بخشی از مقاله
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، تعیین میزان اثربخشی آموزش مهارتهاي ارتباطی بر کاهش اضطراب و پرخاشگري دانش آموزان مقطع راهنمایی بوده است. جامعه آماري این تحقیق دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی شهر سوسنگرد می باشد. نمونه آماري را تعداد 36 دانش آموز تشکیل میداد که نمره آنها در اضطراب و پرخاشگري یک انحراف معیار بالاتر از میانگین بوده و نمونه انتخاب شده با استفاده از روش تصادفی به دو گروه آزمایش 18 - نفر - و گواه 18 - نفر - گمارده شدند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، پرسشنامه اضطراب بک و همکاران - 1990 - و پرسشنامه پرخاشگري - باس و پري، - 1992 بود. طرح تحقیق، تجربی با پیش آزمون- پس آزمون و گروه گواه بود. ابتدا براي هر دو گروه پیش آزمون اجرا گردیده، سپس مداخله آزمایشی - آموزش مهارتهاي ارتباطی - براي گروه آزمایش در طی 10 جلسه - هر جلسه 90 دقیقه - به اجرا در آمد. پس از اتمام برنامه درمانی، پس آزمون اجرا گردید. داده ها با استفاده از روش آماري تحلیل کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مهارتهاي ارتباطی باعث کاهش اضطراب - p<0/001 - و پرخاشگري - p<0/05 - پس آزمون گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه شده است. همچنین نتایج نشان داد که تفاوت معناداري بین پس آزمون گروه آزمایش و گروه گواه در مؤلفه هاي پرخاشگري فیزیکی و پرخاشگري کلامی وجود دارد، اما در مؤلفه هاي خشم و خصومت تفاوت معناداري مشاهده نگردید.
کلید واژه ها:اضطراب، پرخاشگري، مهارتهاي ارتباطی
مقدمه
پیشرفت علم و فن آوري و گسترش روز افزون اطلاعات در عصر جدید از یک سو شرایط زندگی را تسهیل نموده و از سوي دیگر، دگرگونی هاي سریع اجتماعی، تغییر سبک زندگی و پیچیدگی هاي زندگی امروزي باعث تهدید جدي بهزیستی و آرامش جسم و روان شده است و زندگی اغلب انسان ها را در مقابل مشکلات زندگی، آسیب پذیرتر کرده است. به همین دلیل افراد اغلب از اضطراب، افسردگی و رنجش بی دلیل و احساس بی کفایتی در رویارویی با مشکلات زندگی رنج می برند. لذا اغلب افراد براي کاهش اضطراب و احساس آرامش دوباره به راه حل هاي متنوعی چشم دوخته اند که استفاده بی رویه ي داروهاي آرامبخش، قرص هاي خواب آور، الکل، انجام تمرینات ریلکسیشن، ایجاد معنا در زندگی و روشهاي درمانی همچون هنر درمانی1، شناخت درمانی2 و مدیتیشن3 دلیل این مدعاست - براون و جونز4، . - 2010
در عصر جدید اضطراب5از جمله شایعترین مسائلی است که بر بسیاري از افراد در موقعیت هاي مختلف تأثیر می گذارد و به ویژه می تواند تأثیرات منفی و مخربی بر کارکردهاي شناختی و یادگیري - آلبرتس6، - 2013 عملکرد، موفقیت، باورهاي شایستگی،عزت نفس و خودکارآمدي - پاتواین و دانیلس7 ، - 2010 در محیطهاي شغلی، تحصیلی، خانوادگی و تعاملات بین فردي داشته باشد. بویژه وقتی از اضطراب در محیط هاي آموزشی یاد می شود نتایج و پیامدهاي کاملاً واضح و روشنی بر تعلیم و تربیت و یادگیري دارد. از آنجا که اضطراب واکنشی است نسبت به فشار، نیاز مبرمی براي شناخت عامل فشار زا و آزارنده در محیط هاي آموزشی احساس می شود. روان شناسان و مربیان تعلیم و تربیت توجه خاصی به این مسئله داشته اند. پیامدهاي روانی اضطراب در محیط هاي آموزشی و تحصیلی و روش هاي درمان آن موضوع بسیاري از فعالیت هاي تحقیقی بوده است - لونا8 و
شري9، . - 2008
از طرف دیگر، علاوه بر اضطراب به عنوان یکی از هیجانات منفی در موقعیت هاي فردي و اجتماعی، پرخاشگري10 نیز یکی دیگر از مسائلی است که در خانه و محیط هاي آموزشی براي اعضاي خانواده و معلمان معمولاً مشکلاتی ایجاد می کند. بطور کلی، پرخاشگري واکنش رایجی است به موقعیت هاي تنش زا، که می تواند به پیامدهاي مخربی بینجامد.
پرخاشگري در زندگی انسان آن چنان رایج بوده است که بشر اصولاً آن را بدیهی تلقی می کرده است و نخستین تحقیق هاي علمی در باب آن، به عنوان پدیده اي ناخوشایند، بیش از صد سال قدمت ندارد. منظور از »پرخاشگري« رفتاري است که به قصد
