بخشی از مقاله
چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش فراشناخت بر پیشرفت تحصیلی در درس علوم دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی بوده است. این پژوهش به لحاظ هدف،کاربردی و به لحاظ روش، شبه آزمایشی و از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه ششم مدارس ابتدایی دولتی شهرستان خواف هستند که در سال 94-95 مشغول به تحصیل بوده و تعداد آن ها - N=1202 - نفر بود. نمونه آماری در این پزوهش تعداد 60 نفر از این دانش آموزان دختر پایه ششم بود. از این تعداد، 30 دانش آموز در گروه آزمایش و 30 دانش آموز در گروه کنترل به عنوان نمونه مورد نظر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. گردآوری دادهها با استفاده از پرسشنامه نمرات پیشرفت تحصیلی در درس علوم صورت گرفته است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و به دو روش آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و سطح معنی داری آماری =0/0 5 - آلفا - در نظر گرفته شد. از آزمون آماری مناسب نظیر W مستقل، همبستگی پیرسون، تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش فراشناخت درپیشرفت تحصیلی درس علوم دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. همچنین بین انها رابطه وجود دارد .
مقدمه
آرزوی دیرینه هر جامعه ای پیشرفت و تعالی افراد آن جامعه و داشتن شهروندانی فرهیخته و اندیشمند است. بدیهی است که هر پیشرفتی در زمینه های مختلف از جمله فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی مستلزم داشتن افرادی متفکر، خلاق و منتقد است که بتوانند تصمیمات درست را اتخاذ نمایند و برنامه ریزی صحیحی داشته باشند که این منوط به وجود نظام های آموزش و پرورش فعال و پویاست - یزدان پور، یوسفی و حقانی، . - 1388 از طرفی با گسترش حوزه های تخصصی علوم و افزایش دانش و اطلاعات بشری ، دیگر امکان انتقال تمام اطلاعات به یادگیرندگان در مدت زمان محدود در دوران تحصیل وجود ندارد. - الدر و پاوول1، 2003 ؛ به نقل فتحی آذر و همکاران، - 1392 به عبارت دیگر امروزه مسئله اصلی در آموزش، دسترسی فراگیران به اطلاعات بیشتر نبوده، لذا به رویکردهای جدیدی نیاز است که بتواند توانایی ها و راهبردهای ضروری برای مدیریت اطلاعات را به آن ها آموزش داد آموزش مهارت های فراشناخت به فراگیران، در افزایش یادگیری و یاددهی دروس تاثیر قابل توجهی دارد؛ لذا باید در آموزش این مهارت ها به فراگیران بکوشیم. فلاول3، در تعریف مفهوم فراشناخت میگوید: فراشناخت عبارت از آگاهی فرد نسبت به فرآیندها راهبردهای شناختی و یا به بیان دیگر هر گونه دانش یا فعالیت شناختی که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت باشد. به عبارت دیگر فراشناخت آگاهی از نحوه تفکر و کنترل آن یعنی برنامه ریزی برای استفاده از راهبرد، توجه، تفکر در باره چگونگی درک یا موضوع یا تصمیم به استفاده از شیوه های درست برای درک و فهم آن مطلب است. - پالینگ4 و براون،1984 و وینستن و مایر5، 1986؛ به نقل آقازاده . - 1377 به نظر پین و ویتاکر6 یکی از مهم ترین راهبردهای فعال کردن دانش آموزان در فرآیند یادگیری استفاده از گروه های مطالعه در کلاس درس و فراهم کردن فرصت بحث، تبادل نظر و پژوهش است همچنین مطالعه عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی طی سه دهه اخیر بیش از پیش مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت قرار گرفته است. یافته های پژوهشی متعددی نشان داده اند که پیشرفت تحصیلی هم از ساختارهای دانش و فرایندهای پردازش اطلاعات تأثیر می پذیرد و هم از عوامل محیطی - باتلر و وین7، . - 1995 هر نظام آموزشی و پرورشی با توجه به ارزشهای جامعه خود از اهداف اصلی برخوردار است.
