بخشی از مقاله
چکیده
هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیرآموزش مهارتهای ارتباطی برکیفیت زندگی خانواده بیماران اسکیزو فرن بود. این تحقیق از نوع شبه تجربی تحلیلی - توصیفی و بصورت پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل انجام شد.جامعهی مورد مطالعه ، خانواده های بیماران اسکیزوفرنی بودند که حداقل یک دوره در بیمارستان امیر کبیر اراک در بخش اعصاب و روان بستری شده و به طور تصادفی در دو گروه 10 نفره ی آزمایش و گواه جایگزین شدند. داده ها در پژوهش حاضر از طریق پرسشنامه کیفیت زندگی - SF-36 - بدست آمده است.
سپس گروه آزمایشی در 8 جلسه 90 دقیقهای به مدت دو ماه تحت آموزش قرار گرفتند و در پایان جلسات پس آزمون برروی 2گروه انجام گرفت. داده ها با استفاده از آزمون لوین جهت سنجش برابری واریانسها ، آزمون سنجش همگنی شیب رگرسیون - پیش فرضهای آزمون تحلیل کوواریانس - و در نهایت آنالیز کوواریانس - - ANCOVAو با استفاده از نرم افزار spss تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین مهارتهای ارتباطی وکیفیت زندگی خانواده بیماران اسکیزو فرن ارتباط معناداری وجود دارد
نتیجه گیری : بر اساس یافتههای بدست آمده، میتوان نتیجهگیری کرد که آموزش مهارتهای ارتباطی موجب ارتقاء کیفیت زندگی خانواده بیماران اسکیزو فرن میشود.
مقدمه
اختلالات روانی ازمعضلات بهداشتی واقتصادی پیشروی جوامع بشری ازجمله جامعه ما می باشد چگونگی ارایه خدمات روان پزشکی بهخیل عظیم بیماران روانی نیازمند، بامشکلات ومسایل متعددی رو به رو است و این مسایل درکشورهای درحال رشد از جمله ایران پیچیده تر و از ابعاد مختلف قابل بررسی و تعمق است درمیان بیماری های روانی، سایکوزها و در رأ س آن ها اسکیزوفرنیا از اهمیت بیشتری برخوردار است اسکیزوفرنیا ، یکی از ناتوان کننده و شایع ترین اختلالات روان شناختی و از مهم ترین مشکلات بهداشت روانی درجهان است
این بیماری یک اختلال مغزی است که موجب آسیب به عملکرد اجتماعی و روان شناختی فردمی شود و به همین دلیل به ایزوله شدن ، زندگی فقیرانه با درآمد پایین ، سطح تحصیل و آموزش پایین و اختلال درمهارت های اجتماعی و تفریحات و لذت در این افراد منجر می شود
اسکیزو فرنیا یکی از مهمترین بیماری های روانپزشکی بوده که سبب افت تحصیلی ، ناتوانی شغلی ، تخریب شخصیت اختلال در روابط فردی ، خانوادگی و اجتماعی مبتلایان میگردد باوجود درمان داروئی حداقل نیمی از بیماران دچار ناتوانی های شدید می شوند که توجه به کیفیت زندگی آنان اهمیت فراوانی دارد . انواع مداخلات داروئی و روانی اجتماعی در راستای بهبود کیفیت زندگی این بیماران و افزایش عملکرد آنها رو به رشد می باشند
امروزه توجه به کیفیت زندگی ازمقوله های مورد توجه درمجامع بین اللملی و پژوهشگران می باشد و سازمان جهانی بهداشت نیز به عنوان سازمان پیشگام در سالهای اخیر توجه خاصی به توسعه ارزیابی و سنجش سلامتی فراسوی معایرهای سنتی سنجش سلامتی همچون مور تالیتی و موربیدیتی داشته است تا بدینوسیله بتوان قدرت اثر گذاری بیماریهای روانی و جسمی را بروی توانایی انجام فعالیتهای روزانه انسانی سنجید
در مطالعات انجام شده در زمینه تأثیر گذاری بیماری اسکیزو فرنیا به کیفیت زندگی خانواده بیماران مبتلا و بلعکس نشان داده شده است کیفیت زندگی خانواده بیماران مبتلا در مراحل مختلف بیماری چه از نظرعینی و چه از نظر ذهنی در ابعاد مختلف کاهش دارد
مراقبت مؤثر زما نی میسر است که رابطه پرستاربیمار و خانواده تداوم داشته باشد وهدف همه افراد یکسان بوده و درک یکسان و مشترکی از قضا یا داشته باشند . تحقیقات نشان می دهند که مشارکت خانواده درسرویس های بهداشت روانی، پیش آگهی بیماری را بهبود بخشیده و توانایی سازگاری و کیفیت زندگی اعضای خانواده را ارتقا می دهد - ویلیام و ویلکینز، - 2008و آموزش وابستگان بیمار می تواند نگرش آن ها را به اختلال اسکیزوفرنیا خوش بینانه تر سازد و مواجهه صحیح تری را هنگام گرفتاری و مشکلات به آن ها بیاموزد . چون بخشی از زمینه های مقدماتی که موجب بروز رفتارهای غیرطبیعی در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنیا می شود درمحیط وجود دارد لذا اصلاح محیط واستفاده ازحمایت های خانواده می تواند درکاهش رفتارهای بیمارگونه مبتلایان مؤثرباشد.
بهبود بخشی ارتب اط که از متغیرهای پژوهش حاضر است رویکردی است که دیدگاههای روان تحلیلی رفتاری ارتباطات وسیستم های خانواده را یکپارچه میکند. این دیدگاه بر اهمیت شناخت باورهای افراد درباره علت های بروز مشکلات تاکید کرده و به افراد مراجعه کننده کمک میکند مهارتهایی را یاد بگیرند که آنها را قادر کند که مشکلات را حل کنند. عقیده بر این است که بر نامه آموزش مهارتهای ارتباطی می تواند تواند اثر زیادی بر شرکت کنندگان داشته باشد. این اثر ابتدا در درون روابط تجربه می شود.عقیده بر این است که کاربرد مهارتهای ارتباطی اثر زیادی بر کیفیت زندگی و سلامت روان شناختی شرکت کنندگان دارد همان گونه که سالیوان عنوان میکند قدرت وثبات زندگی افراد به میزان زیادی با کیفیت روابط بین فردی با افراد مهم زندگی آنان به خصوص اعضای خانواده ارتباط دارد.
درپژوهشی توسط هاشمی مطلق و مظفر - - 1389با هدف مقایسه مهارتهای ارتباطی و کیفیت زندگی گروه نمونه ای شامل 342 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاههای آزاد اسلامی استان آذربایجان شرقی انتخاب شدند.یافته های تحقیق نشان داد که در مقایسه کیفیت زندگی آزمودنی های فعال و غیر فعال اختلاف معناداری مشاهده نشد و در مقایسه مهارتهای ارتباطی آزمودنی های فعال و غیر فعال اختلاف معنا داری مشاهده شد.
در پژوهشی توسط نامدار،رحمانی،ابراهیمی - - 1387با موضوع تاثیر الگویی از مهارت آموزی بر مهارتهای ارتباطی دانشجویان پرستاری با بیماران روانی بر روی 39 دانشجوی سال آخر پرستاری در 2 گروه شاهد و تجربی برگزار شد.نتایج نشان داد که 2 روش آموزش مهارتهای ارتباط باعث ارتقاء مهارتهای ارتباطی دانشجویان با بیماران روانی شده بودند.
در پژوهشی که توسط کاهانی، هاشم آبادی وغروی - - 1390 در دانشکده علوم پزشکی مشهد با هدف اثربخشی آموزش مهارتهای ارتباطی ارتقائ کیفیت زندگی در خانواده بیماران اسکیزوفرن انجام گرفت برافزایش معنی داری در میانگین نمر ه های کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی گروه آزمایش به وجود آمده، ولی در مورد میانگین نمره های تعارض و عمق روابط در دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده نشد، نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد که مداخلات آموزشی روانی گروهی میتواند کیفیت زندگی و حمایت اجتماعی را بهبود بخشد، اما در مورد تعارض و عمق روابط چندان تأثیری ندارد.
در پژوهشی که در درمانگاه روانپزشکی در مرکز پزشکی دانشگاه درآوریل 2010 در مالزی در جنوب کوالالامپور انجام شدکیفیت زندگی در 117 نفر از عوامل درگیر با بیماری یعنی خانواده ها مورد بررسی قرار گرفت. عوامل مرتبط با کیفیت زندگی در خانواده های مورد مطالعه نشان داد که مراقبان با مزایای اجتماعی مانند سطح آموزش عالی و جسمی سالم جنبه های مختلف کیفیت زندگی به طور قابل توجهی از خانواده هایی که سطح آموزش پایین تری داشتند و از لحاظ سلامت جسمی پایین تر بودند، بالاتر بود.
خانکه و همکاران در مطالعه ای با هدف بررسی تأثیر مدل مراقبت پیگیری بر کیفیت زندگی بیماران اسکیزو فرنیک در شهرهمدان در سال 1386 بااستفاده از پرسشنامه کیفیت زندگی هاینویچ وچک لیست خود کنترلی نشان دادند که پس از اجرای مدل در گروه مداخله بیان میانگین های امتیاز کیفیت زندگی دربعد روابط بین فردی اختلال معنا دارآماری وجود دارد - - p=0/03 اما در سایر ابعاد تفاوت های معنادار مشاهده نشده
آریل و همکاران در سال 2010 در یک متا آنالیز - فراتحلیل - به بررسی 20 مطالعه که بیش از 1615 بیماررا در بر میگرفت پرداختند . نتایج حاکی از آن است که ارتباط آماری معنا داری بین کیفیت زندگی خانواده بیماران ، توانایی کلامی، سرعت پردازش و عملکرد اجرائی وجود دارد.
هدف اصلی
-تعیین تاثیرآموزش مهارتهای ارتباطی برکیفیت زندگی خانواده بیماران اسکیزو فرنیک .
اهداف فرعی تحقیق
-1 تعیین تاثیربرنامه بهبود بخشی مهارتهای ارتباطی برعملکرد اجتماعی خانواده بیماران اسکیزوفرنیک .
-2 تعیین تاثیربرنامه بهبود بخشی مهارتهای ارتباطی برمحدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی خانواده بیماران اسکیزوفرنیک
.
-3 تعیین تاثیربرنامه بهبود بخشی مهارتهای ارتباطی بر خستگی و نشاط خانواده بیماران اسکیزوفرنیک .
فرضیه اصلی
آموزش مهارتهای ارتباطی ، کیفیت زندگی خانواده بیماران اسکیزو فرنیک را بهبود می بخشد .
- فرضیههای تحقیق:
- 1 آموزش مهارتهای ارتباطی عملکرد اجتماعی خانواده بیماران اسکیزوفرنیک را بهبود می بخشد .
- 2 آموزش مهارتهای ارتباطی کاهش محدودیت ایفای نقش به دلایل عاطفی در خانواده بیماران اسکیزوفرنیک را بهبود می بخشد.
- 3 آموزش مهارتهای ارتباطی کاهش خستگی وافزایش نشاط درخانواده بیماران اسکیزوفرنیک را بهبود می بخشد.
