بخشی از مقاله
چکیده
از آنجا که موضوعات مربوط به پایداری - توسعه و جهانگردی - به مسائلی شتابان و تأثیر گذار در قرن بیست و یکم تبدیل شده است، توسعه واحدهای درسی جهانگردی چند رشته ای یا میان رشته ای و، اعطای درجه تحصیلی، از اهمیت بیشتری برخوردار گردیده است. چنین مطالعات بین رشته ای متضمن توسعه روابط نزدیک و تنگاتنگ بین کارکردهای مختلف و فعالیت های متنوع - از قبیل بازاریابی، حسابداری، مدیریت عملیات ، امور مالی و بودجه بندی - و بین رشته های گوناگون - از قبیل جغرافیا، روانشناسی، جامعه شناسی ، مردم شناسی، مدیریت، معماری و برنامه ریزی است
بنابر این چالش های عمده ای در رابطه با گونه های دانش و مهارت های مورد نیاز برای دانشجویان جهانگردی و دست اندرکاران اجرایی صنعت توریسم بروز می کند. همچنین چالش هایی در زمینه انواع آموزش و برنامه های آموزشی مورد نیاز برای ایجاد ، توسعه و اجرای یک چارچوب منسجم و به هم پیوسته برای جهانگردی پایدار ، به منصه ظهور می رسد.
مقدمه
از دریچه جهانگردی پایدار ومدیریت ، دوقلمروی مربوط به توسعه واحدهای درسی آموزش میان رشته ای فرصت های عمده وبرجسته ای رابرای گسترش این برنامه عرضه می دارند که عبارت است از :
الف - تخصصی شدن آموزش میان رشته ای در زمینه مدیریت پایدار
ب - تخصصی شدن آموزش میان رشته ای در زمینه بوم - جهانگردی و حفاظت - تاریخی -
هدف یک برنامه مناسب میان رشته ای آن است که دانشجویان بادرجه فوق لیسانس یادکترا در رشته برنامه ریزی جهانگردی ومدیریت پایدار فارغ التحصیل شوند . مدرک کارشناسی ارشد از مدرک دکترا عمل محور وتجربه مدار خواهد بود زیرا درجه دکترا نیازمند برخورداری از یک عنصر قدرتمند نظری علاوه بر تجربه میدانی ومبتنی بریک حوزه خاص است .
بسط یک راهبرد جامعه محور، برای مثال مدیریت توسعه جهانگردی از رهگذر اصول جهانگردی پایدار، دانش عملی مکان بازدید ومردم ساکن در اطراف آن - دانش محلی ، نگرانی ها ی اجتماعی -اقتصادی وفرهنگی - ونیز مهارت ها وابزارهای برنامه ریزی ومدیریت تأثیر - به عنوان مثال، نظارت کردن وتوسعه شاخص های نظارت - هدایت وجهت دهی خواهد شد .
واحدهای درسی میان رشته ای مشتمل برگزینش دروس مورد نیاز ودروس اختیاری از میان قلمرو ها وبرنامه ها ی چند رشته ای علاوه بر دروس اصلی آموزش میان رشته ای در ارتباط با برنامه ریزی - مدیریت راهبردی وبرنامه ریزی شهری - ، حفاظت تاریخی ،مدیریت زیست محیطی ، بازاریابی وتوسعه اجتماعی خواهد بود.
تسهیل کننده آموزش میان رشته ای از آشنایی لازم با هر دو نوع پژوهش کیفی وکمی برخوردار خواهد بود به گونه ای که بتواند به بسط مهارت های مقتضی پژوهشی برای انجام وظایف مختلف ومتنوع بپردازد. بنابراین یک دانشجو ومتخصص میان رشته ای که براساس چنین برنامه ای آموزش دیده است علاوه بر آشنایی با نظر یه برنامه ریزی وسیاست گذاری در این زمینه از برخی توانمندی ها در برنامه ریزی بازاریابی ، مدل سازی نظام ها ومدیریت یکپارچه مقصد برخوردار است وقادر خواهد بود تا زمینه های تسهیل بسط وتوسعه یک طرح جهانگردی راهبردی را فراهم آورد. اما چنین متخصص میان رشته ای قادر نخواهد بود تا به بسط وتوسعه نقشه طراحی تفصیلی شهری یا حتی یک طرح جامع منطقه ای بپردازد همانگونه که نمی تواند یک طرح تفصیلی مقصد یا بازاریابی سازمانی را ارائه نماید .تخصص رشته ای اگر مورد نیاز باشد می تواند با نگاهداشت یک متخصص رشته علمی یا یک متخصص مطالعات چند رشته ای ارائه گردد. یک گروه بین رشته ای که توسط متخصص میان رشته ای مدیریت می شود می تواند نقش مفید مشورتی یا فعالی رادر مدیریت مقصد ایفا نماید.
ب - تخصصی شدن آموزش میان رشته ای در زمینه بوم- جهانگردی وحفاظت - تاریخی - :
به همین نحو یک برنامه ریز یا مدیر بوم -جهانگردی دوره آموزشی دانش مدار وبا پایه گستره علمی در زمینه بوم - جهانگردی وتوسعه پایدار را طی خواهد کرد. این واحد درسی نظریه اجتماعی انتقادی وابزارهای روش شناختی خاص ومهارت های فنی - از جمله طراحی بوم - سکنی - اعطای گواهینامه ، معیارها وبرنامه های انرژی پایدار - را دربرمی گیرد .
افزون براین دانشجویان از درک جامعی نسبت به معنای بیابان ، سازه اجتماعی طبیعت واهمیت - - تجربه - - بوم - جهانگردی برخوردار خواهند شد به عبارتی بر هر دو جریان تحصیلی آموزش چند رشته ای و آموزش میان رشته ای قابل انطباق است .
به عبارت دیگر ، دانشجو یان پا یداری مدار در معرض چشم انداز ها ی انتقادی و غیر انتقا دی نسبت به طبیعت ،کالای کردن ،تجدد - مدرنیته - و جامعه قرار خواهند گرفت - به عنوان مثال ،چشم انداز روابط انسان - طبیعت از طریق تجدد ،روش علمی مطالعه پدید ه ها و موضوعات طبیعی ،از طریق تجدد ،روش علمی مطالعه پدید ه ها ومو ضو عات طبیعی ،مفاهیم بیابان و طبیعت و کاربردهای متغیر آن -
جدول های باز تاب بینش های انباشته و مو ضو عاتی است که از قلمرو ها و گسترده های مطالعاتی رشته ای متفاوت استخراج و انتزاع شده اند .این عرصه ها می توانند به عنوان بخشی از اهداف درسی و متون خوانی مورد استفاده قرار گیرند ،تا دانشجو یان رشته تو سعه و تحقیق بوم - جهانگردی را با چشم انداز چند رشته ای آشنا سازند .
قلمرو مطالعاتی مزبور همچنین می توانند برای ایجاد راه های نوین - میان رشته ای - جهت درک شکل گیری قلمرو های طبیعی و استفاده از آن و نیز اقدام علمی در زمینه بوم - جهانگردی به کار گرفته شوند . به عنوان مثال ،با بهره گیری از مطالعات پسا استعمار ی و نظریه های انقیاد و قدرت - نظریه فوکو - 1990 - بر چشم انداز های نوین نظری درباره قدرت در زمینه جهانگردی تأثیر گذار بوده است .همچنین به عنوان مثال بنگرید به :هالینشید ،1999؛موفورث و مانت ،2003؛یوری ، - - 1990آمیزه اقدامات علمی در سطح خرد و تأثیر ات تاریخی در سطح کلان ،تصویری جدید از بوم - جهانگردی را به وجود می آورد:تصویری انتقاد ی که باز هم مو جبات مطالعه روابط انسانی - بوم شناختی را فراهم خواهد ساخت .
جهت گیری های آینده و موضوعات نو ظهور
به همان اندازه که جهانگردی از نظر اهمیت محلی و جهانی به رشد خود تداوم بخشیده است ،مطالعه جهانگردی نیز شاهد تحول و تکامل تدریجی و مستمر در دانشکده و دانشگاه ها بوده است .قلمرو های ویژه مطالعاتی یا تمرکز بر گسترده های مر تبط با جهانگردی ،به عنوان مثال در درون مدیریت ،ُمردم شناسی ،جغرافیا و جامعه شناسی استقرار یافته اند بسیاری از این قلمرو های برنامه ای ،شروع به دادن مدرک تحصیلی واعطای گواهی در زمینه برنامه های دارای گرایش جهانگردی نموده اند
