بخشی از مقاله
چکیده
هدف کلي اين پژوهش «تاثیر تمرکز سازماني بر مديريت دارايي های سازمان» مي باشد. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه آزاد اسالمي واحد مراغه که تعداد آن ها براساس آمار ارائه شده از دانشگاه مورد مطالعه حدود131 نفر و نمونه بر آورد شده برابر 79 نفر مي باشد. برای گرد آوری داده ها از دو فقره پرسشنامه تمرکز سازماني و مديريت دارايي ها استفاده شده است. برای تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از رگرسیون خطي و آزمون
Tتک نمونه ای استفاده شده است .
نتايج حاصل از تحلیل فرضیه های پژوهش نشان داد که تمرکز سازماني بر مديريت دارايي های سازمان در دانشگاه آزاد اسالمي واحد مراغه تاثیرگذار مي باشد. با توجه به اينكه تمرکز سازماني يكي از ابعاد ساختار سازماني ميباشد، لذا در اين تحقیق به تحلیل هر سه بعد ساختار سازماني، يعني رسمیت و پیچیدگي و تمرکز پرداخته و مقدار تاثیر هريک از ابعاد فوق را بر مديريت داراييهای سازمان تعیین مينمايیم. تحلیل فرضیه اصلي نشان داد که ضريب Beta برابر 1/99 بوده. همچنین ضرايبBeta برای فرضیه های فرعي يكم، دوم و سوم به ترتیب برابر1/93 ، 1/56 و 1/01 بوده و نشان مي دهد که 93 درصد از واريانس اثربخشي مديريت دارايي های سازمان در دانشگاه آزاد اسالمي واحد مراغه توسط بعد رسمیت سازماني، 56 درصد توسط بعد پیچیدگي سازماني و 01 درصد توسط بعد تمرکز ساختاری توجیه و تبیین مي گردد. معني دار بودن آزمون T در همه موارد، حاکي از تاثیر معني دار ابعاد ساختار سازماني بر مديريت دارايي های سازمان مي باشد.
واژههای كلیدی: تمرکز سازماني، مديريت دارايي های سازمان، دانشگاه آزاد اسالمي واحد مراغه
- مقدمه
اموال بخش عظیمي از سرمايه دولت را تشكیل مي دهد که طي سالیان متمادی توسط وزارتخانه ها، موسسات و شرکتهای دولتي خريداری و تصاحب شده است حفظ و نگهداری اين اموال به منزله صیانت از سرمايه ملي و استفاده موثر از بودجه سنوات گذشته مي باشد. اما تنوع و گستردگي بیش از حد آنها و عدم توجه کافي بسیاری از مديران موجب شده است اموال دولتي و به تبع آن واحد اموال از کارائي الزم برخوردار نباشد. و اموال زيادی به دلیل استفاده نادرست و غیر اصولي و يا خريدهای غیر ضروری، اسقاط يا از طريق مزايده و با قیمت های پائین به فروش برسد که جايگزيني اين اموال مستلزم متحمل شدن هزينه های زيادی برای دولت مي باشد - بهبهاني، . - 1337
در هر سازمان و شرکتي، برنامه ريزی تولید و فروش بهمراه استفاده بهینه از منابع مختلف سازمان يكي از مهمترين فعالیت های آن سازمان بشمار مي رود. برنامه ريزی تولید و تصمیم گیری در مورد منابع مختلف سازمان جهت بهبود بخشي با فرآيندهای تولید و عرضه محصوالت به مشتريان نیاز به آگاهي دقیق از اطالعات انبار و دارايي های آن سازمان دارد. منظور از اموال دولت، اموالي است که توسط وزارتخانهها، موسسات و يا شرکتهای دولتي خريداری ميشود، يا به هر طريق قانوني ديگر به تملک دولت در آمده يا در ميآيند. بنابراين، اموال اماني، واگذاری، غنیمتي و تولیدی و بازيافتي که وارد سازمانها شده و در اختیار آنها قرار ميگیرند، جزء اموال دولتي بشمار ميآيند. سیستم کنترل اموال دولتي عبارت است از مجموعه رويهها، روشها، فعالیتها و عناصر که از بدو ورود و تحت تملک در آمدن اموال، تا خروج آنها از سازمان و حذف اسناد و مدارک مربوطه، رسیدگي، کنترل و ثبت و ضبط تغییرات در موجودی اموال را میسر ميسازد. اين سیستم در کنار سیستم داخلي کنترل اموال در سازمان، مجلس شورای اسالمي، - ديوان محاسبات - وزارت امور اقتصادی و دارايي را نیز در بر ميگیرد. آيین نامه اموال دولتي حاکم بر روش های نگهداری، حفاظت، نظارت و استفاده صحیح از اموال است. بر اساس اين آيین نامه هدف اصلي سیستم کنترل اموال دولتي، حفظ و حراست اموال و جلوگیری از حیف و میل آنهاست - عرفاني، . - 1337 اجرای سیستم کنترل اموال در سازماندهي دولتي، به واحد سازماني ويژهای نیاز دارد که در آن در دستگاههای بزرگ - وزارتخانهها - ، اداره اموال ميگويند و آن عهدهدار ثبت اموال منقول و غیر منقول و تنظیم فهرست داراييهاست. اداره امور اموال سازمان ممكن است به عهده تدارکات باشد، يا اين که واحد سازماني مستقلي زير نظر مدير مالي سازمان، برای اين منظور تشكیل گردد. قانون در اين مورد هیچگونه تصريحي ندارد؛ اما از آنجا که نگهداری و ثبت صورتحساب ريالي داراييها، که اموال و موجودیهای جنسي نیز دستهای از آنها به شمار ميروند، در سیستم مالي انجام ميگیرد؛ کنترل و نگهداری حساب اموال نیز مانند اداره کارپردازی و تدارکات تحت نظارت معاونت پشتیباني يا معاونت اداری و مالي اداره ميشوند.
ساختار سازماني و تشكیالت غیر اثربخش،عمدتاً يک عامل مهم در عدم اثربخشي در هر سازماني معرفي مي شود. از طرفي درک اهداف سازماني نیز به عنوان اولین گام در درک سازمان و اثربخشي آن است. اهداف هر سازماني بايد نشان دهنده علت وجودی آن سازمان باشد. وقايع ساختاری به گونه ای است که ساختارهای سازمان ها، ساختارهای کهنه و مبتني بر فرضیات قديمي بوده که با وظايف کنوني آن ها هم خواني ندارد - رابینز، 1111، ص . - 33 از طرفي خیلي مطابق با نیازهای کنوني جامعه نبوده و به ابعاد انساني و انگیزشي نیروی کار توجهي نكرده است. با توجه به اين امر که از وظايف مهم مديران، سازماندهي است و سازماندهي يک فرايند پويا مي باشد، لذا بايد ساختار با توجه به تغییرات عمده محیطي بازبیني و تجديدنظر شود و سازماندهي مجدد متناسب با متغیرها و عوامل اثرگذار نیز همگام با تغییرات انجام گیرد. از طرفي فرهنگ سازماني در تمام جنبه های سازماني مؤثر بوده و بر اساس اعتقادات و ارزش های مشترک، به سازمان ها قدرت مي بخشد و بر نگرش رفتار فردی، انگیزه، رضايت شغلي و سطح تعهد نیروی انساني، طراحي ساختار و نظام های سازماني، هدف گذاری، تدوين و اجرای خط مشي ها و اجرای راهبرد ها و... تأثیر مي گذارد - همان منبع، ص . - 36
به هر حال، برای تعیین جايگاه سازماني، سیستم کنترل و نگهداری حساب و نگهداری حساب اموال در دستگاههای دولتي بايد آنها را به طور موردی بررسي کرد. به عنوان نمونه در دانشگاهها و موسسات آموزش عالي، ستاد مبارزه با مواد مخدر، شرکت سهامي خاص تامین ماشین آالت راهسازی و غیره مسئولیت حفظ و حراست اموال منقول و غیر منقول با موسسه و نظارت و تمرکز اموال با ذيحساب و رئیس امور مالي است. ساختار سازماني تصريح مي کند که وظايف، چگونه تخصیص داده شوند، چه شخصي به چه کسي گزارش دهد و سازو کارهای هماهنگي رسمي و همچنین الگوهای تعاملي سازماني که بايد رعايت شوند کدامند؟
