بخشی از مقاله
چکیده
هدف این پژوهش، تأثیر تحول سازمانی در مدیریت نیروی انسانی در شعب منتخب بانکهای ملی استان آذربایجان غربی است. پژوهش حاضر از حیث هدف تحقیق، کاربردی و از حیث موضوع و سؤالات پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی - همبستگی میباشد. ابزار جمعآوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه بود که بر اساس مقیاس پنج درجهای لیکرت درجهبندی شدند. ضریب پایایی پرسشنامه تحول سازمانی گاتر - 0/818 - - 1996 - و پرسشنامه مدیریت نیروی انسانی - 0/779 - برآورد شد. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش مدیران شعب منتخب بانکهای ملی استان آذربایجان غربی بود. برای تعیین برای انتخاب افراد نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. حجم جامعه 90 نفر بود. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش با بهرهگیری از مدلسازی معادلات ساختاری صورت گرفت. نتایج آزمون مدلسازی نشان داد که تحول در فرهنگ، ساختار و مدیریت سازمان تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت منابع انسانی دارد. اما تحول در خدمات سازمان تأثیر مثبت و معناداری بر مدیریت منابع انسانی بانک ملی در استان آذربایجانغربی ندارد.
مقدمه
در عصر حاضر سازمانها بهصورت فزایندهای با محیطهای پویا و در حال تغییر مواجهاند. ازاینرو سازگاری با تغییرات محیطی، امری اجتنابناپذیر میباشد. چالش اساسی مدیریت در قرن 21 این است که سازمانها نقشی پیشگام در امر دگرگونی داشته باشند توجه به سرعت شتابنده تغییر و تحولات علمی، اجتماعی، فناوری، فرهنگی و.. . ، سازمانهایی اثربخش و کارآمد محسوب میشوند که علاوه بر هماهنگی با تحولات جامعه، بتوانند مسیر تغییرات و دگرگونیها را نیز در آینده پیشبینی کرده، قادر باشند این تغییرات را در جهت ایجاد تحولات مطلوب برای ساختن آیندهای بهتر هدایت کنند. در واقع میتوان گفت در حال حاضر با پیشرفت سریع علم و فنآوری و پیچیده شدن اوضاع سیاسی و محیط اجتماعی لزوم ایجاد و مدیریت تحول سازمانی اهمیت ویژهای یافته است. چنین روند رو به رشد در لزوم تحول سازمانی نیاز به دانش و مهارت کافی برای بهبود و تکامل سازمانی را تشویق مینماید. مدیران با کسب دانش مانند آگاهی از نظریههای حوزه کسبوکار خود، یادگیری استفاده از فناوریهای نو، توانمندسازی خود در تطبیق و اقتباس مهارتها و استراتژیها و پذیرا بودن تفکر خلاق میتوانند به رهبران تغییر تبدیل شوند. رهبران تغییر از تواناییهای خود و افراد پیرامون خود به خوبی استفاده میکنند - زارچی، . - 1391 در این راستا و هماهنگ با این اقدامات سازمانها همواره تلاش میکنند تا نیرومندتر شوند. این تلاشها به صورتهای مختلفی مثل مدیریت کیفیت جامع، مهندسی مجدد، کوچک کردن سازمان، بازسازی، تحول فرهنگی و غیره ظهور پیداکرده؛ اما درنهایت هدف اصلی تغییر و تحول سازمان است. نکته مهم این است که فرایند تحول، مراحل گوناگونی دارد و وقتگیر است. نادیده گرفتن برخی از مراحل به قصد تسریع امور، هرگز نتیجهی رضایتبخشی نمیدهد. از طرفی با توجه به رقابت شدید و تنگاتنگ در دنیای امروزی، میتوان بیان داشت که نیروی انسانی مهمترین مزیت رقابتی برای هر سازمان محسوب میشود، بنابراین مدیران بایستی آگاه باشند که چگونه با این عامل استراتژیک برخورد کنند و استفاده هر چه مؤثرتر از این مزیت رقابتی را بیاموزند. در این صورت سازمان یک قدرت و نیروی رقابتی قوی کسب خواهد کرد. مدیریت منابع انسانی رویکردی است کلی و فراگیر برای مدیریت امور کارکنان و هماهنگ کردن استراتژیهای منابع انسانی با استراتژیهای مختلف سازمان. این مدیریت به مسائل بلندمدت و مرتبط با محیط داخلی و خارجی سازمان مربوط میشود و خروجی آن سیاستهایی برای حوزههای منابع انسانی است - آرمسترانگ، . - 1381 در واقع برای رقابتپذیر بودن کسبوکارها باید افراد و محصولات و پیشرفت و مزایا را با موفقیت مدیریت کرد و از میان آنها مدیریت افراد یا مدیریت منابع انسانی اهمیت بیشتری نسبت به سایر جنبههای بقای سازمانی دارد. این مدیریت، برای اثربخشی سازمانها حیاتی میباشد. نظریهپردازان کلید موفقیت سازمانی را مدیریت مؤثر نیروی انسانی میدانند و با وجود حرکت سریع سازمانها به سوی فنآوری، نقش انسان به عنوان عامل حیاتی و استراتژیک سازمان بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. ازاینرو جلب رضایت کارکنان و علاقهمند کردن بیشتر آنها به شغل مورد تصدی در نهایت باید اضافه کرد، افزایش رقابت در حوزه خدماتی چون بانکداری، حفظ مشتریان و افزایش وفاداری آنها را در این فضا روز به روز مشکلتر میکند؛ کیانپور، - 1385 - معتقداست که با توجه به ظهور بانکهای خصوصی در کنار بانکهای دولتی و افزایش شدت رقابت میان آنها، نیاز به تغییر و تحول را میتوان تدبیری برای بهرهوری بیشتر بانکها دانست. در این اثنا بانک ملی که به عنوان یکی از بزرگترین بانکهای دولتی عهدهدار صنعت بانکداری در کشور است، به نظر میرسد نیاز به تحول در این بانک در راستای تسریع در تحقق اهداف بانکی، بیشتر از گذشته احساس میشود. چرا که انتظاری که عموم از خدمات بانک ملی دارند، کم نیست و در این میان بانک ملی به عنوان بزرگترین بانک دولتی کشور باید همراه و همگام با تحولات نوین بانکی باشد تا مطابق انتظار مشتریانش عمل نماید. در همین راستا و در جریان تحولپذیری باید گفت: عوامل بسیاری بر مدیریت منابع انسانی موثر است که در تحقیق حاضر سعی گردیده است تحول سازمانی بر مدیریت نیروی انسانی در بانک ملی آذربایجان غربی مورد بررسی قرار گیرد. بر این اساس سؤال اصلی این تحقیق این است که تأثیر تحول سازمانی بر مدیریت نیروی انسانی در شعب منتخب بانکهای ملی استان آذربایجان غربی چگونه است؟
پیشینه پژوهش
در پژوهش که توفیقی و همکاران - 1390 - با هدف بررسی تأثیرات تغییر و تحولات سازمانی بر شاخصهای سلامت سازمان از دیدگاه کارکنان انجام گرفت، مشخص شد که شاخصهای سلامت سازمان در تحولات سازمانی دچار تغییر و تحول میشوند، اما نوع تأثیر تغییرات و تحولات سازمانی بر شاخصهای سلامت سازمان، با توجه به نوع ماهیت و روش اعمال آنها، در سازمانهای مختلف متفاوت است. رضایی راد و همکاران - 1390 - به این نتیجه رسیدند که، بین ابعاد مورد مطالعه در پژوهش ارتباط معناداری وجود دارد. در واقع نتایج حاصل از پژوهش آنها توجه به فرایندهای تحول و نوآوری سازمانی بر پیامدهای رفتاری را یادآور میشود. یافتههای تحقیق هاجر و همکاران - 1389 - نشان داد که مدیریت نیروی انسانی اثربخش بهطور مستقیم بر عملکرد شغلی تأثیر دارد. ملایری و شعبانی مایانی - 1389 - در پژوهشی با عنوان مدیریت تحول و توسعه سازمانی اشاره میکنند که افزایش میزان انعطافپذیری به منظور مقابله با تهدیدهای محیطی، تکیه بر برنامههای آموزشی کارکنان، مطالعه و بهکارگیری روشهای نوین خدمات و تولید به منظور کسب مزیت رقابتی، کاهش قیمت تمام شده و تمرکز بر نیازهای مشتریان از جمله مسائلی هستند که سازمانها بهطور مستمر با آنها روبرو هستند و باید با تمرکز بر آنها در مسیر تحول و بهبود گام بردارند. محمود زاده و اسدی - 1386 - در پژوهش خود با عنوان تأثیر مدیریت منابع انسانی و فناوری اطلاعات و ارتباطات بر بهره وری نیروی کار نشان دادند،
