بخشی از مقاله


ارزیابی کیفیت آموزش رشته مدیریت جهانگردی با تلفیق مدلSEEQ و تکنیکهای MADM

(مطالعه موردی: دانشگاه یزد)

 

چکیده

لازمه توسعه و تقویت صنعت جهانگردی، تربیت مدیران کارآمد و متخصص در این صنعت اسـت. اگـر صـنعت جهـانگردی، افـراد متخصص و ماهر و آمورش دیده در دستیابی به اهدافش نداشته باشد از رسیدن به توسعه پایدار بـه دور خواهـد بـود. در ایـن راسـتا هـدف پژوهش حاضر، ارزیابی کیفیت آموزش رشته مدیریت جهانگردی در دانشگاه بر اساس مدلهـای ترکیبـی SEEQ و MADM مـیباشـد. روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و روش جمعآوری دادهها، کتابخانهای- میدانی است. نتایج تحقیق نشان میدهد که از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، کیفیت آموزش این رشته نامطلوب ارزیابی شده و تنها در ابعاد »علاقه و اشتیاق مدرس به موضـوع درس«، در دسترس بودن مدرس« و »ارزشیابی و نمرهگذاری« عملکرد موفقی داشته است. همچنین یافتههای دیگر این مطالعه دلالت بر آن دارد که بعد »ارزش علمی، یادگیری و کاربردی دروس « بیشترین تأثیرگذاری بر ارتقای سطح کیفی برنامههای آموزشی رشته مدیریت جهـانگردی دارا است.
واژه های کلیدی: کیفیت آموزش، رشته مدیریت جهانگردی، مدل SEEQ3، تکنیکهای MADM


مقدمه

جهانگردی از جمله رشتههای بسیار متنوع و گستردهای است که عرصههای مختلفی را در بر میگیرد، بدین لحاظ شناخت پایه این صنعت، مفاهیم اولیه آن و در عین حال توجه به ساختارهای اساسی آن از جمله گامهای ابتدایی در راه توسعه و بهبودکمی وکیفی صنعت جهانگردی محسوب میشود. پیش بینیها حکایت از آن دارد که با رشد و توسعه صنعت جهانگردی تقاضای نیروی کار متخصص نیز افزایش مییابد و از آنجا که این نیرو باید با حداکثر مهارتها و تخصصهای مورد نیاز خدمات خود را ارایه نماید برنامههای توسعه منابع انسانی شاغل در این صنعت از اهمیت ویژهأی برخوردار است. در کشور ما نیز بخشهای مختلف گردشگری مثل هتلها و دفاتر خدمات مسافرتی و همچنین مراکز خدماتی دیگر در تلاشند تا با توجه به اهمیت نقش نیروی انسانی، با روند رشد و توسعه این صنعت همگام شوند و با تدوین برنامههای آموزشی متناسب با نیازهای مشتریان خود، هم در ارتقاء مهارتهای کارکنان خود تلاش نموده و هم خدماتی با کیفیت بالاتر به مشتریان ارایه کنند.

طرح مساله

باتوجه به نقش مهم نهاد دانشگاه در تمام ابعاد، به منظور جلوگیری از هدر رفتن سرمایههای مادی و انسانی و نیز داشتن توانایی رقابت در دنیای آیندهای که درآن کیفیت مهم ترین مؤلفه برای ادامه حیات هر سازمان است، اطمینان از کیفیت مطلوب عملکرددانشگاهها ضرورتی انکارناپذیر میباشد. درایران نیز از سال 75 با شروع برنامه پنج ساله دوم، ارتقاء کیفیت هدف اصلی آموزش قرارگرفته است (حسینی، .(1379

اهیمت این مسأله از آن جاست که اگر هر صنعتی، افراد متخصص و ماهر در پیشبرد اهدافش نداشته باشد و از پژوهش و تحقیق بهرهای نبرده باشد، محکوم به فنا است. از اینرو باید از آموزش و پرورش در تربیت نیروی انسانی مورد نیاز و توسعه صنعت بهرهمند شد و آن را به سوی یک رشد واقعی رهنمون نمود. پس لازمه توسعه و تقویت صنعت جهانگردی تربیت مدیران کارآمد و متخصص در صنعت جهانگردی است. بنابراین متخصص این رشته در نهایت باید بداند که چه نوع جهانگردی را جذب کند؟ چگونه جذب کند؟ و چگونه بازارهای جهانگردی جدیدی برای جذب توریست ایجاد نماید؟از سوی دیگراهمیت تربیت نیروی انسانی متخصص دراین زمینه از این مسأله نشأت میگیردکه افراد انسانی تنها با مدد آموزش توأم با پرورش خواهند توانست تواناییهای نامحدود خود را در میدان عمل به منصه ظهور برسانند(پورآمن ، .(1381 بنابراین با توجه به اهمیت آموزش نیروی انسانی متخصص در توسعه صنعت جهانگردی در این تحقیق برآنیم تا به ارزیابی کیفیت برنامههای آموزشی رشته مدیریت جهانگردی پرداخته و عوامل موثر بر ارتقاء کیفیت آموزش این رشته را از دیدگاه دانشجویان مدیریت جهانگردی شناسایی و اولویتبندی نماییم.

اهمیت وضرورت تحقیق

آموزش و پرورش درمعنای وسیع خود شامل آموزش هایی است که ازطریق خانواده شروع میشود و از طریق مدرسه، رسانهها ودانشگاهها ادامه مییابد ودرمعنای اخص خود شامل فرآیند رسمیتحصیلی است(فلیپ جی،.(1377 آموزش به مفهوم موقعیت تعامل یا تاثیر و تأثر

 

فراگیر و استاد است، که به شکل کلامی، غیرکلامی اجرا میشود و دارای انواع تعامل یادگیرنده با دیگر یادگیرندگان، یادگیرنده با مدرس، یادگیرنده با محتوای درس ویادگیرنده با شرایط محیطی میباشد. تعامل درآموزش و یادگیری موجب شکوفایی تفکر نقادانه، اعتماد به نفس و استقلال فراگیران میشود(.(Holistic ,2003 ارزیابی آموزش دانشگاهها به دنبال آن است که مشخص سازد:.1 نیازهای فرد و جامعه تا چه حد پاسخ داده شده است؛ .2 آموزش دانشگاهی تا چه اندازه با تحولات فناورانه، جهانی شدن اقتصاد و تغییرات سیاسی-اجتماعی هماهنگ میباشد و بلکه به این تحولات وتغییرات جهت میدهد؛ .3تا چه اندازه عملکرد فعالیتهای آموزشی درسطح کلاس درس،گروه آموزشی، دانشکده و دانشگاه و نظام آموزش عالی از مطلوبیت برخوردار است (نادری، .(1387 دراین میان ارتقاء یا تضمین کیفیت جایگاه ویژه ای دارد، به گونهای که » ...ارزیابی درونی به عنوان اساس و پایه اعتبارسنجی و نظام کیفیت آموزش عالی درگروههای آموزشی دانشگاه ها...« تعبیر وتلقی میشود .(Bazargan,et.all,2007) برای نمونه میتوان از بهکارگیری روشها و مدلهای مختلف مدیریت کیفیت آموزش پزشکی در دانشکدههای پزشکی کشورهای مختلف اعم از توسعه یافته و یا درحال توسعه نام برد ( سهرابی، .(1384 درمطالعات مختلف، حیطههای متفاوتی برای سنجش اثربخشی و آثار آموزش مطرح شده است از جمله این حیطهها میتوان به طرح برنامه درسی، روشهای آموزش و یادگیری، آزمون واندازه گیری نتایج اشاره نمود .(Wolf FM, et.al,2001)

یکی از مهمترین شیوه های انتقال هر علم از طریق آموزش آن میباشد، هرچه این آموزش دقیقتر، صحیحتر، به روزتر وکاربردیتر باشد دانش آموخته آن علم از توانایی علمی بالاتری برخوردار خواهد بود. درایران نیز مانند سایر کشورها سعی برآن است دادههای علمی این رشته با امانت و دقت به دست دانشجویان برسد. اما آموزش عالی درطول دو دهه گذشته، با چالشها ومسائل بسیاری در زمینه این رشته مواجه بوده است که میتوان به ناتوانی در تولید دانش نظری، مصرف دانشهای بنیادی و نظری تولید شده در سایر کشورهای جهان، کاربردی نبودن آموزشهای دانشگاهی، فقدان رابطه مناسب دانشگاه با سایر بخشهای جهانگردی، بی توجهی به کارکردهای پژوهش و ارائه خدمات دردانشگاهها، مشکل تعدد مراکز تصمیم گیری و وجود متولیان متعدد، رشد فزاینده دانشجویان جهانگردی و متقاضیان ورود به دانشگاه وموسسات عالی، گسترش کمی نظام آموزش عالی بدون توجه به ظرفیت های موجود و توان اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه برای پذیرش دانش آموختگان دانشگاهی، کاهش منابع مالی و فشار از سوی جامعه برای مسئولیت پذیری و پاسخ گویی نظام آموزش عالی، نام برد. برای مقابله با این چالشها ناچار از توجه به حفظ، بهبود وارتقای کیفیت درمحیط آموزش عالی هستیم. ودر صورت عدم ارزیابی درونی مستمر در هر رشته علمی توسط محققان آن رشته ممکن است به تدریج این مشکلات و موانع گسترش یافته وکیفیت آموزش را با بحران مواجه کند. از این رو بررسی رشتههای ارائه شده در دانشگاهها وکیفیت آنها یکی از مهم ترین وظیفههایی است که برعهده حاملان این رشته است. بررسی کیفیت رشته مدیریت جهانگردی نیز در راستای شناسایی نقاط ضعف و آسیبهای آن، درحوزه آموزش وارائه راهکار جهت رفع آنها، انجام گرفته است.

با عنایت به نقش مهم آموزش در ابعاد گوناگون اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی ، سیاسی و حتی در زمینه گردشگردی، دانشگاهها با تولید دانش و اطلاعات، نیروی انسانی تحصیل کرده و ارائه خدمات تخصصی سطح بالا، امکان تولید تجهیزات و امکانات جدید را به وجود می-آورند. تنوع و گسترش تولید نتیجه عملی فرایند تولید دانش و تجهیزات تخصصی و سرمایه انسانی هستند، و از طرفی دیگر با تغییر فضای

 

فرهنگ و اقتصاد اجتماعی و ایجاد تحولات بعدی که در اثر افزایش ذخیره دانش بشر صورت میگیرد، مجدداً تغییرات بوجود آمده را به عنوان سؤال اساسی مورد نقد و بررسی قرار داده و دست مایه تولید دانش جدید می نمایند (دل انگیزان،.(1382

اهداف تحقیق

در دنیای امروز، دانشگاهها ومراکز آموزش عالی مانند هر نظام دیگر اجتماعی دیگر براساس پیشرفت و نیازهای جامعه میتوانند کارکردی متفاوت داشته باشند. سازمان علمی- فرهنگی ملل متحد (یونسکو) سه کارکرد اصلی دانشگاه را » تولید دانش « (پژوهش)،» انتقال دانش« (آموزش) و»اشاعه و نشردانش « (ارائه خدمات) میداند(معروفی و دیگران ، .(1386 هریک از این کارکردها از اهمیت خاصی در مدیریت جهانگردی برخوردارند و بی توجهی به هریک ازآنها ممکن است زیانهای جبران ناپذیری برای جامعه دنبال داشته باشد، برای مثال عدم تاکید بر تولید دانش جهانگردی موجب میشود، کشورمصرف کننده، صرف تولیدات علمی سایر کشورهای جهان باشد و دانش نظری، بنیادی و عملی تولید شده درخارج را وارد کلاسهای درس تدریس کند. منظوراز تدریس، انجام دادن فعالیتهایی از سوی استاد و رفتارهای است که سبب یادگیری میشود و مشتمل بر چهار مرحله آمادگی ، ارائه مطلب، کاربرد و امتحان و سنجش میباشد ( فرمهینی فراهانی ،.(1382

ازآنجا که درنهایت هدف از طراحی واجرای برنامههای آموزشی، ایجاد توانایی و مهارت درفراگیران است . (Spiel .et.al,2009) دراین تحقیق، دانشجویان مدیریت جهانگردی درکانون توجه قرارگرفته اند و پس از ارزیابی کیفیت آموزش مدریت جهانگردی از دیدگاه دانشجویان این رشته، به رتبه بندی و اولویت بندی ابعاد مهم کیفیت آموزش از دید آنان خواهیم پرداخت. زیرا استفاده از نظرات ورتبه دهیهای دانشجویان از روشهای متداول ارزیابی در دانشگاههاست(. (Spiel.. et.al, 2009

پیشینه تحقیق

Airey (1994)،درتحقیقی درهلند به ارتباط بین توسعه بازارهای اقتصادی وبرنامه های توسعه جهانگردی پی برد.یک بخش از این برنامه ها بامدیریت وتوسعه نیروی انسانی مرتبط می باشد.دراین تحقیق مفاهیم وزمینه های لازم برای توسعه آموزش جهانگردی درهلند فراهم شدوشکاف ها،نقاط قوت وجهت تغییرات درتوسعه نیروی انسانی مرتبط با جهانگردی شناسایی شدند.

Zagonari(2009) ، درتحقیقی به نقش متقاوت جهانگردی آموزش دیده ودانشجویان تربیت شده اشاره کرده است وچهار ذی نفع برای توسعه و اجرای برنامه های آموزشی جهانگردی معرفی کرده است که شامل شرکت ها، دانشجویان ،تهادهای دولتی وموسسات آموزشی می باشند.دراین مقاله یک مدل تکاملی برای شناسایی ویژگی های اصلی شرکت ها ودانشجویان واینکه چگونه بر روی نهادهای دولتی وموسسات آموزشی متمرکز می شوند،شرح داده شده است.

Bhuiyan, et.all (2010) ،درتحقیقی به رابطه بین جهانگردی آموزشی وحفاظت منابع طبیعی اشاره کرده است وبیان می کندکه اجرای جهانگردی آموزشی به وسیله آموزش های مادام العمر به خصوص برای دانش آموزان مدارس می تواند درجامعه می تواند موفق

 

شودو دراین رابطه معلمان ،دولت وجوامع محلی، توراپراتورها، سازمان های بین المللی ومحلی ورسانه ها می توانند نقش مهمی را ایفا کنند.

Busby, et.all (2011) ،درتحقیقی بیان می کند که دانشجویان لیسانس با چالش های زیادی درمحیط های کاری آینده خود مواجه هستندبنابراین دانشجویان جهانگردی باید با مفاهیم زمینه ای این صنعت آشنایی کامل داشته باشندو از مطالعات آکادمیک قبلی وتجربیات اشتغال دیگران دراین زمینه بهره مند شوند.

آراسته ودیگران ( (1382، درتحقیقی با هدف شناسایی عوامل موثر در آموزش اثربخش و ارایه پیشنهادهایی برای بهبود آن، به روشهای ارزیابی آموزش اثربخش در آموزش عالی، ارزیابی دانشجویان از عملکرد اعضای هیات علمی در پایان هر ترم اشاره نموده و دریافتند که دانشجویان، منبع اصلی اطلاعات در باب کیفیت و اثربخشی آموزش محسوب میشوند. همچنین آنها در این تحقیق پیشنهادهایی برای بهبود آموزش ارائه نمودند که میتوان به موارد زیر اشاره کرد : اهمیت دادن یکسان به آموزش و پژوهش، آموزش اعضای هیات علمی، دادن فرصتهای مطالعاتی، انتشار مجلات آموزشی و تقویت تحصیلات تکمیلی (آراسته، .(1382

عبادی و دیگران،( (1386 در تحقیقی با هدف آسیب شناسی برنامههای آموزش مداوم در جامعه پزشکی ایران دریافتند که به کارگیری صحیح قوانین و دستورالعملهای اجرایی، به منظور افزایش اثربخشی این برنامهها، نیاز سنجی مستمر و دورهای، انجام ارزشیابی های مجدد، از طریق اهرمهایی نظیر تمدید مدرک و مجوز، توسعه روشهای الکترونیکی، تربیت مدرسین زبده و اندازه گیری اثر بخشی برنامه ها از طریق بررسی شاخصهای بهداشتی و ... انجام میگیرد (عبادی، .(1386

حکمت پور و دیگران ( (1386 درمطالعهای تحت عنوان آسیب شناسی آموزش به مددجو ، دریافت که عوامل مربوط به برنامه ریزی درسی و عملکرد دانشکده، سرفصل نامناسب دروس، تاکید سطحی برکاربرد نظریههای یادگیری، توجه نسبی به نیازهای آموزشی، عوامل مربوط به مدیریت آموزشی و نگرش یادگیرندگان در ساختار و فرآیند آموزش موثر بوده و در بسیاری از موارد سبب عدم کسب اهداف آموزشی می-شود (حکمت،.(1386

یمنی دوزی ودیگران (1386) درپژوهشی با هدف شناسایی عوامل آموزشی موثر بر کیفیت آموزش به بررسی مقایسهای تاثیر برخی از عوامل بر کیفیت آموزش در دوره های کارشناسی ارشد پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از ملاکهای مورد عمل در گزینش هیات علمی و دانشجو، چگونگی روش تدریس، سازماندهی محتوای آموزشی، سازماندهی فضای آموزش و ارزشیابی کلاسی بر کیفیت آموزش مؤثر است (یمنی دوزی ، .(1387

شارع پور ودیگران( ( 1387 در تحقیقی با هدف بررسی تغییرات پدیده آمده در نظام های اقتصادی و اجتماعی و پیامدهای آنها برای نظام آموزش عالی فهرستی از ویژگیهایی که دانشجویان آموزش عالی در همه رشته ها باید دارا باشند ارایه کرده است سپس به تحلیل این نکته پرداخت که شاخص های کیفیت آموزش عالی بر اساس متغیرهای جمعیت شناختی و آموزشی تا چه حد اعتبار دارد(شارع پور ، .(1387

 

مدل مفهومی تحقیق

مروری ادبیات تحقیق نشان میدهد که عوامل متعدی در میتواند بر کیفیت آموزش رشته جهانگردی مؤثر باشد که مهمترین این عوامل شناسایی و مدل مفهومی تحقیق حاضر را مطابق شکل شماره (1)ارائه شده است.


شکل .(1) مدل مفهومی تحقیق

سؤالات تحقیق و فرضیات تحقیق

سؤالات تحقیق

از دیدگاه دانشجویان رشته مدریت جهانگردی عملکرد آموزشی این دوره چگونه است؟

از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی اهمیت هر یک از معیارها و شاخصهای کیفیت آموزش این رشته به چه میزان است؟ فرضیات تحقیق

بر اساس مدل مفهومی تحقیق فرضیاتی به شرح ذیل تدوین شده است:


1 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، دروس ارائه شده در این رشته از ارزش علمی، یادگیری و کاربردی برخوردارمی-باشد.

2 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، علاقه و اشتیاق مدرسین این رشته به موضوع درس مناسب میباشد .

- 3 از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی ، مطالب ارائه شده در این رشته از روشنی و سازماندهی مناسبی برخوردار میباشد

.

4 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، تعاملگروهی و مشارکت در دوره آموزشی این رشته متناسب است .

5 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، مطالب آموزش داده شده در این رشته از جامعیت مناسبی برخوردار میباشد .

6 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، مدرسین دروس این رشته دردسترس دانشجویان هستند.

7 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، شیوه ارزشیابی و نمرهگذاری در این رشته مناسب میباشد .

8 - از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی ، مطالب خواندنی و تکالیف در این رشته مناسب میباشد.

روش تحقیق و روش گردآوری اطلاعات روش تحقیق حاضر توصیفی- پیمایشی میباشد. با توجه به هدفهای پژوهش و ماهیت آن مناسب ترین روش برای گردآوری اطلاعات

مورد نیاز، استفاده از تکمیل پرسشنامه بود، بدین منظور برای گردآوری دادهها از دو نوع پرسشنامه استفاده شد پرسشنامه اول، شامل 29 سؤال بود که بر مبنای مدل SEEQ دیدگاه دانشجویان را در رابطه با کیفیت آموزش این رشته مورد ارزیابی نموده و پرسشنامه دوم میزان اهمیت هر یک از ابعاد و مؤلفههای کیفیت آموزش در رشته مدریت جهانگردی را مورد بررسی قرار میداد.

روایی و پایایی ابزار گردآوری دادهها

از آنجائیکه پرسشنامههای مذکور بر اساس مدل SEEQ (شکل شماره (1 تدوین کرده است، بنابراین روایی پرسشنامههای فوق الذکر خود به خود تائید میگردد(( Sheng .et.all 2002 .جهت محاسبه پایایی ابزار گردآوری دادهها از روشهای متفاوتی از جمله اجرای دوباره (روش باز آزمایی)، روش موازی (همتا)، روش تنصیف (دو نیمه کردن پرسشنامه و محاسبه همبستگی نمرات دو دسته) و روش »آلفای کرونباخ4« به کمک نرم افزار SPSS استفاده شده است. در روش آلفای کرونباخ، مقدار  هر چه به %100 نزدیکتر باشد بیانگر قابلیت اعتماد بیشتر پرسشنامه است. در این تحقیق جهت تعیین پایایی پرسشنامهها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است. برای سنجش پایائی پرسشنامه تحقیق حاضر آلفای کرونباخ 0/913 برآورد شده است که نشان دهندهی پایایی پرسش نامه است

جامعه و نمونه آماری پژوهش

جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی یزد تشکیل میدهد. تعداد کل دانشجویان این دانشگاه حدود 80 نفر میباشد بنابراین 80 پرسشنامه بین افراد مورد مطالعه توزیع گردید که از این تعداد 74 پرسشنامه عودت داده شد.

 

تجزیه و تحلیل دادهها

در این بخش دادههای گردآوری شده از دیدگاه آمار توصیفی و سپس با آزمونهای آماری بررسی شد. بدین منظور بر اساس طیف لیکرت هفت گزینهای مورد استفاده، برای هریک از فرضیهها، فرض آماری به شکل زیر طراحی گردید که به عنوان نمونه در مورد ارزش علمی، یادگیری و کاربردی دروس ، به شرح زیر است:

از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دروس ارائه شده در این رشته از ارزش علمی، یادگیری و کاربردی برخوردار میباشد. H :  4

از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی دروس ارائه شده در این رشته از ارزش علمی، یادگیری و کاربردی برخوردار نمیباشد.


:  4 ٌ H نتایج حاصل از بررسی فرضیههای 1 الی 8 در جدول((1 نمایش داده شده است.

جدول:1 یافتههای برآمده از بررسی فرضیههای 8-1


همان گونه که نتایج جدول((1 نشان میدهد، ازمیان 8 فرضیهی ارزیابی کیفیت آموزش مدیریت جهانگردی در این تحقیق تنها سه فرضیه(2و6و(7 مورد تأیید قرار گرفتند و پنج فرضیه (فرضیات،8،5،4،3،(1 تایید نشدند که نشان دهنده کیفیت پایین آموزش رشته جهانگردی از دیدگاه دانشجویان این رشته میباشد. بدین معنی که از دیدگاه دانشجویان رشته مدیریت جهانگردی، کیفیت آموزش این

رشته در دانشگاه، در ابعاد پنجگانهی ارزش علمی، یادگیری و کاربردی دروس5، روشنی و سازمانبندی مطالب6، تعامل گروهی و مشارکت7، جامعیت مطالب آموزش داده شده8، مطالب خواندنی و تکالیف9 مناسب نمیباشد. که نیازمند بازنگری اساسی در این حوزهها میباشد.

حال جای این پرسش باقی است که میزان اهمیت هر یک از ابعاد هشتگانه کیفیت آموزشی رشته مدریت جهانگردی از دیدگاه دانشجویان این رشته چگونه است؟ تا در برنامه ریزی برای ارتقاء کیفیت آموزش این رشته در ایران در اولویت باشند. برای این منظور از مدل تصمیم گیری چند شاخصه MADM استفاده میشود. (.herbet W ,1976)

مدلهای تصمیمگیری چند شاخصه(MADM) 10

مدلهای تصمیمگیری چند معیاره، مدلهایی هستند که در دو دهه اخیر، مورد توجه محققین در امر تصمیمگیری بوده است. این تکنیکها و مدلها، کاربرد بسیار گستردهای در تصمیمگیریهای پیچیده هنگامی که معیارهای متعدد و گاه متضاد وجود دارند، پیدا نمودهاند. قدرت بسیار بالای این تکنیکها در کاهش پیچیدگی تصمیمگیری، استفاده همزمان از معیارهای کیفی و کمی و اعطای چارچوب ساختارمند به مسائل تصمیمگیری و نهایتاً کاربرد آسان آنها باعث شده است تا به عنوان ابزار دست تصمیمگیران خطههای مختلف مورد استفاده قرار گیرد اصغر پور، (1383 .این تکنیکها مسائل تصمیم را در قالب یک ماتریس همانند جدول (2) فرموله کرده و تحلیلهای لازم را روی آنها انجام میدهند.

جدول شماره :(2) ماتریس تصمیم گیری 

در این ماتریس Ai نشاندهنده گزینه i ام، xj نشاندهنده شاخص j ام و rij نشاندهنده ارزش شاخص j ام برای گزینه i ام میباشد (اصغرپور،.(1383 تکنیکهای تصمیمگیری چند شاخصه، متعدد بوده و هر کدام و خصوصیات و شرایط کاربرد خاص خود را دارا هستند و

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید