بخشی از مقاله
نقش مردم در دفاع مقدس
فرهنگ شهادت طلبي
مجموعه ای از اعتقادات وآموزه هایی که بنیان شکل گیری روحیه ی شجاعت، مبارزه و جهاد در راه خدای متعال ونهایتاً کشته شدن در راه ایمان وعقیده است . در فرهنگ اجتماعی ،سیاسی واقتصادی اسلام، ایثار واز خودگذشتگی به عنوان اوج وارستگی انسان ونشانه قرب بشر به خداوند متعال است واگر ایثار واز خود گذشتگی با نثارجان در راه خدا باشد، شهادت تلقی می گردد، واقعه ی عاشورا، اوج ایثار و رسیدن به مقام شهادت است که سرشار از نکات زندگی ساز برای همه انسانهای آزاده جهان می باشد . شهادت مرگ آگاهانه ومقّدس وهدفمند است. »ولاتحسین الذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاء عندربهم یرزقو.
دفاع مقدس به عنوان سند مقاومت و مظلوميت ايرانيان در خاطره تاريخ ثبت و ضبط است. سند مقاومت از اين رو كه دشمن تا بن دندان مسلح به اتكاي همه قدرت های مستكبر و زورگو براي محو ارزش هاي ملتي برآمده بود كه مدت زيادي از پيروزي انقلاب بزرگ آنها سپري نشده بود. هنوز شرايط انقلابي و عوارض آن بر فضاي ايران مستولي بوده و كشور در شرايط آمادگي سياسي، اقتصاد و اجتماعي نبود كه با تهاجم همه جانبه به كشور جنگي ناخواسته و نابرابر بر ملت ايران تحميل شده است. مقاومت همه جانبه و رشادتهاي آحاد مردم در قالب نيروهاي مردمي بسيجي و حماسه آفريني سپاه وجهاد و ارتش ركورد جديد از مقاومت را بر جاي گذاشت.سند مظلوميت نيز از اين رو مي باشد كه اين جنگ نابرابر بود و ايران نه از توان دفاعي برخوردار بود و نه بروكراسي كشور اجازه تجهيز قوا را براي يك جنگ به ما مي داد. از طرف ديگر نيز به دليل رعايت اخلاق و موازين انساني اساساً ما در برنامه هاي دفاعي خود نمي توانستيم از شيوه هاي دشمن مانند بمباران مدارس، مناطق مسكوني، بيمارستانها و رعب و وحشت مردم بهره بگيريم به نوعي دفاع مقدس سند مظلوميت ملتي بود كه با دست خالي و با توكل بر خدا بر همه كفر و الحاد كه در قالب ارتش بعثي نمود پيدا كرده بودند پيروز شد.
8 سال دفاع مقدس وعمليات رزمندگان اسلام با همه فراز و فرودش به خلق فرهنگي غني منجر شد، همان تفكري كه به عنوان فرهنگ پايداري از آن نام مي برند.
فرهنگ شهادت طلبي به واسطه ريشه و خاستگاه هاي تاريخي خود نوعي فرهنگ ديني و ملي است و مي تواند نسخه شفابخشي براي حفظ تماميت ارضي كشور در مقاطع متفاوتي باشد.اين فرهنگ داراي مشخصه ها و ويژگيهايي است كه از ديگر فرهنگها و حتي فرهنگ مقاومت و پايداري ديگر كشور متمايز و ويژه شده است. مهمترين شاخصه هاي اين فرهنگ خداباوري بود همان گوهري كه تمام سكنات و حركات فرد را متوجه مبدا هستي مي نمايد.خدامحوري موجب شد تا بر خلاف ديگر ارتش هاي جهان، رزمندگان اسلام تمام لحظات خود را متوجه خدا نمايند و بر خلاف ديگر استراتژي هاي نظامي فتح خاك را نه به عنوان يك هدف اوليه و اصلي، بلكه به عنوان يك هدف ثانويه ببينند و اين موضوع در تمام تاريخ بشريت بي نظير است و نمونه هاي آن را فقط مي توان در مقاومت هايي سراغ داشت كه از ايران اسلامي بهره گرفته اند.
شهادت طلبي و دفاع مقدس
بي شك دوران دفاع مقدس داراي ويژگيهاي منحصر به فردي است كه آنرا از ساير جنگها متمايز مي كند، دست پليد و ناپاك رژيم بعثي عراق به خون پاك صدها بيگناه آغشته شد و تجاوزي آغاز شد كه از سوي بسياري از كشورهاي مستكبر بيگانه حمايت مادي و معنوي مي شد. جنگي نابرابر به معناي واقعي كلمه. پيش بيني هاي خام اوليه بسياري نظر به اين امر داشتند كه در كمتر از چند ماه كار تصرف ايران پايان خواهد يافت و رهبران متجاوز با پيروزي بر مسند قدرت نشسته و امور را بر
مبناي تصرف ايران پايان خواهد يافت و رهبران متجاوز با پيروزي بر مسند قدرت نشسته و امور را بر مبناي سلايق خويش خواهند گردانيد. اين پيش بيني ها تا حدودي درست و عقلاني مي نمود زيرا با كشوري كه تازه انقلاب نموده و سازماندهي منظمي نداشت، گروهها و فرقه هاي گوناگون هر يك ساز خود را كوك مي كردند فرماندهي نظامي منسجم و كارايي وجو
د نداشت و ... در مقابل ارتش منظم و مجهز به تمامي سلاحها تجهيزات و تكنيكهاي نظامي، ... نمي بايست انتظار ديگري داشت. حال چرا تمامي اين پيش بيني ها نادرست از آب درآمد و چه عواملي باعث شد كه سرنوشت كشور ما در اين نبرد نابرابر اين گونه رقم بخورد. آري اين عوامل همان ويژگيهاي منحصر به فرد دوران دفاع مقدس ماست. يكي از بارزترين و موثرترين آنها فرهنگ شهادت طلبي بود كه در ادامه به آن خواهيم پرداخت. عوامل مختلفي در جنگ باعث پيروزي مي شوند. در يك تقسيم بندي اين عوامل را مي توان در دو مقوله بعد سخت افزاري و بعد نرم افزاري جنگ تقسيم بندي نمود.
1) بعد سخت افزاري:
تمامي تجهيزات نظامي، اعم از نيروهاي نظامي، مهمات، ادوات سبك و سنگين زميني و هوايي و ... كه جنبه ملموس داشته و در جنگ از آنها بهره گيري مي شود بعد سخت افزاري جنگ مي باشد. در اين بعد مابا يك نابرابري عظيمي مواجه هستيم. چرا كه دشمن ما از تمامي تجهيزات نظامي مشروع و نامشروع روز كه در لابراتوارهاي كشورهاي پيشرفته توليد مي شد بهره مي برد، از كمكهاي مادي بسياري از كشورهايي كه موافق نظام جمهوري اسلامي بودند بهره مي جست و در زمينه خريد و تامين مهمات، ادوات سبك و سنگين هيچ گونه نگراني و مشكلي نداشت. قدرت نظامي ايران وعراق از آغاز
جنگ در سال 1359 ميلادي تا پايان جنگ در سال 1367 هيچگاه با يكديگر يكسان نبود. حمايت تمامي كشورهاي عربي بجز سوريه از رژيم بعث عراق و حمايت مالي و تسليحاتي بسياري از كشورهاي جهان از رژيم بعث عراق، تفاوت نابرابري قدرت نظامي ميان دو كشور را به خوبي نمايان مي كند. جدول زير، نمودار قدرت نظامي دو كشور را در آغاز جنگ و در پايان جنگ نشان مي دهد كه توسط مجله معتبر اكونوميست منتشر شد.
در حاليكه كشور ما چند صباحي از شروع جنگ نگذشته بود كه تن به تحريمي ناخواسته داد. بطوري كه در برخي جبهه ها حتي گلوله هايي كه سربازان ما استفاده مي كردند جيره بندي شد.
2) بعد نرم افزاري جنگ:
تجهيزات، امكانات، آموزشها و مهارتهايي كه جنبه عيني و ملموس نداشته و بلكه شامل نيروها، آموزشها و انگيزه هاي غيرمادي افراد درگير در جنگ مي باشد، بعد نرم افزاري جنگ است. خود اين بعد در چند زيرمجموعه قابل بررسي و مداقه مي باشد. قسمتي از توان نظامي و دفاعي نيروهاي درگير در جنگ را شامل مي شود و قسمتي به هدف، انگيزه و رهبري بازمي گردد. از نظر آموزشهاي نظامي به دليل موقعيت زماني و استراتژيك كشور عراق و وجود روابط مناسب فيمابين با
كشورهاي ديگر مخصوصاً با كشور امريكا سربازان آنها جديدترين تكنيكها را فرا گرفته و در خدمت پيروزي خود قرار داده بودند. اين در حالي بود كه در كشور ما به دليل وقوع انقلاب اسلامي و نابساماني هاي مرتبط به آن، اين آموزشها براي مدتي به حالت تعويق و تعطيل درآمده بود و حتي بسياري از فرماندهان استعفا داده يا به دليل شرايط خاص كشور حضور نداشتند. ولي در دوران جنگ بنا به ضرورت اين آموزشها احيا شد، بطوريكه قبل از اعزام نيروها به خطوط مقدم يك دوره فشرده آموزشي چند ماهه برگزار مي شد. (البته اين دوره ها در مقايسه با رقيب بسيار ناچيز بود).
آنچه كه زمينه پيروزي سربازان اسلام در برابر ارتش كفر فراهم آورد، نه تجهيزات و آموزشهاي نظامي بلكه مقوله هدف، انگيزه و رهبري بود.
مقايسه اين ويژگي در بين سربازان اسلام و ارتش كفر نشان مي دهد كه هدف و فلسفه جنگ بين نظاميان بعثي و متجاوز متفاوت بود. آنها متجاوز بودند و قصد تسخير كشور ما را براي ارضاء نيازهاي مادي و دنيوي خود داشتند. حال آنكه سربازان ما با هدف دفاع از آرمانها و ارزشهاي اسلامي و حفظ ميهن خويش وارد ميدان كار و زار شده بودند. آنها متجاوز بودن و ما مدافع. آنها براي خودشان مي جنگيدند و ما براي دفاع از ارزشهاي خويش. مسلماً انگيزه هر گروه نيز متمايز و جدا بود. مشوق و انگيزه آنها ترفيع، پاداش و كسب امكانات مادي و دنيوي بود. حال آنكه سربازان ما جان را در طبق اخلاق نهاده بودند و به قصد رسيدن به احدي الحسنيين رشادت مي ورزيدند. در زمينه رهبري نيز تفاوتهاي مشهود بسياري وجود داشت. صدام فرماندهي مستبد و ديكتاتور بود كه همه كساني كه بر وفق مراد او كار نمي كردند به گونه اي از ميدان به در مي شدند (نمونه هايي از اين امر را در اعدام چند تن از فرماندهان و نزديكان وي را كه به دستور خودش انجام شد، شاهد هستيم.) حال در مقابل رهبري ما به دست حضرت آيت ا... امام خميني(ره) رهبري به تمام معنا رهبر بود كه نه با اجبار و اجحاف، بلكه با ويژگي رهبرگونه و كاريزماتيك خاصي كه داشت بر دلها حكومت مي نمود. سربازانش نه مزدوربكله خود را همرزمان سربازان اسلام قلمداد مي كردند. امام خميني(ره) شخصيتي جامع در ابعاد مختلف علمي و عملي بود و يكي از كم نظيرترين حادثه هاي تاريخ اسلام را آفريد. از بارزترين جلوه هاي رهبري و نقش معنوي حضرت امام خميني(ره) و تاثير شگرف آن بر روحيه ملت و رزمندگان اسلام، هدايت و رهبري ايشان در هشت سال حماسه دفاع مقدس است. بزرگمردي كه حماسه رزمش آميخته به بالاترين مراتب عرفان، فقهش متبلور در فلسفه عملي حكومت اسلامي، و حكمتش، شالوده سياستهاي نظام اسلامي بود.
حضرت آيت ا... خامنه اي درباره ويژگي هاي فرماندهي و رهبري حضرت امام(ره) در هدايت نيروهاي رزمي و مسلح ميفرمايد: غير از دوران پيامبر و دوران خلافت اميرالمومنين و مدت كوتاهي از امام مجتبي(ع)، فرمانده كل قواي عارف و حكيم و عاشق و الهي در دنيا سراغ نداريم... ما در هيچ جاي دنيا، نه امروز و نه در گذشته نيروي نظامي سراغ نداريم كه تحت فرماندهي انساني معنوي و الهي و عارف و داراي رقيق ترين احساسات بشري و در عين حال با قاطعيت و صلابتي كه هيچ فرماندهي در دنيا از آن برخوردار نيست، به حراست و دفاع از ناموس و حيات شرافتمندانه ملت در مقابل تجاوزگران بپردازد. شور و حال سلحشوري و رزمندگي، شوق به جهاد و استقامت رزمندگان و فتوحات عظيمي كه در نبرد با دشمنان اسلام به دست آورده اند، بيشتر مرهون تاثيرات معجزه گون شخصيت معنوي حضرت امام(ره) در رهبري دفاع مقدس است.
يكي ديگر از ويژگيهاي بارز و متفاوت بين دو گروه از نيروهاي درگير جنگ، خصلت و فرهنگ جهاد و شهادت طلبي است. بي شك اين خصيصه بود كه توانست ما را در برابر حملات دشمن حفظ نمايد. چه عزيزاني كه با دستان خالي ولي قلبي آكنده از اميد به حراست از كيان مقدس كشور عزيزمان پرداختند. چه ميدانهاي ميني كه با پاره هاي تن و از خودگذشتگي و ايثار اين جان بر كفان پاك شد. آري اگر امروز در اين فضا نفس مي كشيم به مدد اين فرهنگ والاي عزيزان ما مي باشد.
در دوران پيامبر اكرم نيز همين فرهنگ شهادت طلبي در بين مومنان و مجاهدات صدر اسلام بود كه خواب را از چشمان مشركان و كافران گرفته بود و از آن مرداني پولادين، عاشق شهادت و شجاع ساخته بود و موجب رعب و هراس دشمنانشان شده بود به گونه اي كه با وجود نفرات و تجهيزات فراوان، از مقابله با نيروهاي اسلام هراس داشتند. در جنگ بدر وقتي چند تن از فرماندهان مشركان براي شناسايي مسلمانان رفته بودند، يكي از آنان به مشركان گفت: «شترهاي يثرب، بار مرگ بر
پشت دارند. آيا آنان را نمي بينيد كه چگونه دم فرو بسته و مثل افعي به خود مي پيچند. به خدا قسم! تا به تعداد خود از شما نكشند، كشته نمي شوند، و اگر به آن تعداد از شما بكشند، زندگي بعد از آن براي شما چه سودي دارد؟ پس چاره اي بينديشيد.
اوج تجلي فرهنگ شهادت طلبي جوانان در هشت سال دفاع مقدس نمايان بود
اوج تجلي فرهنگ شهادت طلبي در هشت سال دفاع مقدس نمايان بود، چرا كه جوانان با پيشاني بندهاي يازهراء، يا ابوالفضل، يا حسين، يا مهدي و ... توانستند با كمترين ساز و برگ نظامي بر ارتش تا دندان مسلح دشمن كه توسط استكبار جهاني تجهيز مي شد، پيروز شوند و پرچم انقلاب و اسلام ناب را همچنان برافراشته نگهدارند.
يكي از فرماندهان دفاع مقدس مي گويد:
روحيه شهادت طلبي رزمندگان ما زبانزد دنيا شده است؛ به طوري كه جديداً اعلام كرده است كه ما با اين شهادت طلبي رزمندگان اسلام نمي توانيم مقابله كنيم و كاري از دست ما ساخته نيست.
يكي از فرماندهان عراقي هم مي گويد: رزمندگان ايران را مي بينم كه پا مي گذارند روي ميدان هاي مين، عبور مي كنند، به ما حمله مي كنند، اما سربازان خودمان ـ سربازان عراقي ـ را مي بينم كه پوتين هايشان را مي كنند، آهسته و بي صدا فرار مي كنند! چطور مي شود جنگيد؟! چطور مي شود عقب نشيني نكرد؟!
حال وظيفه ما در دوران كنوني چيست؟ آنان كه رفتند كار حسيني كردند و آنان كه مانده اند بايد كار زينبي كنند.
اينك بايستي با پايبندي به ارزشهاي والاي اسلامي و انقلابي ضمن پاسداري از حرمت خون شهيدان، زمينه احيا و گسترش فرهنگ شهادت را فراهم آوريم. زيرا استكبار جهاني هميشه و در همه حال در انديشه پيروزي بر ما و پايمال نمودن عزت و عظمت ماست و شواهد تاريخي نشان داده است كه در اين راه از هر حربه اي كه بتواند در اين زمينه بهره جسته و استفاده مي كند. شواهد نشان مي دهد كه در دوران جنگ نيز استكبار جهاني به قواعد جنگي پايبند نبوده (نمونه هاي آنرا با در اختيار قرار دادن سلاحهاي شيميايي در اختيار رژيم بعثي و حمله به هواپيماهاي مسافربري) و سوءنيت خود را نشان داده است. جوانان ما بايد هوشيار باشند و ناخواسته و ناآگاهانه قدم در راه تحقق اهداف اين جهان خواران نگذارند.
امام (ره) و بیداری فطرت جوانان
در پیروزی انقلاب اسلامی چند عامل دخیل و تاثیر گذار بود :اولین عامل نفس مسیحایی امام راحل بود که فطرت های پاک نسل جوان را متحول کرد.
پیامبر اکرم (ص) که می فرمایند :" قلب جوان، فکرجوان و روح جوان نسبت به افراد کهنسال آماده پذیرش حق است " کار بزرگ امام خمینی ( ره ) این بود که فطرت های پاک جوانان را متحول کرد.
در جريان جنگ تحميلي 36 هزار نوجوان براي پايداري انقلاب اسلامي جان خود را فدا كردند كه نشان از حضور نوجوانان در كنار جوانان در دفاع مقدس دارد. 75 درصد شهدای جنگ تحمیلی در دفاع مقدس جوان بودند كه در همان زمان به اعتماد امام خميني (ره) به نحو شايسته پاسخ دادند.
جوانان غيرتمند ايران در دفاع مقدس چنان حماسه آفريدند كه پشت دشمن از شنيدن نام آنها به لرزه مي افتاد.
طبیعی است در هر کارزار و جنگی نسل جوان است که می تواند تلاش بیشتری را برای مبارزه انجام دهد.
نقش دانش آموزان در 8 سال دفاع مقدس
آن روزها، پنجره ها ي كلاس درس رو به آسمان باز مي شد و هر معلم آيه آيه ي سوره ي عشق را تلاوت مي كرد.
آن روزها، روزهاي مشق خاكي نبود،لحظه هاي ي حلاوت مشق هاي آسماني بود.
آن روزها،معلم پرنده اي بود كه اوج را مي آموخت و دانش آموزانش مي توانستند آفتاب را بنويسند، باران را بخوانند و پرواز را هجي كنند.
آن روزها،روزهاي دفاع مقدس و شبهاي نيايش و راز ونياز بود؛ روزهاي تفنگ و گلوله و باروت، و شبهاي يا حسين(ع) و اشك وآه و لاهوت.
و اما اين روزها، روز هاي حسرت به جاي ماندگان از قافله ي شهادت و روزهاي زمزمه ي خاطره ها و يادهاست.
امروز هر آهي كه از سينه ي آن كاروانيان كربلايي بر آيد، در واقع يادماني است از آن تنديس هاي ايثار ونخبگان جهاد و شهادت كه بايد پاسشان داشت و از ژرفاي عميق وجودشان، چشمه ها را سرازير كرد و خاطره ها را در پهندشت تاريخ روياند.
تاريخ گواه صادقي بر حقانيت ايثارگران ما نخواهد بود اگر آنان خود سينه ها را نشكافند، زبان ها را نيارويانند و خاطره ها را بارور نسازند.
فرهنگیان، معلمان و دانش آموزان نیز مانند دیگر قشرهای ملت ما، در دفاع مقدس نقش آفرینی کرده، در حماسه های جاویدان ملت ایران شریکند. این تلاش ها، هم در پشت جبهه و هم در منطقه جنگی محسوس بود. دانش آموزان و معلمان با حضور در پایگاه های بسیج، اهدای خون به جبهه ها، کمک نقدی و غیرنقدی و کمک رسانی به مجروحان، به شیوه های گوناگون در دفاع مقدس حضور داشتند. براساس آمار منتشر شده ازسوی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، 5/18 درصد شهیدان دفاع مقدس را دانش آموزان تشکیل می دهند که از حضور فعال دانش آموزان در عرصه انقلاب حکایت دارد.
تاملى بر نقش دانش‌آموزان در حماسه 8 سال دفاع مقدس
الف: حضور پرشور در جبهه‌هاى جنگ
برابر آمار، پرشورترين حضور در جبهه‌هاى جنگ از آن دانش‌آموزان بوده است.طى سال‌هاى 59 تا 66، تعداد 366697 نفر از اين عزيزان در جبهه‌هاى جنگ حضور يافته از اين ميان 17296 تن به شهادت رسيدند.تقديم 2328 نفر جانباز، 1110 نفر آزاده و 2063 نفر مفقودالاثر به آستان انقلاب اسلامى بخش ديگرى از اين حضور حماسى دانش‌آموزان در حماسه 8 سال دفاع مقدس بود.خاطرات حضور نوجوانان 13 ساله در جبهه‌هاى جنگ، هنوز از ذهن‌ها زدوده نشده است، صحنه‌هايى که ديدنش
موجى از نشاط و شوق حضور در جبهه‌هاى جنگ را در سايرين به وجود مى‌آورد و افتخار و تجليل عمومى را نثار ايشان مى‌کرد.خاطرات مربوط به کسانى که با دستکارى در شناسنامه‌هاى خود و جعل امضاى والدين، خود را به خطوط مقدم نيرو مى‌رساندند هنوز شهره در جهان است و جهان به اين روحيه عظيم جوانان و نوجوانان ايران بايد غبطه ابدى بخورد.
ب: حضور فعال در پايگاه‌هاى مقاومت
حضور در جبهه تنها وظيفه دانش‌آموزان نبود بلکه آنان اين مسئوليت سنگين را نيز به دوش خود احساس‌مى‌کردند که عقبه نيروهاى خودى را که عبارت از پايگاه‌هاى مقاومت بود، نيز تقويت نمايند. از اين رو تقويت اين پايگاه‌ها در دستور کار شرعى - ملى اين عزيزان قرار داشت و هنوز خاطرات گشت‌هاى شبانه و برقرارى ايستگاه‌هاى بازرسى که با هدف تعميق امنيت شهروندان صورت مى‌گرفت در ذهن‌ها باقى مانده است. گشت‌هايى که در آن حضور نوجوانان در کنار پدران ميانسال افتخارآميز بود و ديدن آن صحنه‌ها، موجى از شعف و شور را بر دلها جارى مى‌ساخت.
ج: حضور جدى و موفق در سنگر تحصيل
دانش‌آموزان شريف ايران در کنار آن که جنگ را به فرموده امام عزيزشان در راس همه امور مى‌دانستند اما از رسالت و تکليف آموزش و علم اندوزى نيز غفلت نکردند. آنان به تحصيل و حضور در جبهه به عنوان دو تکليف مقدس مى‌نگريستند که بايد در کنار هم بدان عمل مى‌شد. در شرايط انتخاب، سنگر جبهه را به سنگر مدرسه ترجيح مى‌دادند اما هيچگاه از وظيفه اول و اصلى خود که آموزش و تحصيل بود غفلت نمى‌کردند و چه بسيار دانش‌آموزانى که در خطوط جبهه نيز به ادامه تحصيل مى‌پرداختند. اين تلاش و حضور جامع، از دانش‌آموزان قدرتى مرجع و مدبر ساخت تا همگان به دورانديشى و جامع‌نگرى ايشان ايمان آورده و بر خويش ببالند که فرزندانى دارند که به همه امور، با نگاه عميق مى‌نگرند.
حضور فعال در عرصه تدارکات جمع‌آورى کمک‌هاى مردمي، اختصاص کمک مالى و مادى به رزمندگان اسلام و حتى ايجاد ارتباط روحى و مکتوب با رزمندگان، بخش ديگرى از اقداماتى بود که دانش‌آموزان شريف در طول 8 سال دفاع مقدس به آن دست مى‌زدند.
نقش جوانان و نوجوانان در 8 سال دفاع مقدس
جوانان و نوجوانان دانش آموز در پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس نقش برجسته و تعیین كننده ای داشته و با طلایه داری در جبهه ها و تقدیم بیش از 36000 شهید و هزاران جانباز و آزاده در طول دوران جنگ تحمیلی دین خود را به اسلام و انقلاب اسلامی به خوبی ادا نمودند. در ایام پس از جنگ تحمیلی نیز «بسیج دانش آموزی» به عنوان میعادگاه تداوم دفاع همه جانبه نوجوانان دانش آموز ازدستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و علمی عرصه دیگری از حیات خویش را به نمایش گذاشت و همین امر به خوبی موید این نكته است كه در دوران اخیر توجه بیش از پیش و همه جانبه به این سازمان قانونی لازم و ضروری به نظر می رسد.
تشکیل بسیج 20 میلیونی
تشکیل بسیج مستضعفین ارتش بیست میلیونی به فرمان امام خمینی (ره)هوشیاری ودرایت بی نظیر حضرت امام خمینی (ره) ازجمله اساس ترین عوامل در جهت خنثی سازی توطئه ها به حساب می آید که به برکت این دوراندیشی وهدایت انقلاب در مسیر اصلی خود، زمینه انقلاب دوم فراهم آمد و باسقوط لانه جاسوسی آمریکا ، شیطان بزرگ با ضربه ای سخت و جبران ناپذیر روبرو شد.اسناد بدست امده از لانه جاسوسی واظهارات صریح حکام آمریکایی مردم و رهبران کشور بویزه
حضرت امام را با این حقیقت آشکار مواجه ساخت که احتمال مداخله نظامی آمریکا و هجوم وی به جمهوری اسلامی ، امری بعید و غیر ممکن نبوده و باتوجه به سوابق این کشور در جهان لزوم آمادگی مردم جهت مقابله و رویارویی را در کوتاهترین زمان ممکن آشکار می ساخت . براین اساس امام امت در پنجم آذر ماه سال 58، یعنی در مدتی کمتر ازیک ماه
بعد ازانقلاب دوم ، فرمان تاریخی تشکیل بسیج را صادر فرمودند.یک مملکت بعد از چند سالی که بیست میلیون جوان دارد باید بیست میلیون تفنگدار داشته باشد و بیست میلیون ارتش داشته باشد و یک چنین مملکتی آسیب پذیرنیست و مردم دلسوخته و مسلمان پاکباخته که دل در گرو عشق به انقلاب و هدفهای والای آن داشتند، با آمادگی و قصد و اراده خلل ناپذیر جهت پاسداری از دستاورهای انقلاب گروههای مقاومت مردمی رادر پایگاهای بسیج و در آن زمان در مساجد سراسر کشور تشکیل دادند.
اولین تجربه آنها به صورت عملی یاری رساندن به سپاه و کمیته در قالب رویارویی با ضد انقلاب و خنثی سازی توطئه های آنها بوده و ازاین راه نقش موثری در خدمت به انقلاب و اهداف الهی آن هم نشان دادند.با هجوم و تجاوز ارتش عراق به کشور اسلامیان در شهریور 59 این اعتقاد که یک سازماندهی جهت تشکیل بهتر نیروهای مردمی بوجود آید ، قوت گرفت و آز آن پس نیروهای مردمی صاحبان اصلی انقلاب اسلامی جهت حضور گسترده د رجبهه گروه گروه به بسیج ملحق گردیدند و عملیاتهایی چون طریق القدس ، حصر آبادان ،فتح المبین ، ثامن الائمه و الفجر 8 وکربلای 5 و....از دستاوردهای عظیم این تشکیل الهی بود.
اگر امروز توفیق این راداشته ایم که کشور اسلامیمان وملت سلحشور آن را از گزند نابکاران و نااهلان تاریخ حفظ کنیم یه یمن حضور گسترده بسیج بودو لاغیر . چنان که رهبر فقیدانقلاب اسلامی حضرت امام (قدس سره ) فرموند:
رحمت و برکات خداوندبر بسیج مستضعفان که بحق پشتوانه انقلاب است .
آری رزمنده بسیجی ، ضمن توان رزمی بسیار بالادر نبردنامنظم ، جنگجوی قابلی در دفاع منظم بحساب می آید تاحدی که سلاحهای سنگینی چون توپ و تانکهای پیشرفته را به حرکت در آورد و روبروی دشمن قرارداده ،هدف از تشکیل واحد بسیج مستضعفین ایجاد توانایی لازم در کلیه افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی به منظور دفاع از کشور ، نظام جمهوری اسلامی و همچنیین کمک به مردم به هنگام بروزبلایا وحوادث غیر مترقبه با هماهنگی مراجع ذیربط می باشد.بسیج جایگاهی ملکوتی است . مکانی برای درس چگونه زیستن انسانها،جایگاه عشق و صفا و صمیمت و دریک کلام ، شهید جبهه هاو قهرمان یا مظلوم پشت جبهه هاست . بیش از یک سال از صدور فرمان امام خمینی ( رحمه الله علیه) مبنی بر تشکیل بسیج نگذشته بودکه رژیم بعثی عراق در تحقق اهداف پلید نظام سلطه جهانی ، هجوم همه جانبه خودرا به مهین اسلامی ما آغاز کرد.انقلاب اسلامی در آن اوضاع بحرانی ناشی از دگرگونی ها وتغییر و تحولات آن زمان ، هیچ
گونه ، آمادگی لازم را برای مقابله با متجاوزان بعثی نداشت . ارتش جمهوری اسلامی ایران که با حمایت امام خمینی ( رحمه الله علیه ) توانسته بود جایگاه خودراپیدا نماید، در حال خودسازی وتثبیت نظم و انظباط بود. سپاه پاسداران هم که نهادی نوپا و برای حفظ امنیت شهرها به وجود آمده بود ، فاقد هر گونه تجهیزات لازم و تجربه کافی برای مقابله با تجاوز خارجی
بود. از آن سو دشمن هم با ارتشی تا بن دندان مسلح و برخوردار از پشتیبانی قدرتهای استعمار گر ، کشور را مورد هجوم قرارداد. دراین اثنا بودکه نقش بسیج به عنوان یک نیروی جوشیده از مردم انقلابی ، در صحنه دفاع مقدس ظهور پیدا کرد .دشمن که سودای فتح سه روزه را در سرمی پروراند، در همان روزهای نخستین با مردمی مواجه شد که با دست خالی به دفاع از کیان مقدس نظام اسلامی خود برخاسته بودند و از ایثار خون خویش دریغ نمی کردند جوانان سلحشوری که به فرم
ان امام ( رحمه الله علیه ) در پایگاهای مقاومت تحت نام ((بسیجی )) گرد آمده بود و باکوچکترین اشاره ایشان به جبهه های نبردمی رفتند و تاآخرین قطره خون خویش ایستادگی و مقاومت می کردند. درطول هشت سال دفاع ، بسیج آنچنان درخشید که دشمنان اعتراف کردند ((قدرتی در بسیج نهفته است که می تواند با یکایک ارتش های کلاسیک جهانی مقابی کند)) . بسیج علاوه بر حضور در خط مقدم نبرد وظیفه جذب ، آموزش و سازماندهی نیروهای مردمی و اعزام آنها به جبهه های نبرد بر عهده داشت و دراین مدت توانست جمعیت مومن و صاحب ارزشی رااز امت حزب الله ،دردرون بپروراند و پایه ریزی ارتش مردمی رادنبال کند و سرانجام پس ازهشت سال دفاع مقدس ، بسیجیان مظلوم و سلحشور جبهه های توحید به همراه امت شهید پرور ، از این آزمایش الهی سربلند و پیروز بیرون آمدند .
امام راحل این چهره مظلوم را باشایستگی تمام به تصویر کشیده و فرمودند:
شماآئینه مجسم مظلومیت هاو رشادات های این ملت بزرگ ، درصحنه نبرد و تاریخ مصور انقلابید . شما فرزندان دفاع مقدس وپرچمداران عزت مسلمین و سیر حوادث این کشورید.
هشت سال دفاع مقدس و جوانان
جوانان و نوجوانان دانش آموز در پیروزی انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع مقدس نقش برجسته و تعیین كننده ای داشته و با طلایه داری در جبهه ها و تقدیم بیش از 36هزار شهید و هزاران جانباز و آزاده در طول دوران جنگ تحمیلی دین خود را به اسلام و انقلاب اسلامی به خوبی ادا نمودند.پس از جنگ تحميلي نيز 'بسيج دانش آموزي' به عنوان ميعادگاه تداوم دفاع همه جانبه نوجوانان دانش آموز از دستاوردهاي انقلاب اسلامي در عرصه هاي فرهنگي، اجتماعي، سياسي و علمي عرصه ديگري از حيات خويش را به نمايش گذاشت و همين امر به خوبي مويد اين نكته است كه در دوران اخير توجه بيش از پيش و همه جانبه به اين سازمان قانوني لازم و ضروري به نظر مي رسد.
صدور فرمان تاريخي حضرت امام خميني (ره) در پنجم آذر ماه سال 1358 مبني بر تشكيل بسيج مستضعفين، پايگاههاي مقاومت در مساجد، حسينيه‌ها، ادارات، كارخانجات و مدارس به صورت خودجوش و مردمي شكل گرفت.
با واگذاري مسووليت بسيج به سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و شروع جنگ تحميلي عراق عليه ايران اسلامي، پايگاههاي مقاومت بسيج در مدارس نيز همچون ديگر اقشار بسيج براي جذب، آموزش و اعزام دانش‌آموزان واجد شرايط به جبهه‌هاي جنگ حق عليه باطل فعال شدند كه در اين ميان نقش معلمان و فرهنگيان بسيجي ستودني است.
در دوران هشت سال دفاع مقدس بيش از 550 هزار نفر از دانش‌آموزان به دفعات مكرر به جبهه‌ها اعزام شدند كه بيش از 36هزار نفر شهيد و مفقود الاثر، دو هزارو 853نفر جانباز نفر جانباز و دو هزارو 433نفر آزاده تقديم دفاع از انقلاب اسلامي و كشور عزيزمان ايران كردند.
حضور حماسي دانش‌آموزان در سالهاي جنگ تحميلي عراق عليه ايران نه تنها موجب گرمي و موفقيت جبهه‌ها شد بلكه شور و نشاط ويژه‌اي در داخل مدارس بوجود آمد و در مدت كوتاهي تبديل به گسترده‌ترين تشكل دانش‌آموزي كشور شد.
يكي از دانش آموزان بسيجي استان قزوين در اين خصوص مي گويد:امروز به اين دليل به عنوان روز بسيج دانش آموزي نام گذاري شده تا ما دانش آموزان به رشادت و شهامت شهيد 'فهميده ' پي ببريم و وي را الگوي خود قرار دهيم.
نقش جوانان در دفاع مقدس
قشر جوان در هر جامعهای به لحاظ برخورداری از توان، انرژی و استعدادهای فراوان قادر است، نقش تعیین کنندهای در آینده آن جامعه داشته باشد و جوانان در هر جامعهای سرمایه اصلی آن جامعه محسوب میگردند که میتوانند زمینههای رشد و پیشرفت آن جامعه را در عرصههای مختلف علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، هنری،ورزشی و... فراهم نمایند. در کشور ما نیز نسل جوان، سهم بزرگی از تحولات و پیشرفتهای کشور را بر عهده داشته و شاهد حضور جوانان در عرصههای مختلف از شکلگیری انقلاب گرفته تا پیروزی آن و پس از پیروزی انقلاب اسلامی بوده و هستیم.
دانشجویان و جنگ تحمیلی
مهمترين سرمايه يك كشور نيروي جوان آن كشور است كه با استعدادترين آنها در مدرسه و دانشگاه مشغول به تحصيل هستند.
همه مردم ايران از همه اقشار در پيروزي و تداوم انقلاب ما نقش داشته اند ولي نقش و حضور جوانان ما بوي‍‍ژه جوانان دانشگاهي بسيار برجسته است. در دفاع مقدس جوانان دانشگاهي نقش بسيار فعال و چشمگير در فرماندهي جنگ بر عهده گرفته بودند فرماندهان مؤثر در سطوح بالاي فرماندهي دفاع مقدس نشان از حضور جوانان مؤمن و با سواد دانشگاهي
دارد شهيد باقري، شهيد علم الهدي، شهيد زين الدين، شهيد عدالت از استان بوشهر و بسياري ديگر از فرماندهان، دانشجوي دانشگاه بوده اند. بر حسب ضرورت از دانشگاه به جبهه ها رفتند و به رسالت تاريخي و حساس خود عمل نمودند. از طرفي دانشگاه در اداره دفاع مقدس از بعد پشتيباني و ارائه طرحهايي كه براي اداره دفاع مقدس لازم بود حضور منحصر بفردي داشت. همه مي دانيم كه ما در حالت تحريم و محاصره اقتصادي بوديم و كمكي از لحاظ تجهيزات و امكانات به ما نمي
شد و ما ناچار بوديم روي پاي خودمان بايستيم و طرحها و تجهيزات لازم براي پيشبرد دفاع مقدس را خود تهيه كنيم و اين احتياج به دانش بالاي علمي داشت چه در ساخت تجهيزات نظامي و اداري پشتيباني مثل ساخت پل براي عمليات خيبر و اين قبيل كارها كجا مي شد انجام داد و اين كار فقط در دانشگاه شدني بود كه بحمدالله اساتيد دانشگاه، دانشجويان متعهد و مؤمن پاي كار آمدند و توانستيم پيروزمندانه دفاع مقدس را به پايان برسانيم. در مجموع دانشگاه و دانشجو چه از لحاظ نيروي انساني كارآمد براي حضور در جبهه ها و چه از لحاظ ساخت تجهيزات و امكانات لازم براي اداره دفاع مقدس نقش ممتاز داشته اند.
در زمان دفاع مقدس مراكز دانشگاهي در استان ها به شكل امروز نبوده است در آن زمان تنها مركز تربيت معلم و سالهاي اوليه شكل گيري دانشگاه آزاد اسلامي بوده است كه انصافاً حضور مؤثر در جبهه ها داشته اند.
حال بايد پرسيد كه رسالت و مسئوليت دانشجويان در حفظ آثار و نشر ارزشهاي دفاع مقدس چيست؟
مهمترين سرمايه يك كشور نيروي جوان آن كشور است كه با استعدادترين آنها در مدرسه و دانشگاه مشغول به تحصيل هستند. همينطور براي هر نظام و كشور مهم است كه اين طيف سني از جوانان كشورش با چه روحيه و فرهنگي بزرگ مي شوند. آنچه مسلم است اين است كه آشنايي و پذيرش فرهنگ دفاع مقدس ، فرهنگ جهاد مقاومت و ايثار از طرف نوجوانان و جوانان مهم است و به اين معني كه اين فرهنگ جزء هويت آنان شود و در رفتار، افكار و انديشه آنان متجلي شود و از طرفي اين قشر در انتقال اين فرهنگ هم بسيار مؤثر هستند.
كشور ما به لحاظ منحصر بفرد بودنش از لحاظ آرماني و عقيدتي دشمنان زيادي داشته و در آينده هم خواهد داشت بنابراين ما نياز داريم كه نوجوان و جوان ما به اين فرهنگ عميقاً آشنا شوند تا بتواند از انقلاب، نظام جمهوري اسلامي و آرمانهاي بلند حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبري به موقع دفاع نمايند.
