بخشی از مقاله
چکیده
اقتصاد مقاومتی ریشه در قدرت نرم هر دولتی دارد. درکنار همه تحریم ها، کمبود ها و سایر نواقص از جمله؛ کمبود متخصصین، خبرگان، صنایع مادر، تاثیر اقتصاد جهانی، قوانین و مقررات، زیرساخت هاي اساسی ، نوآوري ها و خلاقیت ها، حمایت دولت ها از پروژه هاي کلان و ملی و جهانی و سایر عوامل درونی و بیرونی کشور و مانند آن، دیواره مستحکمی بر اقتصاد مقاومتی متکی بر دانش بنیادي هر کشور است،که نشات گرفته از بدنه یک دولت می باشد. قوت و قدرت اقتصاد مقاومتی در بیاثرساز گذاشتن تحریمها نقش بسزایی دارد. ما دراین پژوهش به شاخصها و تطبیق الگوهاي اقتصاد مقاومتی با دولت، الزامات اساسی این مقاومت و نقش هاي موثر آن در جامعه بپرداخته ایم و از رهنمودهاي خبرگان بهره مند شده ایم. این پژوهش به صورت تطبیقی و از نوع کاربردي می باشد .
واژههاي کلیدي: اقتصاد، اقتصادمقاومتی، قدرت نرم ، قدرت و نفوذ
-1 مقدمه
مسایل اقتصادي، یکی از مسایل مهم است که همواره مقام معظم رهبري حضرت آیت االله العظمی خامنه اي به آن توجه دارد. ایشان چه در نام گذاري سالها در طول این بیست و دوسال و چه در سخنرانی ها و پیام هاي گوناگونشان پیوسته بر جنبه هاي گوناگون اقتصاد و اهمیت آن تاکید کرده و آن را براي جنبه هاي دیگر مثل سیاست و فرهنگ اثرگذار دانسته است :
مسئله اقتصادي؛ امنیت و فرهنگ و عزت و برجستگی بیان سیاسی در کشور و در عرصه جهانی تاثیرگذار است. در اسلام ؛ پرداختن به امور اقتصادي مردم جزء واجبات حکومت ها است - حسام الدین ،. - 1391اقتصاد عاملی است که در قدرت نرم نقش موثر دارد. مصداق این عامل را می توان در مواردي همچون؛رشد اقتصادي ، مبادلات ارزي و تجاري ، میزان تولید سرانه کشورها ، تعداد شرکت ها - به ویژه شرکت هاي بین المللی - سرمایه گذاري مستقیم خارجی ، میزان مشارکت در ایجاد نهادها و مقررات تجاري بین المللی ، میزان مشارکت بخش خصوصی ، میزان رفاه ، امید به زندگی ، پایین بودن میزان بیکاري ، دارا بودن مزیت نسبی در تولید و توزیع یک کالاي خاص - هنري،صنعتی ویا کشاورزي - و ... اشاره نمود. - مهدي ، - 1389
ازنظرجوزف ناي، میزان کمک هاي اقتصادي و مالی به کشورهاي نیازمند و در حال توسعه نیز در بسط قدرت نفوذ کشورها اثرگذار است. به لحاظ تاریخی اتحاد شوروي سابق نیز به دلیل حمایت از کشورهاي جهان سوم و مقاومت در برابر هیتلر داراي قدرت نرم بود. این کشور پس از جنگ جهانی دوم نیز با حمایت از احزاب کمونیست در سایر کشورها، دارا بودن رشد اقتصادي بالا ، پرتاب اسپوتنیک به فضا و نیز با توجه به سرمایه گذاریهاي فراوان در هنر و سیستم آموزشی و فرهنگی ، سطح قابل توجهی از قدرت نرم را براي خود فراهم آورده بود. - - مهدي،. - 1389 امروز رشد و پیشرفت خاص و شتابنده اقتصادي ایران به عنوان کشوري که چشم بسیاري از ملتهاي منطقه به وضعیت و شرایط آن دوخته شده ؛ مسئله مهمی در نگاه بین المللی است و بالندگی اقتصادي ایران اسلامی می تواند در نگاه ملتهاي مسلمان منطقه به شکل گیري الگویی برآمده از اسلام در رفع معضلات اقتصادیو همچنین به عنوان منبع قدرت نرمی در برابر تحریم ها و مشکلاتی که کشورهاي غربی در زمینه اقتصاد ایجاد می کنند منجر شود. - - ما باید بتوانیم قدرت نظام اسلامی را در زمینه حل مشکلات اقتصادي به همه دنیا نشان دهیم ؛ الگو را برسر دست بگیریم تا ملتها بتوانند ببینند که یک ملت در سایه اسلام و با تعالیم اسلام چگونه می تواند پیشرفت کند. - -
-2 مبانی نظري پژوهش
-1-2 قدرت و نفوذ از نظرجوزف ناي
میتوان گفت که قدرت به اوضاع بستگی دارد؛ یعنی اینکه کسی که در اوضاعی در جاي معینی قرار دارد ، ممکن است در همه اوضاع و احوال و همه جاها قدرت نداشته باشد. ممکن است سیاستمداري توانایی نفوذ بر رفتار راي دهندگان به خود را داشته باشد اما هیچ توانی براي نفوذ گذاري بر همتایان خود در هیئت وزیران را نداشته باشد. ممکن است پدري توانایی نفوذ بررفتار فرزندان خود را داشته باشد اما نفوذگذاري بر کارفرماي خود را نداشته باشد. بدین ترتیب کسی که در موقعیتی یا در جایی قدرتمند است در موفعیت یا جاي دیگر ممکن است قدرت نداشته باشد - مهدي ،. - 1389
-2-3 توسعه
شکل شماره 1
توسعه در لغت به معناي رشد تدریجی در جهت پیشرفته تر شدن ، قدرتمند تر شدن ، و حتی بزرگ تر شدن است.
ادبیات توسعه در جهان از بعد جنگ جهانی دوم مطرح و مورد تکامل قرار گرفت. هدف ، کشف چگونگی بهبود شرایط کشورهاي عقب مانده ، تا شرایط مناسب همچون کشورهاي پیشرفته و توسعه یافته شود. بنابراین توسعه راه حلی است در جهت رفع فشارها و مشکلاتی که پیوسته بین بخش هاي مختلف زندگی اجتماعی و انسانی وجود دارد. - مهدي ، - 1389
-2-4 جهاداقتصادي
اقتصاد مقاومتی به همراه جهاد یا مجاهدت واژه اي با بار معنایی بسیار عمیق از لحاظ لغوي و در بعضی موارد داراي فرهنگ خاص به خود است. جهاد در لغت از ریشه جهد به معناي مشقت و زحمت و همچنین به معناي توان و طاقت است . . . که از یک حرکت مقدس و مبارزه گونه مذهبی حکایت می کند. - حسام ، - 1391
-2-5 سابقه طولانی آمریکا درجنگ اقتصادي
امروزه دولت هاي متخاصم براي ضربه زدن به ساختار اقتصادي کشورهاي دیگر ازشیوه ها وابزارهاي جدیدي استفاده میکنندکه داراي اثرات فلج کننده اي است.محاصره اقتصادي کوبا،کره شمالی و عراق نمونه هایی از سابقه طولانی جنگ اقتصادي واشنگتن علیه کشورهاي مخالف خود بود.محاصره اقتصادي عراق از سال 1991شروع وتازمان سقوط رژیم صدام ادامه یافت که طی آن ، بغداد با شرایط اقتصادي سختی مواجه شد و همه بخش هاي سیاسی و اجتماعی عراق نیز از این تحریم تاثیر گرفت و دولت عراق به شدت ضعیف شد. تاکنون سه قطعنامه علیه ایران منتشر شده است }تاسال {1391که محتواي هشتاددرصدآنها اقتصادي است. تحریم تکنولوژي ،تحریم بانکی ،تحریم پولی،محاصره بنادر وبازرسی بنادروکشتی ها همگی ماهیتی اقتصادي داشته و براي محاصره اقتصادي ایران انجام می شود. واشنگتن بخشی را در وزارت خزانه داري ایجاد کرده است که وظیفه اجرا ،کنترل،نظارت و مدیریت تحریم هاي اقتصادي علیه ایران را بر عهده دارد.این مجموعه فعالیت هاي اقتصادي را رصد و اجراي مفاد قطعنامه هاي شوراي امنیت سازمان ملل علیه ایران را پیگیري می کندو همچنین طراحی مدل
