بخشی از مقاله
چکیده :
به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت، روش کاشت و رقم، شاخص های رشد نخود در شرایط دیم در خرم آباد آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار با سه عامل کاشت در سه سطح 30 - آذر، 30 دی و 30 بهمن - روش کاشت در دو سطح - دستپاش و ردیفی - و رقم در سه سطح - آرمان، هاشم و توده محلی گریت - انجام گرفت.
بیشترین سرعت رشد در بهمن و دی در 85 روز پس از سبز شدن ولی در آذر بیشترین سرعت رشد در 100 روز پس از سبز شدن اتفاق می افتد. آهنگ سرعت رشد در مراحل اولیه در بهمن چون حرارت بالاتر بود، بیشتر بوده است.
بیشترین شاخص سطح برگ در 85 روز پس از سبز شدن در تاریخ کاشت دی و برابر با 3/2 بود. به علت شرایط دمایی مناسب تر حداکثر شاخص سطح برگ در تاریخ کاشت های دی و بهمن زودتر حاصل شد.
و بیشترین جذب خالص در اوایل مراحل رشد و در 14 روز پس از سبز شدن به میزان 9/6 گرم در مترمربع در روز و تاریخ کاشت دی بود.
کلمات کلیدی : نخود، تاریخ کاشت، روش کاشت، رقم،
قدمه و بررسی منابع علمی
نخود زراعی - - cicer arietinum یکی از اولین لگوم های دانه ای است که در دنیای قدیم اهلی شده است. نخود زراعی با نام انگلیسی - - chickpea از خانواده نیام داران یا لگومینوز Leguminosae - - ، و زیر تیره پروانه آسا - - Papilionacea گیاهی علفی یک ساله، کوچک کرکدار، روز بلند که تقریباً 25 تا 50 سانتی متر ارتفاع دارد، ریشه آن بخوبی منشعب می شود، و تا عمق یک الی دو متری خاک نفوذ می کند - صباغ پور، . - 2003
نخود همچنین بعنوان یک منبع غذایی مهم دارای ارزش غذایی فراوان بوده و سرشار از پروتئین برای تغذیه انسان و دام، می باشد نخود از لحاظ داشتن نشاسته، چربی و بویژه اسیدهای چرب ضروری و عناصر آهن، کلسیم و فسفر غنی می باشد - توبا بسیر، . - 2004
نخود گیاهی است مقاومبه خشکی نیاز به اقلیمی خشک و سرد دارد، روز بلند است و تحت شرایط روز بلند سریعتر به گل می رود . در روزهای کوتاه گلدهی آن را به تأخیر می اندازد و اگر در شرایط روزهای کوتاه کشت شود رشد رویشی بیشتری خواهد داشت.
دما برای تولید نخود از 21 - 29 درجه سانتی گراد در طول روز و در طول شب 15 - 20 درجه است. جوانه زنی بذرهای آن در دمای 2 تا 5 درجه سانتی گراد آغاز می شود و شاخ برگ آن تا دمای -8 الی -11 درجه را تحمل می کند و بارندگی مورد نیاز سالیانه 600 تا 1000 میلیمتر است و در 5/5 تا PH 8/6 رشد خوبی دارد و رطوبت 21 تا 41 درصد برای رشد مطلوب است - توبا بسیر و همکاران، . - 2004
آزمایشی در سال 74-75 در منطقه گریت خرم آباد لرستان با اجرای 3 تاریخ کاشت : 26 اسفند 74 و 11 فروردین 75 و 27 فروردین 75 انجام گرفت نتایج بالاترین عملکرد در 26 اسفند 74 و 11 فروردین 75 به دست آمد.
به منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ های مختلف نخود به تاریخ کاشت - پاییز، زمستانه، بهاره - آزمایش مزرعه در سال -83 82 در ایستگاه تحقیقات دیم کوهدشت انجام شد بیشترین عملکرد دانه در کشت زمستان و کمترین در کشت بهاره بدست آمد.
آلدو و همکاران - - 2000 گزارش کرده اند که تأخیر در کاشت منجر به کاهش 34 درصد عملکرد دانه نخود شد. ساویتری و همکاران و کیتینگ و کوپر - - 2000 و گلدانی و همکاران - - 1381 در بررسی تأثیر تاریخ کاشت گزارش کردند که در تمام مناطق مورد بررسی عملکرد کشت زمستانه بیش از دو برابر کشت بهاره بود و علت آن را طولانی بودن دوره رشد رویشی، تأمین رطوبت، افزایش شاخص سطح برگ، تداوم سطح برگ و جذب تشعشع فعال فتوسنتزی در دوره رشد زایشی عنوان کرده اند.
مواد و روش ها این تحقیق در سال زراعی 89-90 در یک مزرعه تحقیقاتی خرم آباد با طول جغرافیایی و عرض جغرافیایی
و ارتفاع 1117 متر از سطح دریا با متوسط بارندگی سالیانه 524 میلیمتر و دمای متوسط سالیانه 17/07 درجه سانتی گراد و دارای اقلیم نیمه خشک به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار با 3 عامل کاشت انجام شد.منطقه خرم اباد از نواحی معتدل محسوب می شود. بیشتر این بارندگی های آن از نیمه دوم مهرماه شروع و تا نیمه اول خرداد ماه ادامه دارد. بیشترین این بارش ها در ماه های دی و آذر انجام می گیرد.
آمار هواشناسی شهرستان خرم آباد در سال - - 89 - 90 کوتاه مدت :
مشخصات طرح آزمایشی عبارتند بودند از رقم در سه سطح، آرایش کاشت در دو سطح و تاریخ کاشت در سه سطح با این آزمایش شامل 3 بلوک هر کدام در ابعاد 44/5 × 5 متر با 18 تیمار و در هر تکرار 9 کرت به صورت ردیفی و 9 کرت دیگر به صورت دست پاش کشت شدند. مساحت زمین آزمایش 756 مترمربع بود.
نتایج و بحث سرعت رشد گیاه 1 - CGR -
سرعت رشد در بهمن در فاصله زمانی کمتری بعد از کاشت به حداکثر مقدار خود رسید و سرعت کاهش رشد گیاه در تاریخ کاشت آذر از دو تاریخ بهمن و دی بیشتر است. همچنین سرعت کاهش رشد در روش کاشت دستپاش در هر سه تاریخ کاشت بیشتر از ردیفی است.
