بخشی از مقاله
بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت و رابطه آن با فرسودگی تحصیلی دانشجویان دانشگاه مراغه با تاکید بر فعالیت بدنی
چکیده:
این مطالعه به منظور بررسی نحوه گذراندن اوقات فراغت و همچنین تعیین رابطه آن با فرسودگی تحصیلی در دانشجویان دانشگاه مراغه انجام شد. و بعلاوه نشان دادن این مطلب که آیا نحوه گذراندن اوقات فراغت می تواند پیش بینی کننده فرسودگی تحصیلی باشد؟ روش تحقیق توصیفی - همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشجویان دانشگاه مراغه بود. جامعه آماری ۲۱۰۰ نفر بودند که با توجه به جدول مورگان ۳۳۰ نفر نمونه (حداقل ۳۲۵) به روش تصادفی طبقه ای انتخاب مندند و توسط پرسشنامه محقق ساخته اوقات فراغت و پرسش تامه تحلیل رفتگی مسلش مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها پس از جمع آوری با شاخص های آماری توصیفی و روش های آماری استنباطی شامل همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون به کمک نرم افزار SpSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاکی از باین بودن سهم فعالیت های بدنی در نحوه گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه مراغه است. همبستگی پیرسون نشان داد که نحوه گذراندن اوقات فراغت با تاکید بر فعالیت بدنی رابطه معنی دار و منفی با ابعاد فرسودگی تحصیلی ( خستگی تحصیلی، بی علاقگی تحصیلی و ناکارآمدی تحصیلی) دارد، بدین معنی که هرگاه شاخص فعالیت بدنی و ورزشی در اوقات فراغت زیاد بود. شیوع فرسودگی تحصیلی در آنها روند رو به کاهش داشت (۰۱/ ۰ >P). بهبود
در شیوه گذراندن اوقات فراغت و غنی سازی آن با فعالیت های بدنی می تواند باعث کاهش فرسودگی دانشجویان شود.
واژه های کلیدی: قرسودگی تحصیلی، تحلیلی رفتگی ۔ ارقابت فراغت
مقدمه
اوقات فراغت و نحوه گذران آن از مباحثی است که پس از انقلاب صنعتی به موضوعی مهم بدل شده است. پس از انقلاب صنعتی، دسترسی فزاینده انسان به فن آوری - جدید باعت ننده است اوقات فراغت بشر هفته تا -حدود دو برابر افزایش یابد (امیرتاش، ۱۳۸۳: صص ۵۱-۳۷). تغییراتی که در کار کرد های اصلی اوقات فراغت (یعنی استراحت و رفع خستگی، تجدید قوا و تمدد اعصاب، شکوفایی استعداد ها و خلاقیت ها، تفریح و سرگرمی، رشد فکری و فرهنگی و ارتقای آگاهی ها) شاهد هستیم، پیامدها تبعات گسترده ای داشته است. پژوهشگران عرصه اوقات فراغت . پیامدهای مساله اوقات فراغت را در تضادهای ارزشی، شکاف نسلی، ناآرامی، نیاز به هیجان، ناتوانی از تنها ماندن . فقدان انضباط شخصی، کبالت، خستگی مفرط و فقدان تجربه بازی و ... می دانند. به عقیده آنان. عمده تهدیدی که در فراغت وجود دارد. به دلیل استفاده نامعقول از آن است (رفعت جاه. ۱۳۸۹: ص ۵۱). از میان انبوه نظریه های اوقات فراغت می توان به سه نظریه نسبتا متمایز از یکدیگر اشاره کرد که عبارتند از اوقات فراغت از دیدگاه زمانی، اوقات فراغت به معنای فعالیت و اوقات فراغت به معنای حالتی از بودن (تورکیدنین، ۱۳۸۲؛ صص ۷-۳۱). نظریه اول اوقات فراغت را به منزله وقت آزادی تعریف می کند که پس از پرداختن به ضروریات عملی زندگی باقی می ماند. این تعریف • اوقالت فراغت را وقت آزادی می داند که فرد درآن اوقاتیں آن طوری که مایل است می گذراندا هوگو ون در پل' اوقات فراغت را از زمان هایی که انسان به دنبال نیازهای ضروری زندگی است جدا می کند و آن را زمانی می داند که فرد می تواند آزادانه فعالیت های خود را انجام دهد (2006 ,ROjek. آC). به نظر بار کر. وقت آزاد وقتی است که پس از پرداختن به همه اموری که تفریح به حساب نمی آید، باقی مانده باشد. در این معنا، ملاک زمان فراغت، انجام اموری است که تفریح به شمار می آید. به عقیده برایت بیل، اوقات فراغت زمانی است که بد صلاحالدید و انتخاب خود فرد مورد استفاده قرار می گیرد. در این معنا، فراغت . زمانی است که به صلاحلید و انتخاب خود فرد سپری می شود. نظریه دوم این است که اوقات فراغت از فعالیت هایی تشکیل یافته است که آموزنده و آگاهی بخش است. از این منظره اوقات فراغت فعالیت های زیادی را در برمی گیرد. پیاده روی، تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی، رفتن به رستوران، بازی با کامپیوتری، کارهای باغبانی و مطالعه می توانند فعالیت فراغتی محسوب شود (هی وود و همکاران، ۱۳۸۰: صربا ۱۹). در نظریه سوم، مطابق الگوی انسان شتاختی، اوقات فراغت فی نفسه هدف تلقی می شود و حالتی از بودن است. پی یر معتقد است اوقات فراغت نتیجه ساده و اجتناب ناپذیر عوامل خارجی یا و فت آزاد نیست. بلکه در درجه اول یک نوع طرز فکر و یک حالت روحی - روانی است. فراغت یا فارغ بودن در این معنا و حالت آرام یک وقار فکورانه» است. دو گرازیا فراغت را به معنای رها بودن از ضرورت های زندگی روزمره می داند. او معتقد است که ذهنیت نگاه کردن به ساعت، شتابی بی روح و اعمالی فکورانه را به وجود می آورد. به زعم او، فراغت . مردان و زنان را به کمال رسانده و دریچه ای را به آینده می گشاید (تور کیدسن، ۱۳۸۲؛ صص ۷-۳۱).
از طرف دیگر فرسودگی "حالتی از خستگی ذهنی و هیجانی است که حاصل سندرم استرس مزمن مانند گرانباری نقش، فشار و محدودیت زمانی و فقدان منابع لازم برای انجام دادن وظایف و تکالیف محوله است (لاکاوادیس و همکاران، ۲۰۰۱ ماسلاج و همکاران، ۲۰۰۱ توپینن تانر و همکاران، ۲۰۰۵). اکثر تحقیقات انجام شده درباره فرسودگی، در موقعیت هایی مانند فروشندگان (سند و میازکی، ۲۰۰۰) معلمان (گرینگر و همکاران، ۲۰۰۱) پرستاران (ز لارس و همکاران. ۲۰۰۰) و ... بود. با این وجود. این متغیر فرسودگی به موقعیت ها و بافت های آموزشی گسترش پیدا کرده است که از آن با عنوان فرسودگی تحصیلی نام برده می شود (سالما - آرو" و همکاران، ۲۰۰۸). ملش و جکسون" (۱۹۸۱) تحلیل رفتگی را کارکرد سه عامل خستگی عاطفی، تهی شدن از ویژگیهای فردی (مسخ شخصیت) و کاهش عملکرد شخصی میدانند ( ۱۹۸۱ , MaSlaCl). در مرحله اول، شخص احساس می کند که از نظر عاطفی فرسوده شده و احساسی ندارد. در مرحله دوم شخص بیش از پیش اهمال نشان می دهد و به وظایف شخصی خود در محیط کار بی احساس می - شود. در مرحله سوم شخصی به این نتیجه می رسد که از نظر کاری ناموفق است و دیگر کاری برای انجام دادن ندارد (رحیمی، ۱۳۸۸). نیومن (۱۹۹۰) اولین کسی است که اصطلاح فرسودگی تحصیلی را مطرح کرد. او معتقد است که فرسودگی تحصیلی در دانشجویان بنا به دلايل مختلف یکی از عرصه های مهم تحقیقاتی دانشگاه است. دلیل اول این است که فرسودگی تحصیلی تواند کالبد مهم درک رفتارهای مختلف دانشجویان، مانند عملکرد تحصیلی در دوران تحصیل بانند. دلیل دوم این است که فرسودگی تحصیلی رابطه دانشجویان را با دانشکده و دانشگاه خود تحت تاثیر قرار می نشل. سوم اینکه فرسودگی تحصیلی میں تواند شوق و آشتیاق دانشجویان را به اندامه ی تحصیل تحت تاثیر قرار دهد. ارتورگوت و سویس کرچی" (۲۰۱۰) در تحقیقی فرسودگی تحصیلی را در دانشجویان سال دوم دانشگاه های ترکیه انجام دادن و بیان کردند که فرسودگی تحصیلی در دانشجویان دختر بیشتر از دانشجویان پر است. سیوفان" و همکاران (۲۰۰۹) در تحقیقی به این نتیجه رسیدند که خستگی عاطفی در رفتار افراد تأثیر دارد و در این تحقیق مشخص شد که بین درگیری و تحلیل رفتگی ارتباط وجود دارد. در تحقیقی که رادو بیتنا" (۲۰۱۰) بر روی تحلیل رفتگی مردان و زنان انجام داد به این نتیجه رسید که مردان سطح مسخ شخصیت بالاتری دارند.
پن و تکلق تربیت یلدنی 3 علوم ورزشی عدم توجه و جدی نگرفتن مساله اوقات فراغت. بویژه در میان جوانان و دانشجویان، آنان را به رفتارهای ناهنجار از جمله، اعتیاد. بی بند و باری و گرایش به رفتارهای مغایر با معیارهای اجتماعی و فرهنگی حاکم در جامعه می کشاند (قائم و همکاران، ۱۳۸۷). با توجه به این مزلب این مطالعه با هدف بررسی چگونگی گذراندن اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه مراغه و رابطه آن با فرسودگی شغلی که یکی از مشکلات روانی در دانشجویان می باشد، انجام گرفت. روش تحقیق روش تحقیقی حاضر همبستگی می باشد. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه مراغه شل سال تحصیلی ۹۱ - ۰ به است ( به به ۲۱ نفر). نمونه ها به روش تصادفی طبقه ای (با توجه به جنسیت و سال ورود و مقطع تحصیلی) انتخاب شلنل { * ١٦ دخجتر و ۱۹۰ پسر). هیچ کدام از نمونه ها سابقه هیچگونه بیماری روانی نداشتند. از ۳۵۰ پرسشنامه پخش شده ۳۰ پرسشنامه جمع آوری گردید و پس از حذف پرسشنامه های ناقص ۳۳۰ پرسشنامه توسط نرم افزار 16 SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. جهت جمع آوری اطلاعات مورد نیاز دریاره ی اوقات فراغت از پرسشنامه ی محقق ساخته استفاده شد. پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرنباخ ۰/۹ به دست آمد. برای اندازه گیری اطلاعات مربوط به فرسودگی تحصیلی از پرسشنامه برسو" و همکاران (۱۹۹۷) استفاده شد. این پرسش تامه سه حیطه فرسودگی تحصیلی یعنی خستگی تحصیلی، بی علاقگی تحصیلی و ناکارآمدی تحصیلی را می سنجد. پرسشنامه حاوی پانزده ماده است که با مقیاس ثه ارزانی لیکرات از کاملا مخالفت تا کاملا موافق در چه بندی شده است. پایایی پرسشنامه را سازندگان آن به ترتیب ۰/۷. ۸۲/ ۰ و ۰/۷۵ برای سه حیطه فرسودگی تحصیلی مصاحبه کرده اند. پایایی پرسشنامه در این پژوهش برای خستگی تحصیلی ۰٫۷۰، برای بی علاقگی تحصیلی ۰٫۹۸۹ و برای ناکارآمدی تحصیلی ۰/۷۹ محاسبه شده است. از آزمون کلوموگروف اسمیرنوف برای سنجش طبیعی بودن داده ها استفاده گردید و با توجه به اینکه داده ها طبیعی بودند از آزمون های پارامتریک برای تعیین همبستگی استفاده شد. یافته های تحقیق جدول (۱) مشخصات جمعیت شناختی این تحقیق را نشان می دهد که نمونه تحقیق را از نظر جنسیت، تاهل و تحصیلات دسته بنالی میکنل۔ ۱۸۰ نفر از نمونه ( ۵.۵ ٪) مرد بودند و ۲۰ نفر (۹٪) از نمونه در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می کردند. نمودار (۱) نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه مراغه را نشان میدهد. نحوه گذران اوقات فراغت به صورت مقیاس پنج ارزشی و به این صورت ارزش گذاری شده است: ۱ نمایانگر اصلا، ۲ نمایانگر کمتر از نیم ساعت، ۳ نمایانگر نیم تا یک ساعت، نمایانگر یک تا دو ساعت و ۵ نمایانگر ۲ ساعت
و بیشتر است. جدول )4(: مشخaسالت جمعیت شناختی دانشجویان
صحبت کردن با اطرافیان با میانگین ۳۸. و انحراف استاندارد ۰۸۱۵ بیشترین سهم را در نحوه گذران اوقات فراغت دانشجویان
دانشگاه مراغه دارد. ورزش و تمرین با میانگین ۱ . ۲ هفتمین اولویت را در پر کردن اوقات فراغت دانشجویان دارد.
