بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از این تحقیق بررسی تاثیر افزایش ساعات ورزشی بر انگیزش تحصیلی و سلامت عمومی دانش آموزان پسر مقطع راهنمایی بود. به همین جهت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای تعداد 40 نفر دانش آموز پسر پایه اول و دوم راهنمایی مدارس بخش الوار گرمسیری انتخاب و در دو گروه 20 نفره - آزمایش و کنترل - جایگزین شدند. پرسشنامه انگیزش تحصیلی هارتر و پرسشنامه سلامت عمومی - - GHQ در مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا و متغیرها ی وابسته - انگیزش تحصیلی و سلامت عمومی - مورد اندازه گیری قرار گرفت. گروه آزمایش طی 24 جلسه ی90 دقیقه ای مداخلات ورزش را به صورت گروهی دریافت نمود. دادهها با استفاده از روشهای تحلیل کو واریانس چند متغیری - مانکوا - ، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقایسه نتایج آزمونها در مراحل پیش آزمون و پس آزمونها نشانگر تاثیر مداخلات در بهبود شاخصهای انگیزش تحصیلی و سلامت عمومی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در سطح معنی داری 0/05بود.
کلید واژه ها : ورزش ، انگیزش تحصیلی ، سلامت عمومی
-1 مقدمه
ورزش و تربیت بدنی یکی از روشهای بسیار مؤثر تعلیم و تربیت است. فعالیت ورزشی و تربیت بدنی سبب تقویت و پرورش کلیه ابعاد وجودی انسان اعم از جسمانی و روانی می شود بر این اساس ورزش و تربیت بدنی، به عنوان یک روش علمی، میتواند در تحقق اهداف تربیتی و آموزشی مؤثر باشد. به وسیله تربیت بدنی از یک طرف با برخورداری از فرصت های فراوانی که در حین فعالیتهای مختلف ورزشی بوجود میآید بهترین موقعیت برای ارائهی نکات تربیتی و شناخت ویژگیهای روحی، اخلاقی افراد، پرورش و رشد ارزشهای انسانی و الهی در آنان بدست میآید و از طرف دیگر با تأثیرگذاری مستقیم در بهبود بهداشت، تندرستی و سالم سازی افراد باعث پرورش بعد جسمانی آنان میگردد. همچنان که علم پزشکی با شناخت و درمان بیماریها به حفظ نعمت سلامتی در وجود انسانها کمک میکند، فعالیتهای ورزشی نیز در حفظ بهداشت و سلامت بدن نقش اساسی دارد - حیدری، مکوندی و گلابی، . - 1384
بطور کلی ورزش در تمام دوران زندگی انسان ها حائز اهمیت است ولی چون مبنای تربیت جسمی و روحی در سنین جوانی گذاشته می شود باید اهمیت بیشتری در این دوران برای ورزش قائل بود. ورزش علاوه بر آنکه موجب می شود جوانان سرگرمی مناسبی برای گذاراندن اوقات فراغت خود داشته باشند در تأمین سلامت جسمی و روحی آنان تأثیر بسزایی دارد. بسیاری از آثار نامطلوب محیط اجتماعی، اقتصادی، وضع خانوادگی، وراثت، و نظایر آن با استفاده از ورزش می تواند کاهش یابد یا حتی بطور کلی از میان برود. تربیت بدنی و ورزش اگر و به طور اصولی و بر اساس یک برنامه منظم و صحیح استفاده شود در تحقق بسیاری از نیازهای مهم دوران جوانی، شناخت زندگی سالم اجتماعی و اصلاح یا جلوگیری از رفتارهای انحرافی نقش مؤثری می تواند داشته باشد - ضیایی، . - 1384
رشد فزاینده و گسترش دامنه اطلاعات موجب گردیده که روان شناسان به تحقیق در مورد رابطه ورزش با ویژگی های اجتماعی، روانی و آموزشی افراد بپردازند. از جمله ویژگی هایی که در این مقاله بررسی شده است سلامت عمومی و انگیزش تحصیلی است.
از دید روان شناسان و همچنین معلمان، انگیزش یکی از مفاهیم کلیدی است و برای توضیح سطوح مختلف عملکرد بکار می رود. این مفهوم، تفاوت میزان تلاش برای انسجام تکالیف درسی را بازگو می کند - انتویستل1؛ به نقل از بحرانی، . - 1384 انگیزه تحصیلی انگیزه روان شناختی فراگیری است که با اثرگذاری بر انواع مختلف فعالیتهای تحصیلی به تمایل فرد برای رسیدن به هدفهای تحصیلی اشاره دارد. این سازه با وصول آگاهی از چگونگی تأثیر فرآیندهای شناختی - انگیزشی شخص روی فعالیتهای که برای پیشرفت تحصیلی وی اهمیت دارند، برآورد می شود - شهنی یلاق، بنابی مبارکی، شکرکن، . - 1384
در خصوص دانش آموزان و دانشجویان، انگیزش تحصیلی از اهمیت خاصی برخوردار است. با این انگیزه افراد تحرک لازم را در به پایان رساندن موفقیت آمیز یک تکلیف، رسیدن به هدف یا دستیابی به درجهی معینی از شایستگی در کار خود دنبال می کنند تا بالاخره بتوانند موفقیت لازم را در امر یادگیری و پیشرفت تحصیلی کسب نمایند - یوسفی، قاسمی و فیروزنیا، . - 1388
یوسفی و همکاران - 1388 - در تحقیقی با عنوان ارتباط انگیزش تحصیلی با پیشرفت تحصیلی دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با مطالعه مقطعی - همبستگی، از 422 دانشجوی پزشکی سال های چهارم تا آخر در سال تحصیلی 1386 تا 1387 دانشگاه علوم پزشکی خواستند مقیاس انگیزش تحصیلی را که دارای 43 سوال و 8 خرده مقیاس می باشد، تکمیل نمودند. معیار پیشرفت تحصیلی، گزارش معدل دوره علوم پایه و معدل کل دوره بالینی آنها بود. نتایج نشان داد که انگیزش تحصیلی با معدل علوم پایه و همچنین معدل کل بالینی ارتباط مستقیم و معنی دار داشت. به علاوه، سه مولفه رقابت جویی، کوشش، علاقه اجتماعی و معدل کل بالینی و علوم پایه، همبستگی مثبت دیده شد ولی مولفه قدرت اجتماعی، تنها با معدل کل بالینی آزمودنی ها همبستگی مثبت داشت. همچنین انگیزش گرایش به کوشش و رقابت جویی در پسران بالاتر از دختران بود. نتایج حاکی از این است که پیشرفت تحصیلی دانشجویان مستلزم هماهنگی و تعامل بین ابعاد مختلف انگیزشی است.
سلطانی - 1373 - در تحقیقی تحت عنوان تاثیر پاداش ورزشی بر پیشرفت تحصیلی گروهی منتخب از دانش آموزان چهارم ابتدایی پسر شهرستان بندر انزلی به این نتیجه رسید که گروه آزمایش پس از امتحانات نوبت دوم نمرات بالاتری نسبت به گروه کنترل به دست آوردند که از نقطه نظر آماری معنادار بود. این تفاوت چشمگیر در افزایش میانگین معدل ها می تواند از اثرات متغیر مستقل پاداش ورزشی باشد.
لیندوال1 و جینیس - 2006 - 2 در پژوهشی به بررسی پدیده کلیشههای ورزشی و تأثیر آنها بر روی انگیزش پرداختند. نمونه آنها متشکل از 176 زن و 96 مرد دانشجو بود. شرکت کنندگان شرحی از یکی از کلیشه هایی را که در ذهن داشتند ارائه دادند.و بعد به چهار نوع شخصیت یعنی تنبل - کوشا و مستقل - وابسته و چهار تیپ بدنی یعنی لاغر - عضلانی و بیمار - سالم، تقسیم شدند آنها همچنین ضمن ارائه شرح حالی از خود، پرسشنامههای ورزشی را که انگیزش آنها را با تصوری که از خود به عنوان یک ورزشکار داشتند اندازه میگرفت، پر نمودند. تحلیل عاملی یک تأثیر فاحش را برای هر دو دسته نگرشهای جسمی و شخصیتی نشان داد. به طور کلی ورزشکاران نمونه و کسانی که یک زندگی فعال را به عنوان هدف دنبال می کردند، بیشترین نرخ های مطلوب را در نگرشها کسب کردند. - به نقل از باقری نودهی، - 1385
در تحقیقی که توسط اسچمپ3 و همکاران - 2004 - تحت عنوان تأثیر یک ورزش گروهی مانند گلف بر الگوی ارتباطی دانش آموزان و معلم صورت گرفته نشان میدهد که دانش آموزانی که در ورزش گروهی شرکت می کنند در بحث ها و موضوعات درسی فعالانه شرکت می کنند.
در تحقیقی که توسط خانم لیندرز - 2003 - 4 با عنوان تأثیر واحدهای درسی ورزشی در دانشگاه بر عادات ورزشی و نقش آن در سلامت عمومی آنها صورت گرفته نشان داده که این واحدها تأثیر بسزایی در یادگیری معلومات، تصحیح نگرشها دارد و همچنین تشویقی برای عادت کردن به ورزش که باعث رسیدن به سلامت جسمی و روانی است میگردد.
