بخشی از مقاله
چکیده
ایران بهعنوان یک کشوري اسلامی همواره بعد از پیروزي انقلاب 1979م مورد تهدیدات بسیاري از سوي کشورهاي غربی براي از بین بردن انقلاب اسلامی قرار گرفته است. ازاینرو، ایران از ابتدا سعی در خوداتکایی نظامی براي حفظ کیان انقلاب خود داشته و این در پرتو تکیه بر توانایی کشور میسر میگردید. لکن با تلاش استراتژیستهاي ایرانی، این کشور موفق شد در قرن 21 علیرغم موانع از یک طرف به موشکهاي بالستیک ساخت داخل دسترسی پیدا کند و از طرف دیگر نیروگاه هستهاي - صلحآمیز - کشور را با توجه به کارشکنیهاي متعدد در سال 2011 راهاندازي کند. مع هذا این پژوهش در تلاش است که رهنامه ایران را با توجه به تهدیدات و تحولات مختلف قرن حاضر در سطح جهانی و منطقهاي مورد توجه قرار دهد و موفقیت کشور را با توجه به موانع بسیار توضیح دهد.
پرسشی که براي این مقاله در نظر گرفته شده بدینگونه میباشد که جمهوري اسلامی ایران پس از جنگ تحمیلی کدام استراتژي را نسبت به امنیت منطقهاي خود اتخاذ کرد؟ فرضیه آن نیز به این شرح است که با توجه به تجارب گذشته و وابستگی به قدرتهاي دیگر، هدف اصلی انقلاب تکیه بر توان خود و برتري منطقهاي میباشد. ازاینرو، بهترین هدف کشور از ابتداي انقلاب رسیدن به برتري بوده است. این خواسته باز میگردد به تفکر واقعگرایان که به این امر تأکید دارند، در جهان آنارشیستی دولتها باید به فکر خودیاري باشند تا بتوانند در معضلات جهانی موفق عمل کنند. ایران نیز با درك واقعیت موجود تاکنون توانسته تهدیدات محیطی و جهانی علیه خود را خنثی سازد. روش مطالعه در این پژوهش توصیفی-تحلیلی میباشد؛ این روش نشان میدهد که جمهوري اسلامی ایران بر پایه کدام تفکرات و آرمانها راهبرد کشور را دنبال میکند.
واژگان مهم: دکترین ایران، خوداتکایی نظامی، امنیت ملی، توانمندي جمهوري اسلامی ایران، برتري منطقهاي
مقدمه
جمهوري اسلامی ایران بهعنوان کشوري قدرتمند در منطقه خاورمیانه میباشد. قدرتیابی ایران باز میگردد به راهبردهاي کشور، زیرا از ابتداي تأسیس جمهوري اسلامی ایران 1979 - م - با تهدیدات مستقیم - نظامی - و غیرمستقیم - غیرنظامی اعم از تحریم، توطئه، ترور و ... - مواجه بوده است. به همین دلیل دفاع از امنیت و بقاي کشور هدف اصلی انقلاب قرار گرفت. مع هذا، راهبرد دفاعی - نظامی - میتوانست بهترین گزینه که مغایر با آرمان انقلاب نیز نبوده، باشد. ازاینرو، تلاش ایران معطوف به دفاع بازدارنده و در صورت لزوم پاسخ ضربه دوم قرار گرفت. اگرچه در اوان تأسیس با شروع جنگ تحمیلی هشت ساله نیروي کشور تضعیف شد و کشورهاي غربی علیه ایران قرار گرفتند، اما باعث افول قدرت ایران نگردید، بلکه این عوامل باعث شد همت ایران اسلامی براي رسیدن به خوداتکایی و خودکفایی بیشتر شود و این از طریق خودیاري براي ایران میسر بود. زیرا بر اساس دیدگاه واقعگرایی در محیط آنارشی این دولتها هستند که باید به فکر بقاي خود باشند و این امر نیز از طریق توانایی نظامی امکانپذیر است. اگر چه راهبرد ایران یک راهبرد دفاعی محض نمیباشد، چرا که آرمانهاي انقلاب اسلامی گستردهتر
