بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظوربررسی تأثیر سطوح مختلف گیاه چویر در جیره بر برخی فراسنجههای خونی بلدرچینهای ژاپنی انجام شد.
این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با تعداد 320 قطعه جوجه یک روزه بلدرچین ژاپنی در 4 تیمار شامل - 1 جیره شاهد فاقد گیاه چویر - بر اساس توصیه انجمن ملی تحقیقات، - 2 - NRC جیره مکمل شده با 1/5 درصد چویر - 3 جیره مکمل شده با 3 درصد چویر - 4 جیره مکمل شده با ویتامین E به میزان 200 میلیگرم در کیلوگرم با 4 تکرار در هر تیمار به مدت 6 هفته انجام شد. در پایان 42 روزگی از هر تکرار 2 قطعه بلدرچین ژاپنی انتخاب گردید، و از ورید بال آنها خونگیری شد. سپس نمونهها به مدت 15 دقیقه با 2000 دور در دقیقه سانتریفیوژ شدند. سرمهای جدا شده در دمای-20 درجه سانتیگراد تا انجام مراحل آزمایشگاهی ذخیره شدند و سپس با استفاده ازکیتهای تشخیصی شرکت پارس آزمون و به روش فتومتری و دستگاه اسپکتروفتومتر غلظت گلوکز، کلسترول، تری گلیسرید، HDL، LDL سرم تعیین شد. نتایج نشان داد که استفاده از گیاه چویر بر غلظت فراسنجههای گلوکز، کلسترول، تریگلیسرید، HDL و LDL خون تأثیر معنیداری نداشت - . - P>0/05
واژه های کلیدی: بلدرچین ژاپنی - چویر - - - Ferulago angulata فراسنجههای خونی- گیاهان دارویی.
مقدمه
تأمین نیاز غذایی مردم با توجه به روند روز افزون رشد جمعیت و تشدید فقر غذایی بویژه در کشورهای جهان سوم از ضروری ترین برنامههایی است که باید به آن پرداخته شود. در غیر این صورت جهان با چالش جدیدی به نام بحران مواد غذایی روبرو خواهد شد. مواد غذایی پروتئین دار در تغذیه انسان از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و در این میان صنعت پرورش طیور به عنوان تهیه کننده مواد غذایی پروتئین دار از شرایط و جایگاه ممتازی برخوردار است. پرورش طیور بویژه بلدرچین از یک سو مقرون به صرفه می باشد از سوی دیگر به هزینه قابل توجهی نیاز ندارد - . - 2 گیاهان دارویی از سالهای دور برای درمان بیماریهای انسان مورد استفاده قرار گرفته وحتّی امروزه نیز علی رغم پیشرفتهای علمی و صنعتی، منشاء بسیاری از داروها، گیاهان میباشند - . - 11 از جمله مزایای استفاده از گیاهان دارویی میتوان به ساده بودن کاربرد و نداشتن اثرات جانبی سوء در اکثر آنها بر عملکرد حیوانات و نیز باقی نماندنبقایای مضّر در فرآوردههای تولیدی اشاره نمود. با استفاده از فرآوردههای گیاهان دارویی، میتوان از مزایای مختلف آنها از جمله خواص درمانی آنها در مصرف کنندگان سود برد. گیاه چویر با نام علمی-Ferulago angulata از خانواده Apeacea و جنس Ferula، گیاهی علفی است که ساقه های آن به ارتفاع 60تا150 سانتی متر می باشد.
چویر از چتریان نسبتاً فراوان در مراتع ییلاقی است و به شدت به سرماو یخبندان مقاوم است، این گیاه از گیاهان علوفه ای، دارویی صنعتی در بسیاری از مراتع ییلاقی بویژه زاگرس است و مناطق کوهستانی با دامنه ارتفاعی1250تا 3300 متر عرصه رویش این گیاه است - . - 3 چویر به طور سنتی به محصولات مختلف مانند فرآورده های لبنی و روغن یاکره آب کرده جهت جلوگیری از فاسد شدن آن ها افزوده می شود ضمن اینکه مزه خوشایندی به آنها می بخشید - . - 12 چویر از جمله گیاهانی است که مطالعات کمی پیرامون خواص آن صورت گرفته است. این گیاه طبق بررسی های صورت گرفته دارای ترکیبات مؤثر یا روغن های گیاهی ضروری - - Essential oils می باشد که عمده ترکیب روغن های ضروری این گیاه را ترکیباتی مانند آلفاپبنن، بناپینن، پی سمین، بورنیل استات، بتا، فلاندرن، آلفاندرن، دلتا-3 کارن، سیس اوسیمن و دی- گرمانکرن تشکیل می دهند - 4 ،13،12،9،. - 7 خواص آنتی اکسیدانی عصاره این گیاه توسط خان احمدی و جانفشان - - 2006 تأیید شده است، تعداد و نوع ترکیبات شناسایی شده در اسانس این گیاه در قبل و بعد از گلدهی متفاوت بوده است . - 5 - این گیاه همچنین دارای خاصیت ضد باکتریای و ضد قارچ نیز
می باشد . - 13 - تاکنون مطالعه ای برروی متابولیت های خونی بلدرچین با استفاده ازگیاه چویرصورت نگرفته است لذاهدف ازاین تحقیق بررسی تأثیرسطوح مختلف گیاه چویردرجیره بربرخی ازمتابولیت های خونی بلدرچین ژاپنی می باشد.
مواد و روشها این بررسی تجربی درسالن تحقیقاتی بلدرچین دانشکده علوم دامی - مزرعه شماره - 1دانشگاه علوم کشاورزی ومنابع طبیعی گرگان انجام شد..به همین منظور تعداد 320 قطعه جوجه بلدرچین ژاپنی یک روزه از جنس Coturnix و گونه Coturnix japonica براساس طرح آزمایشی کاملا تصادفی به4 تیمار تقسیم شدند،که هر تیمارشامل 4تکرارو 2 مشاهده درهرتکرار ازسن 1تا42روزگی انجام شد.جوجه ها درشرایط بسترپرورش یافتند. تیمارها عبارت بودند از1 - جیره شاهد فاقد گیاه چویر - بر اساس توصیه مرکز انجمن ملی تحقیقات، - 2 - NRCجیره مکمل شده با گیاه چویر به میزان 1/5درصد - 3 جیره مکمل شده با گیاه چویر به میزان3 درصد - 4جیره مکمل شده با ویتامینE به میزان200میلی گرم درکیلوگرم. جیره و آب آشامیدنی هرتیمار به صورت روزانه تهیه و در اختیار جوجه ها قرارگرفت.جوجه های اختصاص یافته به تیمارها از سن1-42روزگی به صورت آزاد به آب و خوراک دسترسی داشتند و برنامهی نوری بصورت مداوم اعمال شد. در روز 42 به طور تصادفی از تعداد دو قطعه پرنده در هر تکرار خونگیری به عمل آمد و با استفاده از سانتریفیوژ در دور 2000g و به مدت 15 دقیقه سرم نمونه های گرفته شده جدا گردید و برای انجام آزمایشات در دمای -20 درجه سانتیگراد ذخیره شد. تعیین غلظت فراسنجههای خونی با استفاده از کیتهای تشخیصی شرکت پارس آزمون و به روش فتومتریک ودستگاه اسپکتروفتومتر در طول موج 546 نانومتر صورت گرفت. مدل آماری استفاده شده به صورت معادله ی زیر بود:
برای تجزیه وتحلیل داده های بدست آمده از نرم افزارآماری SAS ورویه ی GLM استفاده شد ومیانگین های بدست آمده توسط آزمون چند دامنه ای دانکن با سطح%5مورد مقایسه قرار گرفت.
نتایج و بحث
با توجه به نتایج جدول شماره 2 استفاده ازگیاه چویر تأثیرمعنیداری برغلظت فراسنجههای گلوکز، کلسترول، تریگلیسرید، HDL و LDL خون نداشت - - P>0/05 اما استفاده از سطوح 1/5 و 3 درصد گیاه چویر سبب کاهش غلظت کلسترول خون نسبت به گروه شاهد شد ولی این کاهش از لحاظ آماری معنیدار نبود. بطوریکه حذاقل غلظت کلسترول خون درتیمارشماره 101/16 - 3میلی گرم بردسی لیتر - وحداکثرغلظت آن درتیمارشماره 152/11 - 4میلی گرم بردسی لیتر - بود.این نتایج با نتایج آموزمهروهمکاران با استفاده از سیر و آویشن در جوجه های گوشتی - 1388 - نشان دادندکه عصارههای گیاهی آویشن وسیر تأثیرمعنی داری برغلظت فراسنجه های خونی ندارد، آواسی وهمکاران در بلدرچین ژاپنی - 2007 - و گلدانی - 1391 - با استفاده از سیاهدانه در بلدرچینهای ژاپنی مطابقت دارد.
