بخشی از مقاله
چکیده:
سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان یکی از مولفههای بسیار مهم و ضروری در مدیریت اطلاعات میباشد، تاجاییکه یک بخش حیاتی و حساس هر سازمان را تشکیل میدهد. در این پژوهش، سعی میشود کارایی و عملکرد سیستمهای برنامه ریزی منابع سازمان مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرید، به صورتی که عوامل موثر بر کارایی سیستم بررسی و به اندازهگیری عملکرد سیستم پرداخته شود. از آنجا که برای این اندازهگیری به طور معمول اطلاعات دقیق دردسترس نیست، استفاده از منطق فازی راهکاری مفید و مناسب میباشد. روش پیشنهادی به کارشناسان ارزیابی مسائل تصمیم گیری کمک می کند تا درک بهتری از فرایند کامل ارزیابی داشته باشند و به ابزاری دقیق تر،کاراتر و سیستماتیک تری برای پشتیبانی تصمیم دست یابند.
1 مقدمه
فناوری اطلاعات و ارتباطات را میتوان به عنوان مجموعهای از اجزا جهت جمعآوری، پردازش و تبادل و انتقال داده و اطلاعات در قالب سخت-افزار، نرمافزار، مغزافزار و سازمانافزار تعریف کرد. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان جزء اساسی و پایه توسعه اقتصادی یک کشور چه در بعد خرد و چه در بعد کلان شناخته میشود و پدیده جهانی-سازی بطور وسیعی توسط ICT1 حمایت و پشتیبانی میشود. درکشورهایی که قصد پیوستن به سازمان تجارت جهانی 2 - WTO - را دارند، استفاده از سیستمهای جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات سرعت چشمگیری به خود گرفته است. یکی از جدیدترین ابزارهای مدیریتی در سازمانها، سیستمهای برنامهریزی منابع هستند . - Moller, 2005 - برنامهریزی منابع سازمان عبارتی متشکل از سه واژه است که از لحاظ لغوی به صورت زیر بیان میشود: : Enterprise یک سازمان بسیار گسترده : Resources همه منابع در دسترس برای یک سازمان : Planning نگاه به آینده با یک دید بلند مدت به جای نگاه کردن به وضعیت جاری پس، از لحاظ لغوی عبارت است از برنامهریزی با یک دید بلند مدت برای تمامی منابع در دسترس در کل گستره یک سازمان - شفیعی نیک ابادی، . - 1384 سیستمهای برنامهریزی منابع سازمان ERP را میتوان به عنوان نرمافزار یکپارچهای تعریف نمود که دارای اجزا و یا ماژولهای3 مختلفی در حوزههای عملیاتی سازمانها مانند برنامهریزی، حسابداری، مدیریت منابع انسانی، مدیریت پروژه، مدیریت موجودی، مدیریت خدمات و نگهداری و تعمیرات، مدیریت الکترونیک هستند. معماری و ساختار سیستمهای برنامهریزی منابع سازمان به گونهای است که یکپارچگی و جامعیت اطلاعات سطح سازمان را فراهم نموده و جریان روان اطلاعات بین بخشهای مختلف سازمان را فراهم میآورد.
سیستمهای برنامهریزی منابع سازمان در واقع تکامل یافته سیستمهای اطلاعاتی جامع هستند. تفاوت عمده این سیستمها با سیستمهای اطلاعات مدیریت4 و سیستمهای جامع سازمانی در رویکرد فرآیندگرا و یکپارچگی عملیاتی، فرآیندی و دادهای سازمانها است. فرآیند کارایی و ارزیابی هیچ دو سازمانی شبیه هم نیست و با توجه به شرایط محیطی، زیرساختهای فنآوری، نوع فضای کسب و کار و نوع صنعت فرایند بومی شدهای دارد. پیچیدگی و کاراییهای گوناگون مسایلERP، ضرورت آگاهی از کارایی این سیستمها را آشکار میکند، زیرا که فرآیند انتخاب و تاثیر سیستم در صورتی که نادرست انجام شود موجب اتلاف زمان و هزینه میشود. از آنچه امروز مشخص است، میتوان به راحتی روزی را پیشبینی نمود که هیچ سازمانی بدون ERP قادر به حیات نباشد، زیرا حفظ ارزشها و مفاهیم بنیادی سازمانی و دستیابی به مفاهیمی چون: مشتری مداری، نتیجهگرایی، مدیریت مبتنی برفرآیند، ثبات رهبری و مقاصد، توسعه و مشارکت کارکنان، یادگیری و نوآوری مستمر، توسعه همکاریهای تجاری و عمل به مسئولیتهای اجتماعی سازمان جز با رویکرد به سیستمهای ERP حاصل نخواهند شد. جهان امروز دیگر جایی برای زندگی تک واحدی چه برای انسانها و چه برای سازمانها باقی نخواهد گذاشت.
در سیستمهای ERP به منظور دستیابی به حداکثر کارایی ضرورت اندازهگیری عملکرد وجود دارد یعنی پیش از آن که بتوان فرآیند بهبود را آغاز کرد باید تصویر واضحی از ساختار سیستم و همچنین طریقه کارکرد آن به دست آورد. سیستمهای برنامهریزی منابع سازمان یکی از مهمترین مولفههای مهم در سازمانها و شرکتها میباشد، از این رو تجزیه و تحلیل آن به منظور ارزیابی و کارایی آن دارای اهمیت بسیاری است زیرا که ارزیابی و عملکرد ERP اگر درست انجام نپذیرد موجب اتلاف زمان و هزینه میشود. در رابطه با تجزیه و تحلیل ERP با استفاده از منطق فازی پژوهشهای کمی صورت گرفته است، که در این پژوهش سعی به بررسی اندازهگیری کارایی سیستم ERP با استفاده از منطق فازی میباشد که دارای اهمیت و نوآوری است. انعطافپذیری، سهولت و سادگی، و چند منظورگی از نوآوریهای دیگر آن در این پژوهش میباشد.
2 روش فرایند سلسله مراتبی تحلیل فازی
فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP روشی قدرتمند در حل مسائل پیچیده تصمیمگیری است. هر مسأله پیچیدهای را میتوان به چندین مسأله کوچکتر خرد کرد که این کار با روش AHP به شکل سلسله مراتبی انجام میگردد و هر سطح نماینده مجموعهای از معیارها یا خواص مرتبط با هر خرد مسأله است. روش AHP یک روش چند معیاره برای تحلیل است که بر اساس فرایند افزودن وزن انجام میشود. در این فرایند چندین خاصیت از طریق اهمیت نسبیشان مشخص میگردند. AHP توسط افراد دانشگاهی و حرفهای کاربرد وسیعی یافته است؛ بخصوص در کاربردهای مهندسی از جمله تصمیمات مالی مربوط به ویژگیهای غیر مالی. میزان اهمیت چند ویژگی در روشAHP از طریق فرایند مقایسه زوجی مشخص میگردد که در این فرایند ارتباط ویژگیها یا معیارهای مرتبط به سرمایههای نامحسوس به صورت دو به دو در یک ساختار سلسله مراتبی با یکدیگر جفت می-شوند. با این حال، مدل اصلی AHP نواقصی نیز دارد - یانگ و چن5، . - 2004 آنها اظهار داشتند که روشAHP عمدتاً در تصمیمگیریهای مربوط به اطلاعات مبهم و انعطافناپذیر کاربرد دارد. روشAHP مقیاسی نامتعادل برای قضاوت ایجاد میکند. روش AHP عدم قطعیت مربوط به قضاوت انسان را لحاظ نمیکند. رتبهبندی به روشAHP تا حدی غیر دقیق است و قضاوت ذهنی بر اساس درک، ارزیابی، پیشرفت و گزینش طبق تمایلات
