بخشی از مقاله
بررسي وضعيت ساختار صنعت بيمه محصولات کشاورزي با استفاده از مدل SWOT (مطالعه موردي : منطقه مغان )
خلاصه
بيمه به عنوان يکي از ابزارهاي کاراي مديريت ريسک و تأمين امنيت ، از يک سو سبب گسترش رفاه اجتماعي گرديده و از سوي ديگر باعث رشد سرمايه گذاري شده است . در پي آن ، توليد با سرعت بيشتري رشد نموده و اقتصاد رونق ميگيرد. با وجود اين ؛ صنعت بيمه با محيطي متلاطم روبه رو است و تهديدهاي محيطي از هر سو حيات وبقاي آن را تهديد ميکند. صنعت بيمه بايد با شناخت جايگاه فعلي و تحليل نقاط قوت وضعف خود، با تکيه بر قوت ها از فرصت هاي محيطي استفاده کرده و خود را براي برخورد با تهديدها آماده کنند. اين تحقيق از نظر هدف کاربردي و از نظر روش توصيفي پيمايشي است . براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد. جامعه ي آماري شامل کارشناسان بيمه محصولات کشاورزي است . از ماتريس SWOT در جهت تعيين نوع استراتژي بهره گرفته شد. نتايج نشان ميدهد که استراتژي مناسب ، استراتژي تهاجمي است . در پايان پيشنهادهايي براي پيشرفت صنعت بيمه ارائه شده است .
کلمات کليدي: استراتژيتهاجمي، ماتريس عوامل داخليوخارجي، مدل SWOT، بيمه محصولات کشاورزي
١. مقدمه
پيشرفت بيمه با توسعه اقتصادي همواره ملازم بوده است و با ترميم وضع اقتصادي يک کشور موجب پيشرفت شده و با بهبود وضع معيشت افراد، به حفظ ثروت ملي و تشکيل پس اندازهاي بزرگ کمک مي نمايد(کريمي، ١٣٩٢: ١٨٥). بنابراين ؛ با پيشرفت تمدن بشري و شکل گيري روابط و هم کنشي هاي پيچيده در جوامع انساني، تلاش آدمي براي شناخت هرچه بيشتر امور و پديده هاي طبيعي و اجتماعي و ارائه راهکارهاي علمي براي ماندگاري و پايداري رشد و توسعه ، افزايش يافته است . کشاورزي و دامداري، از کهن ترين فعاليت هاي اقتصادي انسان به شمار مي آيد و از همان آغاز تاکنون ، همواره در برابر انواع گوناگون خطرها و حوادث ناگوار طبيعي و انساني، قرار داشته است . ناپايداري و مخاطره آميز بودن شرايط توليد در بخش کشاورزي و دامداري سبب شده است که اين گونه فعاليت ها، فعاليتي همراه با ريسک باشد( نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٨). از طرفي تصميم گيري و چگونگي فعاليت بهره برداران را تحت تأثير جنبه هاي مختلف خود قرار داده ، به گونه اي که کشاورزان نسبت به درامد آينده خود، اطمينان ندارند(نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٨). ، از همين رو، همواره لزوم به کارگيري ابزار دقيق و مؤثري براي حمايت و تأمين امنيت اقتصادي جمعيت فعال در بخش کشاورزي و دامپروري و در نتيجه ، افزايش قدرت توليد و بالا بردن سطح زندگي آنان احساس مي شود. حفظ و حراست از اين سرمايه هاي ملي وظيفه دشواري است که بخشي از آن بر دوش صنعت بيمه گذاشته شده است و صندوق بيمه محصولات کشاورز ي نيز در جاي خود، اين مسئوليت را در بخش هاي زراعت ، دام و طيور و آبزيان ، برعهده دارد( نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٨) ؛ و بخش ديگر بر عهده دولت است تا با حفظ سطح درآمد و بهره وري، کشاورزان را ياري مي رساند. ارائه چنين حمايت ها و دخالت هايي از سوي دولت ، باعث تعديل سطح درامد کشاورزان و بهبود توزيع درامد آن ها مي شود(کهنسال و همکاران ،١٣٨٨: ٢٩). مهمترين انگيزه و دليل توجه دولت ها به بيمه کشاورزي، از ميان بردن يا کم کردن دو مشکل اساسي در بخش کشاورزي است که هر دو نيز، پيرامون موضوع درامد، يعني درآمد بسيار پايين و درامد بي ثبات است ( نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٩) . بخش کشاورزي در کشور با تامين حدود ٢٦ درصد توليد ناخالص ملي ، ٢٥ درصد اشتغال نيروي کار بيش از ٨٠ درصد نيازهاي غذايي ، ٢٦ درصد صادرات غير نفتي و حدود ٩٠ درصد نياز صنايع به محصولات کشاورزي به عنوان مهمترين بخش اقتصادي و محور برنامه هاي توسعه اقتصادي اجتماعي کشورها مطرح است (توسعه روستايي و کشاورزي،١٣٨٥). بنابراين اگر اقتصاد کشور از طريق عرضه انواع پوشش هاي بيمه اي مورد تأمين قرار نگيرد، در معرض تهديد انواع خطرها است . با وقوع هر حادثه و مواجهه با هر خطري بخشي از دارايي ها و ثروت ملي نابود شده ، از بين مي رود (اقتصاد کشاورزي، ١٣٨٩). شواهد نشان مي دهد که به رغم توجه دولت ، فرايند بيمه کشاورزي در ايران ، از پويايي و سرعت لازم برخوردار نيست و اين امر نيز، به دليل شناخت اندک و محدود کشاورزان از بيمه محصولات کشاورزي و دامي و همچنين ، محدود بودن درآمد و بودجه ، به همراه فشار تورمي دوران رکود است ( نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٩). از سوي ديگر مديرکل مديريت بحران اردبيل در گزارش خود اعلام کرده که در سال زراعي جاري با کاهش ٣٣ درصدي بيمه محصولات کشاورزي در استان روبه رو هستيم (علي اسلامي، ارديبهشت ١٣٩٣). لذا با توجه به اهميت بخش کشاورزي در اقتصاد ملي و نقش بيمه در توسعه آن ؛ همچنين ، سابقه اندک بيمه دام در ايران و نبود تحقيقات راهبردي لازم در اين زمينه و کاهش ٣٣ درصدي بيمه محصولات کشاورزي در استان اردبيل ، در اين پژوهش ، روند توسعه بيمه کشاورزي و وضعيت کنوني بيمه در منطقه مغان مورد مطالعه قرار گرفته و موانع و چالش هاي فراروي آن ها بررسي مي شود با انجام اين پژوهش وضعيت بيمه محصولات کشاورزي در منطقه مغان و چالش هايي که بيمه کشاورزي با آن مواجه است مشخص و تحليل شده و راه هاي مقابله با آنها ، پيشنهاد مي شود تا در جهت تحقق مطلوب اهداف توسعه کمي و کيفي بيمه در بخش کشاورزي گامي اساسي برداشته شود( اقتصاد کشاورزي، ١٣٨٩).
٢. ا هميت و ضرورت
کشاورزي يکي از پر مخاطره ترين فعاليت هاي اقتصادي است . بلاياي طبيعي، آفات نباتي، انواع بيماري هاي گياهي، تغييرات ناگهاني دما ممکن است خسارت زيادي به کشاورزان وارد کند و از آنجا که بخش مهمي از توليد کنندگان کشاورزي، بويژه در کشورهاي در حال توسعه جهان ، توان مالي محدودي دارند گاه حتي کمترين خسارت ممکن است آنها را از هستي ساقط کرده و شرايط زندگي فلاکت باري را بر آنها تحميل کند. به همين دلايل است که بيمه محصولات کشاورزي را مي توان يکي از اهرم هاي توسعه کشاورزي دانست ، زيرا با استفاده از اين ساز و کار نه تنها مي توان از طريق پس اندازي هاي اندکي که انبوه کثيري از کشاورزان به عنوان حق بيمه مي پردازند، خسارت وارد به کشاورزان خسارت ديده جبران کرد؛ بلکه بوسيله آن مي توان امنيت بيشتري را براي توليد کنندگان کشاورزي فراهم آورد . بيمه محصولات کشاورزي نقش بسيار موثري به ويژه در دوران گذر کشاورزي از ويژگي هاي کشاورزي سنتي به کشاورزي تجارتي ايفا ميکند که آن اهميت ضرورت توجه جدي تر به سازوکار بيمه کشاورزي را چند برابر مي سازد(مختاري و همکاران ، ١٣٨٦). با وجود ضرورت بيمه کردن محصولات کشاورزي، در بعضي موارد ، کشاورزان به دلايل گوناگون از آن استقبال نکرده اند و شماري از آنها نيز، با گذشت زمان و تأخير آن را مي پذيرند. اغلب مطالعات ، روي عوامل مؤثر بر پذيرش تکيه دارند و پديده تأخير در پذيرش که با عنوان تجزيه و تحليل بقا از آن ياد مي شود، کمتر مورد توجه قرار گرفته ، حال آنکه بررسي اين امر، براي فراهم آوردن سياست هاي مختلف ، ضروري است . به ديگر سخن ، پاسخ به اين پرسش ، از (ميرهاشمي سيد ، بخشوده ،١٣٨٨: ٨٨) اهميت ويژه اي برخوردار است که چرا برخي از کشاورزان ، زودتر از ديگران ، فناوري خاصي را مي پذيرند و يا به برنامه هايي مثل بيمه نمودن محصولات خود، در سريعترين زمان مي پيوندند و چرا برخي ديگر، يا با تأخير چنين اقدام هايي را مي پذيرند و در مواردي، پس از پذيرش ، آن را رها مي کنند (ميرهاشمي سيد ، بخشوده ،١٣٨٨: ٨٩). از همين رو در اين مطالعه ، وضعيت بيمه کشاورزي در منطقه مغان مورد تحليل قرار مي گيرد.
٣. پيشينه تحقيق
گيندر و همکاران (٢٠١٠) در پژوهش خود فاکتورهاي مؤثر در تصميمات خريد بيمه محصول را مورد بررسي قرار دادند. نتايج اين مطالعه نشان داد که فهميدن پروفيل ريسک مشتري ها مي تواند در گرفتن تصميمات بيمه محصول و طرحريزي استراتژي هاي مديريت ريسک بسيار مفيد باشد.
ل طفي(١٣٨٠) در پژوهشي با عنوان " ارتباط درامد با تقاضاي بيمه " بر اين باور است که چگونگي توزيع درامدها و بازتوزيع درامد، بر تقاضاي بيمه ، تأثير دارد. نتايج اين مطالعه ، نمايان ساخت که در نتيجه رشد اقتصادي، تقاضا براي پوشش بيمه اي افزايش مي يابد؛ ولي به عکس ، در زمان رکود اقتصادي همراه با انبوه بيکاري، تقاضا براي بيمه ، کاهش خواهد يافت .
در مطالعه اي که کرباسي و همکاران ( ١٣٧٩ ) در زمينه عوامل موثر بر پذيرش بيمه محصولات کشاورزي انجام دادند، به اين نتيجه دست يافتند که افزايش سطوح بيمه و بررسي عوامل موثر بر تقاضاي آن براي سياست گذاران مي تواند نقش مهمي در شناخت ضعف و قوت اين فرايند داشته باشد.
يعقوبي و چيذري ( ١٣٨٠ )در پژوهشي با عنوان " بررسي وضعيت پذيرش طرح بيمه دام سبک (گوسفند و بز) از سوي دامداران روستايي استان اصفهان "، به مطالعه و بررسي عوامل مؤثر بر پذيرفتن و يا نپذيرفتن اين طر ح از سوي دامداران پرداخته ان د. نتايج آن پژوهش ، نشان داد که چهار متغير: درامد دامداران ، دفعات دريافت وام ، آگاهي نسبت به طرح بيمه دام ، و تلفات دام ، بيشترين تأثير معني دار را بر پذيرش بيمه دام ، داشته است .
٣. بيمه کشاورزي
امروزه بيمه ، يکي از موضوع هاي اصلي در برنامه توسعه اقتصادي و اجتماعي کشور است . زيرا پيشرفت بيمه با پيشرفت اقتصادي و اجتماعي کشور ارتباط مستقيم دارد و در مقابل بهبود وضع اقتصادي و گسترش سرمايه گذاري، موجب پيشرفت صنعت بيمه مي شود. بيمه از طريق تاثيرات متعدد خود، ميتواند باعث پيشرفت مطلوب بخش روستايي چه در سطح خرد و چه در سطح کلان و نيز توسعه هماهنگ کليه بخش ها گردد. دستيابي به اين اثر توسط نظام بيمه محصولات کشاورزي از طريق توزيع ريسک و خطرات احتمالي و حذف و رفع پاره اي از اين عدم اطمينان ها، زماني ميسر مي شود که از يک طرف عرضه و تقاضاي بيمه متناسب باشد و از طرف ديگر برنامه هاي بيمه نيز از کارآيي بالايي برخوردار بوده و از نظر مالي متکي به خود باشد(گودوين و اسميت ١٩٩٥ ). تعريف هاي گوناگوني از منابع مختلف در مورد بيمه کشاورزي وجود دارد، ولي به طور فشرده ، بيشتر منابع آن را سازوکاري ملي ميدانند که هدف آن ، حداقل کردن بي ثباتي برآمده از خسارت ها و زيان هاي برخاسته از عوامل متعدد مشخص و گاهي نامشخص در بخش کشاورزي و همچنين ، تقسيم ريسک ، عنوان شده است ( نجفي بهاء و همکاران ،١٣٨٨: ٦٩). بيمه محصولات کشاورزي در مفهوم وسيع تر نوعي تامين پوشش حمايتي براي انواع محصولات زراعي و باغي، دامي، زنبور عسل ، کرم ابريشم ، آبزيان پرورشي، طرح هاي جنگلداري، مرتع داري و آبخيزداري در مقابل خسارت هاي ناشي از سوانح طبيعي و حوادث قهري؛ نظير تگرگ ، طوفان ، خشکسالي، زلزله ، سيل ، سرمازدگي، يخبندان ، آتش سوزي، صاعقه ، آفات و امراض نباتي عمومي و قرنطينه اي و امراض حيواني و قرنطينه اي مي باشد؛ که به موجب عقد قرارداد بيمه گذار با شرکت يا سازمان بيمه گر، در صورت بروز حوادث و وارد آمدن خسارت ، بيمه گر موظف به جبران خسارت مالي بيمه گذار است (نعيمي نظام آبادي،١٣٧٧). بيمه محصولات ،کشاورزان را در برابر نابودي يا ضايع شدن محصولشان با پرداخت حق بيمه اندکي محافظت مي کند ونيز مي تواند منبع اطمينان و اعتماد کشاورزان براي پذيرش و استفاده از نوآوري هاي نوين و روش هاي اصلاح شده کشاورزي و همچنين زمينه سازسرمايه گذاري هاي بيشتر در کشاورزي باشد( ترکماني و قرباني، ١٣٧٨: ١٦٨). بيمه کشاورزي به شکل هاي مختلف در کشورهاي جهان در حال اجراست . تفاوت عمده در برنامه هاي بيمه در اين کشورها در پوشش بيمه يعني محصولاتي که زير پوشش قرار مي گيرد؛ نوع خطرو تعداد خطراتي که پوشش داده مي شود؛ اجباري بودن و نبودن خريد بيمه ؛ نوع بيمه از لحاظ نوع پوشش شامل بيمه عملکرد يا بيمه درآمد، بيمه انفرادي و يا بيمه منطقه اي؛ دولتي بودن ويا خصوصي بودن بيمه گر است . از لحاظ سابقه وجود بيمه نيز، تفاوت هاي زيادي در بين کشور ها ديده مي شود.
سير تحول بيمه نيز در کشور هاي مختلف يکسان نيست (معيني و همکاران ، ١٣٩٠: ٢).
٥. موانع و چالش هاي فراروي بيمه کشاورزي در ايران
بيمه کشاورزي درايران همانند بسياري از کشورهاي جهان با موانع و مشکلاتي روبه روست که توسعه و گسترش فراگير آن را محدود مي سازد.
چنانچه با بهره گيري از تجربه هاي جهاني راهکارهاي مناسب براي آن ها انديشيده نشود در آينده نه چندان دور چالش هاي جدي دررابطه با پايداري بيمه کشاورزي در کشور را فراروي صندوق بيمه و بخش کشاورزي قرار خواهد داد. نکته درخور توجه اين است که بررسي بيمه کشاورزي در کشورهاي مختلف جهان نشان مي دهد بسياري از مشکلات بيمه در بين اين کشورها مشترک است و دليل اصلي آن ، مشترک بودن ماهيت توليد در بخش کشاورزي در کشورهاي مختلف است . به همين دليل بسياري از راهکارهايي که کشورهاي پيشرو در امر بيمه براي رفع موانع و مشکلات به کارگرفته اند؛ مي تواند در حال حاضر و يا در آينده نزديک با فراهم کردن برخي شرايط لازم در ايران نيز مورد استفاده قرار گيرد. دو ويژگي در بيمه کشاورزي وجود دارد که ريشه موانع و مشکلات اين نوع بيمه است و آن را از مسائل بيمه در ساير بخش هاي اقتصاد متمايز مي سازد. ويژگي اول ناشي از خصوصيات ساختاري مخاطرات در بخش کشاورزي است که ماهيت ريسک کشاورزي را از ريسک فعاليت در ساير بخش هاي اقتصاد متفاوت ساخته است ؛ ويژگي دوم مربوط به تمايل و گاهي اجبار دولت ها به مداخله در امر بيمه گري کشاورزي و نگرش بيمه گذاران اين بخش به بيمه کشاورزي است . در حال حاضر يکي از مشکلات بيمه کشاورزي در ايران تعريف محيط هاي استاندارد توليد در بخش کشاورزي و عدم نظارت لازم از سوي سازمان هاي ذيربط بر اجراي آن حتي در موارد تعريف شده است . گر چه صندوق بيمه کشاورزي سعي کرده است با تعيين شرايطي در قراردادهاي بيمه تا حدودي شرايط استاندارد توليد را به صورت غير مستقيم تعريف نمايد ليکن اين کافي نيست (سلامي،دورانديش ،١٣٨٣،ص ٧٤و٧٧).
٦. روش تحقيق
اين تحقيق از نظر هدف کاربردي و از نظر روش توصيفي پيمايشي است و براي گردآوري اطلاعات اين تحقيق ، از روش هاي کتابخانه اي و اسنادي، روش مشاهده مستقيم و مصاحبه با کارشناسان بيمه و تهيه پرسشنامه در قالب روش دلفي استفاده شد. سپس اقدام به تنظيم جدول نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهديدها شد. براي وزن دهي و امتيازدهي وضع موجود براي تمام عوامل داخلي (نقاط ضعف و قوت )و عوامل خارجي (تهديد ها و فرصت ها)، از نظرات ٢٠ نفر از مديران عامل و کارگزاران بيمه محصولات کشاورزي در منطقه مغان استفاده شد.
٧. معرفي روش کار
براي تدوين استراتژي از چارچوبي با عنوان چارچوب جامع تدوين مدل استراتژي( SWOT) استفاده مي شود اين مدل چارچوب ابزارها و روش هايي را ارائه مي کند که براي انواع سازمان ها در اندازه ها ي گوناگون مناسب است و به استراتژيست ها کمک مي کند، استراتژيها را شناسايي، ارزيابي و گزينش کنند( رنجبريان و همکاران ، ١٣٩١). در اين تحقيق ، ابتدا ماموريت و چشم انداز بيمه محصولات کشاورزي بيان مي شود و بعد از شناسايي عوامل محيطي (فرصت ها و تهديدها) و عوامل دروني (قوت ها و ضعف ها)، از ماتريس هاي EFE و IFE جهت ورود به ماتريس
SWOT استفاده ميشود (بشردوست و همکاران ، ١٣٩٠،ص ٨٤). در اين مرحله بايد تلاش کرد تا از مناسب ترين اطلاعات ضروري براي تدوين استراتژي استفاده شود. وروديهاي تدوين استراتژي در برنامه ريزي استراتژيي بيمه کشاورزي عبارتند از فرصت ها، تهديدها، قوت ها و ضعف ها، در نهايت اهداف بيمه در برنامه ياستراتژيي . بدين ترتيب اطلاعات کافي براي تدوين استراتژيSWOT مهيا ميشود. شکل (١) بيانگر اين مراحل است :
٧-١. بيانيه ماموريت و چشم انداز بيمه محصولات کشاورزي
ماموريت يک شرکت نشان دهنده علت و فلسفه وجودي آن شرکت مي باشد. بيانيه ماموريت ، هويت و فلسفه وجودي شرکت را در قالب کلمات بيان ميکند و به عنوان دستورالعملي براي تدوين استراتژي قرار مي گيرد(اميني و خباز باويل ،١٣٨٨،ص ٢٤) براساس قوانين و مقررات بيمه اي کشور و اصول مربوط به فعاليت توليدي در عرصه فعاليتهاي اقتصادي، مأموريت صنعت بيمه کشور عبارت است از توليد و عرضه اطمينان براي چرخه فعاليت هاي اقتصادي در بخش هاي کشاورزي، صنعتي و خدماتي کشور و جريان زندگي آحاد مردم با حداکثر کيفيت و قيمت متناسب با آن به صورتي همه جانبه ، مکفي و پايدار(کريمي، ١٣٩٢: ٢٠٠). رسالت و وظيفه صندوق بيمه کشاورزي نگهداري و حفظ و حراست از منابع ملي و سرمايه - گذاران در بخش کشاورزي است .(صندوق بيمه محصولات کشاورزي، ١٣٩١). براي تأمين هدف هاي توسعه کشاورزي، تقويت بيمه کشاورزي؛ تنوع بخشي به نظام هاي موجود در اين زمينه ؛ ورود به عرصه هاي جديد و استفاده از سازوکارهاي مناسب براي هدفمند کردن يارانه هاي دولتي در حمايت هاي بيمه اي از بخش کشاورزي است . از لحاظ کلي با توجه به چشم انداز آينده بيمه کشاورزي پيگيري سياست هاي راهبردي زير، دست کم در افق ده ساله آينده در عرصۀ بيمه کشاورزي، ضروري است :
١. تأکيد بر جامع نگري بيمه در بخش کشاورزي ، زيربخش ها و فعاليت هاي متنوع ؛
٢. هدف قرار دادن مخاطرات سرمايه گذاري دربخش کشاورزي به منظور ارتقاي امنيت سرمايه گذاري در بخش ؛
٣. جذب تعداد هر چه بيشتر بهره برداري هاي کشاورزي به استفاده از خدمات بيمه کشاورزي از طريق ارائه آموزش هاي همگاني لازم و پيش بيني ساز و کارهاي تشويقي مناسب ؛
٤. اصلاح قوانين و مقررات مربوط به بيمه کشاورزي ؛
٥. اقتباس و الگوبرداري و بومي سازي تجربه هاي موفق جهاني در زمينه بيمه کشاورزي؛
٦. تعريف نظام هاي بيمه اي مناسب و چارچوب هاي تفاوتي معقول برحسب نوع محصول ، نوع فعاليت و انواع عوامل توليدي موضوع بيمه کشاورزي ؛
٧. استقرار يک نظام نظارت و ارزشيابي کارامد که قادر به هدايت و ساماندهي(monitoring) بهينه فعاليت ها ؛ دريافت بازخوردها و پيشنهاد اصلاحات مورد نياز در روند فعاليت ها باشد (زاهدي وحسيني کازروني ، ١٣٩١ :٢٢)
٧-٢. مرحله ورودي
پس از شناسايي عوامل محيطي (فرصت ها و تهديدها) و عوامل دروني (قوت ها و ضعف ها)، از ماتريس هاي EFE و IFE جهت ورود به ماتريس SWOT استفاده ميشود (بشردوست و همکاران ،١٣٩٠ :٨٤). در اين مرحله بايد تلاش کرد تا از مناسب ترين اطلاعات ضروري براي تدوين استراتژي استفاده شود. وروديهاي تدوين استراتژي در برنامه ريزي استراتژيي بانک کشاورزي عبارتند از فرصت ها، تهديدها، قوتها و ضعف ها، استراتژيها و در نهايت اهداف بيمه در برنامه ي استراتژيک . بدين ترتيب اطلاعات کافي براي تدوين استراتژيSWOT مهيا ميشود (نظامي وند چگيني و جليلوند، .(54: 1392
٧-٢-١ تشکيل ماتريس SWOT
جدول (١) ماتريس سوات براي بيمه محصولات کشاورزي در منطقه مغان را نشان مي دهد. همانطور که در جدول (١) مشاهده مي شود در مجموع ٢٠ مورد به عنوان قوت و ضعف و ٢٠ مورد نيز به عنوان نقاط ضعف و تهديد به مثابه محدوديت ها و تنگناهاي بيمه تدوين شد. با انجام تحقيقات و برنامه ريزي هاي دقيق و رفع نارسايي ها بخصوص در امر بيمه مي توان به وضعيت اقتصادي مطلوب رسيد.
جدول (٢) ماتريس ارزيابي عوامل داخلي (IFE) و ماتريس عوامل خارجي (EFE) براي بيمه محصولات کشاورزي منطقه مغان را نشان مي دهد. در اين ماتريس به ترتيب وزن ، رتبه و امتياز وزني هر يک از عوامل محاسبه شده است . با دادن وزن به نقاط قوت ، ضعف ، فرصت ها و تهديدها و رتبه دهي آنها با توجه به اهميت موارد و با ضرب وزن ها در رتبه ها، امتياز وزني هر مورد محاسبه شد. مجموع امتيازات قوت ها و ضعف ها، ٢.٦٨ و مجموع امتيازات فرصت ها و تهديدها ٢.٦٥٨ به دست آمد. با توجه به اين که امتياز نهايي در هرکدام از عوامل داخلي و خارجي، بيشتر از ٢.٥ شد، نتيجه مي گيريم که قوت ها بر ضعف ها و فرصت ها بر تهديدها غلبه دارند.
