بخشی از مقاله
پروژه تشريح روستاي خان آباد
تابستان 1387
موقعيت جغرافيائي خان آباد
خان آباد روستائي کوهستاني است که به طور مايل از شمال غرب به سمت جنوب شرق کشيده شده و دربخش جنوبي استان مرکزي قرار گرفته. خان آباد در۳۵ کيلومتري غرب شهرستان خمين و۴۳ کيلومتري جنوب شرقي شهرستان شازند واقع شده است .
Khanabad is a highland village. Which is lineared north to easternsouth and located in Markazi prorince .
Khanabad is for 35 kms from Khomain in west and 42 kms fram Shazand in eastern south .
قدمت تاريخي منطقه :
با توجه به تحقيقات باستان شناسي که در زمينه سکونت انجام گرفته قدمت سکونت در اين منطقه به حدود ۳۰۰۰ سال پيش برمي گردد که در آن زمان قبيله ايي از زرتشتي ها در منطقه ايي که
همکنون به نام قلعه گبري معروف است سکونت داشته اند که همکنون نيز آثار اين قلعه قديمي که در بالاي کوه قرار گرفته و آثار خانه هايي که در دامنه همان کوه قرار داشته اند و زير خاک مدفون شده اند با قدمت ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰سال موجود مي باشد . ولي متاسفانه به علت کم توجهي سازمانهاي مرتبط به آثار باستاني اين منطقه چندين سال است که مورد چپاول قرار گرفته و بسياري از آثار آن به غارت رفته است.
روستاي خان آباد نيز از دير باز به علت وجود آب و زمين هاي مناسب جهت کشاورزي و امرار معاش و همچنين وضعيت خوب شکار وعبور کاروان هاي متعدد از اين منطقه ؛ به صورت هاي مختلف وجود داشته .در گذشته نيز به علت اينکه اهالي از هجوم دزدان و حيوانات وحشي در امان باشند خانه ها را به صورت متمرکز و يا صورت قلعه مي ساختند و گروهي که شامل چند خانوار بودند داخل قلعه زندگي مي کردند که آثار انها کم وبيش موجود است .
با گذشت زمان و افزايش جمعيت وتامين امنيت در روستا ها کم کم از حالت تمرکز درآمده و خانه ها به صورت پراکنده ساخته شده اند .
آثار تاريخي به جاي مانده :
قلعه گبري : وجود سه قلعه گبري در منطقه که قلعه گبري شماره يک در انتهاي ضلع شرقي کوه الوند قرار دارد و با توجه به سازه هاي داخلي آن نسبت به دو قلعه ديگر بزرگ تر و کاملتر بوده و در محوطه آن انواع و اقسام سفالهاي شکسته يافت مي شود .قلعه گبري دوم در ضلع جنوب شرقي
کوه نسار قرار دارد که نسبتا کوچکتر است و قلعه گبري سوم که روي کوه مشرف به روستاي لکان( قلاقروسي ) واقع شده است . اين سه قلعه از جمله آثار به جاي مانده از هزاره هاي قبل از ميلاد مي باشند که متاسفانه به علت کم توجهي سازمان هاي مرتبط دستخوش چپاول شده و بسياري از آثار آنها به غارت رفته اند .
با توجه به اينکه در گذر زمان بسياري از آثار آنها از بين رفته ولي هنوز مي توان محدوده قلعه ها و ديوارهاي به جاي مانده از آنها و سازه هاي داخلي آنها را مشاهده کرد .
ديواره به جاي مانده از قلعه گبري(ضلع شرقي الوند متعلق به هزاره هاي قبل از ميلاد ):
چه اسراري در دل داري اي سنگ بگو... گويي با انسان حرف مي زنند...
سفالهاي يافت شده از محوطه قلعه (قدمت بيش از ۲۰۰۰ سال) :
سکه يافت شده از محوطه(قدمت بيش از ۲۰۰۰ سال ) :
ديواره هاي به جاي مانده از قلعه گبري (ضلع جنوب شرقي کوه نسار ):
اين سنگها چه در دل دارند... کاش لب به سخن مي گشودند ....
خمره يا دوگوله يافت شده از محوطه قلعه:
چشمه ايي در پايين دست قلعه وجود دارد که با توجه به ارتفاعي که قرار گرفته سرتاسر سال آب در آن جريان دارد و اطراف چشمه سازه هايي سنگي وجود داشته که آثار آن به چشم مي خورد :
سنگ نگاره ها :
وجود ۶ قطعه سنگ نگاره حاکي از قدمت کهن منطقه دارد که متاسفانه اين سنگها به طرُق مختلف به غارت رفته يا شکسته شده اند اما خوشبختانه دو قطعه از آنها به جايي مانده است .
سنگ نگاره ايي با نقش دو بز و شکلي هندسي شبيه دايره (به علت فرسايش و هوازدگي تقريبا همرنگ سنگ شده):
سنگ نگاره ها يي با قدمت بيش از ۶۰۰۰ سال :
غار ها و آثار به غارت رفته آنها :
سه غار در کوه هاي منطقه وجود دارد که هر کدام به نحوي آثار آنها توسط برخي افراد بيگانه به غارت رفته اند . دو عدد از اين غارها در کوه الوند و در ارتفاع حدودا ۲۰۰۰ متري و يکي در کوه گًرٍه در ارتفاع ۵۰۰ متري قرار دارد .
با توجه به آثار به جاي مانده در غارهاي الوند احتمالا در زمان هاي کذشته سکونت در اين غارها وجود داشته است که در سالهاي اخير به علت حفاريهاي غير مجاز قسمتهاي مختلف اين دو غار تخريب شده است .
ورودي هاي غارها :
آثار حفاري هاي غير مجاز :
اين حفاريها بعضا در زمان خان صورت گرفته که بنا بر نقل قول اهالي تعداد زيادي اشياء قديمي (شمشير و خنجرهاي دوره اسلامي -ظروف سفالي و...) يافت شده است
غار کوه گٌرٍه :
بنا بر تحقيقاتي که در زمينه اين غار انجام شده و اظهارات چندين گروه غار نورد اين غار به درياچه ايي که در زير اين کوه قرار دارد منتهي مي شود و همچنين بنا بر حکاياتي که سينه به سينه رسيده گويا در گذشته در قسمت دامنه هاي کوه ورودي يا کانالي وجود داشته که راه دسترسي مردم منطقه به آب بوده و اين ورودي با گذشت زمان تخريب شده که همکنون مي توان آثار آن را در دامنه کوه مشاهد کرد.
اين غار در ارتفاع ۵۰۰ متري کوهي در ضلع جنوب شرقي روستاي خان آباد معروف به کوه گَرٍه قرار دارد و ورودي آن به طول ۲۰ متر به حالت افقي بوده و بعد از آن به طول ۴۰ متر با شيب ۶۰ درجه ادامه پيدا کرده و در نهايت به صورت حفره ايي کاملا عمود در آمده و تا سطح آب ادامه مي يابد که محوطه ايي بسيار وسيع در زير کوه خالي است . ارتفاع قسمت عمودي آن حدودا ۲۰۰ متر مي باشد و جهت ورود به آن نياز به تجهيزات کامل مي باشد .
آب موجود زير اين کوه جريان داشته و در سالهايي که وضعيت بارندگي زياد است از دامنه هاي کوه چشمه هايي به صورت موقت جريان مي گيرد همچنين سوراخي در نوک کوه وجود دارد که به سطح آب راه دارد و صداي جريان آب از آن به گوش مي رسد و اطراف آن خزه هاي زيادي وجود دارد و در فصل سرما از آن بخار بيرون مي زند ..
تصاوير غار :
يادگاري گذشتگان بر ديواره هاي غار :
حفره ايي به نام سوراخ بند باز :
در بلندترين نقطه کو گره حفره ايي وجود دارد که مردم منطقه آن را به نام سوراخ بند باز مي شناسند و بنا بر بر روايات سينه به سينه اين حفره محل کمين و پناه گاه شخصي به نام بند باز بوده البته قسمت هايي از آن تخريب شده است .محل دفن اين شخص نيز در دامنه هاي همين کوه قرار داشته که در گذشته مورد حفاري قرار گرفته است .
غار عمودي کوه نسار :
سنگ گِنه :
در گذشته مردم روستا جهت تعيين زمان نقل و انتقال آب قنات از يک کشاورز به کشاورز ديگر جهت آبياري زمينها و باغ ها از اين سنگ به عنوان ساعت استفاده مي کردند اين سنگ در ضلع جنوب شرقي کوه گره و در دره ايي به نام دره گِنه قرار دارد تعيين زمان به اين صورت بوده که در هنگام غروب زماني که سايه کوه به اين سنگ مي رسيده زمان نقل و انتقال آب فرا مي رسيده .
اين سنگ همچنان ثابت و استوار با هزاران راز و رمزي که در سينه خود دارد پابرجاست .
کمين گاه شکارچيان (کُلِه):
در ارتفاع ۳۰۰۰ متري کوه الوند آثار پناه گاهي وجود دارد که در گذشته پناه گاه و کمين گاه شکارچيان بوده و آثار آن به جاي مانده است .
آثار پناه گاهي در گوه نسار :
دخمه ايي دست ساز که در دل سنگ کنده شده و در ارتفاع حدودا ۱۵۰۰ متري کوه نسار مشرف برقلعه گبري قرار گرفته ( معروف به جا گنج ) :
قلعه خليل خان :
قلعه ناصر خان :
قلعه کريم خان :
زاغه ايي که در گذشته جهت نگهداري احشام از آن استفاده مي شده اما متاسفانه....
تنها آثار به جايي مانده از آسياب آبي روستا :
تنها درخت به جايي مانده از درختان صنوبر کهنسال چاله آسياب :
آمار نفوس و مسکن :
در حال حاضر در روستاي خان آباد ۱۴۲ خانوار زندگي مي کنند و بيش از ۸۰۰ نفر جمعيت روستا را تشکيل مي دهد.
امکانات روستا :
روستاي خان آباد در زمان قبل از انقلاب بين روستا هاي حومه از امکانات مناسبي برخوردار بوده و جزء روستاهاي پيشرفته منطفه بوده ولي متاسفانه بعد از انقلاب اختلافاتي که در بين در برخي از اهالي وجود داشت اوج گرفت که همين اختلافات علاوه بر اينکه مانع از پيشرفت روستا شد موجب پسرفت آن نيز شده .
اما مجددا طي سال هاي
اخير با توجه به اينکه سطح سواد جوانان روستا بالا رفته و خود اهالي نيز خسارات ناشي از اختلافات قومي را ديده اند , اختلافات را کنار گذاشته و روستا در حال پيشرفت مي باشد .
