بخشی از مقاله
خلاصه
در دنیای رقابتی امروز با توجه به ویژگی های محیط های جدید تولیدی و طبیعت مشتریان، دیگر شیوه های مدیریت 25 mm تولید گذشته که یکپارچگی کمتری را در فرآیندهایشان دنبال می کردندکارایی خود را از دست داده است و امروزه شرکت ها نیازمندند تا یکپارچگی منظمی را در تمام فرآیندهای تولیدی خود داشته باشند.
با چنین رویکردی به تدریج می توان به اهمیت موضوع زنجیره تامین پی برد. از طرفی به دنبال فشارهای گروه های مختلف از جمله: سهامداران، مقررات دولتی، سازمان های خصوصی و ... ضرورت در نظر گرفتن پایداری در زنجیره بیشتر نمایان شده است.
نویسندگان در مقالات مختلف اولویت های رقابتی را ابزاری جهت پایداری عملکرد واحد کسب و کار جهت بهبود زنجیره تامین پایدار تجویز کرده اند. از این رو در این پژوهش ابتدا اولویت های رقابتی را شناسایی کرده و سپس با تعیین زیر معیارهای زنجیره تامین پایدار با بکارگیری تکنیک تاپسیس فازی به رتبه بندی اولویت ها پرداختیم. نتایج حاصل از این پژوهش به شرکت مورد مطالعه تفهیم خواهد کرد که میزان تمرکز و سرمایه گذاری خود را با توجه به شرایط کنونی بازار و وضعیت اقتصادی و اجتماعی خودشان در کدام یک از اولویت ها بکار برند.
.1 مقدمه
در طول دو دهه اخیر، مدیران شاهد یک دوره تغییرات شگرف جهانی به واسطه پیشرفت در تکنولوژی، جهانی شدن بازارها و شرایط جدید اقتصادی سیاسی بودند. با افزایش تعداد رقبا در کلاس جهانی، سازمان ها مجبور شدند که سریعا فرآیندهای درون سازمانی را برای باقی ماندن در صحنه رقابت جهانی بهبود بخشند.
در دهه 70-60 میلادی سازمان ها جهت افزایش توان رقابتی خود تلاش می کردند تا با استانداردسازی و بهبود فرآیندهای داخلی محصول با کیفیت بهتر و هزینه کمتر تولید کنند. درآن زمان تفکر غالب این بود که مهندسی و طراحی قوی و نیز عملیات تولید منسجم و هماهنگ، پیش نیاز دستیابی به خواسته های بازار و در نتیجه کسب سهم بیشتری از بازار است. لذا سازمان ها تمام تلاش خود را بر افزایش کارایی معطوف می کردند.
در اوایل دهه 1970 رشد و ظهور کسب و کار تجارت و زیست محیط، تحقیقات اکوسیستم و اکولوژی صنعتی بودند که هر دو با هم مدیریت زیست محیطی را شکل دادند. در طول این دوره مفهوم پایداری آغاز به وارد شدن تدریجی در واژگان مدیریت زیست محیطی شرکت ها کرد.
سازمان ها شروع به بررسی زنجیره تامین خود در واکنش به چالش های متعدد اقتصادی و زیست محیطی مرتبط از قبیل نوسانات در قیمت کالا و تغییرات اقلیمی کردند. تعدادی از سازمان ها در برابر این تغییرات مقاومت کردند اما بعضی از سازمان ها نیز اخیرا شروع به تبدیل زنجیره تامین شان در تلاش های بیشتر پایدار تر شدن کردند. چقدر این تبدیل سخت خواهد بود مورد بحث است، سهم زیادی از تحقیقات وجود دارد که پیشنهاد می کند که سازمان ها می توانند بصورت مداوم به اهداف کسب و کار و کاهش اثرات زیست محیطی شان دست یابند.
.1,1 بیان مساله
در جهان صنعتی امروز که رقابتی تنگاتنگ میان شرکتها و تولیدکنندگان وجود دارد، تولید کالاهای متنوع با کیفیت بالا مطابق با خواست مشتری و در عین حال قیمت مناسب با توجه به توان خرید مشتری، تنها راه ماندن می باشد و رقابت میان شرکتها در رقابت میان اجزای آنهاست. لزوم پیشرفت و ارتقا در شرکتها که به صورت نیازی اساسی درآمده است از یک سو، و حجم وسیع فعالیت ها و فشارهایی که از جوانب مختلف بر آنها وارد می گردد از سوی دیگر، سبب کاهش کارایی آنها شده است.
در دهه 1980 با افزایش تنوع در الگو های مورد نظر مشتریان، سازمان های تولیدی به طور فزاینده ای به افزایش انعطاف پذیری در خطوط تولید، بهبود محصولات و فراِیندهای موجود و توسعه محصولات جدید برای ارضای نیازمندی های مشتریان علاقمند شدندکه این موضوع به نوبه خود چالش های جدیدی را برای آنها رقم زد
در دهه 1990 به موازات بهبود در توانمندی های تولید، مدیران صنایع درک کردند که مواد و خدمات دریافتی از تامین کنندگان مختلف، نقش بسزایی در افزایش توانمندی های سازمان به منظور برخورد با نیازمندی های مشتریان دارد که این امر به نوبه خود، تاثیر مضاعفی در تمرکز سازمان بر پایگاه های تامین و استراتژی های منبع یابی بر جای نهاد. همچنین مدیران دریافتند که صرفا تولید یک محصول کیفی، کافی نیست. در واقع تامین محصولات با معیارهای مورد نظر مشتری - چه موقع، کجا و چگونه - و با کیفیت و هزینه مورد نظر، چالش های جدیدی را به وجود آورده است.
از نقطه نظر عملی، مفهوم مدیریت زنجیره تامین از تعدادی تغییرات که در محیط کسب و کار رخ داده و شامل: افزایش هزینه های تولیدی، کاهش منابع اصلی تولید، چرخه عمر کوتاه محصولات، تسطیح سازی وضعیت رقابت بیرونی با محیط درونی و جهانی شدن اقتصاد بازارها بودند، حاصل شده بود.
در چنین شرایطی به عنوان یک نتیجه گیری از تغییرات مذکور، سازمان ها دریافتند که این تغییرات در طولانی مدت برای مدیریت سازمانشان کافی نیست. آنها باید در مدیریت شبکه همه کارخانجات و شرکتهایی که ورودی سازمان آنها را- به طور مستقیم و غیر مستقیم- تامین می کردند، و همچنین شبکه شرکت های مرتبط با تحویل و خدمات پس از فروش محصول به مشتری، درگیر شوند. با چنین نگرشی رویکردهای" زنجیره تامین" و " مدیریت زنجیره تامین" پای به عرضه وجود گذاشتند.
تاریخ جهان یک الگوی توسعه در زندگی بشر را نشان می دهد. با این حال، رشد صنعتی کنونی بصورت فزاینده ای پایداری آینده زمین و منابع طبیعی و محیط زیست آن را به خطر می اندازد و برای غلبه بر نگرانی های این چنینی بشر باید مسئولیت های هم بصورت اثربخش و هم بصورت کارا برای توسعه محصولات دوستدار محیط زیست را تقبل کند.
سیرواستاو - - 2007 بیان کرد که پس از اینکه مفهوم مدیریت زنجیره تامین در سال 1990 معرفی شد، واضح بود که بهترین شیوه تقاضا یکپارچه کردن مدیریت زیست محیطی با عملیات حوزه آن است که بصورت روز افزون باعث افزایش علاقمندی های محققان برای مطالعه در این حوزه ها شده بود. پیش از اینکه تعریفی از مزیت زنجیره تامین پایدار در ادبیات حوزه مدیریت زنجیره تامین سبز بسط داده شود، بصورت ابتدایی به عنوان در نظر گرفتن جنبه های زیست محیطی در زنجیره تامین در نظر گرفته شده بود. مدیریت زنجیره تامین پایدار در اوایل دهه 1990 رشد یافته بود اگرچه این رویکرد یا این مفهوم قبل از اوایل دهه 1980 معرفی شده بود.
سیرواستاو - - 2007 استدلال می کند که مدیریت زنجیره تامین سبز با تخریب رو به رشدی که در محیط زیست، کمبود منابع طبیعی، افزایش تجمع زباله ها در محل های دفن و افزایشی پیوسته در سطوح آلودگی وجود داشت شروع به جذب نظر محققان و مدیران عملیاتی کرده است. تکامل سیستم های زنجیره تامین سبز به این دلیل به نام مدیریت زنجیره تامین پایدار نامیده می شود که شامل اقداماتی می شود که سه بعد خطوط سه گانه پایداری: اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی را در بر می گیرد
.1,2 اهمیت موضوع
اجماع نظر گسترده ای بیان میدارد که اثرات دخالت بشر در طبیعت، تهدیدهای شدیدی را متوجه پایداری محیط زیست می کند، و این تغییرات بر اکوسیستم از طریق آلوده کردن مواد غذایی و منابع آب طبیعی، تغییرات شدید الگوهای آب و هوایی و انواع انقراض ها موثر است.
تا همین اواخر، اکثر سازمان های تولیدی با ایجاد آلودگی و اتلاف، تهدیدی برای موجودیت زندگی بر روی کره زمین بودند. به عنوان یک نتیجه این چالش ها و فشارها سازمان ها را برای در نظر گرفتن اثرات زیست محیطی در حالی که به کسب و کار خود می پردازند سوق داد.
سازمان ها باید نیازمندی های مشتریان را به اهداف عملیاتی مثل اولویت های رقابتی تبدیل کنند..اولویت های رقابتی نقش مهمی را در بقای سازمان در هر بخشی ایفا می کند.[
.3 .1ادبیات پژوهش
.1,3,1مدیریت زنجیره تامین پایدار هوشیاری مجامع علمی و شرکت های بزرگ از مساله پایداری زنجیره تامین و لجستیک در طی سال های اخیر بصورت چشمگیری افزایش یافته است. بسیاری از محققان و متخصصان درباره تلاش های تولیدکنندگان، خرده فروشان و دستیابی به اهداف پایداری به بحث نشسته اند
با وجود توجه گسترده ای که این مفهوم به خود جلب کرده بود، تعریف جهانی ای برای آن وجود نداشت. اگرچه، یکی از مشهورترین و شناخته شده ترین تعریف از آن از کمیته برتلند است که توسط سازمان ملل متحد حمایت می شود. بسیاری از مقاله ها یک تعریف عمومی از پایداری و توسعه پایدار ارائه شده توسط کمیته برتلند - کمیته جهانی برتلند - را ارائه می دهند
