بخشی از مقاله
چکیده
در دنیاي پیچیده و پررقابت تجارت، صحبت از یک کسب و کار موفق بدون وجود استراتژي هاي مناسب امکان پذیر نیست.تدوین استراتژي مناسب بدون ارزیابی عملکرد و شناخت وضعیت فعلی سازمان و شناخت مأموریت و اهداف سازمان، خصوصیات محیطی و سازمانی، منابع و توانایی هاي سازمان و ارزیابی قدرت و توانایی رقبا میسر نمی شود.این مقاله چارچوبی مبتنی برBSC،SWOT، EFQM، MADM , QFD براي حل مشکل ارزیابی عملکرد و شناخت وضعیت فعلی سازمان و اولویت بندي برنامه هاي استراتژیک و فرموله کردن استراتژي در سازمان را تشریح می کند.
واژگان کلیدي:کارت امتیاز متوازن، مدل تعالی کیفیت اروپایی، مدیریت استراتژیک، تحلیل SWOT
- 1مقدمه:
تعیین جایگاه سیستم ها، متدها و تکنیک هاي مختلف در پیکره سازمان ها و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر و تعیین نقاط قوت و ضعف و نهایتاً بهبود عملکرد سازمانها، موضوعی است که مورد توجه مدیران بیشتر شرکتها و سازمانها قرار دارد.امروزه سازمان هاي تولیدي و خدماتی براي دستیابی به تعالی و برآوردن انتظارات ذینفعان خود، از ابزارها و مدل هاي مدیریت کیفیت و حل مسأله هم چون کارت امتیاز متوازن، مدل تعالی اروپایی کیفیت جامع، برنامه ریزي منابع سازمان و مدیریت ارتباط با مشتري استفاده می کنند ]اندرسون[2000 ، اما مطالعات نشان می دهد که هر گونه موفقیت در برآورده کردن انتظارات ذینفعان، مستلزم انجام درست فرآیندهاي تشریح شده در قسمت چکیده می باشد.در این مقاله سعی شده است که با بهره گیري از مطالعات قبلی داخلی و خارجی، و تلفیق مدل هاي جهانی به اجراي درست و اثر بخش فرآیند فوق کمک شود.
ارائه مدل تلفیقی براي فرموله کردن استراتژي در یک سیستم آموزشی با ترکیبBSC،SWOT،QFD،MBNQA توسط لی و همکاران در سال ]. 2000لی [2000معرفی رویکرد عملی براي ایجاد چارچوب استراتژي در صنعت بانکداري هنگ کنگ توسط کوو همکاران در سال ]. 2000کو[2000ارائه مدلی تلفیقی براي تدوین استراتژي شرکتهاي فراهم کننده ي خدمات اینترنتی توسط منوریان و ذوقی خواه در سال 1390 از طریق یکپارچگیBSCو SWOT با استفاده از ابزارهايQFDو MBNQA و ارزیابی عملکرد. ]منوریان [1390در این مقاله پس از مطالعه ادبیاتی BSC، EFQM، QFD، SWOT متدولوژي تدوین استراتژي سازمان با استفاده از ابزارهاي BSC، EFQM، QFD، MADM ، SWOT شرح داده شده است.
- 2مرور ادبیاتی:
- 1-2کارت امتیاز متوازن - BSC -
کارت امتیاز متوازن در سال 1992 توسط کاپلان و نورتون ارائه شد.آنها نتیجه ي مشاهدات خود را در تحقیقی تحت عنوان>> اندازه گیري در سازمان آینده در قالب کارت امتیازي متوازن<< معرفی کردند.نتایج این تحقیق ، نشان دهنده ي میل به استفاده از برخی شاخص هاي غیر مادي در کنار شاخص هاي مالی بودیک. کارت امتیازي متوازن عموماً داراي چهار جنبه مالی، مشتري ، فرآیندهاي داخلی و رشد و یادگیري بوده که هسته ي اصلی آن چشم انداز و استراتژي است. چارچوب اصلی و رابطه ي علت و معلولی میان جنبه هاي مختلف آن بر اساس این منطق بنا شده است که براي دستیابی به نتایج مالی ، نیازمند کسب رضایت مشتریان هستیم و براي جلب رضایت مشتریان ، باید فرآیندهاي کاري خود را بهبود و توسعه دهیم و براي بهبود فرآیندهاي داخلی ، نیازمند رشد و توسعه ي دارایی نامشهود سازمانی هستیم. ]مجتبی اکبریان[2006
به طور کلی اهداف استفاده از کارت امتیاز متوازن ، به شرح زیر است:
-ایجاد چارچوبی براي توصیف استراتژي سازمان از طریق جنبه هاي مختلف آن
-استقرار سیستمی با هدف کاهش شکاف میان اهداف بیان شده از سوي مدیران ارشد و اهداف درك شده توسط کارکنان
- ایجاد سیستمی براي اندازه گیري عملکرد گذشته و هدایت عملکرد آینده.
- 2-2 مدل اروپایی تعالی سازمان - - EFQM
بنیاد اروپایی مدیریت کیفیت EFQM در سال 1988 به وسیله 14 سازمان پیشرو اروپایی به منظور تعالی کسب و کار صنایع اروپا تأسیس شد. هدف این بنیاد تحریک ، تشویق و کمک به مدیریت در انتخاب و به کارگیري اصول مدیریت کیفیت جامع و بهبود عملکرد در صنایع اروپایی بود. مدل EFQM ، ابزاري براي کمک به سازمان ها در شناسایی مسیر تعالی سازمانی ، سنجش موقعیت فعلی سازمان، عوامل مؤثر بر تعالی سازمانی و نهایتاً ارائه ي راهکارهاي مناسب براي بهبود عملکرد سازمان است. ]چن و چو [2006الگوي تعالی سازمانی چارچوبی بر پایه ي 9 معیار است، که 5 معیار >>توانمند ساز<< و 4 معیار آن >>نتایج <<است . توانمند سازها شامل معیارهاي رهبري ، مدیریت کارکنان ، سیاست و استراتژي ، شراکت ها و منابع و فرآیندها است و معیارهاي نتایج شامل نتایج کارکنان ، نتایج مشتریان ، نتایج جامعه و نتایج کلیدي عملکرد است. معیارهاي توانمند ساز تمامی آن چه که سازمان انجام می دهد ، پوشش می دهند. معیارهاي نتایج ، آن چه که سازمان به دست می آورد ، در بر می گیرد. نتایج براثر اجراي توانمندساز ها به دست می آیند و توانمند سازها با گرفتن بازخورد از نتایج ، بهبود می یابند. ]کاپلان و نورتون [2001
- 3-2ماتریس تحلیل SWOT
ماتریس تحلیل SWOT یک ابزار برنامه ریزي استراتژیک است که براي ارزیابی قوت ها، ضعف هاي یک سازمان، فرصت ها و تهدیدهاي محیطی آن به کار برده می شود. قوت ها و ضعف ها به وسیله ي ارزیابی محیط درونی، و فرصت ها و تهدید ها با ارزیابی
