حسابداری و اقتصادی ما بخشی از مشکل به جای راه حل هستند.
سیستم های حسابداری است که ارزش های موجود ثروت ماد

ی رااندازه گيري مي كند نه آینده نسلهاي بشر را. اما خطرناک است. ارزش نهادن به سود ويژه شركتها ترویج نابرابری های اجتماعی رابدنبال دارد
نقش حسابداری زیست محیطی گزارش رويدادهاي پنهان محيط زيستي است كه در مدل ناسالم اقتصادی ارائه نمي شود. و کمکي به ایجاد یک نوع کاملا متفاوت از اقتصاد پایدار است. جین
برای این کار ما باید به سوال بسیار مهم پاسخ دهیم .
-- چه چیزمنجر به سلامت زیست محیطی و انسانی است؟
-- چه عواملی موجب ناپايداري محيط زيست ا ست ؟
-- چه تغییراتی باید در چه زمانبندی برای جلوگیری از فاجعه محیط زیست لازمند؟
روشهاي حسابداری بايد منعکس کننده این واقعیت باشند که
اقتصاد یک زیر مجموعه از محیط زیست است و.باید اطمینان حاصل شود که تمام فعالیت های اقتصادی در داخل وخارج سازمانها با محیط زیست سازگار و حامي سلامت زیست محیطی و اجتماعی است
چالش این است که به منظور توسعه یک مجموعه کامل از ابزارهای حسابداری محیط زیست، از جمله پویايي سیستم های مبتنی بر مدل جهانی قادر به پیش بینی نتایج احتمالی و آینده هزینه ها و منافع محيطي شركتهاهست ؟.
آنچه كه مسلم است حسابداری محیط زیست نقش حیاتی در جلوگیری از فاجعه جهانی و
ایجاد آینده ای پایدار بازی می کند ، لذاحسابداري باید به سرعت دست به كار شود.
نتيجه گيري :
همچنان كه ذكرشد امروزه دقت به محيط زيست موضوع حياتي است ودرصورت بي توجهي عمده به اثرات مخرب توليد برمحيط زيست موجب ازبين رفتن منابع محدو

د معلي وايجاد بحراني اساسي درادامه حيات كره زمين خواهد شد. همچنان كه دربخشهاي مياني مقاله بحث شد اقتصاد كنوني درمحيطهاي كسب وكار عمدتا مجاري مي باشند وارزش واقعي ايجاد شده واثرات بيروني فعاليتهاي اقتصادي رادربرندارند. اگر چه اقتصادهاي بزرگ بدون توجه به اثرات ويرانگر محيط زيستي فعاليتشان برمحيط زيس

ت وجوامع سعي در پوشش وپنهان ساختن اين فاجعه دارند ولي شايد حرفه حسابداري نقشي به مراتب مهم در شفاف سازي اين اثران مخرب برمحيط زيست است نقشي كه اگر به درستي اجرا نشودشايد نسلها وجوامع آينده نزديك حسابداري را به كم كاري ونقصان متهم كنند .اما بايد درنظر داشت كه حرفه حسابداري به عنوان سيستم در اندازه گيري وگزارش رويدادهاي پنهان محيطي اقتصادي با چالشهايي اساسي روبرواست .ازآن جمله مي توان به نبود پارامترهاي اندازه گيري براي اقلام محيط زيستي ونبود استانداردهاي محيط زيستي اشاره داشت .اينها عواملي هستند كه تلاش حسابداران ونهادهاي حرفه اي حسابداري را براي ايجاد سيستم جامع حسابداري محيط زيست مي طلبند تاحسابداري بتواند نقشي بااهميت درجلوگيري ازبحرانهاي آتي جهاني ايقا كند.

منابع :
1. Yaghoub aghdam, Environmental accounting and Legitimacy theory, Environmental Accounting and Sustainable Development Indicators conference, Czech republic 2009

2. Chiapas Caravan, Professor Ph.D(2006):Affiliations Green accounting A helping instrument in European harmonization of environmental standards: Academy Of Economic Studies Of Bucharest, Regular Address: Calea Victoriei Nr. 224, Bl. D5, Ap. 3, Sector 1, Bucharest.

 


3 Mehenna,Y, and Vernon , P.Dorweiler. (2

004) environmental accounting an essential component of business strategy. P p 66-74
4. Gray, R.H., Owen, D.L. and Maunders, K.T. (1988). Corporate social reporting: emerging trends in accountability and the social contract. Accounting, auditing and accountability journal 1: 6–20.


5. Exposure Draft 65 (1997). The Consideration of Environmental Matters in the Audit of Financial Statements. Melbourne: Australian Accounting Research Foundation.
6. Exposure Draft 65 (1997). The Consideration of Environmental Matters in the Audit of Financial Statements. Melbourne: Australian Accounting Research Foundation.
7. Gray, R.H., Owen, D. and Maunders, K. (1987). Corporate social responsibility. -New Jersey: Prentice Hall.
8. Ramanathan Kavasseri V,1976,”Toward A Theory of Corporate Social Accounting”,the Accounting review ,pp516-520
9. Wisenan,J,2002,An Evaluation of Environmental Disclosures Made in Corporate Annual Reports, Accounting Organizations and society ,pp 205 – 215 www.sciencedirect.com

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید