بخشی از مقاله
چکیده
به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف تفاله چغندرقند بر فراسنجههای خونی برههای پرواری نژاد مغانی آزمایشی با 30 رأس بره نر در قالب مشاهدات تکرار در زمان با 5 تیمار و 6 تکرار انجام شد. طول دوره آزمایش 75 روز بود و بهعلاوه 2 هفته دوره عادتپذیری نیز در نظر گرفته شد. برهها به 5 گروه - تیمار - تقسیم شده و در باکسهای انفرادی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل: - 1 جیره بدون تفاله چغندرقند - جیره شاهد - - 2 جیره حاوی 5 درصد تفاله چغندرقند - 3 جیره حاوی 10 درصد تفاله چغندرقند - 4 جیره حاوی 15 درصد تفاله چغندرقند - 5 جیره حاوی 20 درصد تفاله چغندرقند بودند. خونگیری از برهها در پایان آزمایش انجام شد. افزایش سطح تفاله چغندر قند به صورت خطی سبب افزایش سطح گلوکز سرم خون گردید که البته این اعداد از نظر آماری معنیدار نبودند . - p<0/05 - اگرچه سطح اوره خون نیز در تیمارهای دارای سطوح پایین تر تفاله چغندرقند بیشتر از تیمارهای با سطوح بالاتر چغندرقند بود ولی این سطوح در دامنه طبیعی بوده و اختلاف معنیداری بین تیمارها مشاهده نگردید . - p<0/05 - بنابراین تغذیه سطوح مختلف چغندرقند اثر نامطلوبی بر فراسنجههای خونی شامل گلوکز و اوره ندارد و از سوی دیگر میتواند ازت بیشتری را برای دام فراهم نماید.
واژههای کلیدی: تفاله چغندرقند- بره مغانی- فراسنجه های خونی - پرواری
مقدمه چغندر به طور بومی در ناحیه مدیترانه و شرق اروپا وجود داشته و در حال حاضر در بیشتر نقاط دنیا کشت می شود. سالانه چندین هکتار از اراضی کشاورزی کشور زیر کشت چغندر قند است.از زمان های قدیم از ریشه های این گیاه برای موارد پزشکی خصوصا برای درمان اختلالات کبدی و سم زدایی استفاده شده است.از جمله خواص درمانی چغندر ، خاصیت ضد سرطانی آن است.تفاله چغندرقند به علت داشتن مواد قندی،مواد پروتئینی و اسیدهای آمینه،ترکیبات آلی مختلف، الیاف ،سلولز،همی سلولز و مواد معدنی مانند سدیم،پتاسیم،کلسیم،منیزیم ومواد دیگر از ارزش تغذیه ای مناسب برای دام ها برخوردار است.یکی از علل مهم پر ارزش بودن تفاله در تغذیه دام، افزایش خوش خوراکی جیره که در نتیجه آن افزایش مصرف خوراک و به دنبال آن ازدیاد بدون وقفه و مداوم وزن دام می باشد.میزان رطوبت آن 80 تا 85 درصد و پروتئین خام آن 10 درصد ماده خشک و از نظر فسفر فقیر است.انرژی قابل سوخت و ساز آن برای نشخوارکنندگان 36,2 مگاکالری در کیلوگرم می باشد.این ماده به طور گسترده در تغذیه گاوهای شیری،گوشتی وپرواری و گوسفندان پرواری استفاده میگردد، ولی برای تغذیه طیور مناسب نیست.با توجه به مصرف بالای آن در تغذیه دام تاکنون تحقیقات زیادی بر روی این ماده انجام شده ودر این تحقیق سعی بر شناخت اثر افزایش سطوح تفاله چغندر قند در جیره بر فراسنجه های خونی می باشد.
مواد و روشها
آزمایشی به مدت11 هفته با استفاده از 30 رأس نبره مغانی در قالب طرح کاملاًً تصادفی با 5 تیمار و 6 تکرار انجام شد.
برهها طی یک دوره 14 روزه تحت برنامه عادتپذیری با شرایط آزمایش مورد نظر قرار گرفتند. در این دوره برهها مورد معاینات دامپزشکی قرار گرفتند تا از سلامت آنها اطمینان حاصل شود. به برههای انتخاب شده داروهای ضدانگل خورانده شد. ترکیب شیمیایی کلیه نمونهها براساس روشهای استاندارد تعیین گردید . - AOAC 2000 - برهها به پنج گروه شش رأسی تقسیم شده و بهطور تصادفی در باکسهای انفرادی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی شامل: - 1جیره شاهد - 2 جیره حاوی 5درصد تفاله چغندر قند - 3 جیره حاوی 10 درصد تفاله چغندر قند - 4 جیره حاوی 15 درصد تفاله چغندرقند - 5 جیره حاوی 20 درصد تفاله چغندر قند بودند. در طول آزمایش کلیه دامها در 2 نوبت تا حد اشتها تغذیه شدند. در پایان آزمایش درهر تیمار از 5 بره عمل خونگیری انجام گرفت. خونگیری از ورید چپ گردن بره ها با استفاده از لوله های ونوجکت هپارینه با ظرفیت 10 میلی لیتر و یک روز قبل از کشتار انجام شد.سرم خون پس از جدا سازی بهمنظور ارزیابی فراسنجههای خونی به آزمایشگاه منتقل گردید. اندازهگیری فراسنجههای خونی که شامل غلظت گلوکز سرم و غلظت اوره سرم بودند با استفاده از کیت آنزیمی و دستگاه اتوآنالایزر42 انجام شد. آنالیز دادههای آزمایش با استفاده از نرم افزار SAS - 2001 - و با رویه GLM صورت گرفت. مقایسه میانگینها با آزمون چند دامنهای دانکن و در سطح احتمال 5 درصد انجام پذیرفت.
نتایج و بحث اثر تفاله چغندر قند بر فراسنجههای خونی
- گلوکز خون: افزایش سطح تفاله چغندرقند سبب افزایش سطح گلوکز سرم خون گردید که البته این اعداد از نظر آماری معنیدار نبودند - p<0/05 - - جدول. - 1 که با نتایج - 5 - مطابقت داشت.
در یک بررسی میزان طبیعی سطح گلوکز خون در گوسفند را 50 تا 80 میلی گرم در دسی لیتر گزارش شده است. - . - 3
- ازت اورهای خون:43افزایش سطوح تفاله چغندرقند سبب کاهش ازت اورهای خون نسبت به جیره شاهد در برههای پرواری گردید که تفاوت معنیداری بین تیمارهای مختلف مشاهده نگردید . - p<0/05 - و سطح اوره خون در همهی تیمارها در دامنه طبیعی قرار داشت - جدول . - 1در یک آزمایش اوره و بیورت را بهعنوان مکمل در جیره برهها استفاده شد. - . - 4آنها مشاهده کردند که ازت اورهای سرم در خون برههای استفاده کننده از مکمل بیشتر بود. نتایج این آزمایش با گزارشات - 5 - نیز مطابقت داشت.
جدول -1 فراسنجههای خونی مربوط به تیمارهای مختلف
