بخشی از مقاله
چکیده
هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر روش تدریس بدیعه پردازی بر پیشرفت تحصیلی درس تعلیمات اجتماعی دانش آموزان پسر سال دوم دورهی راهنمایی شهر بویین زهرا 91-92 است. از آن جا که در این مقاله، تاثیر روش تدریس بدیعه پردازی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفته و برای پاسخ به این سوال نیاز به دو گروه آزمایش وگواه میباشد، لذا از روش شبه تجربی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه استفاده شده است. نمونه این پژوهش شامل42 نفر دانش آموز پسر سال دوم راهنمایی 22 - نفر گروه آزمایش و 20 نفر گروه گواه - بوده که از بین مدارس راهنمایی شهرستان بویین زهرا یک مدرسه انتخاب شد، و سپس 2 کلاس برای حجم نمونه انتخاب شد. از دو گروه پیش آزمون پیشرفت تحصیلی اجرا شد. گروه آزمایش به طور جداگانه 12 جلسهی 45 دقیقهای روش تدریس بدیعه پردازی دریافت کردند و پس از طی این دورهی آموزشی از دو گروه پس آزمون پیشرفت تحصیلی گرفته شد. به منظور تجزیه تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی - میانگین، انحراف معیار - و در بخش استنباطی از تحلیل کواریانس استفاده شد که نتایج آن به شرح زیر است: روش بدیعه پردازی بر میزان پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس تعلیمات اجتماعی تاثیر مثبت دارد.
-1 مقدمه
پیشرفت تحصیلی به عملکرد و نتیجه آموزش گفته می شود، یعنی یک دانش آموز تا چه حد به اهداف آموزشی رسیده است. اندازه گیری پیشرفت تحصیلی عموماً توسط امتحان و یا ارزیابی مستمر صورت می گیرد پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های مهم در ارزیابی آموزش و پرورش است. تمام کوشش های این نظام در واقع جامه ی عمل پوشاندن به این امر تلقی می شود. به عبارتی دیگر جامعه و به ویژه نظام آموزش و پرورش به رشد و تکامل موفقیت آمیز دانش آموزان و جایگاه آنان در جامعه علاقمند و نسبت به آن نگران است و انتظار دارد کودکان و دانش آموزان در جوانب گوناگون اعم از ابعاد شناختی، عاطفی، شخصیتی، کسب مهارت ها و توانایی ها آن چنان که باید پیشرفت و تعالی یابند از آن جا که امروزه » تربیت اجتماعی« و آماده ساختن افراد برای زندگی اجتماعی به یکی از مهم ترین نیازهای تعلیم و تربیت مبدل شده است، برنامه ی درسی مطالعات اجتماعی به دلیل ویژگی ها و ماهیت آن، جایگاه خاص و مهمی در میان برنامه های درسی، از منظر تربیت اجتماعی و آموزش مهارت ها و صلاحیت های مورد نیاز اجتماعی دارد و تلاش می شود این حوزه ی یادگیری از طریق انتقال و پرورش دانش ها، مهارت ها و نگرش های مورد نیاز، افراد را به گونه ای تربیت کند تا بتوانند در جامعه، نقش کارآمد و مناسب را به خوبی ایفا کنند لازمه ی زندگی اجتماعی، کسب دانشهایی در ارتباط با خانواده، گروه ها و نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خدماتی، دینی و فرهنگی است. آگاهی از تکالیف و وظایف شهروندی، کسب مهارت در برقراری ارتباط با افراد و گروه ها، داشتن اعتماد به نفس، توانایی در تصمیم گیری، نقادی و تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی، از دیگر مقاصد برنامه ی تعلیمات اجتماعی است تعلیمات اجتماعی یک ماده ی درسی است که هدف آن انتقال دانش ها، نگرش ها و مهارت هایی به فرد است که او را برای زندگی در جامعه آماده می کند. لازمه ی زندگی اجتماعی، کسب دانشهایی در ارتباط با خانواده، گروه ها و نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، خدماتی، دینی و فرهنگی است. آگاهی از تکالیف و وظایف شهروندی، کسب مهارت در برقراری ارتباط با افراد و گروهها، داشتن اعتماد به نفس، توانایی در تصمیم گیری، نقادی و تجزیه و تحلیل مسائل اجتماعی، از دیگر مقاصد برنامه ی تعلیمات اجتماعی است - همان - بدین ترتیب روشن می شود وظیفه اجتماعی کردن افراد یکی از کارکردها و از اهداف مهم آموزش و پرورش به ویژه در دوره متوسطه است. اهداف آموزش و پرورشمعمولاً به صورت مقاصد آرمانی نهادهای پرورشی جامعه و به وسیله برنامه ریزان در سطح وزارت آموزش و پرورش تعیین می شوند. این غایتهاغالباً خط مشی فلسفی مورد نیاز برای تعیین هدف های اختصاصی آموزشی و ریز مواد درسی را به دست می دهند معلمان در کلاس های درس به جهت ایجاد این تغییر رفتار، از روش های تدریس گوناگونی بهره می گیرند؟ روش های تدریس تعیین کننده ماهیت فعالیت معلم و شاگرد در رسیدن به هدف های آموزشی هستند تدریس از نظر لغوی به معنای درس دادن و درس گفتن است - عمید،. - 1371 اما از نظر اصطلاحی تعاریف متعددی دارد که جملگی یک نکته ی مشترک دارند و این نکته ی مشترک، فعالیت1بودن تدریس است؛ آن هم فعالیت عمدی که بر اساس اهدافی - هدفی - خاص انجام می گیرد تدریس عبارت است از تعامل یا رفتار متقایل معلم و شاگرد براساس طرح منظم هدف دار معلم برای ایجاد تغییر رفتار در شاگرد
یانگ و چنگ2معتقدندکه معلم می تواند با ایجاد موقعیت های پویا و با استفاده از شیوه های آموزشی خلاق زمینه ی ظهور خلاقیت دانش آموزان را فراهم کند، استفاده ی معلمان از روش های خلاق تدریس منجر به رغبت بیشتردانش آموزان به کلاس درس و در نتیجه پیشرفت تحصیلی خواهد شد یکی از این شیوه های خلاق تدریس، الگوی بدیعه پردازی3 است. بدیعه پردازی سومین نماینده ی خانواده ی الگوی پردازش اطلاعات است و به عنوان یک الگوی یادگیری به تدریس تفکر استعاره ای مبادرت کرده و شاگردان را به ابداع مطالب جدید و خلاق ترغیب می کند این الگو که به وسیله ی ویلیام گوردون1 و دستیاران وی - 1961 - طراحی شده،شیوه ای لذت بخش برای پروش تفکر خلاق است
