بخشی از مقاله
ارزيابي عملکرد کارکنان بر اساس شاخص هاي کيفي با رويکرد فازي(تکنيک تاپسيس )
چکيده
هدف مادراين مقاله ، ارائه ي مدلي بر اساس منطق فازي براي ارزيابي عملکرد کارکنان است تا از اطلاعات کيفي و ذهني که در ارزيابي عملکرد داراي اهميت و تأثير زيادي هستند، به نحو مؤثرتري استفاده گردد. براي انتخاب شاخص هاي ارزيابي با رجوع به کتب و مقالات و فرمهاي ارزيابي متداول ، شاخص هاي زيادي شناسايي گرديد که درنهايت ، با توجه به نظر خبرگان در،قالب شش شاخص کيفي دسته بندي گرديدند. در مثالي که در مقاله آمده است شاخص ها توسط گروه ارزياب به وسيله متغيرهاي زباني، وزن داده ميشود. همچنين اعضاي تيم مورد ارزيابي، توسط گروه ارزياب با استفاده از شاخص هاي مورد نظرو متغيرهاي زباني، ارزيابي ميشوند، سپس نتايج توسط اعداد ذوزنقه اي فازي به مجموعه اي از اعداد فازي تبديل مي - گردد.آنگاه رتبه بندي اعضاي تيم با استفاده از تکنيک تاپسيس فازي صورت ميگيردکه در اين روش فاصله گزينه از نقطه ايده آل مثبت و فاصله آن از نقطه ايده آل منفي در نظر گرفته مي شود بدان معني که گزينه انتخابي بايد داراي کمترين فاصله از راه حل ايده آل هاي مثبت بوده و در عين حال داراي بيشترين فاصله از راه حل ايده آل منفي باشد. بر اساس نتايج اين مقاله ، منطق فازي،به دليل استفاده از شاخصهاي کيفي ابزاري مناسب براي ارزيابي عملکرد کارکنان ميباشدو ميتواند مورد استفاده سازمان هاي مختلف قرار گيرد.
واژه هاي کليدي: منطق فازي، ارزيابي عملکرد کارکنان ، TOPSIS ، متغير زباني
١- مقدمه
بديهي است که ارزيابي عملکرد کارکنان فرايندي بسيار مهم و ازحساس ترين مسائلي است که مسئولان سازمان با آن روبرو هستند(٢٠٠٥ .Higgs, M).افزايش قابليتهاي کارکنان اثر مستقيمي بر بهبود نتايج مالي سازمان دارد( .Becker, B . E Huselid, M. A., & Ulrich, D. 2001 )
يک روش مفيد براي حل مسائل واقعي جهان منطق فازي است . يک مجموعه تئوري فازي نشان مي دهدکه درجه هاي ارزش اجزاي يک مجموعه از صفر تايک تغيير ميکند( Zadeh, L.A١٩٦٥ )اين درجه بندي هموار از ارزشهاعامل هماهنگي منطقي فازي با نمونه هاي نامطمئن و مبهم مسائل است .
اعداد فازي ذوزنقه اي
اعداد فازي ذوزنقه اي شکل ويژه اي از اعداد فازي LR هستند.در اين مقاله به منظور فازي کردن شاخص هاي ارزيابي نيروي انساني از اعداد فازي ذوزنقه اي استفاده شده است .
٢-مدل تحقيق
روش بکار گرفته شده در اين مقاله بر اساس تکنيک TOPSISاست .که در اين روش فاصله گزينه از نقطه ايده آل مثبت و فاصله آن از نقطه ايده آل منفي در نظر گرفته مي شود بدان معني که گزينه انتخابي بايد داراي کمترين فاصله از راه حل ايده هاي آل مثبت بوده و در عين حال داراي بيشترين فاصله از راه حل ايده آل منفي باشد.
٢-١-تعيين شاخص ها
در ((٢٠٠١).Ulrich, D & ,Huselid, M. A. ,Becker, B. E.-)٥٣معيار ارزيابي کارايي نيروي انساني تعريف شده است .((٢٠٠٤) .Gutherie, J & ,Abeysekera, I.)، ٢٥معيار را جهت ارزيابي نيروي انساني معرفي نمود .(- (٢٠٠٠).S Richrdson, &Keow, W. C. C. ,Bontis, N. ) ٢٠معيار را بدين منظور ليست کرد. بعد از تجزيه و تحليل تحقيقات ذکر شده معيارها در قالب ٦شاخص کيفي (انجام وظيفه شغلي، تصميم گيري، کارگروهي و روحيه همکاري، روابط عمومي و توانايي برقراري ارتباطات ، هوش وخلاقيت ونوآوري، تعهد کاري)دسته بندي شدند .
٢-٢-تعيين وزن شاخص ها
اين واقعيت را بايد پذيرفت که همه ي شاخص ها داراي اثرات يکساني بر تصميمات نيستندوبسته به نوع سازمان از درجه اهميت متفاوتي برخوردارند پس هر چه در اين مرحله دقت شود نتايج به دست آمده دقيق ترونزديکتر به واقعيت خواهد بود. با استفاده از نظرات تصميم گيرندگان و با کمک متغيرهاي زباني فازي مي توان به شاخص ها وزن تخصيص دادکه اين وزنها را در محاسبات آتي مورد استفاده قرار مي دهيم .در مثال ما ٦شاخص برتر براي ارزيابي عملکرد ٤تن از کارکنان انتخاب شدند.ويک گروه ارزياب متشکل از ٣مدير تصميم گيرنده وجود دارد.
اهميت از نظر گروه ارزياب
جدول ارزيابي کارمندان توسط ارزياب :
براي ارزيابي کارمندان در مثال ما از مدل تاپسيس فازي استفاده مي کنيم .ابتدا ٤مجموعه زير را تعريف مي کنيم :
١- گروه ارزياب ( که در مثال ما ٣نفر هستند)
٢- مجموعه کارمندان ( که در مثال ما ٤نفر هستند)
٣- مجموعه شاخص هايي که هر کارمند بر اساس آن ارزيابي مي شود ( در مثال ما ٦عدد هتسند) .
٤- مجموعه نتايج ارزيابي کارمند Ei در شاخصه
وزن معيارهاي ارزيابي بر اساس اعداد فازي ذوزنقه اي سپس از ترکيب نظرات تيم تصميم
ماتريس فازي ارزيابي
حال از تکنيک تاپسيس فازي مراحل زير را براي انجام رتبه بندي کارکنان طي مي نمائيم :
١- تشکيل ماتريس فازي ارزيابي با استفاده از جدول ارزيابي هاو ترکيب نظرات ارزيابان
