بخشی از مقاله
بررسی رابطه بین عزت نفس و مقبولیت اجتماعی در کودکان 6 تا 12 ساله شهر شیراز
مقدمه:
یکی از مباحث مهم در روانشناسی امروز که توجه بسیاری از پژوهشگران و روانشناسان را به خود جلب کرده عزت نفس می باشد به طوری که نظریه های متعددی به دنبال راهکارهای افزایش عزت نفس و یا پرورش آن بوده اند (فرقانی و همکاران، .(1391 عزت نفس یکی از عوامل مهم و اساسی در رشد شخصیت و شکوفایی انسانهاست و از آنجا که سطح عزت نفس در سلامت روحی و روانی نقش بسزایی دارد، روان شناسان بالینی و اجتماعی بر اهمیت عزت نفس تاکید دارند. مزلو از عزت نفس به عنوان یک نیاز یاد کرده و بیان می کند که همه افراد جامعه به یک ارزشمندی ثابت و استوار و معمولا" عالی از خود رسیده اند وبه احترام به خود یا عزت نفس یا احترام به دیگران تمایل یا نیاز دارند (اسلامی نسب، .(1373 نیاز به عزت نفس یا خود ارزشمندی و احترام به خود از جمله نیازهای طبیعی انسان است، انسان موجودی است به طور ذاتی اجتماعی، زمانی که نیاز به احترام به خود ارضاء شود، انسان احساس خوشایندی از اعتماد به نفس و خودارزشمندی، توانایی، قابلیت، لیاقت و کفایت پیدا می کند و وجود خود را در زندگی مفید، موثر و مولد می یابد (افروز، .(1376
همچنین عزت نفس درجه تصویب، تایید، پذیرش و ارزشمندی است که شخص نسبت به خود احساس می کند (دانلی ِ،.(2001 روتّ (2002) تحقیقی با عنوان تفاوت جنسی در خود پنداره در جوانان و ارتباط آن با عزت نفس انجام داد. و نتایج نشان داد که خود پنداره به جنس بستگی دارد و بین خود پنداره و عزت نفس در زنان تفاوت بیشتری نسبت به مردان وجود دارد.
کوپر اسمیتْ (1967) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که کودکان و نوجوانان برخوردار از عزت نفس بالا افرادی هستند که با احساس اعتماد به نفس و بهره گیری از استعداد و خلاقیت خود ابراز وجود می کنند. آنها به راحتی تحت تاثیر عوامل محیطی قرار نمی گیرند.
یکی از مشکلات عمده افراد، به خصوص کودکان، ناتوانی در ابراز وجود است که کم رویی و به دنبال آن، گوشه گیری و یا پرخاشگری و عدم پختگی رفتار را در پی دارد، که تمام این مسائل می تواند تاثیر در خور ملاحضه ای بر سازگاری اجتماعی آنان داشته باشد. هر گونه انزوا و کناره گیری می تواند دلایل متعددی از جمله نداشتن فرصت کافی برای تمرین مهارتهای فردی، عدم توفیق مشاهده الگوی مناسب، احساس خطا کاری و اشتباه و گاهی
1
یادگیری رفتارهای نامناسب داشته باشد. موانعی که از یادگیری مهارتهای اجتماعی جلوگیری می کنند و در نهایت، منجر به عدم خودباوری و کاهش عزت نفس در کودکان می شوند(بحری، .(1388
برخورداری از عزت نفس را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری عاطفی و اجتماعی افراد می دانند. شخصی که از عزت نفس بالای برخوردار است، خودش را به گونه مثبت ارزیابی کرده، برخورد مناسبی نسبت به خود و دیگران دارد. در مقابل کسی که عزت نفس پایینی دارد اغلب منزوی شده و در اتباط با دیگران اجتناب می کند(بوریٌ، .(1994
اساسی ترین مشکلاتی که امروزه، دانش آموزان در زمینه سلامت روان و سازگاری اجتماعی با آن مواجه می باشند، مسأله عزت نفس پایین است (استاکٍ، .(1995
مثلا نتایج بررسی بولگنینیَ((1996نشان داد که دختران به نسبت پسران در ابعاد مختلف عزت نفس ضعیف تر می باشند. و در مورد رابطه عزت نفس و بهداشت روان نتایج نشان داد که این ارتباط برای دختران به نسبت پسرها عمده تر است و افرادی که دارای عزت نفس پایین هستند، به طور مشخص از جهت خلق افسرده نمره بالایی دارند. در بررسی باغبان بر روی دانش آموزان دبیرستانی کاشان نیز نتایج نشان داد که حدود 0/021/5 جامعه مورد بررسی دارای اعتماد به نفس پایین بودند(آکله چی و مهری، .(1389
2
مقدمه و بیان مساله:
همه روزه در مدارس نوجوانانی مشاهده می شوند که به علت زد و خورد، دعوا و رفتارهای پرخاشگرانه تنبیه انضباطی می شوند و با عکس العمل اولیا ی آن مدارس مواجه می گردند. در اغلب موارد والدین و اولیای مدارس با آنها درگیری پیدا می کنند و حرکات آنها گاهی به حدی باعث آزار و اذیت اطرافیان می شود که به اخراج آنها از مدرسه می انجامد. آنچه که باعث توجه محققان به این رفتار شده است اثرات نا مطلوب آن بر رفتار بین فردی و همچنین اثر ناخوشایند آن بر حالات درونی و روانی افراداست(صادقی، احمدی و عابدی،.(1381
به نظر می رسد که رفتارهای مشکل ساز،نتیجه پاسخها و راهبردهای مقابله ای نا کارآمد به اضطراب و خشم، بویژه ابراز شدید و کنترل نشده خشم ایجاد می شوند و خشم می تواند نقش میانجی را برای به راه انداختن پاسخ های مقابله ای غیر انطباقی به صورت اعمال بزهکارانه بازی کند (اسپیلبرگرٌ و ساراسونٍ،2005؛ نقل از نادری، پاشا و مکوندی، .(1386
مقابلــه بــه روش هــای مــورد اســتفاده بــرای اداره موقعیــت هــای اســترس زا تعریــف شــده اســت (مــوریسَ و همکاران ، .(2003مقابله به عنوان تلاش هـای رفتـاری و هیجـانی تعریـف شـده اسـت کـه افـراد بـرای غلبـه، تحمل و کاهش اثرات حوادث استرس زای زندگی به کار می برند(فرجی، آریا پوران و عبدی، .(1390
تغییرات ناگهانی و گسترده ای که در تمامی جنبه های زندگی نوجوانان ایجاد می شود، مرحله ای بحرانی را ایجـاد می کند، که طبعا" مشکلات و ناسازگاریهایی به همراه خواهـد داشـت،بنابراین بـا توجـه بـه اهمیـت ایـن دوران و راهکارهای کنار آمدن نوجوانان با این مشکلات، ارائه اطلاعات و آگاهیهای لازم به نوجوانـان و کسـب مهارتهـای لازم برای مقابله با مشکلات ناشی از این تغییرات، امری بسیارمهم و حساس تلقی می شود.
لازاروسُ نیــز در اهمیــت مقابلــه، بــه دوکــارکرد مهــم آن اشــاره دارد: تنظــیم هیجــان هــای نــاگوار و درمانــده کننده، ودرپیش گرفتن کنش برای بهبـود مسـئله ای کـه باعـث نـاراحتی شـده اسـت. و بـر پایـه آن دو دسـته از شیوه ها ی کلی مقابله را بر شمرده انـد کـه عبارتنـد از، مقابلـه معطـوف بـه حـل مسـاله و مقابلـه هیجـان مـدار (مسعود نیا، .(1386
با توجه به کارایی مقوله مهارتهای اجتماعی در سلامت افراد، وکنار آمدن موثر با مسائل در پژوهش حاظر به بررسی تاثیرآموزش این مهارت و بررسی این که چه کارایی در روی راهبردهای مقابله ای دانش آموزان دارد؟ پرداخته می شود.
3
به این دلیل متغییر مستقل این پژوهش، آموزش مهارتهای اجتماعی است که به رفتارهای آموختـه شـده و مقبـول جامعه اطلاق می شود. رفتارهای که شخص می تواند با دیگران به نحوی ارتباط متقابل برقرار کند که به بروز پاسخ های مثبت و پرهیز از پاسخ های منفی انجامد ( کارتلجٌ و میلبرنٍ، .(1978
در تعریــف دیگــر، مهارتهــای اجتمــاعی بــه عنــوان مجموعــه ای از تواناییهــا مطــرح شــده کــه یــک فــرد بتوانــد روابــط اجتمــاعی مثبــت و مفیــد را آغــاز و حفــظ نمایــد، دوســتی و صــمیمیت بــا همســالان را گســترش دهــد، سـازگاری رضـایت بخشــی را در مدرسـه ایجـاد کنــد، بـه افـراد اجــازه دهدکـه خـود را بــا شـرایط وفـق دهنــد و تقاضاهای محیط اجتماعی را بپذیرند (نادری، پاشا و مکوندی، .(1386
سه عامل اولیه مهم برای بروز رفتار های نوجوانان گزارش شده است که عبارتند از خانواده، همسالان و مدرسـه، در حالی که عوامل زمینه ای یا محیطی دیگری مثل رسانه و محیط اجتماعی نیز در این امر موثر اسـت امـا ایـن سـه عامل اجتماعی اولیه در بروز رفتار نوجوانان مهم هستند(اسوایمَ، هنریُو کلیِ، .(2006
بنــابراین، بــا توجــه بــه تــاثیر مثبــت اســتفاده از مهارتهــای مقابلــه ای مــوثر در ســلامت جســمی و روانــی و بــا عنایت بر ا ین مسئله که آموزش شیوه هـای مواجهـه بـا فشـار روانـی بـه نوجوانـان مفیـدتر و آسـانتر از دور نگـه داشتن آنان از فشارهای روانی است. این پـژوهش قصـد دارد بـه ایـن سـوالات پاسـخ دهـد:1ــ آمـوزش مهـارت اجتماعی چقدر مـی توانـد در روش هـای سـازگاری و کنـار آمـدن بهتـر بـا مشـکلات مـوثر باشـد؟ 2ــ آیـا دارا بـودن مهــارت اجتمــاعی منجــر بــه کنــار آمــدن موثربــا مشـکلات و فشــارهای روانــی مــی شــود؟ 3ــ آیــا بــین افرادی که این آموزش را دیده اند با افرادی که ندیده اند تفاوت وجود دارد؟
بــا در نظــر گــرفتن ایــن مســاله کــه مدرســه یــک عامــل وزمینــه ای بــرای بــروز رفتــار در کودکــان اســت. از اینرو،مــوقعیتپژوهش، مدرســه در نظــر گرفتــه شــد. در همــین راســتا پژوهشــگران دریافتــه انــد کــه راهبردهــای مقابله ای فعال و کارآمد، هـم موفقیـت تحصـیلی و هـم سـازگاری شخصـی وهیجـانی را پـیش بینـی مـی کنـد. مطالعات دیگـر نیـز حـاکی از آن اسـت کـه اسـتفاده از راهبردهـای مقابلـه ای فعـال، نظیـر راهبردهـای متمرکـز بر مساله با جسـتجوی اجتمـاعی و سـازگاری بهتـر در مقابـل رویـدادها ی فشـارزا ارتبـاط دارد (ربیعـی، مولـوی، کلانتری و عظیمی، .(1388
از طرف دیگر تحقیقات نشان داده اند که ارتباط نزدیکی بین مهارتهای کنار آمدن و جنبه های مختلفی از رفتار نـا ایمن اجتماعی وجود دارد (موراتیدوّ، بارکوکیسْ، زاریادیسٌو ارمپاتزیٍ، .(2007
4
اهمیت و ضرورت :
فقدان مهارت های اجتمـاعی مـی توانـد منجـر بـه اثـرات منفـی بـر کارکردهـا ی بـین فـردی و روابـط دوسـتی شــود. مخصوصــا" در دوره کــودکی کــه انتظــار مــی رود افــراد در فعالیتهــا و تعــاملات بــا همســالان موفقیــت کســب کننــد. کمبــود مهــارت هــای اجتمــاعی مــی توانــد از توانــایی بــرای تثبیــت و نگــه داشــتن ارتبــاط رضایتمندانه با دوستان ممانعت کند و کمبـود دوسـتان یـا کمبـود ارتبـاط نزدیـک، بـا عـزت نفـس پـایین رابطـه دارد (اسکارفستینَ، بیدلُ، سیمزِو فاینلّ، .(2011
از سوی دیگر پژوهشگران افزایش فزاینـده شـمار نوجوانـانی کـه خودکشـی مـی کننـد، افسـرده مـی شـوند و یـا بــه ســوء مصــرف مــواد روی مــی آورنــد را نشــانه ای از فشــارهای روانــی و ناکارآمــدی راهبردهــای مقابلــه ای آنان و عـدم مهارتهـای اجتمـاعی لازم در برخـورد بـا ایـن فشـارها مـی داننـد (غرایـی، محمـدی و اصـغر نـژاد،
.(1387
همینطــور بررســی هــا نشــان داده انــد کــه چنانچــه نوجــوان بــه راهبردهــای مقابلــه ای کارآمــد مجهــز نباشــد و توانــایی کمــی بــرای درک هیجــان هــای خــود و دیگــران داشــته باشــد، در برخــورد بــا فشــارها و بحــران هــای دوران نوجــوانی تــوان کمتــری خواهــد داشــت و مشــکلات رفتــاری بیشــتری را بــه صــورت پرخاشــگری، افسردگی واضطراب نشان خواهد داد. بـه کـار بـردن راهبردهـای نامناسـب در رویـارویی بـا عوامـل فشـار زا مـی تواند موجب افزایش مشـکلات گـردد. در حـالی کـه بـه کـار گیـری راهبردهـای مقابلـه ای کـا رآمـد مـی توانـد پیامد های سودمندی در پی داشته باشد (جهرمی و اعتصامی پور، .(1390
مســاله اصــلی نیــز در ایــن پــژوهش بهبــود و تقویــت راهبردهــای مقابلــه ای ناکارآمــد و نامناســب اســتو اینکــه چگونــه و بــا کــدام روشــها مــی تــوان راهکارهــای کنــار آمــدن مــوثر را در دانــش آمــوزان مدرســه افــزایش داد.بنابراین سعی مـی شـود درایـن پـژوهش بـا آمـوزش دادن مهارتهـای اجتمـاعی مناسـب از میـزان رفتارهـای نامناسب و نا ایمن اجتماعی در کودکان کاسته شود.
با توجه به ایـن مسـاله،آموزش مهارتهـای اجتمـاعی گروهـی یـک روش مـوثر بـرای افـزایش مهـارت اجتمـاعی گروه هـای در معـرض خطـر اسـت کـه مـی توانـد بـه عنـوان روشـی کارآمـد بـرای افـزایش مهارتهـای دانـش آموزانی کـه در معـرض خطراتـی چـون، اضـطراب اجتمـاعی، رفتارهـای پرخاشـگرانه اجتمـاعی و مسـخره شـدن توســط همســالان یــا رفتارهــای قلدرانــه هســتند باشــد (اســویکْ، دروزایــرَ، مــک مــیلنٌو داویــسٍ،
5
.(2010همــان طورکــه نتــایج پــژوهش هــا مطــرح مــی کننــد کــه آمــوزش مهارتهــای اجتمــاعی یــک راهکــار مداخلــه ای مــوثر بــرای دانــش آمــوزان بــا اخــتلالات رفتــاری هیجــانی اســت در ایــن پــژوهش نیــز بــا در نظــر گرفتن اهمیت مطلب متغییر مستقل آموزش مهارتهای اجتماعی در نظر گرفته شد.
همچنین یکـی از اهـداف اصـلی نظـام رسـمی آمـوزش و پـرورش کشـور، اجتمـاعی کـردن صـحیح کودکـان و نوجوانان است، زیرا رشد و تحـول اجتمـاعی در سـایه اجتمـاعی شـدن، سـازگاری و برقـراری ارتبـاط مطلـوب بـا دیگران موثر است. از بین تمـامی سـازمانهای کـه نقـش کلیـدی در اجتمـاعی کـردن افـراد دارنـد، » مدرسـه « اولین جایگاه رسمی تجربه اجتمـاعی کودکـان اسـت و در ایـن زمینـه نقـش تعیـین کننـده دارد. بـر ایـن اسـاس هرگونه تلاش در خصـوص ایجـاد وپـرورش » مهارتهـای اجتمـاعی « چـه در برنامـه رسـمی و یـا در فعالیتهـای فوق برنامه می توانـد نقـش مهمـی در رونـد رشـد اجتمـاعی دانـش آمـوزان داشـته باشـد، بـویژه آنکـه سـالهای حساس رشـد اجتمـاعی مقـارن بـا سـنین مدرسـه، اعـم از دوره ابتـدایی، راهنمـایی و دبیرسـتان اسـت. بنـابراین مدرســه موظــف اســت فرصــت هــای مناســب بــرای » رشــد اجتمــاعی« و افــزایش مهارتهــای اجتمــاعی دانــش آموزان را فـراهم کنـد. در غیـر ایـن صـورت، عـدم کسـب مهارتهـای اجتمـاعی لازم منجـر بـه بـروز مشـکلات متنوع رفتاری، خواهد شد.
و از آنجا کـه دوران کـودکی و نوجـوانی مهمتـرین و حساسـترین دوران شـکل گیـری شخصـیت هـر فـرد اسـت بی توجهی به آن نتایج جبران ناپـذیری بـه دنبـال خواهـد داشـت زیـرا پایـه و اسـاس جامعـه فـردا را کودکـان و نوجوانان امروز تشکیل مـی دهنـد . در جامعـه ای کـه کمتـر بـه ایـن قشـر توجـه مـی شـود معظـلات اجتمـاعی بیشــتر اســت. بــا توجــه بــه ایــن مســائل و مشــکلات بررســی و رفــع آنهــا شــایان توجــه اســت. یکــی از ایــن مشکلات که دامنگیر این افراد اسـت ودر بـین آنهـا بـه وفـور دیـده مـی شـود مشـکل در کنارآمـدن صـحیح بـا فشارهای روانی است(بابایی، یزدی وحسینیان،.(1390
با توجه بـه ایـن مطالـب آمـوزش انتخـاب راههـای مقابلـه مناسـب در برابـر فشـارهای روانـی ایجـاد شـده مـی تواند از تاثیر فشارها بر سلامت روانـی فـرد بکاهـد. پـژوهش هـا نیـز نشـان داده انـد کـه روش هـای مقابلـه ای متمرکـز بـر مسـاله ویژگـی افــرادی اسـت کـه سـلامت روانـی و ســازگاری روانـی و سـازگاری اجتمـاعی خــوبی دارند (فروزنده و دل آرام،.(1382
در تائید این مطالب، ناگلَ، آردلی ُ، کارپنترِ و نیومنّ (2000)، در پژوهشی با عنوان » آموزش مهارتهای اجتماعی به کودکان ونوجوانان پرخاشگر 50 « پسر سیاه پوست را بررسی کردند. این پژوهشگران معتقدند که مـی تـوان بـا ایجاد حساسیت و مسولیت در کودکان از طریق آموزش مهارتهای اجتماعی آنها را از خطر مبتلا شدن به رفتارهـای
6
ضد اجتماعی رهانید، آنها از طریق آموزش مهارت روابط مثبت، مدیریت رفتار کودکان در معرض خطر، راهکارهـای مقابله ای و سرگرمیهای اصلاحی توانستند پرخاشگری را دراین آزمودنی ها تا حد زیادی کاهش دهند ( نادری، پاشا و مکوندی، .(1386
بررسی متون نشان می دهد که آموزش مهارتهای اجتماعی در جمعیتهـای هـدف متفـاوت نظیـر نابینایـان، عقـب ماندگان، نوجوانان مبتلا به اختلال رفتاری و افسردگی، دستاوردهای مفیدی را در جهت افزایش اعتماد بـه نفـس و بهبود سلامت اجتماعی به دست داده است و به طور کلی بر ارتقای مهارتها و عملکـرد اجتمـاعی، نقـش مـوثری را داراست ( گرمارودی و وحدانی نیا، .(1385
ضرورت دیگر انجام این پژوهش این است که دانش آموزانی که کمبود مهارتهای اجتماعی دارنـد اغلـب مشـکلات رفتاری و شکست در انجام تکالیف تحصیلی را تجربه می کنند. ساختار مهارتهـای اجتمـاعی در برگیرنـده مهارتهـا وتکنیکها ی تعاملات بین فردی است که اخیرا" به آنها توجه شده است دانش آمـوزان همچنـین نیازمنـد اکتسـاب مهارتهای اجتماعی ضروری برای همراه شدن و فعالیت کردن با دیگران هستند ( نورمنٌ و ریچاردسونٍ، . (2001
در سه دهه گذشته، تلاش های پژوهشگران ودرمانگران به معرفی درمان های اثر بخش و گوناگونی همچون آموزش مهارت های اجتماعی، بهره گیری از داروهای محرک و شیوه های عاملی انجامیده است(نانجلَ و همکاران ،.(2002
کاربرد شیوه های عاملی هم چون تشویق وتنبیه در کوتاه مدت اثر بخش بوده انداما اثرات بلند مدت پایداری نداشته اند، افزون براین، کاهش کوتاه مدت رفتارهای پرخاشگرانه لزوما با افزایش رفتـار هـای اجتمـاع پسـند یـا پـذیرش همسالان همراه نبوده است.بلکه بهبودی پایاتر رفتار و پذیرش همسالان به کمک مداخله های مبتنـی بـر آمـوزش مهارتهــای اجتمــاعی باعــث کــاربرد روز افــزون ایــن شــیوه هــا در درمــان کودکــان و نوجوانــان پرخاشــگر شــده است(استروفُ،پیلاتِ و کریکّ،2006؛به نقل از عاشوری، ترکمن و فدایی،.(1387
نظر به اهمیت و نقش سلامت روانی دانش آموزان در آینده جامعه، ضرورت اساسی این پـژوهش، شـناخت عوامـل تاثیر گذار بر سلامت روانی و فراهم آوردن زمینه رشد بهنجار، از طریق پیشگیری و مهار عوامـل آسـیب زاسـت. از جمله عواملی که در این زمینه می توان به آن اشاره کرد راهبردهای مقابله ای دانش آمـوزان اسـت کـه شـناخت و بررسی آنها مهم و ضروری است.
اولین عاملی که در حفظ سلامت روان و سازگاری نوجوان با مشکلات و مسائل دوره نوجوانی، نقش تعیین کننـده و محوری دارد روش های مقابله یا کنار آمدن می باشد.
7
آموزش مهارتهای اجتماعی نیز به کودکـان کمـک مـی کنـد کـه یـاد بگیرنـد کـه چگونـه در گـروه کـار بکننـد، دوستی ها را ایجاد بکنند و به طور مناسـب بـه احساسـات دیگـران پاسـخ دهنـد و همچنـین مـی توانـد بـه آنهـا کمک کنـد کـه تعـارض هـا را حـل کننـد، از نقـاط قـوت خودشـان، رقابتهـا و هیجانهایشـان اطـلاع یابنـد و بـا ناکامی وخشم کنار بیایند(زارعی، .(1387
با توجه به پژوهش های انجام شده و پیشینه نظری درمورد راهکارهای کنار آمدن و مقابلـه نوجوانـان، مـی تـوان نتیجه گرفت بیشتر مطالعات انجام شده در این حیطه رابطه ای بوده ودر حوزه مـداخلات مشـاوره ای ودرمـانی بـه خصوص در این زمینه پژوهش کمتری صورت گرفته است.از آنجا که پژوهشهای اندکی به بررسی اثر بخشی روش های درمانی دراین زمینه پرداخته اند،این بررسی می تواند تا اندازه ای این خلا را پرکند.همچنین با توجه به این که این روش درمانی چندان هزینه بر نیست ومشارکت فعال خود افراد در روند درمانی موثرترین عامل می باشد بنابراین این عامل میتواند در خود آزمودنی ها هم انگیزه زیادی ایجاد کرده ودر جهت رفـع مشـکلات آنهـا مـوثر باشـد.وبه مدیران و مسولین آموزشی مدارس درجهت حل مشکل این نوع دانـش آمـوزان کمـک کند.لـ ذا حضـور ایـن افـراد درمدارس ومشکلاتی که این افراد برای خود وبرای دیگر همسالان خود بوجود می آورند وبـا توجـه بـه مشـکلات تحصیلی و انضباطی که در پی این مسئله بوجود می آید مدیران و مسولین مدارس را به فکر حل مشکل این افـراد انداخته است. به همین خاطرحضور این افراد در مدارس فرصت مناسبی است که امکـان مشـارکت آنهـا در برنامـه های درمانی را فراهم می کند. از آنجایی که اثر بخشی درمان درمراحل اولیه هر اختلال موثرتر است لـذا اگـر ایـن شیوه کارایی بهتری داشته باشد می تواند از پیش روی مشکلات و مسائل نوجوانان مخصوصا" در رابطه با مشکلات کنار آمدن موثر و مهارت مقابله با فشارهای روانی جلوگیری کند.
اهداف پژوهش:
از آنجایی که ارتباط تنگاتنگی بین شرایط جسمانی و هیجانی فـرد بـا رویـدادهای فشـارزای زنـدگی وجـود دارد، و همچنین استفاده از راهبردهای مقابله ای سازگار می تواند منجر به برخورد موثر با فشـار روانـی و در اغلـب مـوارد کاهش مشکل یا مساله مسبب فشار روانی منجر شود، به خصوص روش مهارتهای اجتماعی می توانـد اثـر بخشـی این روش ها را معین کند از این رو هدف اصلی این پـژوهش بررسـی کارامـدی آمـوزش مهارتهـای اجتمـاعی بـر راهبردهای مقابله ای در بین دانش آموزان است.که به صورت اهداف جزئی زیر بیان می شود.
ÜÜÜ تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی در راهبردهای مقابله ای نا کا رآمد
ÜÜÜ تعیین اثربخشی آموزش مهارتهای اجتماعی دربهبود مهارت کنارآمدن دانش آموزان
ÜÜÜ تعیین اثر بخشی آموزش مهارتهای اجتماعی در کاهش مشکلات بین فردی دانش آموزان
ÜÜÜÜ تعیین کارآمدی این روش درجهت افزایش سازگاری با همسالان وسازگاری درمحیط های آموزشی وکنار آمدن بهتر با مسائل ومشکلات
